Burun Tıkanıklığı
Burun tıkanıklığı, nefes almada zorluk cekme insanlığın en eski şikayetlerinden biridir Bazıları icin bu cok onemli olmasa bile kimileri bu şikayetlerden dolayı cok zorluk ceker
Doktorlar burun tıkanıklarının nedenlerini dort bolumde inceler ve bunlar arasında bazen benzer noktalarda olabilmektedir Ozellikle şikayetlerine birden fazla şeyin neden olduğu hastalarda bu ortak noktalar artmaktadır
YAPISAL NEDENLER
Bu sınıf icinde burnun ve ince bir kıkırdaktan oluşan ve burnu iki ayrı bolume ayıran burun septumunun bozuklukları incelenir Bu bozukluklar genellikle insanın hayatında gecirdiği herhangi bir kaza sonucu oluşmaktadır Kaza cocukluk cağında olmuş olabileceği gibi unutulmuş bile olabilir Yeni doğan bebeklerin yuzde yedisinde doğum esnasında burun zedelenmesi olabilmektedir Şu bir gercektir ki insan, hayatı boyunca en az bir kere burnunu bir yere carpar Bu nedenlerden dolayı burun deformiteleri ve septum deviasyonları cok sık gorulen nedenlerdir Eğer bunlar soluk almayı gucleştirirse cerrahi olarak duzeltilebilir
Cocuklarda en sık rastlanan burun tıkanıklığı nedeni geniz etinin buyumesidir Bu bademciğe benzeyen ve damağın gerisinde burnun arkasında yer alan bir dokudur Bu problemi olan cocuklar geceleri sesli nefes alırlar, hatta horlarlar Bunun yanı sıra bu cocuklar surekli olarak ağızlarından nefes alırlar, yuzlerinde bir mutsuzluk ifadesi vardır Hatta dişlerinde de bozukluklar soz konusu olabilir Geniz etini almaya yonelik cerrahi girişimler onerilebilir
Bu kategori icinde yer alan başka nedenler arasında burun tumorleri ve yabancı cisimler de vardır Cocuklar kucuk parcacıkları burunlarına sokma eğilimindedir Bunlar duğme, cengelli iğne, oyuncak parcaları, bezelye ve nohut olabilir Tek taraflı kotu kokulu akıntı hissettiğinizde dikkatli olun Cunku bu yabancı cisim tarafından tıkalı bir burnun uyarısı olabilir Bu durumda muhakkak bir doktora başvurulmalıdır
ENFEKSİYON
Normal bir insan yılda ortalama bir iki kez soğuk algınlığı gecirebilir Bu genclerde daha fazla, bağışıklık sistemi gelişmiş yaşlı kişilerde ise daha azdır Soğuk algınlığı virusler tarafından oluşturulan bir hastalıktır Bazı virusler hava yoluyla gecerken coğunlukla el burun yoluyla bulaşır Virus bir kere buruna yerleşince vucutta bulunan histamin adında bir kimyasal maddenin salgılanmasına neden olur Bu madde sonucunda buruna giden kan miktarında belirgin bir artış gozlenir Sonuc olarak burun zarları şişer Diğer taraftan burun zarlarından sıvı salgılanması da artar Antihistaminikler ve dekonjestanlar bu şikayetlerin azaltılması icin kullanılabilir Fakat soğuk algınlığı zaman icinde kendi kendine gecer
Virus enfeksiyonları sırasında burnun ve sinuslerin bakteri enfeksiyonlarına olan direnci azalır Bu da soğuk algınlığı sırasında neden sıklıkla burun ve sinus enfeksiyonu gorulduğunu acıklar Burun akıntısı berrak gorunumunden sarı veya yeşile donerse bu bakteriyel enfeksiyonu gosterir ve muhakkak doktora başvurulmalıdır
Ani sinus enfeksiyonlarında burunda tıkanıklık, Koyu bir akıntı, hangi sinusun etkilendiğine bağlı olarak yanaklarda ve ust dişlerde, gozler arasında ve gerisinde veya uzerinde ağrı ve hassasiyet bulunur
Kronik sinus enfeksiyonları ağrı yapabilirde yapmayabilir de Fakat burun tıkanıklığı ve burun akıntısı surekli vardır Bazı hastalarda sinuslerden polip denilen yapılar gelişir Hastalık aşağı hava yollarına da yayılarak kronik oksuruk, bronşit ve astıma neden olabilir Akut sinuzit genellikle antibiyotik tedavisine cevap verir, kronik sinuzit icin ise genellikle cerrahi tedavi onerilir
