Bir lunaparka gittiğinizi düşünün. Adrenalini, endişeyi seviyorsunuz ve endişe tüneli de her hengam favorilerinizden biri olmuş. Bilet alıyor, kaygı tünelinin otomobiline kuruluyorsunuz. Otomobil tıkır tıkır raylardan ilerlemeye başlıyor, kapı ardınızdan kapanıyor ve bir müddet sonra otomobil ansızın duruyor. Yolun bundan sonrasını yürüyerek bitirmek zorundasınız, hangi bucaktan ne çıkacağını bilmeden, savunmasız.
İşte Layers of Fear 2’nin yaratmak istediği atmosfer bu.
Tekrar lunaparktasınız, yeniden kaygı tüneline giriyorsunuz. Otomobil tekrar bozuluyor, tekrar yürüyorsunuz. Lakin artık tünelin sürprizlerine alıştınız, bir anda tavandan önünüze sarkan modeller, arkaplandan gelen sesler bile birinci seferdeki kadar etkileyici yahut korkutucu değil. Velev yolun kalanını da artık oflaya, puflaya bitiriyorsunuz.
İşte, Layers of Fear 2 bu.
Zenginin gemisi züğürdün çenesini yorarmış
Layers of Fear 2’de bir aktörü canlandırıyoruz, nasıl olduysa çok ünlü bir direktörün yeni sineması için başrolü kapmış bir aktörüz. Sinemanın çekimleri İngiltere’den Amerika Birleşik Devletleri’ne yol alan bir okyanus gemisinde gerçekleşecek ve biz de haliyle o geminin yolcularından biriyiz. Kelam konusu ünlü direktör, ünlü olduğu kadar da gizemli bir adam. Sinemalarındaki oyuncuların ‘karakterlerine’ bürünmelerine çok kıymet veriyor ve daima olarak da bunu telkin ediyor. Biz de tüm bu “karakterinle bütünleş”, “karakter dediğin her şeydir” bildirileri eşliğinde yavaş yavaş deliliğin sonlarına gerçek ürkütücü bir maceranın içinde buluyoruz kendimizi.
Hikaye sırf bizimle direktör arasında geçmiyor, işin içinde bir de Lily ve James isminde iki evlat var. Daha oyunun başından itibaren baktığınız kimi eşyalarda Lily ve James’in seslerini duyuyor ve onların da hikayelerini öğrenmeye başlıyorsunuz. Bu iki kardeş gemiye kaçak olarak binmişler ve bir nevi korsancılık oynuyorlar. Vaktinde sinemalarda gördüklerine özenmişler, hayallerinde saklı kaynaklar bulmak, denizlerce maceralara atılmak var. Aslında aralarındaki konuşmalarda da hayalgüçlerinin ne kadar güçlü olduğunu görüyoruz. Oyunda ilerledikçe bu iki kardeş oyunun ana hikayesine yeterliden düzgüne dahil olmaya başlıyor, üçüncü kısımla birlikte yavaş yavaş direktör, kendimiz ve kardeşler arasındaki bağı varsayım etmeye başlıyoruz. O vakit anlıyoruz ki hiçbir şey göründüğü üzere değilmiş.
Endişenin azalan katmanları
Layers of Fear sahiden de sıradışı bir oyundu, bir vakitler çok başarılı bir ressam olan kahramanımızın başyapıtını ortaya çıkarma hedefiyle eski anılarına yaptığı yolculukta ona eşlik etmiş, Bloober Team’in bir ‘hayatta kalma / korku” hikayesini nasıl da kendine mahsus biçimde resmetmeyi başardığına şahit olmuştuk. İşin içinde bir malikane, tablolar, depresyon, meczupluk, ailevi meseleler, ne ararsanız vardı.
Layers of Fear 2 ise Bloober Team’in birebir şeyi yapmaya çalıştığı, yalnızca korkutucu olmak gayesiyle zırt pırt ‘jump scare’ taktiğine başvurduğu ama birinci oyun kadar başarılı olamadığı bir prodüksiyon olarak önümüze çıkıyor. Birebir birinci oyunda olduğu üzere burada da karar vermemiz gereken anlar var (yönetmenin bizden istediğini yapmak zorunda değiliz, karar bizim kararımız) ve verdiğimiz bu kararlar oyunun hangi sonuyla karşılaşacağımıza tesir ediyor. Lakin gerek dehşet, gerek bilinmezlik, gerekse yarattığı heyecan ismine hikayenin başıyla sonu arasındaki maceranın birincisi kadar başarılı olduğunu söylemek mümkün değil.
