Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 20 Temmuz'da Kuzey Kıbrıs'ta katılacağı Meclis oturumu, muhalefet partileri tarafından boykot edilecek. Pekala muhalefet bu kararı neden aldı?
50 sandalyeli Kuzey Kıbrıs Cumhuriyet Meclisi'nde ana muhalefetteki 12 milletvekiline sahip Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) ile 3 vekile sahip Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP), Erdoğan'ın konuşma yapacağı oturuma katılmama kararı aldı.
Eski Kuzey Kıbrıs Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat da Kıbrıs Postası'na yaptığı açıklamada, kararı hakikat bulduğunu belirtti. Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikası da iki partiyi kutlayan bir açıklama yaptı.
Partiler neden Erdoğan'ı boykot ediyor?
CTP Parti Meclisi'nin açıklamasında, Türkiye ile Kuzey Kıbrıs ortasındaki mevcut münasebet biçiminin "doğru tabandan kaydığı ve sürdürülebilir olmadığı" görüşü lisana getirildi.
CTP, oturumda ana muhalefet partisinin rastgele bir kelam hakkı olmaması ve farklı görüşlerini ortaya koyma imkanlarının bulunmamasını göz önünde bulundurarak toplantıya katılmama kararı aldıklarını kaydetti.
TDP'nin açıklamasında ise Türkiye ile bağlantılarda "buyuran-biat eden bir anlayışın hakim kılınmak istendiği" belirtildi.
Açıklamada, "Özellikle son yıllarda karşılıklı hürmete dayalı eşitler seviyesinde bir münasebet kurulmadığı" savunuldu. TDP, "Kıbrıs Türk halkının iradesine, özgür ve özgün kimliğine yapılan müdahalelere" reaksiyon gösterdi.
Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikası (KTÖS) iki partinin kararını kutlayarak, "CTP ve TDP'nin Kıbrıs Türk toplumunun siyasal iradesine hürmet talebini ve bununla ilgili aldıkları protesto kararını destekleriz" dedi.
Lefkoşa Türk Belediyesi Lideri Mehmet Harmancı da toplumsal medya hesabındaki açıklamasında, "En doğal hakkımız olan kendi kendimizi yönetme isteğimize, kimliğimize, kültürümüze hürmet istedik. (...) Biat etmeyeceğiz, sessiz kalmayacağız. Dünya 5'ten büyükken, Türkiye de 1 şahıstan daha büyüktür" dedi.
'Bardağı taşıran, Cumhurbaşkanlığı seçimleri oldu'
BBC Türkçe'nin sorularını yanıtlayan Yenidüzen muharriri Kıbrıslı gazeteci Sami Özuslu, ziyarete günler kala Lefkoşa'da sokakların ve reklam panolarının Erdoğan posterleriyle süslendiğini aktararak, adanın son günlerde tek gündeminin Erdoğan'ın ziyareti olduğunu kaydediyor.
Özuslu, Erdoğan'ın ziyaretine yönelik reaksiyonların nedenlerini anlatırken, "Bardağı taşıran, Cumhurbaşkanlığı seçimleri oldu" yorumunu yapıyor.
Türkiye'nin desteklediği aday Ersin Tatar'ın kazandığı Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yaşananlara işaret eden Özuslu, "Seçimlerde yapılan aleni baskılar, şahsen Erdoğan'ın seçim arefesinde buraya çıkarma yapması ve yapılan yatırımları Ersin Tatar'ın başarısı üzere göstermesi aleni halde gerçekleşti" diyor.
Tatar'ın kazanmasıyla birlikte Ankara ve Lefkoşa, Kıbrıs meselesinin tahlilinde "federasyon" tezinin terk edilmesi, bunun yerine iki devletli tahlilin savunulması ve müzakerelerde bunun öne sürülmesini benimsemişti.
CTP ve TDP üzere partiler ise adada uzun yıllardır savunulan ve Birleşmiş Milletler'in (BM) de tahlil için temel aldığı federasyon formülünde ısrarcı olunması gerektiğini savunuyor.
