Yutma Bozuklukları
Yutma gucluğu, ozellikle yaşlılarda olmak kaydı ile butun yaşlarda sık gorulur Bu durumla, sıvı ve katı gıdaların ağızdan mideye ulaşmasındaki zorluk kastedilir Bircok sebebi vardır, coğu onemli değildir ve gecicidir Yutma gucluğu, nadiren buyumekte olan bir tumor veya norolojik bir hastalığın belirtisidir Yutma gucluğu, kısa bir sure icerisinde gecmezse, kulak, burun, boğaz hekimince muayene edilmesi gerekir
Nasıl Yutarsınız? Kişiler, tukuruklerini, baş ve boyun bolgesinin diğer ic salgılarını, katı ve sıvı gıdaları, gun icerisinde yuzlerce kere yutarlar Yutma işleminin dort aşaması vardır:
Oral hazırlık: Gıdalar ciğnenir , tukrukle ıslatılır ve yutmaya hazır kıvama getirilir
Oral donem: Dil, katı ve sıvı gıdayı ağızın gerisine iter ve yutma işlemini başlatır
Farenks donemi: Farenks, ağız ile yemek borusu arasında kalan kısımdır Gıdalar buradan gecerek yemek borusuna ulaşırlar
Yemek borusu donemi: Gıdalar, buradan gecerek mideye ulaşırlar
İlk ve ikinci donemi, insan istemli olarak kontrol edebilir, fakat ucuncu ve dorduncu donemler, insanın elinde olmadan otomatik olarak gercekleşir
Neler Yutma Bozukluklarına Yol Acar?
A) İnfekiyon hastalıkları
B) Travma sonucu gelişen odem ve yaralanmalar
C) Ağız ve diş s ağlığını etkileyen hastalıklar
D) Tukrukbezi hastalıkları
E) Sinir sistemi hastalıkları (felc,tumor)
F) Tumorler
G) Doğumsal hastalıklar
H) Tiroid bezi hastalıkları
İ) Bazı ilaclar
J) Psikolojik hastalıklar (ozellikle panik atak hastalarında)
Yutma bozukluğunun belirtileri;
*Salya akması
*Tukuruğu, katı ve sıvı gıdaları yutarken boğaz veya goğuste takıntı hissi
Yutamadıklarını kusarak cıkarması
*Boğaz ve goğuste yanma (ozellikle gastroozofajeal reflu varlığında)
Yutma anında oksuruk
Ses kısıklığı ,nefes darlığı
*Boğazda yabancı cisim veya kitle hissi
*Uzun sureli ağır yutma gucluğu sebebi ile kilo kaybı ve yetersiz beslenme
*Sıvı ve katı gıdaların, yemek borusundan rahat gecmemelerinden dolayı, nefes borusuna kacmaları ve oksuruk ile boğulma hissi yaratmaları
Yutma Bozukluklarını Kim Değerlendirir ve Tedavi Eder?