ALLERJİ
Saman nezlesi allerjik rinite verilen isimdir Allerji ; yabancı bir cisim, polen, ev tozu akarı, hayvan atıkları veya ev tozundaki bazı parcacıklara karşı oluşan aşırı enflamasyon yanıtıdır Bazen besinler de rol oynamaktadır Polenler ilkbaharda veya sonbahar da sorun yaratırlar Bunun yanında ev tozu butun bir yıl boyunca rahatsız edebilir Bunun ideal tedavisi şikayetlere neden olan şeylerden uzak durmaktır Ancak coğu zaman bu pratik değildir Allerjik hastalarda, soğuk algınlığında olduğu gibi, vucutta histamin salgılanmasına neden olan parcacıklar sonucunca burun tıkanıklığı ve akıntısı oluşur Antihistaminik ilaclar histaminin etkisini onleyerek şikayetleri ortadan kaldırılabilir Dekonjestanlar genişlemiş kan damarlarnı buzerek burnun acılmasını sağlarlar Antihistaminiklerin buyuk coğunluğu uykuya meyli artırırken dekonjestanlar tam bunun aksi olarak uyarıcı etki gosterir Bu nedenle bu ilacları bir arada kullanmak en doğru secim olacaktır
UYARI
Antihistaminik kullanırken uykuya meyili olanların otomobil kullanmaları veya tehlikeli işlerde calışmaları cok sakıncalıdır Dekonjestanlar kalp hızını ve kan basıncını artırdıkları icin yuksek tansiyonu, kalbin ritim bozukluğu, glokomu ve idrara cıkmada zorluğu olan hastalarda kullanılmamalıdır Hamileler alacakları herhangi bir ilac icin mutlaka doktorlarına başvurmalıdırlar
Kortikosteroidler (Kortizon) bircok allerjik hastada belirgin bir şekilde etkindir ancak bilinen yan etkilerinden dolayı muhakkak doktor kontrolunda kullanılmalıdır Bunun yanında bu ilaclar burun spreyi olarak kullanıldıklarında da etkilidirler ve bu kullanım şekli daha guvenlidir
Allerji iğneleri en spesifik tedavi yontemidir ve yuksek duzeyde başarıya sahiptir Bazan hastanın hangi maddelere karlı allerjik oluşunu anlamak icin kan ve deri testleri yapılır Doktor tedavinin başlangıc şemasını belirleyecektir Bunlar genelde enjeksiyonlar şeklinde olacaktır
Bu tedavi insandaki antikorları bloke ederek allerjik reaksiyonun onlenmesi yoluyla etki gosterir Bircok hasta ilacların yan etkilerinden dolayı enjeksiyonu tercih eder
Allerjisi olan hastaların sinus enfeksiyonu olma eğilimleri daha da artmışdır
VAZOMOTOR RİNİT
Rinit burunun ve burun zarlarının enflamasyonu demektir Vazomotor kan damarları ile ilgili demektir Burun zarları cok miktarda genişleme ve daralma yeteneğine sahip atar damar, toplar damar ve kılcal damarlara sahiptir Normalde bu damarların yarısı acık yarısı kapalıdır Fakat kişi ağır egzersiz yapıyorsa uyarıcı etkili hormonların (adrenalin) salgılanması artar Adrenalin damarların buzulmesine neden olur Bunun sonucunda zarlar buzulur, hava yolu acılır ve kişi daha rahat nefes alır
Bunun tam tersi allerjik atakta veya kişi soğuğa maruz kalınca gelişir Kan damarları genişler ve burun tıkanır Allerji ve enfeksiyonlara ek olarak bazı başka nedenler de burun damarlarının genişlemesine sebep olarak vazomotor rinite yol acar Bunlar arasında stres, tiroid foksiyonlarında yetersizlik, hamilelik, bazı tansiyon ilacları, doğum kontrol hapları ve dekonjestan ilacların aşırı veya uzun kullanılması sayılabilir
Butun bu nedenlerin başlangıcında burun tıkanıklığı gecici ve geri donebilir niteliktedir Yani neden ortadan kaldırılırsa hastalık duzelecektir Bunun yanında eğer yeterince uzun surerse bu sefer de kan damarları elastikiyetini kaybedecek ve olay geri donulmez bir duruma donuşur Varisleşmiş damarlara benzerler Hasta sırt ustu yattığında veya bir tarafına donduğunde aşağı kısımları kanla dolar