Türkiye'ye alınmayan Kuzey Kıbrıslılar
Gazeteci Özuslu, Erdoğan'ın ziyaretine yönelik yansıların öbür bir nedeninin ise, Kıbrıs kamuoyunda tanınan iki ismin Türkiye'ye girişlerinin engellenmesi olduğunu vurguluyor.
Eski Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı'nın basın danışmanlığını yapmış olan Ali Bizden, 6 Temmuz'da seyahat ettiği İstanbul Sabiha Gökçen havalimanında, Türkiye'ye "5 yıllık giriş yasağı konduğunu" öğrendi. Münasebet olarak ise hudut vazifelileri tarafından "G82" kodunun kendisine aktarıldığını belirtti. G82 kodu, "ulusal güvenliği tehdit eden faaliyetler" nedeniyle kullanılıyor ve bu kapsama alınan şahıslar ülke sonlarından giremiyor.
Ali Bizden'in akabinde araştırmacı müellif Dr. Ahmet Cavit An, 11 Temmuz'da tıpkı münasebetle Sabiha Gökçen Havalimanı'ndan geri çevrildi.
İki ismin Türkiye'ye sokulmaması ve Türkiye'den bu mevzuda rastgele bir resmi açıklama yapılmaması, eski cumhurbaşkanları Mehmet Ali Talat ve Mustafa Akıncı'nın da reaksiyonunu çekmişti.
'Erdoğan'ın muştusunu edilgen formda bekliyoruz'
1974'te Kıbrıs Harekatı'nın başladığı 20 Temmuz günü, her yıl "Barış ve Özgürlük Bayramı" olarak kutlanıyor. Erdoğan'ın bu merasimler sırasında ve Meclis konuşmasında vereceği iletilerle ilgili de spekülasyonlar var.
Erdoğan, İstanbul'da Cuma namazı sonrası yaptığı açıklamada, "Kuzey Kıbrıs'a muştuyu oradaki parlamentoda vermek istiyorum, hoş bir adımımız var, ön çalışmalarını bitirdik" dedi lakin yapacağı konuşmaya ait detay vermedi.
BBC Türkçe'nin sorularını yanıtlayan Kıbrıslı gazeteci Nazar Erişkin, Türkiye'nin Kuzey Kıbrıs'a yönelik "tepeden bakan" yaklaşımının uzun vakittir devam ettiğini belirterek, Erdoğan'ın "Kıbrıs'a müjde vereceği" istikametindeki açıklamasının da bu yaklaşımın göstergesi olduğunu söylüyor:
"Sürpriz bekliyoruz, Kıbrıs'la ilgili bir şey, lakin Türkiye Cumhurbaşkanı açıklayacak. Nereden baksanız olağandışı. Kıbrıs'ta kimsenin haberi yok ne diyeceğinden. Pek edilgen bir formda sürpriz bekliyoruz. Buranın ne siyasetçisi ne halkı bu süreçte özne değil. Buna da bir reaksiyon var."
"Maraş açılımı yapıldığında, lehine çalışılan Ersin Tatar'ın bile bundan haberi yoktu. Mali protokol hazırlanıyor, hükümetin haberi yok. Protokole konulan unsurlar, 'kopyala yapıştır' hazırlanmış, buradaki içtihatlarla alakası olmayan hususlar var. Hiç bu kadar laçka hale gelmemişti."
Erişkin, Ankara'nın Kıbrıs'ı bir "beka meselesi" olarak sunmasının ve Erdoğan'ın son açıklamalarının, Türkiye siyasetinde Kıbrıs üzerinden bir iştirak yaratma teşebbüsü olabileceği görüşünde:
"Çözümü savunan beşerler 'Rumcu' olmakla yaftalanıyor. Sendikalar maksat alınıyor. Yurttaşlarımız Türkiye'ye 'milli güvenlik' gerekçesiyle sokulmuyor. Bu durum, Sayın Erdoğan'ın Türkiye'de muhalefeti de yanında bulacağı bir çatışma siyaseti olabilir. Yeni bir çatışma üzerinden CHP ve GÜZEL Parti ile yan yana gelmek denenebilir."
