Sistoskopi, başta olmak üzere diğer bazı klinik durumlar (Taş,tümör, prostat vs) için kullanılan, sistoskop adı verilen ışıklı-kameralı endoskop kullanılarak mesanenin ve idrar kanalının(üretra) incelenmesine imkan sağlayan temel tanı/teşhis yöntemidir. Sistoskopi günü-birlik bir işlemdir, hastanede kalmayı gerektirmez. Steril şartlarda, saha temizliğini takiben, lokal (sprey veya jel), spinal veya genel anestezi altında Sert (rijit) veya esnek (Flexible) bir kamera ve ensturman(sistoskop), idrar yolundan(üretradan) girilir ve mesaneye kadar ilerletilerek bu alanlar ayrıntılı biçimde incelenir, tümörden ve şüpheli alanlardan biyopsiler alınabilir, sitolojik inceleme amaçlı mesane yıkama sıvısı alınabilir, mor ışık kullanılarak daha ileri inceleme (fotodinamik tanı vs) için uygulamalar yapılabilir, ve bazı tedavi uygulamalarına da (VUR-enjeksiyonları) imkan verir. Hastanın bu inceleme sırasında aşikar bir mesane tümörü saptanırsa, hastanın isteği ve onayı dikkate alınarak tedavi ve evrelendirme amaçlı rezeksiyon (ilk cerrahi tedavi) yapılabilir. Sistoskopi; mesane kanseri tanısında, takibinde, tümör nüksünü kontrol etmede bu gün için hala altın standart bir yöntemdir.
Lokal anestezi altında yapılırsa inceleme sırasında eğer ani idrar yapma isteği duyabilirsiniz. İnceleme sonrası idrarınızda birkaç gün kan gelebilir, idrar yaparken yanma, ağrı, daha sık veya ani idrara çıkma ihtiyacı ve hafif zorlanma olabilir. Bu etkiler kısa vadelidir, 3-5 günden daha uzun sürerse enfeksiyon olasılığı nedeniyle doktorunuza başvurmakta fayda var.
İşlemden sonra birkaç gün daha fazla sıvı tüketmeye gayret edilmelidir (ortalama yetişkiler için günde 3 litre).
Sistoskopi sırasında alınan biyopsiler ve yıkama suyu sitolojisi patolojik yönden incelelenip raporlandıktan sonra, sonuçlara bağlı olarak doktorunuz bundan sonraki tedavi takiplerinizi hakkında sizi bilgilendirecektir.