Son Konu

Denetimsiz Laboratuvarlar Dünyayı Nasıl Tehdit Ediyor?

morfeus

Yeni Üye
Katılım
12 Kas 2021
Mesajlar
378,918
Tepkime
0
Puanları
36
Yaş
45
Konum
Rusya
Credits
0
Geri Bildirim : 0 / 0 / 0
s-3fc841021adb118132507d304ea3ca1cdf140c2c.jpg


Denetim edilemeyen bir virüsün bir buçuk yıl içinde dünyada 166 milyon insanı hasta etmesi ve milyonlarcasını öldürmesine tanıklık ettik. Koronavirüsün kökeni ne olursa olsun bu yaşananlar, biyo-güvenlik konusunu ve biyolojik tehditlerin kontrolünü dünya gündeminin birinci sıralarına taşıdı.





BBC Türkçe'nin haberine nazaran, Covid-19 dünyada toplam 3,4 milyon insanın ömrüne maloldu. Lakin Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) uzmanları, gerçek sayının en az 8 milyon olabileceğini hesaplıyor.

ABD idaresi geçen hafta koronavirüsün birinci kaynağını araştırmak için yeni bir teşebbüs başlattığını açıkladı. Bu çerçevede, virüsün Çin'in Vuhan bölgesindeki bir laboratuvardan ezkaza dışarı sızmış olup olmadığı konusu da bir sefer daha araştırılacak.

WHO tarafından yılın başında yapılan incelemede bu ihtimalin "aşırı zayıf" olduğu sonucuna varılmıştı. Lakin öldürücü bir virüsün bir laboratuvardan sızma ihtimalinin her vakit olduğu da bilinen bir gerçek.

Terör tehlikesine açık



Önde gelen bir biyolojik savaş uzmanı, G7 kümesi diye anılan gelişmiş ülkelere bu hususta tedbirleri sıkılaştırmaları ikazında bulundu ve güzel denetlenmeyen laboratuvarların, terör atakları yapmak isteyenler için kolay bir gaye olabileceğini söyledi.

Albay Hamish de Bretton-Gordon, Britanya'nın Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer savaş birliğinin komutanlığını yapmış eski bir asker. Daha sonra akademik hayata geçtiğinde bilhassa Irak ve Suriye'de yürütülen kimyasal ve biyolojik savaşın tesirleri üzerinde incelemeler yaptı.

"Maalesef hayatımın kıymetli bir kısmını, denetimden çıkmış hükümetlerin diğerlerine ziyan vermeye çalıştığı yerlerde geçirdim. Bence bu çeşit silahlar (kimyasal-biyolojik) üzerinde çalışan laboratuvarlar teröristler ve öbür kimileri için açık gaye durumunda ve bunu onlar için mümkün olduğu kadar güçleştirmek de bizim işimiz" diyor.

Ne kadar denetleniyorlar?



Tehlikeli virüsler üretilen ve virüsler üzerinde araştırmalar yapılan laboratuvarlar üzerinde memleketler arası kontrol huzursuz edici derecede zayıf.

Hastalıklara yol açan farklı mikroplar üzerinde çalışmalar yapan laboratuvarlar, incelenen patojenlerin potansiyel riskine nazaran 1'den 4'e kadar sınıflandırılıyor.

Dünyada en tehlikeli seviye olan 4. kategoriye giren 50'den fazla laboratuvar var. Bunlardan biri de Salisbury yakınlarındaki, Britanya'nın en kapalı biyolojik ve kimyasal araştırma laboratuvarının bulunduğu Porton Down.

Porton Down'ın güvenlik bakımından "altın standart" olduğu söyleniyor ve 4. kategori laboratuvarları ekseriyetle sıkı kontrole tabi.

Ama 3. kategorideki laboratuvarlar hem daha yaygın hem de daha az denetleniyor. Albay de Bretton-Gordon dünyada bu kategoriye giren 3 binden fazla laboratuvar olduğunu söylüyor.

Bunların çok büyük bir kısmı tıbbi araştırmalar yapıyor lakin bunu yaparken örneğin Covid-19 gibisi virüslerin bulundurulması ve üzerinde deneyler yapılması da kelam konusu oluyor.

İran, Suriye, Kuzey Kore üzere, dış dünya tarafından daha kuşkuyla yaklaşılan ülkelerde de bu çeşit laboratuvarlar var.

Kimyasal silahların kontrolü biyolojik tehditlere nazaran çok daha yeterli düzenlenmiş durumda.



Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü (OPCW), 1997'de Kimyasal Silahlar Konvansiyonu'na dayanılarak oluşturuldu ve şu anda 193 ülke bu örgütün üyesi. Örgüt yasa dışı kimyasal silah araştırması yapılmasını önlemek hedefiyle üyelerinde fiilen kontrol yapma yetkisine sahip.

Suriye'de yaşananların gösterdiği üzere kimyasal silahların üretimi ve kullanılmasını her vakit önlemek mümkün olmuyor ancak OPCW, yeniden de etkin ve tesirli bir örgütlenme.

Ancak biyolojik silah araştırmalarının denetimi o kadar sıkı değil. Biyolojik ve zehirli unsurların silah olarak kullanılmasını yasaklayan Biyolojik Silahlar Konvansiyonu (BWC) 1975'de yürürlüğü girdi. Lakin BWC'ye imza atan ülke sayısı daha az ve üyelerin tümüyle kabul edebileceği bir kontrol sistemi üzerinde hiç bir vakit muahede sağlanamadı.

'Dünya önderleri bu bahiste ilerleme sağlamalı'



Albay de Bretton-Gordon dünya çapında biyolojik araştırmalar yürütülen merkezlerin oluşturduğu riskin Haziran ayında yapılacak G7 tepesinin gündemine girmesini umuyor ve bu gayeyle İngiltere hükümeti nezdinde lobi çalışması yapıyor. Bu faaliyetinde onu ABD Merkezi Haberalma Teşkilatı CIA'nin eski liderlerinden emekli general David Patreus da destekliyor.

Patreus "Bence her ABD lideri bu türlü bir öneriyi desteklemek ister. Dünya önderleri bu hususta ilerleme sağlamalı. Kuzey Kore üzere kimileri kendine nazaran sebeplerle karşı çıkabilir lakin bence dünya başkanlarının kıymetli bir kısmı adım atılmasını isteyecektir" diyor.

Ülkeler onlarca yıl nükleer silahların denetimine odaklandı, bunu kimyasal silahların kullanımı ve üretiminin engellenmesi izledi. Yeniden de kimyasal silahlar çok insanın vefatına yol açtı. Bunlar ortasında 1988 yılında Irak'ta Kürtlere karşı kullanılan silahlar ve Suriye'de on iç savaşta kullanılan silahlarla ölen binlerce insan var.

Ama bir koronavirüs yüzünden 8 milyon insanın ölmüş olabileceğini düşününce, sayıları üç bini aşan ve çok sıkı denetlenmeyen laboratuvardan sızabilecek virüslerin ne kadar devasa bir biyolojik tehdit oluşturduğunu görmemek imkansız.
 
Üst Alt