1Dünya Savaşının Çıkış Nedenleri
1Dünya Savaşının nedenleri
1Dünya Savaşının Çıkış Sebepleri
1Dünya Savaşının Çıkma sebepleri
1Dünya Savaşının Çıkma Nedenleri
Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılıp yok oluşunu ve yıkıntıları üstünde yeni bir egemen Türk Devleti'nin kurulmasını hazırlayan I Dünya Savaşı dünya tarihi açısından olduğu dek, Türkiye açısından da büyük tartı taşır
Bu savaşın çıkışı, olayların büyük bir savaşa doğru akışı, Osmanlı İmparatorluğu'nun bu savaşa sürüklenişi tarihsel bir gelişimin bir sonucudur Bu savaş, Fransız Devrimi ve 25 yıla yakın süren devir savaşlarının meydana getirdiği politik, sosyal ve idareli gelişmelerin sürekli ve doğal sonucu oldu Ulusalcılık hareketlerinin liberalizmden daha büyük baskı kazandığı, milli devletlerin hammadde kaynakları ve imal mallarına pazar bulmak için yaptıkları çaba, sömürgecilik ve yayılımcılık adı aşağıda 19 yyın 20 yya bıraktığı fena bir mirastı 19 yyın ikinci yarısında İtalya ve Almanya siyasal birliklerinin kuruluşu Avrupa dengesini bozmakla kalmadı, bilhassa Balkan uluslarının ulusalcılık ve bağımsızlık hareketlerini kamçıladı Avrupa'daki hesaplıpolitikaskeri gelişmeler AlmanAvusturyaİtalyan yakınlaşmasına, Üçlü İttifak'ın kurulmasına yol açtı Buna karşılık İngilizFransızRus yakınlaşması da Üçlü İtilaf'ı oluşturdu
1871'de Alman birliğinin kurulmasından daha sonra Başbakan Bismark, Almanya'yı FransızRus birleşmesi karşısında bırakmamak, Fransa'nın AlsasLoren'i geri edinmek için bir intikam savaşı çıkarmasına fırsat vermemek nedeniyle barışcı bir politika izledi Slavcılık tehlikesi karşı 1879 yılında Avusturya ile bir Rus saldırısı tehlikesine karşısında anlaştı 1881'de Fransa'nın Tunus'u işgal etmesi, burada gözü olan İtalya'yı Almanya'nın yanında itti 1882'de Üçlü İttifak oluştu Bu antlaşma 1892, 1907, 1912 yıllarında üç defa yenilendi Lakin İtalya 1902 yılında Fransa ile dar bir mukavele yapmıştı Bismark'ın politikası 1890'a değin sürdü Yeni Alman İmparatoru II Wilhelm, Bismark'ın politikasını beğenmediği için onu görevden uzaklaştırdı ve böylece Almanya'nın da politikası değişmiş oldu Almanya'nın Avrupa'nın en güçlü kara devleti oluşu, endüstrisinin her geçen gün dünya piyasalarında İngiliz mallarına üstün gelmesi ve bilhassa Alman savaş donanmasının denizlerde İngiltere'ye rakip olması, Kırım Savaşı'ndan beri Avrupa sorunlarıyla ilgilenmeyen İngiltere'yi uyandırıdı Üçlü İttifak'a dayanarak Avrupa'da menfaat kurmaya çalışan Almanya, 1894'ten sonradan, FransızRus, Fransızİngiliz ve en son 1907 yılında İngilizRus Antlaşmalarıyla oluşan Üçlü İtilaf blokuyla karşılaştı Bismark'ın korkulu rüyası gerçekleşmiş oldu ve Almanya bu nedenle Avrupa'da çember içine gücenmiş oldu
nedenle Osmanlı Devleti ile yakın ilişkiler kurup, İngiltere'nin Hindistan yolu için büyük tehlike olan, Güçlenen Almanya, ekonomisi için kendisine hayat alanıolarak Osmanlı İmparatorluğu'nu seçmişti Bu Bağdat Demiryoluprojesini kabul ettirmişti Bu Nedenle Üçlü İttifak'la, Üçlü İtilaf'ın çıkarlarının çatıştığı önemli bir bölge da Osmanlı İmparatorluğu oluyordu 1905 yılından itibaren Almanya'nın her olayda karşı tarafla arası açıldı Fas Buhranları'nda birşey elde edemeyen Almanya, Balkan Savaşları'nın çıkmasına da engel olamadı Ama, Balkan Savaşı Almanya'ya ekonomik açıdan büyük hasar vermişti Hem BağdatBerlin Demiryolu'nun gerçekleşmesi de, Almanya ile Bulgaristan'ın arkadaş olup olmamalarına yan idi
