Ankilozan Spondilit ne aramak? Hafif kambur, birazcık kireçlenme, sırtta ağrı Ankilozan spondilite yakından bakalım*
Ankilozan Spondilit omurgayı etkileyen bir kireçlenme türü Semptomları boynun daha aşağı kısmından başlayıp yukarı dürüst uzanan sızı ve gerginlik duygusal
Bu sorunda omurga kemikleri (omurlar) büyüyerek veya birbirlerine kaynayarak birleşiyor Omurganın katılaşmasına, esnekliğini kaybetmesine neden oluyor
Ankilozan spondilit yetişkinlerin % 01 – 05 ’inde görülüyor
Hafif ya da şiddetli seyreden bu değişimle kambur duruş pozisyonu oluşuyor Sızı ve stres hissini önlemek, deformasyonu durdurmak için erken tanı ve tedavi koşul
Kimi etkiler?
Her yaşta çıkabilir ama erkeklerde (ergenlikte ya da 20 ’li yaşlarda) daha yaygın Kadınlarda nadiren rastlanıyor
Belirtileri
Sancı ve stres:
Bel ve kalça bölgesinde 3 aydan uzun süreli kesintisiz sızı ve gerginlik şehvetli Ankilozan Spondilit sıklıkla sakroiliak eklemlerin çevresinde, sırt bölgesinin alt kısımlarında yer alan pelvisin ilye kemiğiyle kuyruk sokumunun (omurganın aşağı bulunan esas parça) birleştiği yerde oluşuyorKemik füzyonu: Ankilozan Spondilit kemiklerin aşırı büyümesiyle kemik füzyonu denen acayip kemik kaynamasına yol açabilir Bu füzyon kalça bölgesini, boyun ve sırt kemiklerini etkileyerek gündelik yaşamı çekilmez hale getiriyor Kaburgada oluşan füzyonların omurga veya göğüs kemiğine yaptığı zorlama nefes alırken göğsün genişletme kapasitesini sınırlandırıyor
Bağ dokularda ve tendonlarda sancı: Ankilozan Spondilit kemiklerle bağlantılı tahvil dokuları ve tendonları da etkileyebilir Tendonit (bono doku iltihabı) topuğun daha alçak kısmında sızı ve gerginlik hissine neden olabilir*
Ankilozan Spondilit sistemik afiyet sorunlarından Semptomlar sadece eklemlerde oluşmuyor Hastalarda alev, bitkinlik, iştahsızlık gibi sorunlar da yaşanıyor Gözlerde kızarma, sızı ve iltihaplanma gelişebiliyor Bir Takım vakalarda nadiren de olsa akciğer ve yürek sorunları da gözleniyor
Kalıtımsal mi?
Genetik servet ve aile öyküsü kayda değer faktörlerden Ankilozan Spondilit olanların çoğunda HLA – B27 geni var
Bu geni taşıyanlarda Ankilozan Spondilit ileri düzeyde gelişiyor lakin grupta yer alanların %10 ’unda hastalığa dair hiçbir belirti gözlemlenemediğini belirtmeliyiz
Nasıl anlaşılıyor?*
Ankilozan Spondilit tanısı için birdenbire pozitif faktörün değerlendirilmesi gerekiyor Sıralayalım:
• Semptomlar
• Fiziki değerleme bulguları
• Sırt ve pelvis bölgesi röntgenleri
• Nefes alış esnasında göğüs ölçümleri
• Laboratuvar deneme sonuçları
Henüz kesin olarak çözülemese de çare yöntemleriyle mekanik cisim işlevlerini arttırarak rahatsızlığı azaltmak olanaklı*Hastanın ağrı ve stres hissini eksilmek, ona iyi bir duruş kazandırmak, mümkün deformasyonu engellemek, jurnal aktivitelerini gerçekleştirebilmesini karşılamak tedavinin esas hedefi*
Çare yöntemi
Ankilozan Spondilit ’cilt yakınanlar tedavinin ardındaki adi yaşamlarına dönebilir Yerinde şartlar altında hasta, doktor, terapist, fizyoterapist ekibiyle çare fazla daha başarılı sonuç veriyor İleri düzeyde deformasyon görülen hastalarda füzyon ve osteotomi (kemik ameliyatı) seçeneği gündeme geliyor*
Egzersiz: Gündelik planlanan egzersiz programıyla gerginliği azaltmak, eklemlerin çevresinde yer alan kasları kuvvetlendirmek, hastanın hareket kapasitesinin kaybedilmesi riskini azaltmak mümkün Derin nefes alma egzersizleri göğsün esnekliğini arttırmada etkili Yüzmek de fazla işe yarıyor*
Meslek – Uğraş Terapisi: Erken dönemde bedensel terapiyle, meslek – mücadele terapisiyle deformasyon azaltılabilir
İlaç tedavisi: Bir Takım ilaçlar sızı ve stres hissini azaltabilir Böylece işlevsel yönden asgari düzeyde bozulmayla hastanın gündelik aktivitelerini gerçekleştirmesi sağlanabilir*
Tedavide nonsteroid antienflamatuar ilaç (ibuprofen, naproxen, aspirin) kullanımı yaygın Bazı ileri düzeyli vakalarda başka ilaçlar da çare planına ekleniyor
Nonsteroid ilaçlar beceriksiz kalırsa düzenleyici etkide antiromatizmal ilaçlar (mesela Methotrexate) cerahat, stres ve ağrı yatıştırmada kullanılabilir
Yeni geliştirilen biyoloji ile ilgili tabanlı bazı ilaçlar da çare sürecine katılabilir Enbrel, Humira, Remicade, Simponi buna misal Antidepresan Cymbalta kronik sırt ağrısı için önerilebilir Tendonlara veya eklemlere uygulanan steroid enjeksiyonları da bir takım vakalarda işe yarıyor
Cerrahi müdahale: Suni eklem sıralama operasyonu dizleri ve kalçaları ileri düzeyde zarar görmüş bir takım hastalara uygun bir seçenek olabilir*
Yatak seçimi nasıl olmalı?
