HACIM SULTAN
Anadolu'da yaşamış büyük velîlerden İsmi Recep'tir Soyu Peygamber efendimize dayandığı rivâyet edilir Doğum ve vefât târihi belli değildir On dördüncü asırda yaşamıştır Hacı Bektâşı Velî'nin yakınlarındandı
Hacım Sultan, Bektaşı Velî ile Anadolu'ya, insanlara içten yolu açıklamak için gönderildi Hacı Bektaşı Velî ile Hacım Sultan, Kâbe'ye dürüst yola çıktılar Günlerce süren yolculuktan daha sonra Kâbei muazzamaya geldiler Tavâftan daha sonra kırk gün Arafat Dağında riyâzet çekip, Allahü teâlâdan vazîfelerini yerine getirebilmek için yardım istediler Sonra Medîne'ye giderek Peygamber efendimizi ziyâret ettiler sonradan Anadolu'ya gittiler Anadolu'ya geldiklerinde Hacı Bektaşı Velî, Hacım Sultan'ı Germiyan iline yolladı
Hacım Sultan, Afyonkarahisar civârında bir köyde konakladı O köyde yer alan Bağlu Baba isimli sâlih ve velî bir zâtla görüştü Bu sırada köylüler gelip Hacım Sultan'a; Ey ilginç! Bizim sığırlarımızı, hayvanlarımızı gütdediler Hacım Sultan bu isteklerini kabûl etmedi ise de, ısrarlara dayanamayıp; Mâdem çok istiyorsunuz, sığırlarınızı getirindedi Köylü, sığırlarını toplayıp Hacım Sultan'ın yanında getirdi Sığırlar içerisinde bir büyük kara boğa vardı Hacım Sultan o boğaya; Ey kara boğa! Allahü teâlâ için sen bu sığırları akşama dek güt!dedi Kara boğa bu sözleri işitince gelip, Hacım Sultan'ın ayağına yüz sürdü Sonra kalkıp, sığırları süse süse önüne katıp götürdü Akşama değin güttü Akşam olunca sığırları evine getirdi Kara boğa sığırları bu şekilde güderken, Hacım Sultan ibâdetle meşgûl oluyorduKara boğa, sığırları o kadar güdüyordu fakat, sığırlar hiç kimsenin ekinine zarar vermiyordu
Köyde yaşlı bir kadının tek ineği vardı Götürüp sığırların yanında güdülmesi için bıraktı Bunu fark eden Hacım Sultan kadıncağıza; Vâlide! Allahü teâlânın emri ile bu ineği kurt yer Sığıra salmadedi Bayan onun sözlerine kulak asmayıp, ineğini sığırların yanında otlamaya yolladı Sığırlar otlarken kadının ineği sığırlardan ayrıldı ve diğer bir yere gitti O sırada bir kurt ineğe rastlayıp ineği yedi Akşam olunca bütün sığırlar evlerine geldiği halde, kadının ineği geri dönmedi Çocukları bir müddet aradılar ve ineği bulamadılar, sonunda; O âne bu ineği satmıştır Yahut bu kadar aramadan daha sonra bulurdukdediler Hacım Sultan; Sizin ineğinizi falan yerde kurt yedideyince, kadının çocukları; Kâdıya gidelimdediler Her Zaman birlikte kâdının huzûruna vardılar İnekleri kaybolan çocuklar kâdıya:
Efendim! Bu âne bizim sığırlarımızı güder Fakat kendisi gitmez Büyük bir kara boğa sürüyü güder Bu ise bir eve çekilip orada ibâdet ve riyâzetle meşgûl olur Kendisine sorun ineğimizi ne yaptı?dediler Kâdı; Ey âne! Bunların ineğini ne yaptındiye sorduHacım Sultan; Biz, bu ineği salma diye işin başında analarına söyledik, îkâz ettik Allahü teâlânın emri ile bu ineği kurt yer, dedik Sözümüze kulak asmayıp otlamaya gönderdi Bu yüzden ineklerini kurt yedidedi Kâdı; İneği kurt yediğini nereden bilelim Eğer gören varsa getir, şâhitlik etsinlerdeyince, Hacım Sultan; Evet şâhitler vardır Gidip getireyimdedi ve getirmek için dışarı çıktı İneğin kurt kadar parçalandığı yerde kayalar vardı Bir miktarını parçalayıp onlara; Gelin ineği kurt yediğine şâhitlik edindedi