Burun tıkanıklığı, nefes almada zorluk cekme insanlığın en eski şikayetlerinden biridir Bazıları icin bu cok onemli olmasa bile kimileri bu şikayetlerden dolayı cok zorluk ceker
Doktorlar burun tıkanıklarının nedenlerini dort bolumde inceler ve bunlar arasında bazen benzer noktalarda olabilmektedir Ozellikle şikayetlerine birden fazla şeyin neden olduğu hastalarda bu ortak noktalar artmaktadır
YAPISAL NEDENLER
Bu sınıf icinde burnun ve ince bir kıkırdaktan oluşan ve burnu iki ayrı bolume ayıran burun septumunun bozuklukları incelenir Bu bozukluklar genellikle insanın hayatında gecirdiği herhangi bir kaza sonucu oluşmaktadır Kaza cocukluk cağında olmuş olabileceği gibi unutulmuş bile olabilir Yeni doğan bebeklerin yuzde yedisinde doğum esnasında burun zedelenmesi olabilmektedir Şu bir gercektir ki insan, hayatı boyunca en az bir kere burnunu bir yere carpar Bu nedenlerden dolayı burun deformiteleri ve septum deviasyonları cok sık gorulen nedenlerdir Eğer bunlar soluk almayı gucleştirirse cerrahi olarak duzeltilebilir
Cocuklarda en sık rastlanan burun tıkanıklığı nedeni geniz etinin buyumesidir Bu bademciğe benzeyen ve damağın gerisinde burnun arkasında yer alan bir dokudur Bu problemi olan cocuklar geceleri sesli nefes alırlar, hatta horlarlar Bunun yanı sıra bu cocuklar surekli olarak ağızlarından nefes alırlar, yuzlerinde bir mutsuzluk ifadesi vardır Hatta dişlerinde de bozukluklar soz konusu olabilir Geniz etini almaya yonelik cerrahi girişimler onerilebilir
Bu kategori icinde yer alan başka nedenler arasında burun tumorleri ve yabancı cisimler de vardır Cocuklar kucuk parcacıkları burunlarına sokma eğilimindedir Bunlar duğme, cengelli iğne, oyuncak parcaları, bezelye ve nohut olabilir Tek taraflı kotu kokulu akıntı hissettiğinizde dikkatli olun Cunku bu yabancı cisim tarafından tıkalı bir burnun uyarısı olabilir Bu durumda muhakkak bir doktora başvurulmalıdır
ENFEKSİYON
Normal bir insan yılda ortalama bir iki kez soğuk algınlığı gecirebilir Bu genclerde daha fazla, bağışıklık sistemi gelişmiş yaşlı kişilerde ise daha azdır Soğuk algınlığı virusler tarafından oluşturulan bir hastalıktır Bazı virusler hava yoluyla gecerken coğunlukla el burun yoluyla bulaşır Virus bir kere buruna yerleşince vucutta bulunan histamin adında bir kimyasal maddenin salgılanmasına neden olur Bu madde sonucunda buruna giden kan miktarında belirgin bir artış gozlenir Sonuc olarak burun zarları şişer Diğer taraftan burun zarlarından sıvı salgılanması da artar Antihistaminikler ve dekonjestanlar bu şikayetlerin azaltılması icin kullanılabilir Fakat soğuk algınlığı zaman icinde kendi kendine gecer
Virus enfeksiyonları sırasında burnun ve sinuslerin bakteri enfeksiyonlarına olan direnci azalır Bu da soğuk algınlığı sırasında neden sıklıkla burun ve sinus enfeksiyonu gorulduğunu acıklar Burun akıntısı berrak gorunumunden sarı veya yeşile donerse bu bakteriyel enfeksiyonu gosterir ve muhakkak doktora başvurulmalıdır
Ani sinus enfeksiyonlarında burunda tıkanıklık, Koyu bir akıntı, hangi sinusun etkilendiğine bağlı olarak yanaklarda ve ust dişlerde, gozler arasında ve gerisinde veya uzerinde ağrı ve hassasiyet bulunur
Kronik sinus enfeksiyonları ağrı yapabilirde yapmayabilir de Fakat burun tıkanıklığı ve burun akıntısı surekli vardır Bazı hastalarda sinuslerden polip denilen yapılar gelişir Hastalık aşağı hava yollarına da yayılarak kronik oksuruk, bronşit ve astıma neden olabilir Akut sinuzit genellikle antibiyotik tedavisine cevap verir, kronik sinuzit icin ise genellikle cerrahi tedavi onerilir
