Gebelikte Grip ve Soğuk Algınlığı
Sonbaharın gelmesi yanlızca sıcak yaz günlerinin ve tatilin sona erdiğini göstermekle kalmaz Güz istikrarsız hava sıcaklıkları ile birlikte bununla beraber kış hastalıkları olan grip ve soğuk algınlığı sezonunun da habercisidir
Normal zamanlarda bile çok hastalık verici olan bu durum hamilelikte hem daha fazla bezginlik yaratır ayrıca de anne adaylarının bebekleri açısından endişelenmesine niçin olur
Grip ve soğuk algınlığı nedir?
Grip (bilimsel adı ile influenza) ve soğuk algınlığı birbiriyle fazla sık karıştırılan ve hatta birbiri yerine kullanılan iki terim olmakla birlikte gerçekten birbirlerinden çok bambaşka iki durumu açıklama ederler Her iki hastalıkta da benzer belirtiler görülmekle birlikte ayrıca hastalığın nedeni ayrıca de sonuçları çok farklıdır
Her iki hastalık da viruslerin neden olduğu ve üst solunum yollarını tutan hastalıklardır Grip Influenza A, B, ve C adı verilen 3 nesil viruse yan bir hastalıkken, 200 öbür tür vürus soğuk algınlığına niçin olabilir
Soğuk algınlığı
Soğuk algınlığı başlıca burnu tutan bir hastalıktır ve bu hastalığa niçin olan mikropların kayda değer bir kısmı rhinovirus adı verilen gruba dahildir Rhino Yunanca burun anlamına gelmektedir
Belirtiler genelde vürusle karsilasildiktan 2 günsonra ortaya çıkar En sık karşılaşılan yakınmalar nezle, burun tıkanıklığı ve hapşırmadır Ateş genelde görülmezken boğaz ağrısı veya hasassiyet olabilir ama muayenede boğazda kızarıklığa ara sıra rastlanır Sinüslerde sızı ve kulak ağrısı sık görülür
Virüsün tipine alt olarak gözlerde sulanma, öksürük, geniz akıntısı, iştahsızlık, halsizlik gibi yakınmalar da olaya eşlik edebilir ancak yine de sorunun merkezi burundur
Ilk başta daha akıcı olan burun akıntısı birkaç gün içinde koyulaşarak kıvam değiştirebilir ve rengi sarıyeşile dönebilir
Belirtiler 710 gün içinde azalarak kendiliğinen kaybolur
Rahatsızlık çoğunlukla gövde sıcaklığında artış yani alev ile başlar Yüzde kızarıklık ve halsizlik tabloya eşlik eder Bir Takım kişilerde başdönmesi, bulantı ve kusma görülebilir Ateş genelde 23 gün devam ederken arada bir 5 güne kadar uzayabilir Ateşten sonra genel ceset bulguları ortaya çıkar ve solunum sistemi yakınmaları artar En manâlı bulgulardan birisi kuru öksürüktür bununla beraber boğaz ağrısı, boğazda kızarıklık, soğuk algınlığı belirtileri, yaygın ks ve eklem ağrıları sık görülür
Grip virüsü solunum sistemi içinde burun, boğaz, soluk borusu hatta akciğerlere bile yerleşebilir ve zaatürreye niçin olabilir Soğuk algınlığına neden olan virüslerden bambaşka olarak solunum sistemini döşeyen epitel tabakasına hasar vererek bakterilerin de olaya karışmasına neden olabilir
Öksürük dışındaki belirtiler çoğunlukla 1 hafta içinde kendiliğinden kaybolurken öksürük birkaçhafta daha devam edebilir
Bulaşma yolları
Her iki rahatsızlık da damlacık enfeksiyonu biçiminde havadan bulaşır Virüsü içeren kişi hapşırdığında milyonlarca virus havaya karışır ve kişinin göz, burun ve ağızından girerek enfeksiyona neden olur Virüsu bölge kişi bundan sonraki ilk 2 gün civarında maksimum bulaştırıcılığa sahiptir Yani belirtilerin birincil görüldüğü dönem bulaşıcılığın da azami olduğu dönemdir
öte yandan eller de bulaşmada rol oynayabilir Hasta olan bir birey eli ile burnunu sildikten daha sonra örneğin bir başkası ile el sıkıştığında ve elini sıktığı kişi sonra gözünü kaşıdığında hastalığı alabilir
Grip ve soğuk algınlığı arasındaki farklar nelerdir?
