Rasûlullâh sallallâhu aleyhi ve selem'in hayâtı Allâh'a ibâdetin ve en hoş kulluğun binbir nev'iyle lebâleb doludur Günün derhal her ânına tekâbül eden bir nâfile namazı mevcuttur Nâfile ibadetler kulu Allah'a daha fazla yaklaştırır ve cennetteki mertebesini de yükseltir Resûlullah sallallâhu aleyhi ve selem:
Müslüman bir kimse, farzların açık havada nâfile olarak her gün Allah rızası için on iki rek`at namaz kılarsa, Allah Teâlâ ona cennette bir köşk yapar(Müslim, Müsâfirîn 103 Keza bk Ebû Dâvûd, Tatavvu 1) buyurmuştur Nâfile namazların, kıyâmet gününün dehşetli ânında hesâb verirken zor durumda kalan sâhibinin imdâdına yetişeceğini de tekrar Resûlullah sallallâhu aleyhi ve selem haber vermiştir:
Kıyamet gününde kulun hesaba çekileceği ilk ameli onun namazıdır Eğer namazı sürükleyici olursa, işi iyi gider ve kazançlı çıkar Namazı sürükleyici olmazsa, kaybeder ve zararlı çıkar Şayet farzlarından bir şey eksik çıkarsa, Azîz ve Celîl olan Rabb'i:
Kulumun nâfile namazları var mı, bakınız? der Farzların eksiği nafilelerle tamamlanır Daha Sonra öteki amellerinden de bu şekilde hesaba çekilir(Tirmizî, Salât, 188)
Farz namazları cemaatle kılmaya âzamî derecede gayret eden Efendimiz sallallahu aleyhi ve selem nâfile namazlarını daha fazla evinde kılmayı tercih eder ve şöyle buyururdu:
Ey Halk Müziği! Evinizde namaz kılınız Zira farz namaz dışındaki namazların en makbûlü, insanın evinde kıldığı namazdır(Buhârî, Ezân 81; Müslim, Müsâfirîn 213)
Farz namaz, her müslümanın yerine getirmesi zarûrî bir ibâdet olduğu için açıktan kılınması ve insanların bu ibadete daha sağlam bir şekilde yöneltilmesi gerekmektedir böylece açıktan ve büyük bir cemaat şuuru içinde edâsı daha uygundur Nâfile namazlar ise insanların irâdesine bırakılmış ihtiyârî ibâdetler olduğundan, Allâh'a vuslat yolunda yarışmacı kimselerin riyâ ve süm'a hendikaplarını daha kolay yenebilmeleri, evlerinde rahat olarak ibâdet etmelerine bağlıdır Bu hususta öteki bir nokta da, evlerin namazla şereflenmesi ve bereketlenmesidir Cemaatle namaza çok ağırlık veren Müslümanların, evlerini namaz kılınmayan yerler hâline getirmemeleri de istenmektedir Bu konuda mü'minleri uyaran Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve selem şöyle buyurmuşlardır:
Namazınızın bir kısmını evlerinizde kılınız da oraları kabirlere çevirmeyiniz(Buhârî, Salât 52; Müslim, Müsâfirîn 208)
1 Teheccüd Namazı (Gece Namazı): Yatsı namazından sonradan , daha uyumadan veya bir tedarik uyuduktan sonradan, kılınacak beyhude namaza gece namazıdenir Bir arz uyuduktan daha sonra kalkılıp kılınırsa Teheccüdadını alır Teheccüd namazı iki rekettan on iki rekata kadardır İki rekatta bir selam verilmesi daha faziletlidir (Muhammed Bin Abdullah Hanî, Âdâb, s 264)
Teheccüd namazı, Rasuli Ekrem sallallahü aleyhi ve sellem Efendimize vacip yani farz hükmündeydi Bu namaz O'nun ümmeti için sünneti müekkededir
Gece namazına devam ediniz Zira bu sizden önceki salihlerin ibadetidir Çünkü gece ibadeti, Allah'a yakın olma günahlara kefaret olup insanı bedeni hastalıklardan korur ve günahlardan uzaklaştırır(Tirmizi, Deavât, 101)
Allâh Teâlâ çok sevdiği ve kâinâtı hürmetine yarattığı Habîbi Edîb'ne daha pozitif lütuflarda bulunmak için teheccüd namazını ona farz kılmıştı
Gecenin bir kısmında da yalnızca sana mahsus bir nafile edinmek üzere uykudan kalk, Kur'ân ile teheccüd namazı kıl, Yakındır oysa Rabbin seni bir makamı mahmuda eriştire(elİsrâ17, 79)
Rasulullah sallallâhu aleyhi ve selem Efendimiz gece namazını hiç terk etmezdi Böylece oysa hastalanacak ya da siklet hissedecek olsa oturarak kılardı (Ebû Dâvûd, Tatavvu', 18) Sabahtan namazından önce kılınan iki rek'at nâfile namaz dünyanın tamamından daha hayırlıdır(Müslim, Salâtu'lMüsâfirîn, 96) buyururdu Gözümün nûru diye tavsif ettiği namazı geceleri daha bir iştiyak ve arzû ile kılardı Ayakları şişecek dek kendinde geçerek kıldığı teheccüd namazına olan iştihâsını şöyle dile getirmişti:
Allâh her peygamberde açıklanmış birşeye karşısında fazla bir özlem yaratmıştır Benim en çok hoşlandığım şey de gece ibâdetidir(Heysemî, Mecmau'zzevâid, II, 271)
Allâh'a yaklaştıran en mühim ibâdet olması hasebiyle ümmetinin de bu nimetten nasiblenmelerini arzû ederlerdi Başta yakın akrabasından tebliğe başlayan Efendimiz, bir gece Ali ile Fâtımâ radıyallâhu anhümâ'nın kapısını çalmış ve onlara:
