Halk arasında gömülü (gömük) dişlerin, yani çoklukla ağızda çıkamayan 20 yaş dişleri çekimi süreci olmak üzere, kist operasyonları, ağız tümörlerinin çıkarılması-temizlenmesi operasyonlarını, implant cerrahisini, frenilektomi – vestibüloplasti - frenulum – (yani dudak, yanak ve lisan üzere oluşumları sert dokuya bağlayan kas ataçmanlarının) bağımsızlaştırılması operasyonlarını, çene kemiğini ilgilendiren ve ortodonti ile birlikte yapılan ortognatik tedaviler için gereken lefort ameliyatlarını, ekleme direk müdahaleleri, eklem cerrahilerini çene cerrahisi branşı yapmaktadır.
Gömülü dişlerin cerrahisi;
Ekseriyetle ağızda sürme sorunu olan üçüncü azı dişlerinin çekilmesi (ekstraksiyonu) sürecidir. Bu dişler 17–25 yaşları arasında sürme devri olduğundan ötürü bunlara 20 yaş dişi de denmektedir. Bu dişlerin ağızda bırakıldığı durumlarda mevcuttur. Şayet düzgün aykırı dişle temas edecek bir doğrultuda, mahal darlığına sebep olmayacak formda sürerse 20 yaş dişlerinin çekimi gerekmeyebilir. 20 yaş dişlerinden sonra damakta yeniden sürme sorunu yaşanan dişler köpek(kanin) dişleridir. Bunlarda birebir biçimde damaktan çıkarılabilir yahut ortodontik braketlerle sürdürülebilir.
Yirmi yaş dişlerin neden çekilmesi gerekir?
ÇÜRÜK: dişin sürmesi sırasında oluşan yuvada tükrük, bakteri ve yiyecek artıkları birikirse dişte çürük oluşturabilir ve yanındaki dişide tehdit edebilir.bunları erken fark etmek zordur. Çürük oluşursa bu dişlerde ve muhit dokularda enfeksiyona ve apseye neden olabilir.Ağrılı durumlar görülebilir.
DİŞETİ APSESİ(PERİKORONİTİS): bir kısmı sürmüş dişlerde , o yerdeki enfeksiyon yumuşak dokuyada sıçrar ve ağız kokusuna , ağrıya ve ödeme neden olur.bazı durumlarda ağzın tam açılamaması Halide oluşur(trismus).bu durum daha da ilerlerse lenfler aracılığı ile yanak ve boyun kesimine de yayılır. Bu kesim güzel temizlenemediği için enfekte olmaya yatkındır.
BASINÇ AĞRISI: Sürme sırasında 20 yaş dişleri komşu dişlere de basınç yapıp o nahiyede basınç ağrısına neden olabilir. velev yandaki dişte aşınmaya, rezorpsiyona neden olabilir.
ORTODONTİK HEDEFLI: Birçok genç birey dişlerindeki çapraşıklıkları düzeltmek için ortodontik tedavi görmektedir. Yirmi yaş dişlerinin sürme basınçları gayrı dişlerede kuvvet uygulayıp, itmeye neden olur ve bunun sonuçu dişlerde çapraşıklıklar oluşur.
PROTEZLE İLGİLİ SEBEPLER: Protez planlaması yaparken yirmilik dişleride hesaba katmalıyız, zira yirmilik dişler protetik olarak nadiren kullanılırlar. Kimi durumlarda bu nedenle 20 yaş dişlerinin çekimi gerekebilir.
KİST OLUŞUMU: Gömülü dişler sürerken etrafındaki folikülün(kılıf) rezorbe olmamasından kaynaklanan kistik oluşumlar görülebilir. Bu oluşumlar büyüyüp kemikte rezorpsiyona(aşınmaya) neden olabilir ve kemikte büyük boşluklar oluşturup çene kemiğini zayıflatabilir. Bunlarda çene kemiğinde kırıklara yol açabilir. Nadirde olsa bu kistler tümörlere dönüşebilir. Bu riski almamak için yirmilik dişlerin çekimi geciktirilmeden yapılmaktadır.
Yirmilik dişimden rahatsızlığım yok, çekilmesi gerekir mi?