Bu iki hastalığın ayrımını gerçekleştirmek tekrar tekrar basit değildir ama kaide olmamakla birlikte bazı farklılıklar asistan olabilir Soğuk algınlığı genelde burunu etkilerken grip bütün vücudu etkiler
Gribin belirtileri
Adale ağrısı
Kuru öksürük
Burun tıkanıklığı, bitik almada güçlük
Burun akıntısı
Ateş
Titreşim
Şiddetli olabilen baş ağrısı
İştahsızlık
Halsizlik
Yorgunluk
Soğuk algınlığının belirtileri
Burun akıntısı
Hapşırma
Öksürük
Hafif başağrısı
Hafif ateş
Gözlerde sulanma
Kulak ağrısı
Her iki hastalık da kopmlikasyonlara niçin olabilirken zaatürre gibi ciddi durumlar soğuk algınlığında görülmez
Grip ile soğuk algınlığı arasındaki esas farklardan birisi de gribin aşı ile önlenebilir bir rahatsızlık olmasıdır
Hamilelik, grip ve grip aşısı
Gebelik tek başına gribe yakalanmak için bir risk oluşturmaz Fakat hamile bir kadın gribe yakalandığında komplikasyon görülme şansı fazla daha artmaktadır Aynı yaş grubundan kadınlar karşılaştırıldığında gebe olanların grip nedeni ile hastaneye yatırılarak tedavi edilme oranlarının gebe olmayanlara göre daha yüksek olduğu görülmektedir Gebelik kişinin bağışıklık siteminin yanı sıra dolaşım ve solunum sisteminde de değişikliklere neden olarak komplikasyonlar açısından daha yüksek tehlike aşağı olmalarına yol açar
öte taraftan hamileliğin son dönemlerinde gribe yakalanan bir anne adayının doğum sonrası hastalığın ı bebeğine geçirme şansı fazladır
Grip aşısı canlı virüs içermeyen ve hamilelikte kullanılabilen güvenli bir aşıdır Amerikan jinekolog ve Obstetrisyenler birliği (ACOG) 2000 yılıaralık ayında yayınladığı görüşünde salgın mevsiminde hamileliğinin ikinci ya da üçün trimesterinda olan kadınlara grip aşısı olmaları önermektedir
Tekrar benzer bildiride şeker hastalığı, astım, hipertansiyon gibi yüksek tehlike durumlarının varlığında hamilelik yaşına bakılmaksızın grip aşısı yapılması önerilmektedir Bu gibi yüksek tehlike faktörleri olmayan kadınlarda ise aşının birincil trimester sonunda yapılması önerilmektedir
bununla beraber aşı sonrası annede büyüyen antikorlar bir arz bebeğe de geçerek yaşamının birincil aylarında onu da gribe karşı koruyacaktır
Grip mevsimi başlıca KasımNisan aylarını kapsar Rahatsızlık en fazla Aralık ile Mart başına dek olan dönemde görülür Salgın başladığında başlıca ilk 3 hafta en etkili olduğu dönemdir hastalanan birey sayısı sonraki 34 haftada gitgide artarak azalır Aşı için en ideal dönem Ekim ayı ile Kasım ayı ortasına dek olan süre aralığıdır Aşı sonrası antikor üretilmesi ve koruyuculuğun başlaması için 12 haftaya lüzum vardır Grip aşısının koruyuculuğu %7090 arasında değişmektedir
Grip aşısı gebelikte ve emzirme döneminde güvenli olarak kabul edilmektedir
Grip aşısının mümkün tabi etkileri şunlardır:
Enjeksiyon alanında yerel hassasiyet ve şişkinlik (%1064 olguda)
Hafif ateş ve halsizlik
Ara Sıra alerjik reakisyon
Grip aşısı gribe neden olmaz Aşı sonrası birincil 2 hafta içinde görülen üstteki solunum yolları enfeksiyonları ayrıntılarıyla tesadüfüdir ve aşı ile bir ilgisi yoktur
