imagestiyatronunkokeni5ad23bf3bad9e
Tiyatro da başka sanatlar gibi dinsel torenlerden doğmuş, sonra dinden bağımsızlaşarak sanatlaşmıştır Kokeninde, ilkel insanın doğa olaylarını kendi bedensel hareketleriyle simgesel olarak temsil etme cabaları yatar
Avrupa'da Ust Paleolitik Cağdan (İO 4010 bin yıl once) kalma mağara resimlerinde, ellerine ve yuzlerine hayvan postları gecirmiş insanların ritmik hareketler yaptığı gorulmektedir Bunlar, maske ve kostum kullanımının, dolayısıyla tiyatronun ilk orneği sayılır Maske, kişinin kendi kimliğinin aşarak başka kimlikleri ve daha genel varlık bicimlerini temsil etmesinin en etkin yollarından biridir
İlkel toplulukların animist inanclarına gore, yinelenen doğal olayların ruhları, kişilikleri vardı; bu kişiler, sonradan tapınma nesnelerine, tanrılara donuştu
İnsanlar, belli zamanlarda yapılan torenlerde bu tanrıları temsil eden maskelere burunerek kendi yaşamlarını etkileyen doğa olayları uzerinde denetim kurmaya calıştılar Yağmur yağdırmak ya da avda başarılı olmak icin yapılan torenler danslar, Kurallı oyunun ilk orneğiydi Eski inancların hemen hepsi gorulen olme ve yeniden dirilmeteması da, insanlara verdiği kılık değiştirme ve kişileştirme olanaklarıyla, tiyatronun cıkış noktalarından biriydi Mevsimlerin donuşu, kışın bahara donuşmesi gibi yinelenen doğa olayları, eski yılı temsil eden kralın yeni yılın kralın karşısında yenik duştuğu bir torensel boğuşmayla temsil ediliyordu
Başlangıcta canlı insanların kurban edildiği bu boğuşma ve olumler zamanla simgeleşti, iki ayrı gucun catışması da yerini tek bir gucun olum ve yeniden dirilme torenine bıraktı
Bazı başka kuramlara gore ise tiyatronun kaynağı şamanist inanclardır Şamanist torenlerin ozelliği, izleyici ya da katılımcılara, tanrısal gucun simgesi yerine kendisini gostermesiydi Bu torenlerde belirli kurallara uygun davranışlarla kendinden gecen şaman, ote dunya ile bu dunya arasında bir aracı rolu ustlenmektedir
Tiyatro, bugun de kokenindeki bu iki eğilimin izlerini taşır, bu iki eğilim arasındaki gerilimden guc alır: Bir yanda doğa guclerini simgesel olarak canlandırma, temsil etme işlevi; ote yanda, doğaustu guclerin gorunmesine aracılık etme işlevi
Doğaya oykunme kuramına gore, tiyatronun en onemli oğesi kılık değiştirmedir
Tiyatro da başka sanatlar gibi dinsel torenlerden doğmuş, sonra dinden bağımsızlaşarak sanatlaşmıştır Kokeninde, ilkel insanın doğa olaylarını kendi bedensel hareketleriyle simgesel olarak temsil etme cabaları yatar
Avrupa'da Ust Paleolitik Cağdan (İO 4010 bin yıl once) kalma mağara resimlerinde, ellerine ve yuzlerine hayvan postları gecirmiş insanların ritmik hareketler yaptığı gorulmektedir Bunlar, maske ve kostum kullanımının, dolayısıyla tiyatronun ilk orneği sayılır Maske, kişinin kendi kimliğinin aşarak başka kimlikleri ve daha genel varlık bicimlerini temsil etmesinin en etkin yollarından biridir
İlkel toplulukların animist inanclarına gore, yinelenen doğal olayların ruhları, kişilikleri vardı; bu kişiler, sonradan tapınma nesnelerine, tanrılara donuştu
İnsanlar, belli zamanlarda yapılan torenlerde bu tanrıları temsil eden maskelere burunerek kendi yaşamlarını etkileyen doğa olayları uzerinde denetim kurmaya calıştılar Yağmur yağdırmak ya da avda başarılı olmak icin yapılan torenler danslar, Kurallı oyunun ilk orneğiydi Eski inancların hemen hepsi gorulen olme ve yeniden dirilmeteması da, insanlara verdiği kılık değiştirme ve kişileştirme olanaklarıyla, tiyatronun cıkış noktalarından biriydi Mevsimlerin donuşu, kışın bahara donuşmesi gibi yinelenen doğa olayları, eski yılı temsil eden kralın yeni yılın kralın karşısında yenik duştuğu bir torensel boğuşmayla temsil ediliyordu
Başlangıcta canlı insanların kurban edildiği bu boğuşma ve olumler zamanla simgeleşti, iki ayrı gucun catışması da yerini tek bir gucun olum ve yeniden dirilme torenine bıraktı
Bazı başka kuramlara gore ise tiyatronun kaynağı şamanist inanclardır Şamanist torenlerin ozelliği, izleyici ya da katılımcılara, tanrısal gucun simgesi yerine kendisini gostermesiydi Bu torenlerde belirli kurallara uygun davranışlarla kendinden gecen şaman, ote dunya ile bu dunya arasında bir aracı rolu ustlenmektedir
Tiyatro, bugun de kokenindeki bu iki eğilimin izlerini taşır, bu iki eğilim arasındaki gerilimden guc alır: Bir yanda doğa guclerini simgesel olarak canlandırma, temsil etme işlevi; ote yanda, doğaustu guclerin gorunmesine aracılık etme işlevi
Doğaya oykunme kuramına gore, tiyatronun en onemli oğesi kılık değiştirmedir