1Dunya Savaşının Cıkış Nedenleri
1Dunya Savaşının nedenleri
1Dunya Savaşının Cıkış Sebepleri
1Dunya Savaşının Cıkma sebepleri
1Dunya Savaşının Cıkma Nedenleri
Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılıp yok oluşunu ve yıkıntıları uzerinde yeni bir bağımsız Turk Devleti'nin kurulmasını hazırlayan I Dunya Savaşı dunya tarihi acısından olduğu kadar, Turkiye acısından da buyuk onem taşır
Bu savaşın cıkışı, olayların buyuk bir savaşa doğru akışı, Osmanlı İmparatorluğu'nun bu savaşa suruklenişi tarihsel bir gelişimin bir sonucudur Bu savaş, Fransız Devrimi ve 25 yıla yakın suren devrim savaşlarının meydana getirdiği politik, sosyal ve ekonomik gelişmelerin devamlı ve doğal sonucu oldu Ulusalcılık hareketlerinin liberalizmden daha buyuk guc kazandığı, ulusal devletlerin hammadde kaynakları ve uretim mallarına pazar bulmak icin yaptıkları mucadele, somurgecilik ve emperyalizm adı altında 19 yyın 20 yya bıraktığı kotu bir mirastı 19 yyın ikinci yarısında İtalya ve Almanya siyasal birliklerinin kuruluşu Avrupa dengesini bozmakla kalmadı, ozellikle Balkan uluslarının ulusalcılık ve bağımsızlık hareketlerini kamcıladı Avrupa'daki ekonomikpolitikaskeri gelişmeler AlmanAvusturyaİtalyan yakınlaşmasına, Uclu İttifak'ın kurulmasına yol actı Buna karşılık İngilizFransızRus yakınlaşması da Uclu İtilaf'ı oluşturdu
1871'de Alman birliğinin kurulmasından sonra Başbakan Bismark, Almanya'yı FransızRus birleşmesi karşısında bırakmamak, Fransa'nın AlsasLoren'i geri almak icin bir intikam savaşı cıkarmasına fırsat vermemek amacıyla barışcı bir politika izledi Slavcılık tehlikesi karşısında 1879 yılında Avusturya ile bir Rus saldırısı tehlikesine karşı anlaştı 1881'de Fransa'nın Tunus'u işgal etmesi, burada gozu olan İtalya'yı Almanya'nın yanına itti 1882'de Uclu İttifak oluştu Bu antlaşma 1892, 1907, 1912 yıllarında uc kez yenilendi Fakat İtalya 1902 yılında Fransa ile gizli bir antlaşma yapmıştı Bismark'ın politikası 1890'a kadar surdu Yeni Alman İmparatoru II Wilhelm, Bismark'ın politikasını beğenmediği icin onu gorevden uzaklaştırdı ve boylece Almanya'nın da politikası değişmiş oldu Almanya'nın Avrupa'nın en guclu kara devleti oluşu, endustrisinin her gecen gun dunya piyasalarında İngiliz mallarına ustun gelmesi ve ozellikle Alman savaş donanmasının denizlerde İngiltere'ye rakip olması, Kırım Savaşı'ndan beri Avrupa sorunlarıyla ilgilenmeyen İngiltere'yi uyandırıdı Uclu İttifak'a dayanarak Avrupa'da ustunluk kurmaya calışan Almanya, 1894'ten sonra, FransızRus, Fransızİngiliz ve en son 1907 yılında İngilizRus Antlaşmalarıyla oluşan Uclu İtilaf blokuyla karşılaştı Bismark'ın korkulu ruyası gercekleşmiş oldu ve Almanya boylece Avrupa'da cember icine alınmış oldu
nedenle Osmanlı Devleti ile yakın ilişkiler kurup, İngiltere'nin Hindistan yolu icin buyuk tehlike olan, Guclenen Almanya, ekonomisi icin kendisine hayat alanıolarak Osmanlı İmparatorluğu'nu secmişti Bu Bağdat Demiryoluprojesini kabul ettirmişti Boylece Uclu İttifak'la, Uclu İtilaf'ın cıkarlarının catıştığı onemli bir alan da Osmanlı İmparatorluğu oluyordu 1905 yılından itibaren Almanya'nın her olayda karşı tarafla arası acıldı Fas Buhranları'nda birşey elde edemeyen Almanya, Balkan Savaşları'nın cıkmasına da engel olamadı Oysa, Balkan Savaşı Almanya'ya ekonomik acıdan buyuk zarar vermişti Ayrıca BağdatBerlin Demiryolu'nun gercekleşmesi de, Almanya ile Bulgaristan'ın dost olup olmamalarına bağlı idi