Bir defa şunun ismini koyalım. Layers of Fear 2 tamamıyla bir yürüme simülasyonu. Daha sahihi ‘korku öğeleriyle dolu bir yürüme simülasyonu’. Sahiden de çoğunlukla yaptığınız tek şey gemide dolaşmak, odaları gezinmek, önünüzde çıkan tek tük eşyalara bakmak ve bu sırada oyunun hikayesiyle ilgili malumat kırıntıları öğrenmek ve yürümeye devam etmek. Oyundaki lineerlik ekstrem boyutlarda, şöyle ki diyelim bir koridordasınız ve sağlı sollu 5-6 tane kamara var. Bunlardan biri hariç hepsinin kapılarının kilitli olduğundan emin olabilirsiniz
Yeniden de etkileşim kurabileceğimizi gördüğümüz her şeye tıklama dürtüsüyle kapıları açmayı deniyor ve aslında hengam kaybediyoruz. Benzeri biçimde açılan çekmecelerin birçoklarının içi boş çıkıyor mesela, içlerinde bir fotoğraf falan bulursak kendimizi şanslı hissediyoruz. Aralarda birkaç bulmacayla da karşılaşıyoruz lakin bunların hiçbiri zorlayıcı değil, yani bir projektör makinesindeki slaytları değiştirip perdede kapı resmi çıkarmak ve o kapıyı açarak sair odaya geçmek üzere şeyler bunlar.Bu lineerlik başlarda çok rahatsız edici değildi, zira aslında neyle karşılaşacağımın farkındaydım. Tekrar de kamaralar arasında dolanmak, bir odaya girerken arttan gelen bir sesle irkilmek, yan odadaki vazonun aniden kırılması, gerimi dönünce gördüğüm gölgenin kendi gölgem olduğunu fark etmek, arada kendimi gerçeküstü ortamlarda bulmak keyifli üzereydi. Lakin oyun bir türlü o tekdüzelikten kurtulamayınca sıkılmaya da başladım.
Ne gereği vardı kovalamacaların
Oyunun en sıkıcı kısımlarından biri de gemideki “kötü silüet” ile karşı zıdda geldiğiniz anlar. Bu silüet sizi kovalamaya başlıyor ve yakalarsa ‘game over’. Kovalamacanın çabucak öncesine dönüyor ve tekrar kaçmaya başlıyorsunuz, yeniden yakalanıyor ve tekrar deniyorsunuz. Bu kısımlar korkutuculuktan cidden uzak, yani Pyramid Head kovalarken hissettiklerinizi düşünün, peşinizde Mr X varken kalbinizin nasıl küt küt attığını düşünün. Burada ise korkmaktan çok ‘e haydi bitsin de oyuna devam edelim’ fikri hakim oluyor. Bloober Team “yakalandın ve öldün” vukuatını kullanmayı tercih ederek günah yapmış diye düşünüyorum, bu kısımlar oyuncuyu hikayenin atmosferinden uzaklaştırmaktan gayrı bir işe yaramamış bence. Bu "dene-yanıl-öl-tekrar dene" sekansı yalnızca bu silüetle hudutlu kalmıyor, öbür kısımlardaki ölümcül ışık hüzmesi, labirentte ışık kovalamacası üzere mekanlarda de resmen can sıkıcı biçimde önünüze çıkıyor.
Daha evvel de birtakım incelemelerimde belirtmişimdir, ben çekmece açmak için fare düğmesine basılı tutarken fareyi geri çekerek ‘çekmeceyi açar üzere yapma’ hadisesini pek beğenen biri değilim. Dolap açmak, kapı itmek, sürgü çekmek üzere işler bir müddet sonra bana angarya üzere gelmeye başlıyor. Layers of Fear 2 de bu tekniği kullanıyor fakat kimi noktalardaki artık hassasiyet problemlerinden mıdır nedir, en kolay şeyi bile yapmakta zorlanabiliyorsunuz. Yarım açılan yahut kapanan bir kapı yüzünden peşinizdeki elemana yakalanmak pek keyifli değil yani. Tekrar de bunu kendi ferdî tercihim olarak gördüğüm için olumsuzluk olarak belirtmiyorum, yalnızca haberiniz olsun diye söylemek istedim.
