Son günlerde dünya siyasi gündemi hayli sarsıldı. Dünya Ukrayna ve Rusya arasında yaşanan savaş ile sarsılırken, Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin önemi bir kez daha anlaşıldı. Hal böyle olunca Montrö Boğazlar Sözleşmesi hakkında bilinmeyenler ise merak konusu oldu.
Dünya Ukrayna ve Rusya arasında yaşanan savaş krizi ile sarsılırken, Montrö Boğazlar Sözleşmesinin önemi bir kez daha anlaşıldı. Montrö Boğazlar Sözleşmesi; 1936 yılında imzalanan, Türkiye’ye Çanakkale ve İstanbul boğazları üzerinde kontrol sağlama ve savaş gemilerini düzenleme hakkı veren ulusal bir sözleşme olarak kabul edilmektedir. Sözleşme maddeleri uyarınca Türkiye’ye boğazlar üzerinde tam kontrol hakkı verir ve sivil gemilerin özgür biçimde geçişini garanti altına alır. Sözleşme, Karadeniz bölgesine kıyısı olmayan ülkelere ait savaş gemilerinin geçişini kısıtlar.
Barış zamanında gece ve gündüz, Ticaret gemileri ve geçiş rejimi Boğazlardan ulaşım tam özgürlük içerisinde olacaktır.
Savaş zamanlarında Türkiye, savaşan konumda değilse bayrak ve yük her ne olursa olsun Ticaret gemileri ve geçiş rejimi Boğazlar özgürlüğünden yararlanacaktır.
Savaş zamanında Türkiye savaşta ise, Türkiye ile savaşta olan bir ülkeye bağlı olmayan ticaret gemileri boğazdan geçebilir.
Savaş gemilerinin Boğazlardan geçmesi için Türk Hükümetine diplomasi yoluyla haber verilmesi gerekecektir. Karadeniz’e kıyısı olmayan ülkeler için bu süre 15 gündür.
Karadeniz’de bulunma amacı her ne olursa olsun kıyıdaş olmayan ülkelerin savaş gemileri denizde 21 günden çok kalamazlar.
Saldırıya uğramış bir devlete ya da Türkiye’yi bağlayan karşılıklı yardım anlaşması gereği bakımından yapılan yardım durumları dışında savaşan herhangi bir devletin savaş gemilerinin Boğazlardan geçmesi yasaktır.
Savaş zamanlarında Türkiye savaşan konumunda ise savaş gemileri geçişi konusunda Türk hükümeti dilediği gibi davranabilir.
Boğazlar kayıtsız şartsız Türkiye Cumhuriyetine bırakılacak, tahkimat yapma hakkı tanınacaktır.
Türk Hükümeti, sözleşmenin, savaş gemilerinin ve Boğazlardan geçişe ilişkin her hükmün yürütülmesi hususunda göz kulak olacaktır.
Dünya Ukrayna ve Rusya arasında yaşanan savaş krizi ile sarsılırken, Montrö Boğazlar Sözleşmesinin önemi bir kez daha anlaşıldı. Montrö Boğazlar Sözleşmesi; 1936 yılında imzalanan, Türkiye’ye Çanakkale ve İstanbul boğazları üzerinde kontrol sağlama ve savaş gemilerini düzenleme hakkı veren ulusal bir sözleşme olarak kabul edilmektedir. Sözleşme maddeleri uyarınca Türkiye’ye boğazlar üzerinde tam kontrol hakkı verir ve sivil gemilerin özgür biçimde geçişini garanti altına alır. Sözleşme, Karadeniz bölgesine kıyısı olmayan ülkelere ait savaş gemilerinin geçişini kısıtlar.
Montrö Boğazlar Sözleşmesi Maddeleri
Montrö Boğazlar Sözleşmesi maddeleri şu şekilde sıralanmıştır;Barış zamanında gece ve gündüz, Ticaret gemileri ve geçiş rejimi Boğazlardan ulaşım tam özgürlük içerisinde olacaktır.
Savaş zamanlarında Türkiye, savaşan konumda değilse bayrak ve yük her ne olursa olsun Ticaret gemileri ve geçiş rejimi Boğazlar özgürlüğünden yararlanacaktır.
Savaş zamanında Türkiye savaşta ise, Türkiye ile savaşta olan bir ülkeye bağlı olmayan ticaret gemileri boğazdan geçebilir.
Savaş gemilerinin Boğazlardan geçmesi için Türk Hükümetine diplomasi yoluyla haber verilmesi gerekecektir. Karadeniz’e kıyısı olmayan ülkeler için bu süre 15 gündür.
Karadeniz’de bulunma amacı her ne olursa olsun kıyıdaş olmayan ülkelerin savaş gemileri denizde 21 günden çok kalamazlar.
Saldırıya uğramış bir devlete ya da Türkiye’yi bağlayan karşılıklı yardım anlaşması gereği bakımından yapılan yardım durumları dışında savaşan herhangi bir devletin savaş gemilerinin Boğazlardan geçmesi yasaktır.
Savaş zamanlarında Türkiye savaşan konumunda ise savaş gemileri geçişi konusunda Türk hükümeti dilediği gibi davranabilir.
Boğazlar kayıtsız şartsız Türkiye Cumhuriyetine bırakılacak, tahkimat yapma hakkı tanınacaktır.
Türk Hükümeti, sözleşmenin, savaş gemilerinin ve Boğazlardan geçişe ilişkin her hükmün yürütülmesi hususunda göz kulak olacaktır.