Dişinizden rahatsızlığınız olmasa bile denetim olması açısından hekiminizle görüşüp, muayene olup, bir panaromik sinemayla durumuna bakmak gerekir. Şayet konumunda bir düşünce yoksa, enfeksiyon, yan darlığı, çürük meselesi, ağız kokusu yoksa daha sonra kıymetlendirilebilir. Lakin unutulmamalıdır ki bunların hepsi aniden beklenmedik bir vakitte ortaya çıkıp çok daha çokça dert ve ağrıya neden olabilirler. Bu durumun ortaya çıkmaması için müdafaa amaçlıda çekilebilirler.
Pekala, yirmilik dişlerin çekimi için en münasip vakit nedir?
Bu türlü bir hengam olmamakla birlikte şayet güzelleşmenin daha süratli ve sorunsuz olması açısından 20-30 yaşları arasında çekilmesi güzel olur. 40 yaşın üzerinde operasyonlar zorlaşır, hem operasyon sonrası periyot daha çetin makbul, düzgünleşme periyodu uzar.
Dişimin ucunu görebiliyorum yahut hissedebiliyorum, muhitindeki dişetinde şişlik kızarıklık ve ağrı var. Ne yapmam lazım?
Bu durumda umumiyetle Perikoronit (perikoronitis) dediğimiz bir enfeksiyon başlamıştır. Hekiminizden derhal bir randevu alın. Erken müdahale edilirse ağrılar ve şişlik artmadan bu periyot atlatılabilir.
Ağrılı bir durum varsa şişlik oluşmuşsa yirmilik diş çekilebilir mi?
Çoklukla akut ve canlı bir enfeksiyon kelam hususudur. Bu durumda antibiyotik kullandırılıp ağız hijyeni de denetim altına alınıp çekim yapılır. Aksi takdirde enfeksiyonun muhite yayılma faktörü oluşur, anestezik hususun uyuşturma tesiri az olur ve bu da operasyonda ağrı duyulmasına neden olur. Operasyondan sonra enfekte meydanın düzgünleşme devri de sıkıntı ve uzun olur.
Olağan diş çekiminden farkı var mıdır?
Evet , farklıdır . yirmilik dişlerin çene kemiğindeki konumu, duruş konumu,büyüklüğü, üzerinin kemikle kaplı olması yahut mukoza ile kaplı olması çekimi zorlaştırabilir.
Bu yerde kolay bir çekimden sonra hafif şişlik, ağrı ve kanama görülebilir. Bu çekimi takiben bu nahiyede çekim boşluğuna kan toplanmaz ve ortam kuru kalırsa alveolit-kuru soket-dry soket – denen bir güzelleşme sorunu yaşanabilir.Birkaç gün sonra bu durum düzelir. Şayet dişhekiminizin tavsiyelerine uyulursa düzgün bir postoperatif( süreç sonrası ) bakımla gerek ilaç, gerek hekiminizin gözlem ve pansumanıyla hastada bu sıkıntılarla karşılaşılmayabilir.
İleri yaşlardaki hastalarda kemik yapısı ağırlaştığı ve esneklik azaldığı için çekim zorlaşır, düzgünleşme yavaşlar.
Operasyon sonrası ağız bakımı
Yara mekanı ile oynanmalıdır. Yoksa ağrı, enfeksiyon yahut kanama gelişebilir.
Birinci 24 saat boyunca o taraf ile çiğneme yapılmamalıdır.
Birinci 24 saat sigara içilmemelidir. Zira sigara kanamayı arttırıp güzelleşmeyi bozar.
Tükürülmemelidir. Yoksa pıhtı alanından oynayabilir ve kanama durmaz.
Kanama denetim edilmeli. Şayet dikiş atılmamışsa steril gazlı bezle çekim sonrası 15–30 dakika tampon yapılır. Pıhtı oluşana kadar tampon ağızda tutulmalıdır. Tampon alındıktan sonra kanama devam ediyorsa yeni bir tane konur.
Yüzdeki şişmenin engellenmesi için Operasyon sonrası yere soğuk bir tampon uygulayarak dolaşım yavaşlatılır. Pratik şöyle olmalıdır: 10 dakika soğuk tampon- 2 dakika ara- tekrar 10 dakika soğuk tampon biçimindeki periyotlarla devam edilir.
Birinci 24 saatten sonra tuzlu suyla ağzı gargara yapmak güzel gelir. Karışım 1 bardak ılık suya 1 çay kaşığı tuz koymak suretiyle hazırlanır.
Tekrar ağız hijyeni durumuna nazaran günde 2 kere sabah-akşam dişleri fırçaladıktan sonra antiseptik gargaralarla gargara yapılması önerilebilir.
