Uzay ve içinde yaşadığımız Güneş Sistemi, devasa büyüklüğü ile biz kişileri ebediyen büyülüyor. Güneş Sistemi'ndeki gezegenlerden kara deliklere dek insanoğlu, kendisini bu varlıklar önünde adeta küçük ve çaresiz bir varlık üzere hissediyor. Ancak Aydınlanma Çağı bize bir şey öğretti: İnsan aklına güvendiği müddetçe hiç de ufak tefek bir varlık değildir, kâfi ki bilimin ışında yürüsün ve yanılabilir olduğunu kabul etsin! İşte yanlış bildiğimiz ve acilen öğrenmemiz gereken, uzay ve Güneş Sistemi'miz hakkındaki 8 mit.
1- Merkür, Güneş’e en yakın gezegen olduğu için en sıcak gezegendir.
Bir gezegenin Güneş'ten uzaklığı ortalama sıcaklığını etkilemez. Merkür Güneş’e en yakın gezegen olsa da en sıcağı değildir. Merkür’ün ortalama sıcaklığı gün boyunca 420 santigrat radde kadarken, en sıcak gezegen olan Venüs’ünki 462 sangigrat kademeyi bulur.
2- Ay’ın karanlık bir yüzü vardır.
“Ay’ın karanlık yüzü” umumi olarak kişiler tarafından görülemeyen kısmına atfen kullanılan bir tümcedir. Ay ve Yerküre eşzamanlı dönerler, bu nedenle uydumuzun bir yüzünü görmemekteyiz. Fakat bu, o kısmın karanlık olduğu manasına gelmiyor. Güneş’in X-ray ışınları göremediğimiz kısma da geliyor. Yani aslında bu türlü karanlık bir yüzü yok.
3- Yerküre yuvarlaktır.
Dünya’nın düz olduğunu söylemeyeceğiz elbette. Fakat Yerküre geoid denilen, dönüş suratından ötürü hengam içerisinde “kutuplardan basık ortalardan şişkin” olan kendine has bir biçime sahiptir.
4- Güneş sarı renktedir.
Güneş’e baktığımızda sarı, turuncu yahut kırmızımsı bir renk görüyoruz. Ama Güneş aslında beyazdır. Bir ışığın rengini belirleyen şey, onun sıcaklığı ile ilgilidir. Işık dalgaları uzadıkça, sarı-kırımızı ışık spektrumu da uzamakta ve gözümüze bu halde görünmektedir.
5- Uzayda astronot kıyafetleri olmayan bir insan başı patlayarak ölür.
Uzayda geçen Holywood sinemalarında kaskını çıkaran astronotların başının şişerek patladığına dair örnekler var. Fakat esas tehlike başının patlaması değil; akciğerler, dimağ ve kalbin dışarıdaki düşük basınçtan etkilenmesidir. Elbette başı patlayacaktır, gelgelelim esas vefat sebebi organlarının iflası olacaktır.
6- Güneş bir alev topudur.
Yanma, kimyasal bir reaksiyondur ve etrafa ışık yayar. Lakin Güneş’teki durum bundan ayrılır, zira buradaki hadise nükleer bir reaksiyondur. Atom çekirdeklerindeki vakalar, Güneş’in etrafa kuvvet yaymasına neden olur.
7- Yerküre ve Venüs özdeşlerdir.
Venüs, çoklukla birçok antik kültürde Dünya’nın ikizi olarak tanımlanır. Bu da Yerküre gibisi bir bölge olduğuna yönelik algı yaratmaktadır. Gelgelelim bu gezegenin yüzeyi pek de güzel bir konum değildir ve burada birçok zehirli gaz bulunmaktadır.
8- Yazları, Yerküre Güneş’e daha yakındır.
Sıcaklığa neden olan esas sebep Güneş’in yakınlığı değil, yörüngedeki eksen eğikliğimizdir. Yaz aylarında eksen eğikliği Güneş’e akıllıcadır, tam karşıtı durumda ise kış yaşanmaktadır. Lakin ayan tarihlerde Dünya’nın Güneş’e daha yakın olduğu ve malûm tarihlerde daha uzak olduğu malumatı sahihtir.
