Arıburnu Cephesi Çanakkale Cephesi:
1 Dünya Savaşı'nda Çanakkale Cephesi hakkında veri
1Dünya Savaşında Çanakkale Cephesi ve Önemi Nedir?
1Dünya Savaşında Çanakkale Cephesinin Önemi
Arıburnu Cephesi Çanakkale Cephesi:
Arıburnu Cephesi ’nde 25 Nisan 1915 sabahı çıkartma yapan Anzak Kolordusu örtü kuvvetleri, sahildeki Osmanlı gözetleme postalarını atarak bir köprübaşı oluşturmuşlardır Sahile meydana çıkan örtü kuvveti üç koldan sırtlara ilerlemiştir Sırtlardaki Osmanlı direnişi, ileri harekâtı yeryer engelliyor, genellikle geciktiriyordu fakat sahili tehdit edecek bir harekât gösteremiyordu Buna rağmen sırtlarda yer yer süren çatışmalarda Anzak kayıplar artmakta, sahile yağan yardım talepleri karşı çıkan bütün birlikler hemencecik ateş hattına gönderilmektedir, sahilde ihtiyat tutulamamaktadır
Anzak mevzilerine taarruza girişmiştir Bu taarruzla Anzak birlikleri sırtın batı yamaçlarına çekilmişlerdir
Ordu ihtiyatındaki 19 Tümen komutanı Kurmay Yarbay Mustafa Kemal tümdengelim başladığı sıralarda 57 Alay ve bir topçu bataryasıyla Conk Bayırı ’na hareket etmişti Karargahta, 3 Kolordu Komutanı Esat Paşa ’ya (Albay Mehmet Esat Bülkat Bey ’e) kararını anlatmıştır Esat Paşa, bu kararı onaylamış, Albay Halil Sami Bey ’in 27 Alay ’ını da yarbayın komutası altına vermiştir Aslında 19 Tümen, ordu ihtiyatıdır, ancak Mareşal Sanders ’le halen bağlantı kurulamamış olması nedeniyle Esat Paşa harekâtın yapılması için çekimser kalmış,bunun üzerine Yarbay Mustafa Kemal Bey kendi inisiyatifini kullanarak tümenini ileri harekâta dahil elde etmek üzere Kılıçbayır yönüne intikal ettirmiştirTaarruzun 5 Ordu Komutanı Mareşal Sanders'in Yarbay Mustafa Kemal Bey'in öngörülerinden,kendiliğinden hareket etmesinden ve 19Tümen'in bu harekâta katılmasından haberi olmamıştır
giderken Kılıçbayır yönüne sevk edilen Avustralya birlikleri, bölgeye ulaşır ulaşmaz muharebeye sürülmektedir Çünkü Osmanlıların sırtlardan aşağıda akıp cephe hattını kırmaları lahza meselesi olarak görünmektedir 19 Tümen ’e yan dört alayın bölgeye intikali gerisinde Osmanlı Arıburnu Kuvvetleri Yarbay Mustafa Kemal Bey emriyle saat 15:30 dolaylarında bitmiş bu kere toplu olarak taarruza geçmişlerdir General Hamilton anılarında şöyle anlatır “Gebe dağlar Osmanlı doğurmakta devam ediyor Bizim mevzilerimizin en yüksek ve en merkezi yerine birbirini kovalayan dalgalar halinde yükleniyorlar
Bu taarruzun sonucunda Kılıçbayır ’ın iki yanından büyüyen Osmanlı taarruzları aleyhinde Kılıçbayır ve anında güneybatısındaki Yiğitlik yokuş kesin olarak Osmanlıların eline geçmiştir Düztepe ’nin alınması, Osmanlı birliklerine Kılıçbayır üstünden Anzak sahiline geniş bir taarruz hattı açmıştı ama, Osmanlıların zaten ellerindeki eksik bir kuvvetle yaptıkları bu taarruzu sürdürecek kuvvetleri yoktur Anzak cephesindeki bu gedik, savaş her tarafında kalmıştır
Harekâtın birincil gününde karaya çıkartılan asker sayısı 15000 ’dir Yaklaşık 2000 ’i ölü almak üzere kayıplar 3500 ’dür
Gece yarısına dürüst Anzak Kolordusu Komutanı Birdwood, bağlı her iki tümen komutanın da tahliyeden yanlamasına olduklarını, kendisinin de bu görüşü paylaştığını General Hamilton ’a bildirmiştir Anzak ordusu gün boyu süren çatışmalardan nedeniyle bitkindir, moral düşüktür, birlikler halen dağınıktır Gün boyu süren Osmanlı taarruzları, Anzak cephesinin kuzey batı kesimindeki sırtta (Kılıçbayır) bir gedik oluşturmuştu Bu gedik, Ancak tümdengelim bölgesi için ağır bir korkutma oluşturmaktaydı Gece boyu yardım alan Osmanlı kuvvetlerinin etkin bir topçu desteğiyle sabahtan girişecekleri bir karşısında taarruza belirlenmiş gözüyle bakılmaktadır Ordunun bu haliyle bu saldırıyı göğüsleyemeyeceğinden, sahilde tahrip edileceğinden korkulmaktadır Amiral Thursby ise tahliyenin çok artı kayba neden olacağını, pozisyonu korumanın daha iyi olacağı görüşündedir General Hamilton, sahilde kalınarak direnilmesine karar vermiştir
Destek olarak bölgeye gönderilen İngiliz 9 Kolordusu ’nun Suvla Koyu ’na çıkartma yaptığı 56 Ağustos gecesi, bir Anzak tümeni gece yürüyüşüne geçmiştir Hedefleri, Kocaçimen Tepesi – Besim Tepe – Conk Bayırı hattıdır Sarı Bayır Harekâtı olarak bilinen harekâtta Anzak birlikleri sırtlara değin yaklaşabilmiş lakin sırtları alamamıştır Muharebelerin yoğunluğu Conk Bayırı bölgesinde olmuş, Conk Bayırı Muharebesi 9 Ağustos 1915 tarihine dek sürmüştür Kurmay Albay Mustafa Kemal ’in 10 Ağustos sabahı başlattığı taarruz ile Anzak kuvvetleri sırtlardan çekilmek zorunda kalmışlardır
Suvla Koyu ’nda İngiliz 9 Kolordusu ’nun ikinci genel taarruzuyla aynı gün 21 Ağustos ’da Anzak birliklerinin sonuçsuz Bomba Yokuş taarruzu, Çanakkale Savaşı ’nın son muharebesi olmuştur
Taarruzun sonunda 3 Kolordu Komutanı Esat Paşa'da Yarbay Mustafa Kemal Yarbay Mustafa Kemal Bey'in komuta yeteneğini takdir ederek 19 Tümen'in bu hareketini 5Ordu Komutanı Mareşal Sanders'e bildirmiştirMareşal Liman Von Sanders genel durumu inceleyerek 19 Tümen Komutanı Yarbay Mustafa Kemal Bey'in bayağı bir kurmay olmadığına müşahade etmiştirYarbay Mustafa Kemal Bey'in bu öngörüsü ve taarruzun başarıya ulaşmasındaki payı Osmanlı Ordusunda başarılı bir kurmay olarak anılmasını sağlayacak,Mustafa Kemal Bey'in askeri dehasının ortaya çıktığı bir savaş olacaktır *