20 yaş çekimleri, ufak kist operasyonları ve implant cerrahisi dışında ki umumî anestezi gerektiren komplike cerrahi pratiklerin başta üniversite hastaneleri olmak üzere vesair hastanelerde uygulanması önerilmektedir.
DR. DT. SANCAR ŞİMŞEK
AĞIZ DİŞ VE ÇENE CERRAHİSİ MÜTEHASSISI
Yatay 20lik diş | 
Açılı 20lik diş | 
Düşey 20lik diş |
Ekseriyetle ağızda sürme sorunu olan üçüncü azı dişlerinin çekilmesi (ekstraksiyonu) sürecidir. Bu dişler 17–25 yaşları arasında sürme devri olduğundan ötürü bunlara 20 yaş dişi de denmektedir. Bu dişlerin ağızda bırakıldığı durumlarda mevcuttur. Şayet düzgün aykırı dişle temas edecek bir doğrultuda, mahal darlığına sebep olmayacak formda sürerse 20 yaş dişlerinin çekimi gerekmeyebilir. 20 yaş dişlerinden sonra damakta yeniden sürme sorunu yaşanan dişler köpek(kanin) dişleridir. Bunlarda birebir biçimde damaktan çıkarılabilir yahut ortodontik braketlerle sürdürülebilir.
Yirmi yaş dişlerin neden çekilmesi gerekir?
ÇÜRÜK: dişin sürmesi sırasında oluşan yuvada tükrük, bakteri ve yiyecek artıkları birikirse dişte çürük oluşturabilir ve yanındaki dişide tehdit edebilir.bunları erken fark etmek zordur. Çürük oluşursa bu dişlerde ve muhit dokularda enfeksiyona ve apseye neden olabilir.Ağrılı durumlar görülebilir.
DİŞETİ APSESİ(PERİKORONİTİS): bir kısmı sürmüş dişlerde , o yerdeki enfeksiyon yumuşak dokuyada sıçrar ve ağız kokusuna , ağrıya ve ödeme neden olur.bazı durumlarda ağzın tam açılamaması Halide oluşur(trismus).bu durum daha da ilerlerse lenfler aracılığı ile yanak ve boyun kesimine de yayılır. Bu kesim güzel temizlenemediği için enfekte olmaya yatkındır.
BASINÇ AĞRISI: Sürme sırasında 20 yaş dişleri komşu dişlere de basınç yapıp o nahiyede basınç ağrısına neden olabilir. velev yandaki dişte aşınmaya, rezorpsiyona neden olabilir.
ORTODONTİK HEDEFLI: Birçok genç birey dişlerindeki çapraşıklıkları düzeltmek için ortodontik tedavi görmektedir. Yirmi yaş dişlerinin sürme basınçları gayrı dişlerede kuvvet uygulayıp, itmeye neden olur ve bunun sonuçu dişlerde çapraşıklıklar oluşur.
PROTEZLE İLGİLİ SEBEPLER: Protez planlaması yaparken yirmilik dişleride hesaba katmalıyız, zira yirmilik dişler protetik olarak nadiren kullanılırlar. Kimi durumlarda bu nedenle 20 yaş dişlerinin çekimi gerekebilir.
KİST OLUŞUMU: Gömülü dişler sürerken etrafındaki folikülün(kılıf) rezorbe olmamasından kaynaklanan kistik oluşumlar görülebilir. Bu oluşumlar büyüyüp kemikte rezorpsiyona(aşınmaya) neden olabilir ve kemikte büyük boşluklar oluşturup çene kemiğini zayıflatabilir. Bunlarda çene kemiğinde kırıklara yol açabilir. Nadirde olsa bu kistler tümörlere dönüşebilir. Bu riski almamak için yirmilik dişlerin çekimi geciktirilmeden yapılmaktadır.
Yirmilik dişimden rahatsızlığım yok, çekilmesi gerekir mi?
Dişinizden rahatsızlığınız olmasa bile denetim olması açısından hekiminizle görüşüp, muayene olup, bir panaromik sinemayla durumuna bakmak gerekir. Şayet konumunda bir düşünce yoksa, enfeksiyon, yan darlığı, çürük meselesi, ağız kokusu yoksa daha sonra kıymetlendirilebilir. Lakin unutulmamalıdır ki bunların hepsi aniden beklenmedik bir vakitte ortaya çıkıp çok daha çokça dert ve ağrıya neden olabilirler. Bu durumun ortaya çıkmaması için müdafaa amaçlıda çekilebilirler.