Aile hekimleri, soğuk algınlığı, basit gastroozofajeal reflugibi durumları değerlendirerek tedavi edebilir Daha ileri yutma bozukluklarında veya sebebi bilinmeyen durumlarda, bu konuda uzman kişiler, devreye girmelidir Kulak burun boğaz uzmanları,gastroentoroloji uzmanı,genel cerrahi uzmanı,noroloji uzmanı veya bu uzmanlık dalları dışındaki branşlar tarafından hasta değerlendirillir
Kalıcı Bir Yutma Bozukluğunun Değerlendirilmesi: Yutma bozukluğu surekli bir hal almış ve sebep belirgin değilse, kulak, burun, boğaz uzmanı, hastalık hakkında iyi bir hikaye alır ve muayene yapar Bu muayenede ayna veya endoskoplar kullanılabilir Gerekli gorulurse, yemek borusu, mide ve oniki parmak bağırsağı incelemesi gastroenterologlar ile beraber yurutulur Sindirim sisteminin baryumlu rontgen filmleri istenebilir
Bir norologla beraber, yutma bozukluğunun sinir sisteminden kaynaklanıp kaynaklanmadığının değerlendirilmesi gerekebilir
Muhtemel Tedaviler: Sebep bulunduktan sonra, yutma bozukluğu şunlar ile tedavi edilebilir:
1İlac
2Yutma tedavisi
3Operasyon
Bu hastalıkların bircoğu ilac ile tedavi edilebilir Mide asit salgısını azaltan veya notralize eden, kas gevşeten ilaclar bunlardandır Tedavi, sebebe gore duzenlenir
Gastroozofajeal reflu, yemek ve yaşam alışkanlıklarının duzenlenmesi ile tedavi edilebilir, orneğin:
*Sık sık ve az miktarda yumuşak yiyecek yemek
*Alkol, kafein ve cok yağlı yiyecek alımını kesmek
*Kilo ve stresi azaltmak
*Yatağa yatmadan 3 saat onceden başlamak uzere birşey yememek
*Yatağınızın başını yukseltmek
Bunlar yardımcı olmazsa, yemek aralarında ve yatarken, antiasit ilaclar fayda sağlayabilir
Bircok yutma bozukluğu, direkt yutma yontemi ile tedavi edilebilir Konuşma uzmanı, yutma kaslarının duzenli calışmasını sağlamak ve yutma sinirlerinin reflekslerini uyarmak icin gerekli olan işlemleri oğretebilir Hastalara, yemeği ağızlarına belli bir pozisyonda almakve yutmak icin vucudlarına daha kolay bir pozisyon vermekoğretilebilir
Bazı durumlarda operasyon uygulanabilir Bir daralma veya yapışıklık mevcutsa, bu bolge genişletilebilir veya acılabilir Şayet bir kas cok gerginse, gerginliği azaltmak gerekebilir Bu operasyona miyotomidenir ve kulak, burun, boğaz, baş, boyun cerrahları tarafından gercekleştirilir
Bircok problem yutma bozukluğu ile ilgili olabilir Şayet devam eden bir yutma problemi yaşıyorsanız, kulak, burun, boğaz ve baş, boyun cerrahına muayene olunuz
Alıntı
Yutma gucluğu, ozellikle yaşlılarda olmak kaydı ile butun yaşlarda sık gorulur Bu durumla, sıvı ve katı gıdaların ağızdan mideye ulaşmasındaki zorluk kastedilir Bircok sebebi vardır, coğu onemli değildir ve gecicidir Yutma gucluğu, nadiren buyumekte olan bir tumor veya norolojik bir hastalığın belirtisidir Yutma gucluğu, kısa bir sure icerisinde gecmezse, kulak, burun, boğaz hekimince muayene edilmesi gerekir
Nasıl Yutarsınız? Kişiler, tukuruklerini, baş ve boyun bolgesinin diğer ic salgılarını, katı ve sıvı gıdaları, gun icerisinde yuzlerce kere yutarlar Yutma işleminin dort aşaması vardır:
Oral hazırlık: Gıdalar ciğnenir , tukrukle ıslatılır ve yutmaya hazır kıvama getirilir
Oral donem: Dil, katı ve sıvı gıdayı ağızın gerisine iter ve yutma işlemini başlatır
Farenks donemi: Farenks, ağız ile yemek borusu arasında kalan kısımdır Gıdalar buradan gecerek yemek borusuna ulaşırlar
Yemek borusu donemi: Gıdalar, buradan gecerek mideye ulaşırlar
İlk ve ikinci donemi, insan istemli olarak kontrol edebilir, fakat ucuncu ve dorduncu donemler, insanın elinde olmadan otomatik olarak gercekleşir
Neler Yutma Bozukluklarına Yol Acar?