Taş parçaları Allahü teâlânın emri ile Hacım Sultan ile birlikte kâdı huzûruna geldiler Kâdı durumu görür görmez hayretler içinde kaldı Taşlar Allahü teâlânın izni ile konuşup; İneği bizim yanımızda kurt yedi Bu hususta şâhitlik ederiz Eğer inanmazsanız adam gönderin, ineğin başını ve derisini getirsinler Sizler de göründediler Birkaç kişi, denilen yerden ineğin başını ve derisini getirdi Ahali durumu görüp hayrette kaldılar Kâdı, Hacım Sultan'ın mübârek bir zât olduğunu anlayıp, özür diledi Hacım Sultan orada bulunanlara hayır duâ etti Bizim vazîfemiz vardır Siz Allahü teâlâya emânet olundiyerek o köyden ayrıldı Bu sırada köy halkı; Efendim bu dek zamandır bizim sığırlarımız ile ilgilendiniz Size hakkınızı verelimdediler Hacım Sultan; Benim hakkım beni bulurdedi Hacım Sultan yola çıkınca, kara boğa arkasına takıldı Köy halkı kara boğanın önüne geçip gitmemesi için ne kadar uğraştılarsa da karşısında çıkamadılar
Hacım Sultan Afyonkarahisar'a varınca, bir zaman burada kaldı O sırada Karahisar Beyi Tokuz isimli bir şahıstı Karahisar halkı beyin yanında gidip; Falan kayanın yanında bir derviş kırk gündür yemez içmez Aralıksız Allahü teâlâya ibâdet eder Yanında da kara bir boğa vardiye anlattılar Bey; Gelin yanında birlikte gidelimdedi Huzûruna varınca, Hacım Sultan onlarla bir müddet konuşmadı Sıcak bir gündü Herkes fazla susadı Bey, Eğer bu mübârek bir zât ise, bize su verir Biz de içerizdiye içinden geçirdi Beyin bu düşüncesi Allahü teâlânın izni ile Hacım Sultan'a mâlum oldu Yâ Allah!deyip kalktı ve elini kayaya vurduğu gibi, kayadan berrak bir su çıktı Bunun üzerine Tokuz Bey, bağışlama dileyip; Efendim, bizi bağışla Duâ ve himmet eyle Bizim şeyhimiz rehberimiz ol Sana bir dergâh yapayım Bâzı köyleri vakfedeyim Dörtbeş hizmetçi vereyimdeyince, Hacım Sultan; Ey Bey! Allahü teâlânın emriyle hocam bana; Senin makâmın Germiyan'da Susuz denilen yerdir Git orada oturbuyurdu Biz oraya gideriz Bu pınarcık bizim yâdigârımız olsun Hemen siz kendi yerinize gidindedi
Hacım Sultan sonra o pınardan abdest alıp, namaz kıldıktan sonradan Sandıklı'ya içten yola çıktı O zamanlar Sandıklı'da Hacı isimli sâlih bir zât vardı Bir gece rüyâsında Peygamber efendimizi fark etti Peygamber efendimiz ona; Ey Hacı! Bizim evlâdımızdan bir birey vardır İsmine Hacım derler Var onunla yâren olbuyurdu Derviş Hacı uyanıp, sabahleyin namazını kıldıktan sonradan Hacım Sultan'ı aramaya başladı Yolda bu arada kendi kendine; Aceb o zâtı nasıl bulurum?diye düşünürken, bir zâtın zikretmekle meşgûl olduğunu fark etti Yanına kara bir boğa vardı Yanında gidip selâm verdi Hacım Sultan selâmı alıp; Güzel geldin benim vefâlı yârenim Derviş Hacıdedi Derviş Hacı; Ey Efendim! Size kim derler?diye sordu Hacım Sultan; Hacı Derviş, anamızın verdiği ad Recep'tir Fakat hocalarım bize Hacım ismini verdilerdedi Derviş Hacı bunları duyunca, derhal Hacım Sultan'ın ellerine kapandı ve yârenliğe kabûl etmesi için yalvardı Hacım Sultan bir müddet de Sandıklı'da kaldı
Bir gün Hacım Sultan'ı o beldeden kovalamak isteyenler toplanıp; Ona laf menfaat vermez Onu dövelim Evlerimizin yakınında onu yatırmıyalım Birkaç adamı gönderip, onu oradan kovsundediler Onların bu plânı Allahü teâlânın izni ile Hacım Sultan'a mâlum oldu Felek böyle imiş Bize burada râhat olmazdedi