öte yandan aşı hazırlanırken yumurta kullanıldığı için yumurta alerjisi olanlarda grip aşısı kontraendikedir ve yapılmamalıdır
Çare
Ne yazik fakat her iki hastalık için de etkin bir tedavi yoktur Hiçbir hap veya kullanım hastalığın süresini kısaltmaz Eskiler soğuk algınlığı ilaç ile 7 günde ilaçsı 1 haftada geçer derler Ama yakınmaların daha hafif ve daha eksik rahatsızlık verecek şekilde atlatılmasına tezgâhtar olabilecek yardım tedavileri uygulanmalıdır
Amerika Birleşik Devletlerinde Influenza virüsüne aleyhinde ilaçlar bulunmaktadır Ancak bu ilaçların etkin olabilmesi için rahatsızlık belirtileri başladıktan sonraki ilk 48 saat içinde alınması gereklidir Hamilelikte C kategorisine giren bu ilaçlar oysa anne adayı ciddi risk altındaysa kullanılmalıdır
Grip veya soğuk algınlığı sırasında destekleyici tedavi ve yapılması gerekenler şunlardır:
Her iki hastalık da virüslerin neden olduğu hastalıklardır Antibiyotikler virüsler üstünde etkili değildir bu nedenle ikincil bir bakteriyel enfeksiyon olmadığı sürece antibiyotik kullanılmamalıdır
Tedaviden çok hastalığa yakalanmamak daha önemlidir böylece salgın dönemlerinde kapalı yerlerde fazla uzun kalmamak ve elleri çoğu kez yıkamak koruyucu olabilir
En iyi ve en etkili takviye tedavisi istirahattir Eğer mümkünse yatak istirahati yapılmalıdır
Yatarken başınızı yukarıda yetişmek (2 yada daha pozitif sayıda yastık ile uzanmak) geniz akıntısının vereceği rahatsızlığı azaltacaktır
Bulunulan ortamın yeteri değin sıcak olmasına ve iyi havalandırılmasına uyarı edilmelidir
Havanın kuruması engellenmeli, ıslak olması sağlanmalıdır
Yeteri dek akıcı alımı son derece önemlidir
Hastalık dönemlerinde beslenmeye dikkat etmeli, iştahsızlık varsa enerji ihtiyacını gidermek için karbonhidrattan varlıklı diet uygulanmalıdır
Boğaz ağrısını gidermek için pastil kullanılabilir
Burun tıkanıklığı için tuz su ya da okyanus suyu vb kullanılabilir
Sancı ve ateşi tamir etmek için parasetamol alınabilir
Yakınmalar düzeldiğinde hemen olağan aktiviteye dönülmemeli, tam bir iyileşme için bir süre daha dinlenmeye devam edilmelidir
Aşağıdaki durumlarda mutlaka doktorunuza başvurmalısınız
Yüksek tehlike grubundaysanız
Ateşiniz 385 derecenin üzerine çıkarsa ve birkaç gün içinde düşmezse
Solgun alıp vermede güçlük olursa
Göğüs ağrısı ortaya çıkarsa
Şiddetli kulak ağısı, kulaktan akıntı ve kanama olursa
Döküntü ve kızarıklık ortaya çıkarsa
Ense sertliği ortaya çıkarsa
Birkaç gün içinde düzelemediğinizi ve ciddi derecede hasta olduğunuzu düşünüyorsanız
Kaynak: Kadın hastalıkları ve Doğum uzmanı Sn Dr Alper Mumcu
*
Sonbaharın gelmesi yanlızca sıcak yaz günlerinin ve tatilin sona erdiğini göstermekle kalmaz Güz istikrarsız hava sıcaklıkları ile birlikte bununla beraber kış hastalıkları olan grip ve soğuk algınlığı sezonunun da habercisidir
Normal zamanlarda bile çok hastalık verici olan bu durum hamilelikte hem daha fazla bezginlik yaratır ayrıca de anne adaylarının bebekleri açısından endişelenmesine niçin olur
Grip ve soğuk algınlığı nedir?