1914 yılına gelindiğinde blokların catışmasının temel sorunları olan ekonomik cıkar, AlsasLoren sorunu, ustunluk kurma, deniz silahlanması, Fas Buhranları, Bağdat Demiryolu sorunu, Balkanlar'da AvusturyaRusya catışması, Balkan Savaşı gibi nedenlerden dolayı savaşın cıkması yalnızca bir bahaneye bakıyordu Savaşın yakın nedeni de hazırdı Avusturya'nın Sırbistan uzerindeki ustunluğunu surdurmek ve kendi sınırları icindeki Sırplar'ın yaşadığı şehirleri kaybetmemek icin her fırsatta Sırbistan uzerine baskı yapıyordu Bu surtuşmeler, 28 Haziran'da AvusturyaMacaristan Veliahtı Franz Ferdinant ve eşinin bir Sırplı tarafından oldurulmesi nedeniyle dunyayı 4 yıl kana bulayacak bir savaşa donuştu
Sırp sorununu kokunden cozmek isteyen Avusturya, Almanya'nın da aynı goruşte olduğunu oğrenince Sırbistan'na 23 Temmuz'da sert bir nota verdi İcişlerine karışma hukumleri taşıyan bu nota, Rusya'nın Sırbistan'ı yalnız bırakırsa, Balkanlar ve Boğazlar uzerinde AlmanyaAvusturya egemenliği kurulucağı endişesiyle Sırbistan'ı desteklemesi uzerine reddedildi Rus desteğini sağlayan Sırbistan seferberlik ilan edince de, Avusturya Sırbistan'a 28 Temmuz'da savaş ilan etti Almanya'nın uyarılarına rağmen Rusya'nın 30 Temmuz'da seferberlik ilan etmesi uzerine, Almanya 1 Ağustos'ta Rusya'ya savaş ilan etti Aynı tarihlerde Fransa da seferberlik ilan etmişti Fransa'ya Belcika uzerinden saldırmayı planlayan Almanya Belcika'ya bir nota vererek, butun zararlarının odeneceğini ve toprak butunluğune dokunulmayacağı konusunda guvence vererek, topraklarından geciş izni istedi Belcika bunu reddedince de 3 Ağustos'ta Belcika'ya saldırdı Bunun uzerine İngiltere 4 Ağustos'ta Almanya'ya bir nota vererek Belcika'yı boşaltmasını istedi Almanya bu isteği reddedince, İngiltere aynı gece Almanya'ya savaş ilan etti Boylece Avrupa Savaşı cıkmış oldu Başlangıcta hemen herkes bu savaşın 19 yydaki gibi cephe savaşları olacağını, en cok 11,5 yıl sureceğini sanıyorlardı 1871'den beri Avrupa uzun bir barış donemi gecirmişti Bu arada ekonomik ilişkiler, teknik buluşlar savaş sanayiinin gelişmesi ile yeni savaş silahlarının tahrip gucu artmış, savaş yontemleri değişmişti Bu savaş yalnız Avrupa topraklarında kalsaydı belki bu tahminler doğru cıkabilirdiFakat savaşın gerek yer, gerekse zaman bakımından sınırlarını buyuten bir olay oldu Osmanlı İmparatorluğu kısa bir sure sonra savaşa katıldı Bu yuzden savaş bir Dunya Savaşı oldu
Daha savaş başladığı zaman kuvvetler dengesi İtilaf Devletleri'nin tarafına ağır basıyordu Almanya, AvusturyaMacaristan'ın toplam nufusu 120 milyon kadardı ve savaş icin tum kaynakları Avrupa'da sahip oldukları topraklarda idiHalbuki İngiltere, Fransa ve Rusya'nın oluşturduğu İtilaf Devletleri'nin yalnızca Avrupa topraklarındaki nufusları 238 milyon idi Ayrıca somurgelerde sınırsız hammadde ve insan kaynakları bulunduğu gibi savaşın ilk uc yılında ABD de kendilerine buyuk ekonomik destek sağladı Almanya'nın kara ordusu guclu olmakla beraber, Rusya'nın da zengin insan kaynakları bulunuyordu Denizlerde ise tek başına İngiltere bile ustun durumdaydı Savaş başladıktan sonra İngiltere denizlerde ustunluğu sağladı Savaşı kim daha zengin kaynaklara sahipse onun kazanacağı daha Marn Savaşı'nda anlaşılmıştı