Oyun ‘beş perdeden’ (bölümden) oluşuyor ve bu kısımlardan her biri kendine has bir temaya sahip diyebiliriz. Her kısma kamaramızda başlıyor ve hikayenin farklı bir kısmını keşfetmeye başlıyoruz. Kısmın ahir ise direktörün bizi yönlendirdiği seçimle, kendi seçimimiz arasında tercihimizi kullanabiliyoruz (bunların ikisi de farklı muvaffakiyetim kazandırıyor bu arada). Aslında bu halde bütüne baktığımızda Layers of Fear 2'nin birinci oyundakine nazaran daha kopuk bir deneyim yaşattığını düşünüyorum. Kesimleri birleştirmek pek kolay değil, üstelik hikayenin kıymetli bir kısmı 'toplanabilirler' yoluyla anlatıldığı için şayet %100'cü değilseniz (ki kesinlikle birinci oyunda kaçırdığınız eşyalar olacak) oyunu bitirdiğinizde başınızda soru işaretleriyle kala kalıyorsunuz. Yani benim için o bütünlüğü sağlayamadı oyun.
Modellerin dayanılmaz cazibesi
Yazımın başında oyunun yaratmak istediği atmosferin ne olduğunu söylemiştim. Bunun başarısız olma sebebi kaygı öğelerinin şiddetli tekrara düşmesi. Başlarda çeşitli yanlarda karşılaştığımız modellerin ani poz değişimleri, ışık oyunlarıyla bir anda önümüze canavarmış üzere çıkmaları falan hoştu. Ancak sonra tekrar birebir modeller, tekrar birebir modeller derken başta canlanan tek şey “e ben bunu daha evvel de yüz defa görmemiş miydim” sorusu oluyor.
Oyunun gerçeküstü hikaye anlatımı ve algılarımızla oynaması şık aslında. Bir anda kendimizi gemiden farklı bir noktada bulmak, gerimizde duyduğumuz kapı çarpma sesine dönüp de daha evvel orada olmayan bir koridor görmek, yanımızda biri var diye sanıp kendi gölgemizle karşılaşmak üzere şeyler bir müddetliğine de olsa oyalıyor kişisi. Ancak bunların da birden fazla tansiyonu arttırmak yanına daha evvel de söylediğim üzere yalın ‘jump scare’ anlarıyla geçiştirilmiş. Bir de ileriki kısımlarda gerçeküstü vakası abartılınca gördüklerinize de pek mana verememeye, bunu umursamamaya da başlıyorsunuz. Bu ögelerin bu kadar sık kullanılması, tesirlerini azaltmış bence.
Layers of Fear 2’nin en başarılı kısmı ses idaresi. Bir sefer direktörü seslendiren isim Tony Todd, yalnızca onun için bile artı puan verilir oyuna. ‘Candyman’ Todd bu role acayip yakışmış, adamın sesinde ürkütücülük var zati. Yalnızca o değil, evlatların seslendirmeleri de çok güzel. Hele üçüncü kısımda evlatların güzelce ön plana çıktığı kısımdaki seslendirmelere bayılacaksınız, hem inandırıcılık, hem vurgular süper olmuş. Oyunun müzikleri de atmosfere olumlu tesir yaparken, arkaplanda duyulan efektler de en azından ses mealinde oyunun korkutucu bir oyun olmasını sağlıyor. Münhasıran de kulaklıkla oynuyorsanız yan odada kırılan bir vazo, aniden geride çarpan bir kapı, bir ananın mırıldandığı ninni falan insanın tüylerini diken diken edebiliyor.
Oyunun bütününe baktığımda Bloober Team’in aslında birinci oyunun çıtasını daha yukarı çekmek için nispeten uğraş verdiğini görebiliyorum. Geminin ve gemideki kısımların tasarımı, görsel detaylar, yaratılmaya çalışılan daha derin bir hikaye bile bunun örneği. Fakat işin içine çok ziyade gerçeküstü kısmın girmesi, bir de bunun üzerine hikayenin düzgünce meal kazanmasını sağlayan kesimleri öğrenmek için hiçbir gazete kupürünü, fotoğrafı, oyuncağı ve gibisi eşyayı kaçırmamak gerekmesi sanırım işlerin bir noktada raydan çıkmasına neden olmuş. Yani cevapsız kalan sorular her oyunda olabilir, lakin Layers of Fear 2’nin tüm hikayesi aslında hikayesini baştan sona adamakıllı anlatabilmek olmalıydı.
Birinci oyunu beğenenlerdenseniz elbette buna da bir talih vermenizi isterim; lineer oyunlar sizi rahatsız etmiyorsa, işin içinde daha çokça ‘oynanış’ olsun demeyenlerdenseniz, hele ki kolay korkan ve bundan zevk alanlardansanız Layers of Fear 2 size yaklaşık 6-7 saatlik keyifli bir deneyim sunacak. Ancak bundan fazlasını bekleyenlerin, benim üzere hayal kırıklığı yaşamaya hazır olması gerek.