I Mustafa,15 Osmanlı padişahı ve 94 İslam halifesidir
Babası Sultan III Mehmed'tir I Mustafa'nın annesinin ismi kesin olarak bilinmemekle beraber Fûldane Valide Sultan olduğu bazı tarihçilerce rivayet edilmiştir Osmanlı tarihinde ilk defa padişahlığın babadan oğula geçmesi kuralını bozarak kardeşinin gerisinde tahta çıkmış olan padişah olması özelliğini taşır İki ayrı defa padişahlık yapmıştır
Kösem Sultan'ın, eşi I Ahmet'i etkileyerek kayınbiraderi I Mustafa'nın hayatta kalmasını sağladığı söylenir I Ahmet öldüğünde en büyük oğlu (Mahfiruz Hadice Sultan'dan doğma) II Osman Genç Osman 13 yaşında olduğu için, hanedanın en kıdemli erkek üyesi olması bakımından, I Mustafa'nın tahta çıkarılmasına karar verildi Osmanlı Padişahlarının on beşincisi olan I Mustafa, her şehzade gibi iyi bir eğitim gördü
Sultan I Mustafa ağabeyi Sultan I Ahmed Hanın vefatı üstüne 22 Kasım 1617'de hanedanın en ihtiyar mensubu olarak tahta geçti I Mustafa devlet meseleleri ile ilgilenmediğini ifade ederek saltanatı kabul etmediyse de bu hal, devlet erkânı göre göz önüne alınmadı Fakat aslında I Mustafa devlet işleri ile ilgilenmeyip, devlet işlerini ehline ele vermek istedi Nitekim tahta çıktıktan 96 gün sonradan 26 Şubat 1618 günü tahttan indirildi, yerine II Osman geçti Ama icat taraftarı olmayanların tahrikleri neticesinde ayaklanma eden yeniçerilerin 19 Mayıs 1622de II Osmanı tahttan indirmeleri, Sultan Mustafanın her yerde ikinci defa tahta çıkmasına yol açtı
Bu sırada sultan II Osman Hanın veziriazam Kara Davut Paşa tarafından şehit ettirilmesi büyük karışıklıklara sebep oldu I Mustafa, Davut Paşayı azletti oysa isyanlar durmadı İstanbuldaki karışıklıklar ve Anadoluda meydana gelen isyanlar, Osmanlı Devletinin başında devlet işlerinden anlayan ve bunu yerine getirmek isteyen bir padişahın bulunmasını gerekli kılıyordu Şeyhülislâm Yahya Efendi ve devlet erkânı, I Mustafanın yerine IV Muradın geçmesi konusunda karara vardı
I Mustafa 15 yıl daha hüküm sürdükten daha sonra us sağlığı bozuk olduğu için 10 Eylül 1623 tarihinde şeyhülislam fetvası ile her tarafta tahttan indirildi Sultan I Mustafa'nın kendi erkek çocuğu yoktu; çünkü zihin sağlığı bozuk olduğu için hiçbir kadınla evlenememişti Yerine 11 yaşındaki diğer yeğeni ve Kösem Sultan'ın oğlu olan IV Murat geçirildi Sultan I Mustafa tahttan indirildikten sonra 16 yıl daha yaşadı 20 Ocak 1639 günü Topkapı Sarayı'nda vefat etti Ayasofya Camii'nde Roma döneminde vaftizhane olarak kullanılan yapıya defnedilmiştir *