1914 yılına gelindiğinde blokların çatışmasının temel sorunları olan idareli çıkar, AlsasLoren sorunu, avantaj kurma, deniz silahlanması, Fas Buhranları, Bağdat Demiryolu sorunu, Balkanlar'da AvusturyaRusya çatışması, Balkan Savaşı gibi nedenlerden nedeniyle savaşın çıkması sadece bir bahaneye bakıyordu Savaşın yakın nedeni de hazırdı Avusturya'nın Sırbistan üzerindeki üstünlüğünü sürdürmek ve kendi sınırları içindeki Sırplar'ın yaşadığı şehirleri kaybetmemek için her fırsatta Sırbistan üzerine zorlama yapıyordu Bu sürtüşmeler, 28 Haziran'da AvusturyaMacaristan Veliahtı Franz Ferdinant ve eşinin bir Sırplı kadar öldürülmesi nedeniyle dünyayı 4 sene kana bulayacak bir savaşa dönüştü
Sırp sorununu kökünden çözmek isteyen Avusturya, Almanya'nın da aynı görüşte olduğunu öğrenince Sırbistan'na 23 Temmuz'da sert bir nota verdi İçişlerine karışma hükümleri içeren bu nota, Rusya'nın Sırbistan'ı yalnız bırakırsa, Balkanlar ve Boğazlar üzerinde AlmanyaAvusturya egemenliği kurulucağı endişesiyle Sırbistan'ı desteklemesi üzerine reddedildi Rus desteğini karşılayan Sırbistan seferberlik bildiri edince de, Avusturya Sırbistan'a 28 Temmuz'da savaş duyuru etti Almanya'nın uyarılarına rağmen Rusya'nın 30 Temmuz'da seferberlik ilan etmesi üzerine, Almanya 1 Ağustos'ta Rusya'ya savaş bildiri etti Benzer tarihlerde Fransa da seferberlik bildiri etmişti Fransa'ya Belçika üzerinden saldırmayı planlayan Almanya Belçika'ya bir nota vererek, bütün zararlarının ödeneceğini ve toprak bütünlüğüne dokunulmayacağı konusunda teminat vererek, topraklarından geçiş izni istedi Belçika bunu reddedince de 3 Ağustos'ta Belçika'ya saldırdı Bunun üzerine İngiltere 4 Ağustos'ta Almanya'ya bir nota vererek Belçika'yı boşaltmasını istedi Almanya bu ricası reddedince, İngiltere aynı gece Almanya'ya savaş duyuru etti Böylece Avrupa Savaşı çıkmış oldu Başlangıçta derhal herkes bu savaşın 19 yydaki gibi cephe savaşları olacağını, en çok 11,5 sene süreceğini sanıyorlardı 1871'den beri Avrupa uzun bir barış dönemi geçirmişti bu arada hesaplı ilişkiler, teknik buluşlar savaş sanayiinin gelişmesi ile yeni savaş silahlarının yıkım gücü artmış, savaş yöntemleri değişmişti Bu savaş yalnız Avrupa topraklarında kalsaydı şayet bu tahminler doğru çıkabilirdiLakin savaşın gerek yer, gerekse vakit bakımından sınırlarını büyüten bir olay oldu Osmanlı İmparatorluğu kısa bir zaman daha sonra savaşa katıldı Bu yüzden savaş bir Dünya Savaşı oldu
Daha savaş başladığı vakit kuvvetler dengesi İtilaf Devletleri'nin tarafına ağır basıyordu Almanya, AvusturyaMacaristan'ın toplam nüfusu 120 milyon kadardı ve savaş için bütün kaynakları Avrupa'da sahip oldukları topraklarda idiHalbuki İngiltere, Fransa ve Rusya'nın oluşturduğu İtilaf Devletleri'nin yalnızca Avrupa topraklarındaki nüfusları 238 milyon idi Hem sömürgelerde sınırsız hammadde ve insan kaynakları bulunduğu gibi savaşın ilk üç yılında ABD de kendilerine büyük idareli yardım sağladı Almanya'nın kara ordusu güçlü olmakla beraber, Rusya'nın da zengin insan kaynakları bulunuyordu Denizlerde ise kimsesiz İngiltere bile üstün durumdaydı Savaş başladıktan sonradan İngiltere denizlerde üstünlüğü sağladı Savaşı kim daha varlıklı kaynaklara sahipse onun kazanacağı daha Marn Savaşı'nda anlaşılmıştı *