Grip (bilimsel adı ile influenza) ve soğuk algınlığı birbiriyle fazla sık karıştırılan ve hatta birbiri yerine kullanılan iki terim olmakla birlikte gerçekten birbirlerinden çok bambaşka iki durumu açıklama ederler Her iki hastalıkta da benzer belirtiler görülmekle birlikte ayrıca hastalığın nedeni ayrıca de sonuçları çok farklıdır
Her iki hastalık da viruslerin neden olduğu ve üst solunum yollarını tutan hastalıklardır Grip Influenza A, B, ve C adı verilen 3 nesil viruse yan bir hastalıkken, 200 öbür tür vürus soğuk algınlığına niçin olabilir
Soğuk algınlığı
Soğuk algınlığı başlıca burnu tutan bir hastalıktır ve bu hastalığa niçin olan mikropların kayda değer bir kısmı rhinovirus adı verilen gruba dahildir Rhino Yunanca burun anlamına gelmektedir
Belirtiler genelde vürusle karsilasildiktan 2 günsonra ortaya çıkar En sık karşılaşılan yakınmalar nezle, burun tıkanıklığı ve hapşırmadır Ateş genelde görülmezken boğaz ağrısı veya hasassiyet olabilir ama muayenede boğazda kızarıklığa ara sıra rastlanır Sinüslerde sızı ve kulak ağrısı sık görülür
Virüsün tipine alt olarak gözlerde sulanma, öksürük, geniz akıntısı, iştahsızlık, halsizlik gibi yakınmalar da olaya eşlik edebilir ancak yine de sorunun merkezi burundur
Ilk başta daha akıcı olan burun akıntısı birkaç gün içinde koyulaşarak kıvam değiştirebilir ve rengi sarıyeşile dönebilir
Belirtiler 710 gün içinde azalarak kendiliğinen kaybolur
Rahatsızlık çoğunlukla gövde sıcaklığında artış yani alev ile başlar Yüzde kızarıklık ve halsizlik tabloya eşlik eder Bir Takım kişilerde başdönmesi, bulantı ve kusma görülebilir Ateş genelde 23 gün devam ederken arada bir 5 güne kadar uzayabilir Ateşten sonra genel ceset bulguları ortaya çıkar ve solunum sistemi yakınmaları artar En manâlı bulgulardan birisi kuru öksürüktür bununla beraber boğaz ağrısı, boğazda kızarıklık, soğuk algınlığı belirtileri, yaygın ks ve eklem ağrıları sık görülür
Grip virüsü solunum sistemi içinde burun, boğaz, soluk borusu hatta akciğerlere bile yerleşebilir ve zaatürreye niçin olabilir Soğuk algınlığına neden olan virüslerden bambaşka olarak solunum sistemini döşeyen epitel tabakasına hasar vererek bakterilerin de olaya karışmasına neden olabilir
Öksürük dışındaki belirtiler çoğunlukla 1 hafta içinde kendiliğinden kaybolurken öksürük birkaçhafta daha devam edebilir
Bulaşma yolları
Her iki rahatsızlık da damlacık enfeksiyonu biçiminde havadan bulaşır Virüsü içeren kişi hapşırdığında milyonlarca virus havaya karışır ve kişinin göz, burun ve ağızından girerek enfeksiyona neden olur Virüsu bölge kişi bundan sonraki ilk 2 gün civarında maksimum bulaştırıcılığa sahiptir Yani belirtilerin birincil görüldüğü dönem bulaşıcılığın da azami olduğu dönemdir
öte yandan eller de bulaşmada rol oynayabilir Hasta olan bir birey eli ile burnunu sildikten daha sonra örneğin bir başkası ile el sıkıştığında ve elini sıktığı kişi sonra gözünü kaşıdığında hastalığı alabilir
Grip ve soğuk algınlığı arasındaki farklar nelerdir?