Sırtı düz tutacak sıkı yatak öneriliyor Boynun altına yerleştirilen büyük yastıklar boyunda füzyona yol açabileceği için sakıncalı*Benzer biçimde, bacakların altına yastık desteği düzenlemek diz ve kalça füzyonlarına niçin olabilir
*Bu değin da rahat olun demiyoruz lakin büro sandalyenizin rahatlığı büyük önem taşıyor
Masa, sandalye gibi çalışma – oturma yüzeyleri eğilmeye yol açmamalı*Kolsuz sandalye yerine koltuk bir başka öneri
Ankilozan Spondilit sonucu esnekliğini kaybederek sertleşen sırt ve boyun zahmetsizce incitilebileceği için atlama, zıplama, düşme, yuvarlanma gibi ani hareketlerden kaçınmak en doğrusu
Sigara iyi gelir mi?
Sigara içmek, pipo – puro – nargile veya tütün ürünleri çiğnemek sorunu daha da alevlendirir Ankilozan Spondilit eğilimi olan bunlardan uzaktan durmalı*
Ankilozan Spondilit omurgayı etkileyen bir kireçlenme türü Semptomları boynun daha aşağı kısmından başlayıp yukarı dürüst uzanan sızı ve gerginlik duygusal
Bu sorunda omurga kemikleri (omurlar) büyüyerek veya birbirlerine kaynayarak birleşiyor Omurganın katılaşmasına, esnekliğini kaybetmesine neden oluyor
Ankilozan spondilit yetişkinlerin % 01 – 05 ’inde görülüyor
Hafif ya da şiddetli seyreden bu değişimle kambur duruş pozisyonu oluşuyor Sızı ve stres hissini önlemek, deformasyonu durdurmak için erken tanı ve tedavi koşul
Kimi etkiler?
Her yaşta çıkabilir ama erkeklerde (ergenlikte ya da 20 ’li yaşlarda) daha yaygın Kadınlarda nadiren rastlanıyor
Belirtileri
Sancı ve stres:
Bel ve kalça bölgesinde 3 aydan uzun süreli kesintisiz sızı ve gerginlik şehvetli Ankilozan Spondilit sıklıkla sakroiliak eklemlerin çevresinde, sırt bölgesinin alt kısımlarında yer alan pelvisin ilye kemiğiyle kuyruk sokumunun (omurganın aşağı bulunan esas parça) birleştiği yerde oluşuyorKemik füzyonu: Ankilozan Spondilit kemiklerin aşırı büyümesiyle kemik füzyonu denen acayip kemik kaynamasına yol açabilir Bu füzyon kalça bölgesini, boyun ve sırt kemiklerini etkileyerek gündelik yaşamı çekilmez hale getiriyor Kaburgada oluşan füzyonların omurga veya göğüs kemiğine yaptığı zorlama nefes alırken göğsün genişletme kapasitesini sınırlandırıyor
Bağ dokularda ve tendonlarda sancı: Ankilozan Spondilit kemiklerle bağlantılı tahvil dokuları ve tendonları da etkileyebilir Tendonit (bono doku iltihabı) topuğun daha alçak kısmında sızı ve gerginlik hissine neden olabilir*
Ankilozan Spondilit sistemik afiyet sorunlarından Semptomlar sadece eklemlerde oluşmuyor Hastalarda alev, bitkinlik, iştahsızlık gibi sorunlar da yaşanıyor Gözlerde kızarma, sızı ve iltihaplanma gelişebiliyor Bir Takım vakalarda nadiren de olsa akciğer ve yürek sorunları da gözleniyor
Kalıtımsal mi?