1Dunya Savaşının nedenleri
1Dunya Savaşının Cıkış Sebepleri
1Dunya Savaşının Cıkma sebepleri
1Dunya Savaşının Cıkma Nedenleri
Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılıp yok oluşunu ve yıkıntıları uzerinde yeni bir bağımsız Turk Devleti'nin kurulmasını hazırlayan I Dunya Savaşı dunya tarihi acısından olduğu kadar, Turkiye acısından da buyuk onem taşır
Bu savaşın cıkışı, olayların buyuk bir savaşa doğru akışı, Osmanlı İmparatorluğu'nun bu savaşa suruklenişi tarihsel bir gelişimin bir sonucudur Bu savaş, Fransız Devrimi ve 25 yıla yakın suren devrim savaşlarının meydana getirdiği politik, sosyal ve ekonomik gelişmelerin devamlı ve doğal sonucu oldu Ulusalcılık hareketlerinin liberalizmden daha buyuk guc kazandığı, ulusal devletlerin hammadde kaynakları ve uretim mallarına pazar bulmak icin yaptıkları mucadele, somurgecilik ve emperyalizm adı altında 19 yyın 20 yya bıraktığı kotu bir mirastı 19 yyın ikinci yarısında İtalya ve Almanya siyasal birliklerinin kuruluşu Avrupa dengesini bozmakla kalmadı, ozellikle Balkan uluslarının ulusalcılık ve bağımsızlık hareketlerini kamcıladı Avrupa'daki ekonomikpolitikaskeri gelişmeler AlmanAvusturyaİtalyan yakınlaşmasına, Uclu İttifak'ın kurulmasına yol actı Buna karşılık İngilizFransızRus yakınlaşması da Uclu İtilaf'ı oluşturdu
1871'de Alman birliğinin kurulmasından sonra Başbakan Bismark, Almanya'yı FransızRus birleşmesi karşısında bırakmamak, Fransa'nın AlsasLoren'i geri almak icin bir intikam savaşı cıkarmasına fırsat vermemek amacıyla barışcı bir politika izledi Slavcılık tehlikesi karşısında 1879 yılında Avusturya ile bir Rus saldırısı tehlikesine karşı anlaştı 1881'de Fransa'nın Tunus'u işgal etmesi, burada gozu olan İtalya'yı Almanya'nın yanına itti 1882'de Uclu İttifak oluştu Bu antlaşma 1892, 1907, 1912 yıllarında uc kez yenilendi Fakat İtalya 1902 yılında Fransa ile gizli bir antlaşma yapmıştı Bismark'ın politikası 1890'a kadar surdu Yeni Alman İmparatoru II Wilhelm, Bismark'ın politikasını beğenmediği icin onu gorevden uzaklaştırdı ve boylece Almanya'nın da politikası değişmiş oldu Almanya'nın Avrupa'nın en guclu kara devleti oluşu, endustrisinin her gecen gun dunya piyasalarında İngiliz mallarına ustun gelmesi ve ozellikle Alman savaş donanmasının denizlerde İngiltere'ye rakip olması, Kırım Savaşı'ndan beri Avrupa sorunlarıyla ilgilenmeyen İngiltere'yi uyandırıdı Uclu İttifak'a dayanarak Avrupa'da ustunluk kurmaya calışan Almanya, 1894'ten sonra, FransızRus, Fransızİngiliz ve en son 1907 yılında İngilizRus Antlaşmalarıyla oluşan Uclu İtilaf blokuyla karşılaştı Bismark'ın korkulu ruyası gercekleşmiş oldu ve Almanya boylece Avrupa'da cember icine alınmış oldu
nedenle Osmanlı Devleti ile yakın ilişkiler kurup, İngiltere'nin Hindistan yolu icin buyuk tehlike olan, Guclenen Almanya, ekonomisi icin kendisine hayat alanıolarak Osmanlı İmparatorluğu'nu secmişti Bu Bağdat Demiryoluprojesini kabul ettirmişti Boylece Uclu İttifak'la, Uclu İtilaf'ın cıkarlarının catıştığı onemli bir alan da Osmanlı İmparatorluğu oluyordu 1905 yılından itibaren Almanya'nın her olayda karşı tarafla arası acıldı Fas Buhranları'nda birşey elde edemeyen Almanya, Balkan Savaşları'nın cıkmasına da engel olamadı Oysa, Balkan Savaşı Almanya'ya ekonomik acıdan buyuk zarar vermişti Ayrıca BağdatBerlin Demiryolu'nun gercekleşmesi de, Almanya ile Bulgaristan'ın dost olup olmamalarına bağlı idi