Akşam yakındı Hacım Sultan kalkıp abdest aldı Akşam namazını kıldı Daha Sonra Yâsîni şerîf, Vâkıa, Enbiyâ, İhlâs, Fâtiha ve Bekara sûrelerini okuyup, Peygamber efendimizin mübârek rûhı şerîfine, âline, eshâbına evliyânın rûhuna sevâbını bağışladı Sonra yüz kez salevât, bin kez istiğfâr getirdi Hedef eyledi: Burada kalmak yerinde mudur?dedi Bir mikdâr uyudu RüyâsındaPeygamber efendimizi fark etti ve mübârek elini öptü Bu esnâda Peygamber efendimiz; Ey ciğerpârem Hacım! Senin yerin burası değil Senin yerinSusuz denilen yerdir Allahü teâlânın emri ile var, orada yerleş Keza bu kavim sizi sevmedi Sana kasdederler Benim evlâdıma kasdedenler, musibet düşünenler yarın kıyâmet gününde yüzleri kara olup, benim şefâatimden mahrum olurlarbuyurdu
Hacım Sultan uyanınca, yanında yer alan Derviş Hacı'ya; Rüyâmda Peygamber efendimizi gördümSenin yerin Susuz denilen yerdirbuyurdular Yalnız senin yerin burasıdır Sen burada kal Ben oraya gideceğimdedi Derviş Hacı; Aman Sultanım! Ben senden nasıl ayrılırım?deyince, Hacım Sultan; Hayır bu, böyle olacak Allahü teâlâya emânet oldiyerek yola çıktı Hacım Sultan aleyhine çalışan kalabalık, onu öldürmek için geldiğinde, Hacım Sultan'ı yerinde bulamadı Elleri abes döndüler Sonradan bunlar, Allahü teâlânın gazâbına uğrayarak bir hastalığa yakalandı ve birçoğu öldü
Hacım Sultan Susamış'a vardıktan bir müddet sonradan rüyâsındaPeygamber efendimizi gördü Hacım SultanPeygamber efendimizin elini öptü Peygamber efendimiz ona; Ey ciğerpârem Hacım! Senin makâmın burasıdır Burada karar eyle Senin ömrün burada geçer Allahü teâlâdan râzı ol O'na tevekkül eylebuyurdu ve bâzı nasîhatlarda bulundu Hacım Sultan uykudan uyanınca, Allahü teâlâya şükretti *
Anadolu'da yaşamış büyük velîlerden İsmi Recep'tir Soyu Peygamber efendimize dayandığı rivâyet edilir Doğum ve vefât târihi belli değildir On dördüncü asırda yaşamıştır Hacı Bektâşı Velî'nin yakınlarındandı
Hacım Sultan, Bektaşı Velî ile Anadolu'ya, insanlara içten yolu açıklamak için gönderildi Hacı Bektaşı Velî ile Hacım Sultan, Kâbe'ye dürüst yola çıktılar Günlerce süren yolculuktan daha sonra Kâbei muazzamaya geldiler Tavâftan daha sonra kırk gün Arafat Dağında riyâzet çekip, Allahü teâlâdan vazîfelerini yerine getirebilmek için yardım istediler Sonra Medîne'ye giderek Peygamber efendimizi ziyâret ettiler sonradan Anadolu'ya gittiler Anadolu'ya geldiklerinde Hacı Bektaşı Velî, Hacım Sultan'ı Germiyan iline yolladı
Hacım Sultan, Afyonkarahisar civârında bir köyde konakladı O köyde yer alan Bağlu Baba isimli sâlih ve velî bir zâtla görüştü Bu sırada köylüler gelip Hacım Sultan'a; Ey ilginç! Bizim sığırlarımızı, hayvanlarımızı gütdediler Hacım Sultan bu isteklerini kabûl etmedi ise de, ısrarlara dayanamayıp; Mâdem çok istiyorsunuz, sığırlarınızı getirindedi Köylü, sığırlarını toplayıp Hacım Sultan'ın yanında getirdi Sığırlar içerisinde bir büyük kara boğa vardı Hacım Sultan o boğaya; Ey kara boğa! Allahü teâlâ için sen bu sığırları akşama dek güt!dedi Kara boğa bu sözleri işitince gelip, Hacım Sultan'ın ayağına yüz sürdü Sonra kalkıp, sığırları süse süse önüne katıp götürdü Akşama değin güttü Akşam olunca sığırları evine getirdi Kara boğa sığırları bu şekilde güderken, Hacım Sultan ibâdetle meşgûl oluyorduKara boğa, sığırları o kadar güdüyordu fakat, sığırlar hiç kimsenin ekinine zarar vermiyordu
