Solunum Yollarının işlevleri
Solunum Yollları Hakkında
Solunum sistemi burun, yutak, gırtlak, soluk borusu (trakea) ve akciğerlerden oluşmuştur Solunum, havadan oksijenin alınıp kandaki karbon dioksitin atılmasını sağlayan bir olaydır Solunum yollarının ses oluşumunda, koku ve tat almada da katkısı vardır, ama en onemli gorevi solunumu gercekleştirmesidir Cunku solunum yaşam icin cok gerekli olan bir olaydır
Burun, kemik ve kıkırdaktan yapılmış, kas ve deriyle kaplı bir organdır Burnun alt kısmı kıkırdaktan ust kısmı ise kemikten yapılmıştır Burnun icinde, sapan kemiğiyle ayrılan iki burun boşluğu vardır Solunum sırasında hava bu boşluklar dan gecerek yutağa ulaşır Burun boşluğunun Ust kısmında koklama organı bulunur Solunum sırasında hava ilk kez bu koklama organına dokunarak gecer ve bu nedenle de havada zararlı gazların varlığı belirlenebilir Burun boşluğunun dış yan duvarlarında salyangoz gibi, sarmal durumda kıvrılmış ve incecik Ucer adet ice doğru uzanan kemik cıkıntıları vardır ve bu cıkıntılar boynuzcuk kemikleri adını alır Bu kemikler aracılığıyla burun boşluğu bircok yollara ayrılmıştır Burun boşluğunun yuzeyi tuylu bir epitel kaplı mukoz zarla ortuludur Bu zarın salgısıyla burun ici daima nemli kalır Solunum sırasında hava buradan gecerken ısınır ve aynı zamanda nemlenir Yutak, besinleri yemek borusuna goturmekle kalmaz, aynı zamanda dışarıdan alınan havayı soluk borusuna iletir ve akciğerlerden cıkan havayı burun ya da ağza verir Yutma hareketinde soluk alıp verme durur Aynı zamanda, lokma, yutulurken yumuşak damak tarafından genzin yutağa acılan bolumu kapanır Her yutma sırasında soluk borusunun gecidi olan gırtlak yukarı doğru kalkar Gırtlak uzerinde bulunan kapak, dilin kokune dayanarak ileri itilir ve soluk borusuna giden gırtlak yolunu kapatır
Gırtlak, soluk borusunun ust bolumunde bulunan bir ses organıdır ve birtakım kıkırdak parcalarından yapılmıştır Bu parcalardan biri kalkan kıkırdağı adını alır ve diğerlerine gore biraz daha cıkıntılıdır Bu cıkıntı erkeklerde daha belirgindir ve her yutkunma sırasında yukarı, sonra aşağı doğru hareket eder Gırtlak dilin tabanında bulunan dil kemiğine ozel kasla asılmış durumdadır Gırtlağın ic yuzeyi cok katlı, titrek tuylu epitel dokuyla kaplanmıştır Gırtlak boşluğunun icine doğru karşılıklı olan birer cift kıvrım vardır Sesin oluşumunda rol oynayan yalnızca alt taraftaki kıvrımlardır Bunlara alt ses telleri denir Ust taraftaki kıvrımlara da ust ses telleri denir Alt ses telleri bunlarla ilgili kaslar tarafından gerilir, akciğerlerden verilen havayla titreşime uğrarlar ve boylece ses oluşur Gırtlağın yukarıda soylendiği gibi bir gırtlak kapağı vardır ve bu kapak yenilen besinlerin soluk borusuna kacmasını onler
Soluk borusu (trakea), 1620 adet nal şeklindeki kıkırdaklardan oluşan, 915 santim uzunluğunda ve 1,52,7 santim capında bir borudur Soluk borusu nal şeklindeki kıkırdaklardan yapılmış olduğundan, on ve yan kısımları sert, arka kısımları esnek deriden oluşmuştur Soluk borusunun ic kısmı cok katlı epitelle ortulu olan sumuksel gomlekle kaplıdır Epitel hucrelerin dış sırada bulunanları titrek tuyludur Sumuksel gomleğin sumuk salan bezleri vardır Epitel hucreleri arasında da sumuk salgısı yapan bezler bulunmaktadır Bezlerin ve hucrelerin bu salgıları soluk borusunu daima nemli tutar Epitel hucrelerinin titrek tuyleri bu sıvıları harekete gecirerek gırtlağa doğru bir akıntı sağlarlar Solunumla buralara gelen tozlar bu akıntı yardımıyla dışarı atılır Gırtlağın dışında, on kısmında ve altta tiroit ic salgı bezleri bulunur 7 boğaz omurundan başlayıp 4 kucuk goğus omuruna kadar uzanan soluk borusu alt kısımda iki kola ayrılır ve bu kollardan biri sol diğeri de sağ akciğere girerek ağac dalları gibi daha ince kollara ayrılırlar Boylece dallar giderek incelir Akciğerlerin icindeki farklı caplarda oluşan bu borucuklar bir hava borusu sistemini oluştururlar Soluk borusundan ayrılan iki kol da dahil olmak uzere, biraz kalınca olan hava borucukları bronş adını alır Daha ince borucuklara da bronşcuk denir Bronşcuklar, icinde bircok alveoller (kesecikler) bulunan akciğer peteklerinde sona ererler Hava borularının ic yuzeyleri gırtlak ve soluk borusunda olduğu gibi sumuksel bir gomlekle kaplıdır Bu gomleğin ustunde de titrek tuylu epitel hucreleri vardır Bu tuylerin gorevi de sumuksu akıntıyı harekete getirerek akciğerlere giren tozları dışarı atmaktır