A) İnfekiyon hastalıkları
B) Travma sonucu gelişen odem ve yaralanmalar
C) Ağız ve diş s ağlığını etkileyen hastalıklar
D) Tukrukbezi hastalıkları
E) Sinir sistemi hastalıkları (felc,tumor)
F) Tumorler
G) Doğumsal hastalıklar
H) Tiroid bezi hastalıkları
İ) Bazı ilaclar
J) Psikolojik hastalıklar (ozellikle panik atak hastalarında)
Yutma bozukluğunun belirtileri;
*Salya akması
*Tukuruğu, katı ve sıvı gıdaları yutarken boğaz veya goğuste takıntı hissi
Yutamadıklarını kusarak cıkarması
*Boğaz ve goğuste yanma (ozellikle gastroozofajeal reflu varlığında)
Yutma anında oksuruk
Ses kısıklığı ,nefes darlığı
*Boğazda yabancı cisim veya kitle hissi
*Uzun sureli ağır yutma gucluğu sebebi ile kilo kaybı ve yetersiz beslenme
*Sıvı ve katı gıdaların, yemek borusundan rahat gecmemelerinden dolayı, nefes borusuna kacmaları ve oksuruk ile boğulma hissi yaratmaları
Yutma Bozukluklarını Kim Değerlendirir ve Tedavi Eder?
Aile hekimleri, soğuk algınlığı, basit gastroozofajeal reflugibi durumları değerlendirerek tedavi edebilir Daha ileri yutma bozukluklarında veya sebebi bilinmeyen durumlarda, bu konuda uzman kişiler, devreye girmelidir Kulak burun boğaz uzmanları,gastroentoroloji uzmanı,genel cerrahi uzmanı,noroloji uzmanı veya bu uzmanlık dalları dışındaki branşlar tarafından hasta değerlendirillir
Kalıcı Bir Yutma Bozukluğunun Değerlendirilmesi: Yutma bozukluğu surekli bir hal almış ve sebep belirgin değilse, kulak, burun, boğaz uzmanı, hastalık hakkında iyi bir hikaye alır ve muayene yapar Bu muayenede ayna veya endoskoplar kullanılabilir Gerekli gorulurse, yemek borusu, mide ve oniki parmak bağırsağı incelemesi gastroenterologlar ile beraber yurutulur Sindirim sisteminin baryumlu rontgen filmleri istenebilir
Bir norologla beraber, yutma bozukluğunun sinir sisteminden kaynaklanıp kaynaklanmadığının değerlendirilmesi gerekebilir
Muhtemel Tedaviler: Sebep bulunduktan sonra, yutma bozukluğu şunlar ile tedavi edilebilir:
1İlac
2Yutma tedavisi
3Operasyon
Bu hastalıkların bircoğu ilac ile tedavi edilebilir Mide asit salgısını azaltan veya notralize eden, kas gevşeten ilaclar bunlardandır Tedavi, sebebe gore duzenlenir
Gastroozofajeal reflu, yemek ve yaşam alışkanlıklarının duzenlenmesi ile tedavi edilebilir, orneğin:
*Sık sık ve az miktarda yumuşak yiyecek yemek
*Alkol, kafein ve cok yağlı yiyecek alımını kesmek
*Kilo ve stresi azaltmak
*Yatağa yatmadan 3 saat onceden başlamak uzere birşey yememek
*Yatağınızın başını yukseltmek
Bunlar yardımcı olmazsa, yemek aralarında ve yatarken, antiasit ilaclar fayda sağlayabilir
Bircok yutma bozukluğu, direkt yutma yontemi ile tedavi edilebilir Konuşma uzmanı, yutma kaslarının duzenli calışmasını sağlamak ve yutma sinirlerinin reflekslerini uyarmak icin gerekli olan işlemleri oğretebilir Hastalara, yemeği ağızlarına belli bir pozisyonda almakve yutmak icin vucudlarına daha kolay bir pozisyon vermekoğretilebilir
Bazı durumlarda operasyon uygulanabilir Bir daralma veya yapışıklık mevcutsa, bu bolge genişletilebilir veya acılabilir Şayet bir kas cok gerginse, gerginliği azaltmak gerekebilir Bu operasyona miyotomidenir ve kulak, burun, boğaz, baş, boyun cerrahları tarafından gercekleştirilir
Bircok problem yutma bozukluğu ile ilgili olabilir Şayet devam eden bir yutma problemi yaşıyorsanız, kulak, burun, boğaz ve baş, boyun cerrahına muayene olunuz
Alıntı