Köyde yaşlı bir kadının tek ineği vardı Götürüp sığırların yanında güdülmesi için bıraktı Bunu fark eden Hacım Sultan kadıncağıza; Vâlide! Allahü teâlânın emri ile bu ineği kurt yer Sığıra salmadedi Bayan onun sözlerine kulak asmayıp, ineğini sığırların yanında otlamaya yolladı Sığırlar otlarken kadının ineği sığırlardan ayrıldı ve diğer bir yere gitti O sırada bir kurt ineğe rastlayıp ineği yedi Akşam olunca bütün sığırlar evlerine geldiği halde, kadının ineği geri dönmedi Çocukları bir müddet aradılar ve ineği bulamadılar, sonunda; O âne bu ineği satmıştır Yahut bu kadar aramadan daha sonra bulurdukdediler Hacım Sultan; Sizin ineğinizi falan yerde kurt yedideyince, kadının çocukları; Kâdıya gidelimdediler Her Zaman birlikte kâdının huzûruna vardılar İnekleri kaybolan çocuklar kâdıya:
Efendim! Bu âne bizim sığırlarımızı güder Fakat kendisi gitmez Büyük bir kara boğa sürüyü güder Bu ise bir eve çekilip orada ibâdet ve riyâzetle meşgûl olur Kendisine sorun ineğimizi ne yaptı?dediler Kâdı; Ey âne! Bunların ineğini ne yaptındiye sorduHacım Sultan; Biz, bu ineği salma diye işin başında analarına söyledik, îkâz ettik Allahü teâlânın emri ile bu ineği kurt yer, dedik Sözümüze kulak asmayıp otlamaya gönderdi Bu yüzden ineklerini kurt yedidedi Kâdı; İneği kurt yediğini nereden bilelim Eğer gören varsa getir, şâhitlik etsinlerdeyince, Hacım Sultan; Evet şâhitler vardır Gidip getireyimdedi ve getirmek için dışarı çıktı İneğin kurt kadar parçalandığı yerde kayalar vardı Bir miktarını parçalayıp onlara; Gelin ineği kurt yediğine şâhitlik edindedi
Taş parçaları Allahü teâlânın emri ile Hacım Sultan ile birlikte kâdı huzûruna geldiler Kâdı durumu görür görmez hayretler içinde kaldı Taşlar Allahü teâlânın izni ile konuşup; İneği bizim yanımızda kurt yedi Bu hususta şâhitlik ederiz Eğer inanmazsanız adam gönderin, ineğin başını ve derisini getirsinler Sizler de göründediler Birkaç kişi, denilen yerden ineğin başını ve derisini getirdi Ahali durumu görüp hayrette kaldılar Kâdı, Hacım Sultan'ın mübârek bir zât olduğunu anlayıp, özür diledi Hacım Sultan orada bulunanlara hayır duâ etti Bizim vazîfemiz vardır Siz Allahü teâlâya emânet olundiyerek o köyden ayrıldı Bu sırada köy halkı; Efendim bu dek zamandır bizim sığırlarımız ile ilgilendiniz Size hakkınızı verelimdediler Hacım Sultan; Benim hakkım beni bulurdedi Hacım Sultan yola çıkınca, kara boğa arkasına takıldı Köy halkı kara boğanın önüne geçip gitmemesi için ne kadar uğraştılarsa da karşısında çıkamadılar
Hacım Sultan Afyonkarahisar'a varınca, bir zaman burada kaldı O sırada Karahisar Beyi Tokuz isimli bir şahıstı Karahisar halkı beyin yanında gidip; Falan kayanın yanında bir derviş kırk gündür yemez içmez Aralıksız Allahü teâlâya ibâdet eder Yanında da kara bir boğa vardiye anlattılar Bey; Gelin yanında birlikte gidelimdedi Huzûruna varınca, Hacım Sultan onlarla bir müddet konuşmadı Sıcak bir gündü Herkes fazla susadı Bey, Eğer bu mübârek bir zât ise, bize su verir Biz de içerizdiye içinden geçirdi Beyin bu düşüncesi Allahü teâlânın izni ile Hacım Sultan'a mâlum oldu Yâ Allah!deyip kalktı ve elini kayaya vurduğu gibi, kayadan berrak bir su çıktı Bunun üzerine Tokuz Bey, bağışlama dileyip; Efendim, bizi bağışla Duâ ve himmet eyle Bizim şeyhimiz rehberimiz ol Sana bir dergâh yapayım Bâzı köyleri vakfedeyim Dörtbeş hizmetçi vereyimdeyince, Hacım Sultan; Ey Bey! Allahü teâlânın emriyle hocam bana; Senin makâmın Germiyan'da Susuz denilen yerdir Git orada oturbuyurdu Biz oraya gideriz Bu pınarcık bizim yâdigârımız olsun Hemen siz kendi yerinize gidindedi