1914 yılına gelindiğinde blokların catışmasının temel sorunları olan ekonomik cıkar, AlsasLoren sorunu, ustunluk kurma, deniz silahlanması, Fas Buhranları, Bağdat Demiryolu sorunu, Balkanlar'da AvusturyaRusya catışması, Balkan Savaşı gibi nedenlerden dolayı savaşın cıkması yalnızca bir bahaneye bakıyordu Savaşın yakın nedeni de hazırdı Avusturya'nın Sırbistan uzerindeki ustunluğunu surdurmek ve kendi sınırları icindeki Sırplar'ın yaşadığı şehirleri kaybetmemek icin her fırsatta Sırbistan uzerine baskı yapıyordu Bu surtuşmeler, 28 Haziran'da AvusturyaMacaristan Veliahtı Franz Ferdinant ve eşinin bir Sırplı tarafından oldurulmesi nedeniyle dunyayı 4 yıl kana bulayacak bir savaşa donuştu
Sırp sorununu kokunden cozmek isteyen Avusturya, Almanya'nın da aynı goruşte olduğunu oğrenince Sırbistan'na 23 Temmuz'da sert bir nota verdi İcişlerine karışma hukumleri taşıyan bu nota, Rusya'nın Sırbistan'ı yalnız bırakırsa, Balkanlar ve Boğazlar uzerinde AlmanyaAvusturya egemenliği kurulucağı endişesiyle Sırbistan'ı desteklemesi uzerine reddedildi Rus desteğini sağlayan Sırbistan seferberlik ilan edince de, Avusturya Sırbistan'a 28 Temmuz'da savaş ilan etti Almanya'nın uyarılarına rağmen Rusya'nın 30 Temmuz'da seferberlik ilan etmesi uzerine, Almanya 1 Ağustos'ta Rusya'ya savaş ilan etti Aynı tarihlerde Fransa da seferberlik ilan etmişti Fransa'ya Belcika uzerinden saldırmayı planlayan Almanya Belcika'ya bir nota vererek, butun zararlarının odeneceğini ve toprak butunluğune dokunulmayacağı konusunda guvence vererek, topraklarından geciş izni istedi Belcika bunu reddedince de 3 Ağustos'ta Belcika'ya saldırdı Bunun uzerine İngiltere 4 Ağustos'ta Almanya'ya bir nota vererek Belcika'yı boşaltmasını istedi Almanya bu isteği reddedince, İngiltere aynı gece Almanya'ya savaş ilan etti Boylece Avrupa Savaşı cıkmış oldu Başlangıcta hemen herkes bu savaşın 19 yydaki gibi cephe savaşları olacağını, en cok 11,5 yıl sureceğini sanıyorlardı 1871'den beri Avrupa uzun bir barış donemi gecirmişti Bu arada ekonomik ilişkiler, teknik buluşlar savaş sanayiinin gelişmesi ile yeni savaş silahlarının tahrip gucu artmış, savaş yontemleri değişmişti Bu savaş yalnız Avrupa topraklarında kalsaydı belki bu tahminler doğru cıkabilirdiFakat savaşın gerek yer, gerekse zaman bakımından sınırlarını buyuten bir olay oldu Osmanlı İmparatorluğu kısa bir sure sonra savaşa katıldı Bu yuzden savaş bir Dunya Savaşı oldu
Daha savaş başladığı zaman kuvvetler dengesi İtilaf Devletleri'nin tarafına ağır basıyordu Almanya, AvusturyaMacaristan'ın toplam nufusu 120 milyon kadardı ve savaş icin tum kaynakları Avrupa'da sahip oldukları topraklarda idiHalbuki İngiltere, Fransa ve Rusya'nın oluşturduğu İtilaf Devletleri'nin yalnızca Avrupa topraklarındaki nufusları 238 milyon idi Ayrıca somurgelerde sınırsız hammadde ve insan kaynakları bulunduğu gibi savaşın ilk uc yılında ABD de kendilerine buyuk ekonomik destek sağladı Almanya'nın kara ordusu guclu olmakla beraber, Rusya'nın da zengin insan kaynakları bulunuyordu Denizlerde ise tek başına İngiltere bile ustun durumdaydı Savaş başladıktan sonra İngiltere denizlerde ustunluğu sağladı Savaşı kim daha zengin kaynaklara sahipse onun kazanacağı daha Marn Savaşı'nda anlaşılmıştı