Namaz kılmayacak mısınız?(Buhârî, Teheccüd, 5) buyurarak geceyi boş geçirmemelerini istemişti *
Müslüman bir kimse, farzların açık havada nâfile olarak her gün Allah rızası için on iki rek`at namaz kılarsa, Allah Teâlâ ona cennette bir köşk yapar(Müslim, Müsâfirîn 103 Keza bk Ebû Dâvûd, Tatavvu 1) buyurmuştur Nâfile namazların, kıyâmet gününün dehşetli ânında hesâb verirken zor durumda kalan sâhibinin imdâdına yetişeceğini de tekrar Resûlullah sallallâhu aleyhi ve selem haber vermiştir:
Kıyamet gününde kulun hesaba çekileceği ilk ameli onun namazıdır Eğer namazı sürükleyici olursa, işi iyi gider ve kazançlı çıkar Namazı sürükleyici olmazsa, kaybeder ve zararlı çıkar Şayet farzlarından bir şey eksik çıkarsa, Azîz ve Celîl olan Rabb'i:
Kulumun nâfile namazları var mı, bakınız? der Farzların eksiği nafilelerle tamamlanır Daha Sonra öteki amellerinden de bu şekilde hesaba çekilir(Tirmizî, Salât, 188)
Farz namazları cemaatle kılmaya âzamî derecede gayret eden Efendimiz sallallahu aleyhi ve selem nâfile namazlarını daha fazla evinde kılmayı tercih eder ve şöyle buyururdu:
Ey Halk Müziği! Evinizde namaz kılınız Zira farz namaz dışındaki namazların en makbûlü, insanın evinde kıldığı namazdır(Buhârî, Ezân 81; Müslim, Müsâfirîn 213)
Farz namaz, her müslümanın yerine getirmesi zarûrî bir ibâdet olduğu için açıktan kılınması ve insanların bu ibadete daha sağlam bir şekilde yöneltilmesi gerekmektedir böylece açıktan ve büyük bir cemaat şuuru içinde edâsı daha uygundur Nâfile namazlar ise insanların irâdesine bırakılmış ihtiyârî ibâdetler olduğundan, Allâh'a vuslat yolunda yarışmacı kimselerin riyâ ve süm'a hendikaplarını daha kolay yenebilmeleri, evlerinde rahat olarak ibâdet etmelerine bağlıdır Bu hususta öteki bir nokta da, evlerin namazla şereflenmesi ve bereketlenmesidir Cemaatle namaza çok ağırlık veren Müslümanların, evlerini namaz kılınmayan yerler hâline getirmemeleri de istenmektedir Bu konuda mü'minleri uyaran Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve selem şöyle buyurmuşlardır:
Namazınızın bir kısmını evlerinizde kılınız da oraları kabirlere çevirmeyiniz(Buhârî, Salât 52; Müslim, Müsâfirîn 208)
1 Teheccüd Namazı (Gece Namazı): Yatsı namazından sonradan , daha uyumadan veya bir tedarik uyuduktan sonradan, kılınacak beyhude namaza gece namazıdenir Bir arz uyuduktan daha sonra kalkılıp kılınırsa Teheccüdadını alır Teheccüd namazı iki rekettan on iki rekata kadardır İki rekatta bir selam verilmesi daha faziletlidir (Muhammed Bin Abdullah Hanî, Âdâb, s 264)
Teheccüd namazı, Rasuli Ekrem sallallahü aleyhi ve sellem Efendimize vacip yani farz hükmündeydi Bu namaz O'nun ümmeti için sünneti müekkededir
Gece namazına devam ediniz Zira bu sizden önceki salihlerin ibadetidir Çünkü gece ibadeti, Allah'a yakın olma günahlara kefaret olup insanı bedeni hastalıklardan korur ve günahlardan uzaklaştırır(Tirmizi, Deavât, 101)
Allâh Teâlâ çok sevdiği ve kâinâtı hürmetine yarattığı Habîbi Edîb'ne daha pozitif lütuflarda bulunmak için teheccüd namazını ona farz kılmıştı
Gecenin bir kısmında da yalnızca sana mahsus bir nafile edinmek üzere uykudan kalk, Kur'ân ile teheccüd namazı kıl, Yakındır oysa Rabbin seni bir makamı mahmuda eriştire(elİsrâ17, 79)
Rasulullah sallallâhu aleyhi ve selem Efendimiz gece namazını hiç terk etmezdi Böylece oysa hastalanacak ya da siklet hissedecek olsa oturarak kılardı (Ebû Dâvûd, Tatavvu', 18) Sabahtan namazından önce kılınan iki rek'at nâfile namaz dünyanın tamamından daha hayırlıdır(Müslim, Salâtu'lMüsâfirîn, 96) buyururdu Gözümün nûru diye tavsif ettiği namazı geceleri daha bir iştiyak ve arzû ile kılardı Ayakları şişecek dek kendinde geçerek kıldığı teheccüd namazına olan iştihâsını şöyle dile getirmişti:
Allâh her peygamberde açıklanmış birşeye karşısında fazla bir özlem yaratmıştır Benim en çok hoşlandığım şey de gece ibâdetidir(Heysemî, Mecmau'zzevâid, II, 271)
Allâh'a yaklaştıran en mühim ibâdet olması hasebiyle ümmetinin de bu nimetten nasiblenmelerini arzû ederlerdi Başta yakın akrabasından tebliğe başlayan Efendimiz, bir gece Ali ile Fâtımâ radıyallâhu anhümâ'nın kapısını çalmış ve onlara:
Namaz kılmayacak mısınız?(Buhârî, Teheccüd, 5) buyurarak geceyi boş geçirmemelerini istemişti *