Bu iki hastalığın ayrımını gerçekleştirmek tekrar tekrar basit değildir ama kaide olmamakla birlikte bazı farklılıklar asistan olabilir Soğuk algınlığı genelde burunu etkilerken grip bütün vücudu etkiler
Gribin belirtileri
Adale ağrısı
Kuru öksürük
Burun tıkanıklığı, bitik almada güçlük
Burun akıntısı
Ateş
Titreşim
Şiddetli olabilen baş ağrısı
İştahsızlık
Halsizlik
Yorgunluk
Soğuk algınlığının belirtileri
Burun akıntısı
Hapşırma
Öksürük
Hafif başağrısı
Hafif ateş
Gözlerde sulanma
Kulak ağrısı
Her iki hastalık da kopmlikasyonlara niçin olabilirken zaatürre gibi ciddi durumlar soğuk algınlığında görülmez
Grip ile soğuk algınlığı arasındaki esas farklardan birisi de gribin aşı ile önlenebilir bir rahatsızlık olmasıdır
Hamilelik, grip ve grip aşısı
Gebelik tek başına gribe yakalanmak için bir risk oluşturmaz Fakat hamile bir kadın gribe yakalandığında komplikasyon görülme şansı fazla daha artmaktadır Aynı yaş grubundan kadınlar karşılaştırıldığında gebe olanların grip nedeni ile hastaneye yatırılarak tedavi edilme oranlarının gebe olmayanlara göre daha yüksek olduğu görülmektedir Gebelik kişinin bağışıklık siteminin yanı sıra dolaşım ve solunum sisteminde de değişikliklere neden olarak komplikasyonlar açısından daha yüksek tehlike aşağı olmalarına yol açar
öte taraftan hamileliğin son dönemlerinde gribe yakalanan bir anne adayının doğum sonrası hastalığın ı bebeğine geçirme şansı fazladır
Grip aşısı canlı virüs içermeyen ve hamilelikte kullanılabilen güvenli bir aşıdır Amerikan jinekolog ve Obstetrisyenler birliği (ACOG) 2000 yılıaralık ayında yayınladığı görüşünde salgın mevsiminde hamileliğinin ikinci ya da üçün trimesterinda olan kadınlara grip aşısı olmaları önermektedir
Tekrar benzer bildiride şeker hastalığı, astım, hipertansiyon gibi yüksek tehlike durumlarının varlığında hamilelik yaşına bakılmaksızın grip aşısı yapılması önerilmektedir Bu gibi yüksek tehlike faktörleri olmayan kadınlarda ise aşının birincil trimester sonunda yapılması önerilmektedir
bununla beraber aşı sonrası annede büyüyen antikorlar bir arz bebeğe de geçerek yaşamının birincil aylarında onu da gribe karşı koruyacaktır
Grip mevsimi başlıca KasımNisan aylarını kapsar Rahatsızlık en fazla Aralık ile Mart başına dek olan dönemde görülür Salgın başladığında başlıca ilk 3 hafta en etkili olduğu dönemdir hastalanan birey sayısı sonraki 34 haftada gitgide artarak azalır Aşı için en ideal dönem Ekim ayı ile Kasım ayı ortasına dek olan süre aralığıdır Aşı sonrası antikor üretilmesi ve koruyuculuğun başlaması için 12 haftaya lüzum vardır Grip aşısının koruyuculuğu %7090 arasında değişmektedir
Grip aşısı gebelikte ve emzirme döneminde güvenli olarak kabul edilmektedir
Grip aşısının mümkün tabi etkileri şunlardır:
Enjeksiyon alanında yerel hassasiyet ve şişkinlik (%1064 olguda)
