Beyin Absesi
Serebral (beyin ) absesi hemencecik daima vücutta bir diğer bölgedeki bir infeksiyon odağından kaynaklanır Bunlar aralarında birinci sırada paranazal sinüslerin ve kulak boşluklarının infeksiyonu gelir Akciğer abseleri ve bronşektazi de önemli bir grubu oluşturur Bir diğer büyük grup da akut bakteriyel endokardit komplikasyonlarıdır Çok daha seyrek olarak da pelvik infeksiyonlar, osteomiyelit, diş absesi gibi fokal infeksiyonlar sorumludur Olguların yalnızca % 10 kadarında travma ve intrakranyal cerrahi girişimler sorumludur Serebral abselerin üçte biri fokal bölüştürme ile duranın aşılması veya serebral venöz dolaşımın invazyonu ile gerçekleşir; bu durumda abse lokalizasyonu primer infeksiyona komşuluk gösterir Uzaktan bir kaynaktan hematojen yolla bölüştürme ise olguların üçte birinde sözkonusudur (metastatik abse) En sık serebral abse etkenleri arasında anaerob ya da mikroaerofilik streptokoklar, bakteriodes gibi diğer anaeroblar, stafilokoklar, aktinomyces, nocardia yer alır Mantarlar da abse yapabilirler
Patoloji, klinik ve radyolojik bulgular:
Başlangıcta lokalize inflamatuvar eksuda, damarlarda septik trombozlar ve lökosit kümeleri gözlenir Alan hiperemiktir ve interstisyel ödem vardır Az Önce abse sınırlarının tam kesinleşmediği bu aşamaya serebrit adı da verilir Bu aşamada başağrısı, ateş, fokal nörolojik bulgular, epileptik nöbetler görülebilir Ilk 13 günü taşıyan erken serebrit döneminde BT ’de çevre dokudan hafifçe daha düşük dansitede belirsiz bir şekilde bir alan ve yamalı kontrast tutulumu görülebilir Sonraki hafta içinde (geç serebrit dönemi) yavaş yavaş çevresel kontrast belirmeye başlar sonradan apaçık nekrotik bir bölge meydana kazanç, çevresinde de fibroblastlar prolifere olarak kapsülü meydana getirirler; bu vesile ile abse sınırlanmış olur Ama çare edilmezse abse genişleyebilir ya da çevresinde yavru abseler oluşabilir Bu aşamada başağrısı şiddetlenir, bulantı kusma gibi kafa içi basınç artışı bulguları eklenir, ama ateş gerileyebilir Nöbetler görülebilir Zamanla absenin bulunduğu bölgeye göre değişebilen fokal nörolojik bulgular (bakınız: semiyoloji bölümü), papillödem ve kurnazlık kusuru gelişir Bu sırada nöroradyolojik olarak abse daha iyi görülebilir ışık halkası gelmiştir: BT ’de ortası hipodens, çevresi halka şeklinde kontrast tutan, onun da çevresinde yaygın ak madde ödemi bulunan bir lezyon şeklinde görülür Eğer suppurasyon subdural ya da epidural aralığa sınırlıysa, nöroradyolojik olarak kitle etkisi bildiren subdural veya epidural effüzyon şeklinde görülür
Serebrit aşamasında lomber ponksiyon yapılırsa, basınç azıcık artmış bulunabilir; birkaç yüze kadar lökosit bulunabilir; nötrofil oranları değişkendir; protein düzeyi genelde 100 mgdl ’nin üzerindedir; şeker adi sınırlardadır Genelde sedimentasyon hızı artar Abse geliştikten sonra lomber ponksiyon yapılmasının serebral ya da serebellar herniasyon riski taşıdığı için kontrendike olduğu unutulmamalıdır
Tedavi:
Yapılabilirse stereotaktik aspirasyon ve kültür ile ayrıca teşhis doğrulanabilir hem de sorumlu ajan belirlenebilir ve spesifik olarak çare edilebilir Bunun muhtemel olmadığı durumlarda ise ampirik tedavi uygulanır Serebrit fazında yakalanmışsa, yerinde antibiyotik tedavisi ile iyileşme şansı yüksektir Penisilin G 2024 milyon ünitegün ve ilave olarak 46 grgün kloramfenikol ya da metranidazol (15mgkg bolus ardından 4 x 500 mg) ya da alternatif olarak üçüncü kuşak sefalosporin ile metranidazol verilebilir Eğer kafa travması veya cerrahi girişim öyküsü varsa stafilokoklara yönelik olarak penisilinaza dirençli penisilin türevleri, penisilin alerjisi olanlarda da vankomisin verilmelidir Eğer hasta immunkompromize ise mantar abseleri de akla gelmelidir Ödeme ve kitle etkisine karşın olarak intravenöz mannitol ve deksametazon verilebilir Cerrahi girişimin gerekliliği ve uygulanma şekli tartışmaya açık bir konudur Eğer çare aşağı klinik tablo kötüleşirse stereotaktik veya açık cerrahi girişimle abse aspirasyonu gerekebilir Yalnızca soliter, yüzeyel, iyi sınırlanmış ve yabancı cisimle ilişkili abseler cerrahi eksizyon adayıdır *