Pekala, yirmilik dişlerin çekimi için en münasip vakit nedir?
Bu türlü bir hengam olmamakla birlikte şayet güzelleşmenin daha süratli ve sorunsuz olması açısından 20-30 yaşları arasında çekilmesi güzel olur. 40 yaşın üzerinde operasyonlar zorlaşır, hem operasyon sonrası periyot daha çetin makbul, düzgünleşme periyodu uzar.
Dişimin ucunu görebiliyorum yahut hissedebiliyorum, muhitindeki dişetinde şişlik kızarıklık ve ağrı var. Ne yapmam lazım?
Bu durumda umumiyetle Perikoronit (perikoronitis) dediğimiz bir enfeksiyon başlamıştır. Hekiminizden derhal bir randevu alın. Erken müdahale edilirse ağrılar ve şişlik artmadan bu periyot atlatılabilir.
Ağrılı bir durum varsa şişlik oluşmuşsa yirmilik diş çekilebilir mi?
Çoklukla akut ve canlı bir enfeksiyon kelam hususudur. Bu durumda antibiyotik kullandırılıp ağız hijyeni de denetim altına alınıp çekim yapılır. Aksi takdirde enfeksiyonun muhite yayılma faktörü oluşur, anestezik hususun uyuşturma tesiri az olur ve bu da operasyonda ağrı duyulmasına neden olur. Operasyondan sonra enfekte meydanın düzgünleşme devri de sıkıntı ve uzun olur.
Olağan diş çekiminden farkı var mıdır?
Evet , farklıdır . yirmilik dişlerin çene kemiğindeki konumu, duruş konumu,büyüklüğü, üzerinin kemikle kaplı olması yahut mukoza ile kaplı olması çekimi zorlaştırabilir.
Bu yerde kolay bir çekimden sonra hafif şişlik, ağrı ve kanama görülebilir. Bu çekimi takiben bu nahiyede çekim boşluğuna kan toplanmaz ve ortam kuru kalırsa alveolit-kuru soket-dry soket – denen bir güzelleşme sorunu yaşanabilir.Birkaç gün sonra bu durum düzelir. Şayet dişhekiminizin tavsiyelerine uyulursa düzgün bir postoperatif( süreç sonrası ) bakımla gerek ilaç, gerek hekiminizin gözlem ve pansumanıyla hastada bu sıkıntılarla karşılaşılmayabilir.
İleri yaşlardaki hastalarda kemik yapısı ağırlaştığı ve esneklik azaldığı için çekim zorlaşır, düzgünleşme yavaşlar.
Operasyon sonrası ağız bakımı
Yara mekanı ile oynanmalıdır. Yoksa ağrı, enfeksiyon yahut kanama gelişebilir.
Birinci 24 saat boyunca o taraf ile çiğneme yapılmamalıdır.
Birinci 24 saat sigara içilmemelidir. Zira sigara kanamayı arttırıp güzelleşmeyi bozar.
Tükürülmemelidir. Yoksa pıhtı alanından oynayabilir ve kanama durmaz.
Kanama denetim edilmeli. Şayet dikiş atılmamışsa steril gazlı bezle çekim sonrası 15–30 dakika tampon yapılır. Pıhtı oluşana kadar tampon ağızda tutulmalıdır. Tampon alındıktan sonra kanama devam ediyorsa yeni bir tane konur.
Yüzdeki şişmenin engellenmesi için Operasyon sonrası yere soğuk bir tampon uygulayarak dolaşım yavaşlatılır. Pratik şöyle olmalıdır: 10 dakika soğuk tampon- 2 dakika ara- tekrar 10 dakika soğuk tampon biçimindeki periyotlarla devam edilir.
Birinci 24 saatten sonra tuzlu suyla ağzı gargara yapmak güzel gelir. Karışım 1 bardak ılık suya 1 çay kaşığı tuz koymak suretiyle hazırlanır.
Tekrar ağız hijyeni durumuna nazaran günde 2 kere sabah-akşam dişleri fırçaladıktan sonra antiseptik gargaralarla gargara yapılması önerilebilir.
20 yaş çekimleri, ufak kist operasyonları ve implant cerrahisi dışında ki umumî anestezi gerektiren komplike cerrahi pratiklerin başta üniversite hastaneleri olmak üzere vesair hastanelerde uygulanması önerilmektedir.
DR. DT. SANCAR ŞİMŞEK
AĞIZ DİŞ VE ÇENE CERRAHİSİ MÜTEHASSISI