Hafif ateş ve halsizlik
Ara Sıra alerjik reakisyon
Grip aşısı gribe neden olmaz Aşı sonrası birincil 2 hafta içinde görülen üstteki solunum yolları enfeksiyonları ayrıntılarıyla tesadüfüdir ve aşı ile bir ilgisi yoktur
öte yandan aşı hazırlanırken yumurta kullanıldığı için yumurta alerjisi olanlarda grip aşısı kontraendikedir ve yapılmamalıdır
Çare
Ne yazik fakat her iki hastalık için de etkin bir tedavi yoktur Hiçbir hap veya kullanım hastalığın süresini kısaltmaz Eskiler soğuk algınlığı ilaç ile 7 günde ilaçsı 1 haftada geçer derler Ama yakınmaların daha hafif ve daha eksik rahatsızlık verecek şekilde atlatılmasına tezgâhtar olabilecek yardım tedavileri uygulanmalıdır
Amerika Birleşik Devletlerinde Influenza virüsüne aleyhinde ilaçlar bulunmaktadır Ancak bu ilaçların etkin olabilmesi için rahatsızlık belirtileri başladıktan sonraki ilk 48 saat içinde alınması gereklidir Hamilelikte C kategorisine giren bu ilaçlar oysa anne adayı ciddi risk altındaysa kullanılmalıdır
Grip veya soğuk algınlığı sırasında destekleyici tedavi ve yapılması gerekenler şunlardır:
Her iki hastalık da virüslerin neden olduğu hastalıklardır Antibiyotikler virüsler üstünde etkili değildir bu nedenle ikincil bir bakteriyel enfeksiyon olmadığı sürece antibiyotik kullanılmamalıdır
Tedaviden çok hastalığa yakalanmamak daha önemlidir böylece salgın dönemlerinde kapalı yerlerde fazla uzun kalmamak ve elleri çoğu kez yıkamak koruyucu olabilir
En iyi ve en etkili takviye tedavisi istirahattir Eğer mümkünse yatak istirahati yapılmalıdır
Yatarken başınızı yukarıda yetişmek (2 yada daha pozitif sayıda yastık ile uzanmak) geniz akıntısının vereceği rahatsızlığı azaltacaktır
Bulunulan ortamın yeteri değin sıcak olmasına ve iyi havalandırılmasına uyarı edilmelidir
Havanın kuruması engellenmeli, ıslak olması sağlanmalıdır
Yeteri dek akıcı alımı son derece önemlidir
Hastalık dönemlerinde beslenmeye dikkat etmeli, iştahsızlık varsa enerji ihtiyacını gidermek için karbonhidrattan varlıklı diet uygulanmalıdır
Boğaz ağrısını gidermek için pastil kullanılabilir
Burun tıkanıklığı için tuz su ya da okyanus suyu vb kullanılabilir
Sancı ve ateşi tamir etmek için parasetamol alınabilir
Yakınmalar düzeldiğinde hemen olağan aktiviteye dönülmemeli, tam bir iyileşme için bir süre daha dinlenmeye devam edilmelidir
Aşağıdaki durumlarda mutlaka doktorunuza başvurmalısınız
Yüksek tehlike grubundaysanız
Ateşiniz 385 derecenin üzerine çıkarsa ve birkaç gün içinde düşmezse
Solgun alıp vermede güçlük olursa
Göğüs ağrısı ortaya çıkarsa
Şiddetli kulak ağısı, kulaktan akıntı ve kanama olursa
Döküntü ve kızarıklık ortaya çıkarsa
Ense sertliği ortaya çıkarsa
Birkaç gün içinde düzelemediğinizi ve ciddi derecede hasta olduğunuzu düşünüyorsanız
Kaynak: Kadın hastalıkları ve Doğum uzmanı Sn Dr Alper Mumcu
*