Alıntı
Solunum Yollları Hakkında
Solunum sistemi burun, yutak, gırtlak, soluk borusu (trakea) ve akciğerlerden oluşmuştur Solunum, havadan oksijenin alınıp kandaki karbon dioksitin atılmasını sağlayan bir olaydır Solunum yollarının ses oluşumunda, koku ve tat almada da katkısı vardır, ama en onemli gorevi solunumu gercekleştirmesidir Cunku solunum yaşam icin cok gerekli olan bir olaydır
Burun, kemik ve kıkırdaktan yapılmış, kas ve deriyle kaplı bir organdır Burnun alt kısmı kıkırdaktan ust kısmı ise kemikten yapılmıştır Burnun icinde, sapan kemiğiyle ayrılan iki burun boşluğu vardır Solunum sırasında hava bu boşluklar dan gecerek yutağa ulaşır Burun boşluğunun Ust kısmında koklama organı bulunur Solunum sırasında hava ilk kez bu koklama organına dokunarak gecer ve bu nedenle de havada zararlı gazların varlığı belirlenebilir Burun boşluğunun dış yan duvarlarında salyangoz gibi, sarmal durumda kıvrılmış ve incecik Ucer adet ice doğru uzanan kemik cıkıntıları vardır ve bu cıkıntılar boynuzcuk kemikleri adını alır Bu kemikler aracılığıyla burun boşluğu bircok yollara ayrılmıştır Burun boşluğunun yuzeyi tuylu bir epitel kaplı mukoz zarla ortuludur Bu zarın salgısıyla burun ici daima nemli kalır Solunum sırasında hava buradan gecerken ısınır ve aynı zamanda nemlenir Yutak, besinleri yemek borusuna goturmekle kalmaz, aynı zamanda dışarıdan alınan havayı soluk borusuna iletir ve akciğerlerden cıkan havayı burun ya da ağza verir Yutma hareketinde soluk alıp verme durur Aynı zamanda, lokma, yutulurken yumuşak damak tarafından genzin yutağa acılan bolumu kapanır Her yutma sırasında soluk borusunun gecidi olan gırtlak yukarı doğru kalkar Gırtlak uzerinde bulunan kapak, dilin kokune dayanarak ileri itilir ve soluk borusuna giden gırtlak yolunu kapatır
Gırtlak, soluk borusunun ust bolumunde bulunan bir ses organıdır ve birtakım kıkırdak parcalarından yapılmıştır Bu parcalardan biri kalkan kıkırdağı adını alır ve diğerlerine gore biraz daha cıkıntılıdır Bu cıkıntı erkeklerde daha belirgindir ve her yutkunma sırasında yukarı, sonra aşağı doğru hareket eder Gırtlak dilin tabanında bulunan dil kemiğine ozel kasla asılmış durumdadır Gırtlağın ic yuzeyi cok katlı, titrek tuylu epitel dokuyla kaplanmıştır Gırtlak boşluğunun icine doğru karşılıklı olan birer cift kıvrım vardır Sesin oluşumunda rol oynayan yalnızca alt taraftaki kıvrımlardır Bunlara alt ses telleri denir Ust taraftaki kıvrımlara da ust ses telleri denir Alt ses telleri bunlarla ilgili kaslar tarafından gerilir, akciğerlerden verilen havayla titreşime uğrarlar ve boylece ses oluşur Gırtlağın yukarıda soylendiği gibi bir gırtlak kapağı vardır ve bu kapak yenilen besinlerin soluk borusuna kacmasını onler
Soluk borusu (trakea), 1620 adet nal şeklindeki kıkırdaklardan oluşan, 915 santim uzunluğunda ve 1,52,7 santim capında bir borudur Soluk borusu nal şeklindeki kıkırdaklardan yapılmış olduğundan, on ve yan kısımları sert, arka kısımları esnek deriden oluşmuştur Soluk borusunun ic kısmı cok katlı epitelle ortulu olan sumuksel gomlekle kaplıdır Epitel hucrelerin dış sırada bulunanları titrek tuyludur Sumuksel gomleğin sumuk salan bezleri vardır Epitel hucreleri arasında da sumuk salgısı yapan bezler bulunmaktadır Bezlerin ve hucrelerin bu salgıları soluk borusunu daima nemli tutar Epitel hucrelerinin titrek tuyleri bu sıvıları harekete gecirerek gırtlağa doğru bir akıntı sağlarlar Solunumla buralara gelen tozlar bu akıntı yardımıyla dışarı atılır Gırtlağın dışında, on kısmında ve altta tiroit ic salgı bezleri bulunur 7 boğaz omurundan başlayıp 4 kucuk goğus omuruna kadar uzanan soluk borusu alt kısımda iki kola ayrılır ve bu kollardan biri sol diğeri de sağ akciğere girerek ağac dalları gibi daha ince kollara ayrılırlar Boylece dallar giderek incelir Akciğerlerin icindeki farklı caplarda oluşan bu borucuklar bir hava borusu sistemini oluştururlar Soluk borusundan ayrılan iki kol da dahil olmak uzere, biraz kalınca olan hava borucukları bronş adını alır Daha ince borucuklara da bronşcuk denir Bronşcuklar, icinde bircok alveoller (kesecikler) bulunan akciğer peteklerinde sona ererler Hava borularının ic yuzeyleri gırtlak ve soluk borusunda olduğu gibi sumuksel bir gomlekle kaplıdır Bu gomleğin ustunde de titrek tuylu epitel hucreleri vardır Bu tuylerin gorevi de sumuksu akıntıyı harekete getirerek akciğerlere giren tozları dışarı atmaktır
Alıntı