1Dünya Savaşının nedenleri
1Dünya Savaşının Çıkış Sebepleri
1Dünya Savaşının Çıkma sebepleri
1Dünya Savaşının Çıkma Nedenleri
Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılıp yok oluşunu ve yıkıntıları üstünde yeni bir egemen Türk Devleti'nin kurulmasını hazırlayan I Dünya Savaşı dünya tarihi açısından olduğu dek, Türkiye açısından da büyük tartı taşır
Bu savaşın çıkışı, olayların büyük bir savaşa doğru akışı, Osmanlı İmparatorluğu'nun bu savaşa sürüklenişi tarihsel bir gelişimin bir sonucudur Bu savaş, Fransız Devrimi ve 25 yıla yakın süren devir savaşlarının meydana getirdiği politik, sosyal ve idareli gelişmelerin sürekli ve doğal sonucu oldu Ulusalcılık hareketlerinin liberalizmden daha büyük baskı kazandığı, milli devletlerin hammadde kaynakları ve imal mallarına pazar bulmak için yaptıkları çaba, sömürgecilik ve yayılımcılık adı aşağıda 19 yyın 20 yya bıraktığı fena bir mirastı 19 yyın ikinci yarısında İtalya ve Almanya siyasal birliklerinin kuruluşu Avrupa dengesini bozmakla kalmadı, bilhassa Balkan uluslarının ulusalcılık ve bağımsızlık hareketlerini kamçıladı Avrupa'daki hesaplıpolitikaskeri gelişmeler AlmanAvusturyaİtalyan yakınlaşmasına, Üçlü İttifak'ın kurulmasına yol açtı Buna karşılık İngilizFransızRus yakınlaşması da Üçlü İtilaf'ı oluşturdu
1871'de Alman birliğinin kurulmasından daha sonra Başbakan Bismark, Almanya'yı FransızRus birleşmesi karşısında bırakmamak, Fransa'nın AlsasLoren'i geri edinmek için bir intikam savaşı çıkarmasına fırsat vermemek nedeniyle barışcı bir politika izledi Slavcılık tehlikesi karşı 1879 yılında Avusturya ile bir Rus saldırısı tehlikesine karşısında anlaştı 1881'de Fransa'nın Tunus'u işgal etmesi, burada gözü olan İtalya'yı Almanya'nın yanında itti 1882'de Üçlü İttifak oluştu Bu antlaşma 1892, 1907, 1912 yıllarında üç defa yenilendi Lakin İtalya 1902 yılında Fransa ile dar bir mukavele yapmıştı Bismark'ın politikası 1890'a değin sürdü Yeni Alman İmparatoru II Wilhelm, Bismark'ın politikasını beğenmediği için onu görevden uzaklaştırdı ve böylece Almanya'nın da politikası değişmiş oldu Almanya'nın Avrupa'nın en güçlü kara devleti oluşu, endüstrisinin her geçen gün dünya piyasalarında İngiliz mallarına üstün gelmesi ve bilhassa Alman savaş donanmasının denizlerde İngiltere'ye rakip olması, Kırım Savaşı'ndan beri Avrupa sorunlarıyla ilgilenmeyen İngiltere'yi uyandırıdı Üçlü İttifak'a dayanarak Avrupa'da menfaat kurmaya çalışan Almanya, 1894'ten sonradan, FransızRus, Fransızİngiliz ve en son 1907 yılında İngilizRus Antlaşmalarıyla oluşan Üçlü İtilaf blokuyla karşılaştı Bismark'ın korkulu rüyası gerçekleşmiş oldu ve Almanya bu nedenle Avrupa'da çember içine gücenmiş oldu
nedenle Osmanlı Devleti ile yakın ilişkiler kurup, İngiltere'nin Hindistan yolu için büyük tehlike olan, Güçlenen Almanya, ekonomisi için kendisine hayat alanıolarak Osmanlı İmparatorluğu'nu seçmişti Bu Bağdat Demiryoluprojesini kabul ettirmişti Bu Nedenle Üçlü İttifak'la, Üçlü İtilaf'ın çıkarlarının çatıştığı önemli bir bölge da Osmanlı İmparatorluğu oluyordu 1905 yılından itibaren Almanya'nın her olayda karşı tarafla arası açıldı Fas Buhranları'nda birşey elde edemeyen Almanya, Balkan Savaşları'nın çıkmasına da engel olamadı Ama, Balkan Savaşı Almanya'ya ekonomik açıdan büyük hasar vermişti Hem BağdatBerlin Demiryolu'nun gerçekleşmesi de, Almanya ile Bulgaristan'ın arkadaş olup olmamalarına yan idi