Serebral (beyin ) absesi hemencecik daima vücutta bir diğer bölgedeki bir infeksiyon odağından kaynaklanır Bunlar aralarında birinci sırada paranazal sinüslerin ve kulak boşluklarının infeksiyonu gelir Akciğer abseleri ve bronşektazi de önemli bir grubu oluşturur Bir diğer büyük grup da akut bakteriyel endokardit komplikasyonlarıdır Çok daha seyrek olarak da pelvik infeksiyonlar, osteomiyelit, diş absesi gibi fokal infeksiyonlar sorumludur Olguların yalnızca % 10 kadarında travma ve intrakranyal cerrahi girişimler sorumludur Serebral abselerin üçte biri fokal bölüştürme ile duranın aşılması veya serebral venöz dolaşımın invazyonu ile gerçekleşir; bu durumda abse lokalizasyonu primer infeksiyona komşuluk gösterir Uzaktan bir kaynaktan hematojen yolla bölüştürme ise olguların üçte birinde sözkonusudur (metastatik abse) En sık serebral abse etkenleri arasında anaerob ya da mikroaerofilik streptokoklar, bakteriodes gibi diğer anaeroblar, stafilokoklar, aktinomyces, nocardia yer alır Mantarlar da abse yapabilirler
Patoloji, klinik ve radyolojik bulgular:
Başlangıcta lokalize inflamatuvar eksuda, damarlarda septik trombozlar ve lökosit kümeleri gözlenir Alan hiperemiktir ve interstisyel ödem vardır Az Önce abse sınırlarının tam kesinleşmediği bu aşamaya serebrit adı da verilir Bu aşamada başağrısı, ateş, fokal nörolojik bulgular, epileptik nöbetler görülebilir Ilk 13 günü taşıyan erken serebrit döneminde BT ’de çevre dokudan hafifçe daha düşük dansitede belirsiz bir şekilde bir alan ve yamalı kontrast tutulumu görülebilir Sonraki hafta içinde (geç serebrit dönemi) yavaş yavaş çevresel kontrast belirmeye başlar sonradan apaçık nekrotik bir bölge meydana kazanç, çevresinde de fibroblastlar prolifere olarak kapsülü meydana getirirler; bu vesile ile abse sınırlanmış olur Ama çare edilmezse abse genişleyebilir ya da çevresinde yavru abseler oluşabilir Bu aşamada başağrısı şiddetlenir, bulantı kusma gibi kafa içi basınç artışı bulguları eklenir, ama ateş gerileyebilir Nöbetler görülebilir Zamanla absenin bulunduğu bölgeye göre değişebilen fokal nörolojik bulgular (bakınız: semiyoloji bölümü), papillödem ve kurnazlık kusuru gelişir Bu sırada nöroradyolojik olarak abse daha iyi görülebilir ışık halkası gelmiştir: BT ’de ortası hipodens, çevresi halka şeklinde kontrast tutan, onun da çevresinde yaygın ak madde ödemi bulunan bir lezyon şeklinde görülür Eğer suppurasyon subdural ya da epidural aralığa sınırlıysa, nöroradyolojik olarak kitle etkisi bildiren subdural veya epidural effüzyon şeklinde görülür
Serebrit aşamasında lomber ponksiyon yapılırsa, basınç azıcık artmış bulunabilir; birkaç yüze kadar lökosit bulunabilir; nötrofil oranları değişkendir; protein düzeyi genelde 100 mgdl ’nin üzerindedir; şeker adi sınırlardadır Genelde sedimentasyon hızı artar Abse geliştikten sonra lomber ponksiyon yapılmasının serebral ya da serebellar herniasyon riski taşıdığı için kontrendike olduğu unutulmamalıdır
Tedavi:
Yapılabilirse stereotaktik aspirasyon ve kültür ile ayrıca teşhis doğrulanabilir hem de sorumlu ajan belirlenebilir ve spesifik olarak çare edilebilir Bunun muhtemel olmadığı durumlarda ise ampirik tedavi uygulanır Serebrit fazında yakalanmışsa, yerinde antibiyotik tedavisi ile iyileşme şansı yüksektir Penisilin G 2024 milyon ünitegün ve ilave olarak 46 grgün kloramfenikol ya da metranidazol (15mgkg bolus ardından 4 x 500 mg) ya da alternatif olarak üçüncü kuşak sefalosporin ile metranidazol verilebilir Eğer kafa travması veya cerrahi girişim öyküsü varsa stafilokoklara yönelik olarak penisilinaza dirençli penisilin türevleri, penisilin alerjisi olanlarda da vankomisin verilmelidir Eğer hasta immunkompromize ise mantar abseleri de akla gelmelidir Ödeme ve kitle etkisine karşın olarak intravenöz mannitol ve deksametazon verilebilir Cerrahi girişimin gerekliliği ve uygulanma şekli tartışmaya açık bir konudur Eğer çare aşağı klinik tablo kötüleşirse stereotaktik veya açık cerrahi girişimle abse aspirasyonu gerekebilir Yalnızca soliter, yüzeyel, iyi sınırlanmış ve yabancı cisimle ilişkili abseler cerrahi eksizyon adayıdır *