Hacım Sultan sonra o pınardan abdest alıp, namaz kıldıktan sonradan Sandıklı'ya içten yola çıktı O zamanlar Sandıklı'da Hacı isimli sâlih bir zât vardı Bir gece rüyâsında Peygamber efendimizi fark etti Peygamber efendimiz ona; Ey Hacı! Bizim evlâdımızdan bir birey vardır İsmine Hacım derler Var onunla yâren olbuyurdu Derviş Hacı uyanıp, sabahleyin namazını kıldıktan sonradan Hacım Sultan'ı aramaya başladı Yolda bu arada kendi kendine; Aceb o zâtı nasıl bulurum?diye düşünürken, bir zâtın zikretmekle meşgûl olduğunu fark etti Yanına kara bir boğa vardı Yanında gidip selâm verdi Hacım Sultan selâmı alıp; Güzel geldin benim vefâlı yârenim Derviş Hacıdedi Derviş Hacı; Ey Efendim! Size kim derler?diye sordu Hacım Sultan; Hacı Derviş, anamızın verdiği ad Recep'tir Fakat hocalarım bize Hacım ismini verdilerdedi Derviş Hacı bunları duyunca, derhal Hacım Sultan'ın ellerine kapandı ve yârenliğe kabûl etmesi için yalvardı Hacım Sultan bir müddet de Sandıklı'da kaldı
Bir gün Hacım Sultan'ı o beldeden kovalamak isteyenler toplanıp; Ona laf menfaat vermez Onu dövelim Evlerimizin yakınında onu yatırmıyalım Birkaç adamı gönderip, onu oradan kovsundediler Onların bu plânı Allahü teâlânın izni ile Hacım Sultan'a mâlum oldu Felek böyle imiş Bize burada râhat olmazdedi
Akşam yakındı Hacım Sultan kalkıp abdest aldı Akşam namazını kıldı Daha Sonra Yâsîni şerîf, Vâkıa, Enbiyâ, İhlâs, Fâtiha ve Bekara sûrelerini okuyup, Peygamber efendimizin mübârek rûhı şerîfine, âline, eshâbına evliyânın rûhuna sevâbını bağışladı Sonra yüz kez salevât, bin kez istiğfâr getirdi Hedef eyledi: Burada kalmak yerinde mudur?dedi Bir mikdâr uyudu RüyâsındaPeygamber efendimizi fark etti ve mübârek elini öptü Bu esnâda Peygamber efendimiz; Ey ciğerpârem Hacım! Senin yerin burası değil Senin yerinSusuz denilen yerdir Allahü teâlânın emri ile var, orada yerleş Keza bu kavim sizi sevmedi Sana kasdederler Benim evlâdıma kasdedenler, musibet düşünenler yarın kıyâmet gününde yüzleri kara olup, benim şefâatimden mahrum olurlarbuyurdu
Hacım Sultan uyanınca, yanında yer alan Derviş Hacı'ya; Rüyâmda Peygamber efendimizi gördümSenin yerin Susuz denilen yerdirbuyurdular Yalnız senin yerin burasıdır Sen burada kal Ben oraya gideceğimdedi Derviş Hacı; Aman Sultanım! Ben senden nasıl ayrılırım?deyince, Hacım Sultan; Hayır bu, böyle olacak Allahü teâlâya emânet oldiyerek yola çıktı Hacım Sultan aleyhine çalışan kalabalık, onu öldürmek için geldiğinde, Hacım Sultan'ı yerinde bulamadı Elleri abes döndüler Sonradan bunlar, Allahü teâlânın gazâbına uğrayarak bir hastalığa yakalandı ve birçoğu öldü
Hacım Sultan Susamış'a vardıktan bir müddet sonradan rüyâsındaPeygamber efendimizi gördü Hacım SultanPeygamber efendimizin elini öptü Peygamber efendimiz ona; Ey ciğerpârem Hacım! Senin makâmın burasıdır Burada karar eyle Senin ömrün burada geçer Allahü teâlâdan râzı ol O'na tevekkül eylebuyurdu ve bâzı nasîhatlarda bulundu Hacım Sultan uykudan uyanınca, Allahü teâlâya şükretti *