ALLERJİ
Saman nezlesi allerjik rinite verilen isimdir Allerji ; yabancı bir cisim, polen, ev tozu akarı, hayvan atıkları veya ev tozundaki bazı parcacıklara karşı oluşan aşırı enflamasyon yanıtıdır Bazen besinler de rol oynamaktadır Polenler ilkbaharda veya sonbahar da sorun yaratırlar Bunun yanında ev tozu butun bir yıl boyunca rahatsız edebilir Bunun ideal tedavisi şikayetlere neden olan şeylerden uzak durmaktır Ancak coğu zaman bu pratik değildir Allerjik hastalarda, soğuk algınlığında olduğu gibi, vucutta histamin salgılanmasına neden olan parcacıklar sonucunca burun tıkanıklığı ve akıntısı oluşur Antihistaminik ilaclar histaminin etkisini onleyerek şikayetleri ortadan kaldırılabilir Dekonjestanlar genişlemiş kan damarlarnı buzerek burnun acılmasını sağlarlar Antihistaminiklerin buyuk coğunluğu uykuya meyli artırırken dekonjestanlar tam bunun aksi olarak uyarıcı etki gosterir Bu nedenle bu ilacları bir arada kullanmak en doğru secim olacaktır
UYARI
Antihistaminik kullanırken uykuya meyili olanların otomobil kullanmaları veya tehlikeli işlerde calışmaları cok sakıncalıdır Dekonjestanlar kalp hızını ve kan basıncını artırdıkları icin yuksek tansiyonu, kalbin ritim bozukluğu, glokomu ve idrara cıkmada zorluğu olan hastalarda kullanılmamalıdır Hamileler alacakları herhangi bir ilac icin mutlaka doktorlarına başvurmalıdırlar
Kortikosteroidler (Kortizon) bircok allerjik hastada belirgin bir şekilde etkindir ancak bilinen yan etkilerinden dolayı muhakkak doktor kontrolunda kullanılmalıdır Bunun yanında bu ilaclar burun spreyi olarak kullanıldıklarında da etkilidirler ve bu kullanım şekli daha guvenlidir
Allerji iğneleri en spesifik tedavi yontemidir ve yuksek duzeyde başarıya sahiptir Bazan hastanın hangi maddelere karlı allerjik oluşunu anlamak icin kan ve deri testleri yapılır Doktor tedavinin başlangıc şemasını belirleyecektir Bunlar genelde enjeksiyonlar şeklinde olacaktır
Bu tedavi insandaki antikorları bloke ederek allerjik reaksiyonun onlenmesi yoluyla etki gosterir Bircok hasta ilacların yan etkilerinden dolayı enjeksiyonu tercih eder
Allerjisi olan hastaların sinus enfeksiyonu olma eğilimleri daha da artmışdır
VAZOMOTOR RİNİT
Rinit burunun ve burun zarlarının enflamasyonu demektir Vazomotor kan damarları ile ilgili demektir Burun zarları cok miktarda genişleme ve daralma yeteneğine sahip atar damar, toplar damar ve kılcal damarlara sahiptir Normalde bu damarların yarısı acık yarısı kapalıdır Fakat kişi ağır egzersiz yapıyorsa uyarıcı etkili hormonların (adrenalin) salgılanması artar Adrenalin damarların buzulmesine neden olur Bunun sonucunda zarlar buzulur, hava yolu acılır ve kişi daha rahat nefes alır
Bunun tam tersi allerjik atakta veya kişi soğuğa maruz kalınca gelişir Kan damarları genişler ve burun tıkanır Allerji ve enfeksiyonlara ek olarak bazı başka nedenler de burun damarlarının genişlemesine sebep olarak vazomotor rinite yol acar Bunlar arasında stres, tiroid foksiyonlarında yetersizlik, hamilelik, bazı tansiyon ilacları, doğum kontrol hapları ve dekonjestan ilacların aşırı veya uzun kullanılması sayılabilir
Butun bu nedenlerin başlangıcında burun tıkanıklığı gecici ve geri donebilir niteliktedir Yani neden ortadan kaldırılırsa hastalık duzelecektir Bunun yanında eğer yeterince uzun surerse bu sefer de kan damarları elastikiyetini kaybedecek ve olay geri donulmez bir duruma donuşur Varisleşmiş damarlara benzerler Hasta sırt ustu yattığında veya bir tarafına donduğunde aşağı kısımları kanla dolar