Genetik servet ve aile öyküsü kayda değer faktörlerden Ankilozan Spondilit olanların çoğunda HLA – B27 geni var
Bu geni taşıyanlarda Ankilozan Spondilit ileri düzeyde gelişiyor lakin grupta yer alanların %10 ’unda hastalığa dair hiçbir belirti gözlemlenemediğini belirtmeliyiz
Nasıl anlaşılıyor?*
Ankilozan Spondilit tanısı için birdenbire pozitif faktörün değerlendirilmesi gerekiyor Sıralayalım:
• Semptomlar
• Fiziki değerleme bulguları
• Sırt ve pelvis bölgesi röntgenleri
• Nefes alış esnasında göğüs ölçümleri
• Laboratuvar deneme sonuçları
Henüz kesin olarak çözülemese de çare yöntemleriyle mekanik cisim işlevlerini arttırarak rahatsızlığı azaltmak olanaklı*Hastanın ağrı ve stres hissini eksilmek, ona iyi bir duruş kazandırmak, mümkün deformasyonu engellemek, jurnal aktivitelerini gerçekleştirebilmesini karşılamak tedavinin esas hedefi*
Çare yöntemi
Ankilozan Spondilit ’cilt yakınanlar tedavinin ardındaki adi yaşamlarına dönebilir Yerinde şartlar altında hasta, doktor, terapist, fizyoterapist ekibiyle çare fazla daha başarılı sonuç veriyor İleri düzeyde deformasyon görülen hastalarda füzyon ve osteotomi (kemik ameliyatı) seçeneği gündeme geliyor*
Egzersiz: Gündelik planlanan egzersiz programıyla gerginliği azaltmak, eklemlerin çevresinde yer alan kasları kuvvetlendirmek, hastanın hareket kapasitesinin kaybedilmesi riskini azaltmak mümkün Derin nefes alma egzersizleri göğsün esnekliğini arttırmada etkili Yüzmek de fazla işe yarıyor*
Meslek – Uğraş Terapisi: Erken dönemde bedensel terapiyle, meslek – mücadele terapisiyle deformasyon azaltılabilir
İlaç tedavisi: Bir Takım ilaçlar sızı ve stres hissini azaltabilir Böylece işlevsel yönden asgari düzeyde bozulmayla hastanın gündelik aktivitelerini gerçekleştirmesi sağlanabilir*
Tedavide nonsteroid antienflamatuar ilaç (ibuprofen, naproxen, aspirin) kullanımı yaygın Bazı ileri düzeyli vakalarda başka ilaçlar da çare planına ekleniyor
Nonsteroid ilaçlar beceriksiz kalırsa düzenleyici etkide antiromatizmal ilaçlar (mesela Methotrexate) cerahat, stres ve ağrı yatıştırmada kullanılabilir
Yeni geliştirilen biyoloji ile ilgili tabanlı bazı ilaçlar da çare sürecine katılabilir Enbrel, Humira, Remicade, Simponi buna misal Antidepresan Cymbalta kronik sırt ağrısı için önerilebilir Tendonlara veya eklemlere uygulanan steroid enjeksiyonları da bir takım vakalarda işe yarıyor
Cerrahi müdahale: Suni eklem sıralama operasyonu dizleri ve kalçaları ileri düzeyde zarar görmüş bir takım hastalara uygun bir seçenek olabilir*
Yatak seçimi nasıl olmalı?
Sırtı düz tutacak sıkı yatak öneriliyor Boynun altına yerleştirilen büyük yastıklar boyunda füzyona yol açabileceği için sakıncalı*Benzer biçimde, bacakların altına yastık desteği düzenlemek diz ve kalça füzyonlarına niçin olabilir
*Bu değin da rahat olun demiyoruz lakin büro sandalyenizin rahatlığı büyük önem taşıyor
Masa, sandalye gibi çalışma – oturma yüzeyleri eğilmeye yol açmamalı*Kolsuz sandalye yerine koltuk bir başka öneri
Ankilozan Spondilit sonucu esnekliğini kaybederek sertleşen sırt ve boyun zahmetsizce incitilebileceği için atlama, zıplama, düşme, yuvarlanma gibi ani hareketlerden kaçınmak en doğrusu
Sigara iyi gelir mi?
Sigara içmek, pipo – puro – nargile veya tütün ürünleri çiğnemek sorunu daha da alevlendirir Ankilozan Spondilit eğilimi olan bunlardan uzaktan durmalı*