1914 yılına gelindiğinde blokların çatışmasının temel sorunları olan idareli çıkar, AlsasLoren sorunu, avantaj kurma, deniz silahlanması, Fas Buhranları, Bağdat Demiryolu sorunu, Balkanlar'da AvusturyaRusya çatışması, Balkan Savaşı gibi nedenlerden nedeniyle savaşın çıkması sadece bir bahaneye bakıyordu Savaşın yakın nedeni de hazırdı Avusturya'nın Sırbistan üzerindeki üstünlüğünü sürdürmek ve kendi sınırları içindeki Sırplar'ın yaşadığı şehirleri kaybetmemek için her fırsatta Sırbistan üzerine zorlama yapıyordu Bu sürtüşmeler, 28 Haziran'da AvusturyaMacaristan Veliahtı Franz Ferdinant ve eşinin bir Sırplı kadar öldürülmesi nedeniyle dünyayı 4 sene kana bulayacak bir savaşa dönüştü
Sırp sorununu kökünden çözmek isteyen Avusturya, Almanya'nın da aynı görüşte olduğunu öğrenince Sırbistan'na 23 Temmuz'da sert bir nota verdi İçişlerine karışma hükümleri içeren bu nota, Rusya'nın Sırbistan'ı yalnız bırakırsa, Balkanlar ve Boğazlar üzerinde AlmanyaAvusturya egemenliği kurulucağı endişesiyle Sırbistan'ı desteklemesi üzerine reddedildi Rus desteğini karşılayan Sırbistan seferberlik bildiri edince de, Avusturya Sırbistan'a 28 Temmuz'da savaş duyuru etti Almanya'nın uyarılarına rağmen Rusya'nın 30 Temmuz'da seferberlik ilan etmesi üzerine, Almanya 1 Ağustos'ta Rusya'ya savaş bildiri etti Benzer tarihlerde Fransa da seferberlik bildiri etmişti Fransa'ya Belçika üzerinden saldırmayı planlayan Almanya Belçika'ya bir nota vererek, bütün zararlarının ödeneceğini ve toprak bütünlüğüne dokunulmayacağı konusunda teminat vererek, topraklarından geçiş izni istedi Belçika bunu reddedince de 3 Ağustos'ta Belçika'ya saldırdı Bunun üzerine İngiltere 4 Ağustos'ta Almanya'ya bir nota vererek Belçika'yı boşaltmasını istedi Almanya bu ricası reddedince, İngiltere aynı gece Almanya'ya savaş duyuru etti Böylece Avrupa Savaşı çıkmış oldu Başlangıçta derhal herkes bu savaşın 19 yydaki gibi cephe savaşları olacağını, en çok 11,5 sene süreceğini sanıyorlardı 1871'den beri Avrupa uzun bir barış dönemi geçirmişti bu arada hesaplı ilişkiler, teknik buluşlar savaş sanayiinin gelişmesi ile yeni savaş silahlarının yıkım gücü artmış, savaş yöntemleri değişmişti Bu savaş yalnız Avrupa topraklarında kalsaydı şayet bu tahminler doğru çıkabilirdiLakin savaşın gerek yer, gerekse vakit bakımından sınırlarını büyüten bir olay oldu Osmanlı İmparatorluğu kısa bir zaman daha sonra savaşa katıldı Bu yüzden savaş bir Dünya Savaşı oldu
Daha savaş başladığı vakit kuvvetler dengesi İtilaf Devletleri'nin tarafına ağır basıyordu Almanya, AvusturyaMacaristan'ın toplam nüfusu 120 milyon kadardı ve savaş için bütün kaynakları Avrupa'da sahip oldukları topraklarda idiHalbuki İngiltere, Fransa ve Rusya'nın oluşturduğu İtilaf Devletleri'nin yalnızca Avrupa topraklarındaki nüfusları 238 milyon idi Hem sömürgelerde sınırsız hammadde ve insan kaynakları bulunduğu gibi savaşın ilk üç yılında ABD de kendilerine büyük idareli yardım sağladı Almanya'nın kara ordusu güçlü olmakla beraber, Rusya'nın da zengin insan kaynakları bulunuyordu Denizlerde ise kimsesiz İngiltere bile üstün durumdaydı Savaş başladıktan sonradan İngiltere denizlerde üstünlüğü sağladı Savaşı kim daha varlıklı kaynaklara sahipse onun kazanacağı daha Marn Savaşı'nda anlaşılmıştı *