I MEŞRUTİYET (11 Aralık 1876)
Nedeni:
İmparatorluğun icine duştuğu ekonomik, siyasal, idari, sosyal ve askeri bunalımdan kurtarılmak istenmesi
Panislavist politikaya karşı onlem almak
İmparatorluğun birliğini sağlamak
Avrupalı devletlerin icişlerimize karışmasına engel olmak
Gelişme: Avrupa’da eğitimlerini tamamlayan Osmanlı aydınları (Mithat Paşa, Ziya Paşa, Namık Kemal) Padişah II Abdulhamit’e zorla ilan ettirmişlerdir
1876 Anayasası’nın Genel Ozellikleri (Kanuni Esasi)
1 Ulusal tepkinin sonucunda gercekleşmediğinden ulusal iradenin urunu değildir
2 Son soz yine padişaha ait olduğundan padişahın yetkileri kısıtlanmamıştır
3 Halk yonetime katılmamıştır
Sonucu: Padişah II Abdulhamit, 1877–1878 OsmanlıRus Savaşı’nı (93 Harbi) bahane ederek Meclis’i kapatmış ve Anayasal duzene son vermiştir
Onemi: Yururlukte cok kısa kalmasına rağmen daha sonraki olaylara onculuk etmiş (II Meşrutiyet) ve fikirlerin olgunlaşmasında etkili olmuştur
NOT: Kanuni Esasi; Turk tarihinin ilk anayasasıdır Osmanlı Devleti’nde Anayasal duzenin başlangıcı olmuştur
II MEŞRUTİYET (23 Temmuz 1908)
1 II Abduhamit’in, Meclisi kapatması sonucu İstibdat (baskı) Donemi başladı
2 Meşrutiyet’i yeniden kurmak isteyen aydınlar ve yuksek okul gencleri İttihat ve Terakki Cemiyeti’ni (Birlik ve Yukselme) kurdular
3 İngilizlerin ve Rusların Reval şehrinde bir araya gelerek, Makedonya’nın Osmanlı Devleti’nden ayrılması konusunda anlaşmaları uzerine, İttihat ve Terakki Cemiyeti Meşrutiyet’in yeniden ilan ettirmek, Avrupa devletlerinin Osmanlıların icişlerine karışmasını onlemek icin harekete gecti
4 Cemiyete bağlı subaylardan Enver Bey Selanik’te, Niyazi Bey Manastır’da kendilerine bağlı askerlerle ayaklandılar
5 Ayaklanmanın genişlemesinden cekinen II Abdulhamit, meşrutiyeti yeniden ilan ettirmek zorunda kaldı (1908)
II Meşrutiyet Sonrası Siyasal Gelişmeler
o Osmanlıcılık duşuncesi yerine, Turkculuk duşuncesi egemen olmuştur
o Bulgaristan bağımsızlığını elde etmiştir (1908)
o AvusturyaMacaristan İmparatorluğu, BosnaHersek’i topraklarına katmıştır
o Yunanistan, Girit’i topraklarına katmıştır
31 Mart Olayı (13 Nisan 1909 Hicri takvime gore 31 Mart)
Nedeni İtilaf ve Hurriyet Partisi’nin (Uyuşma ve Ozgurluk) meşrutiyet yonetimine son vermek ve eski duzeni yeniden getirmek istemeleri, halkı kışkırtmaları sonucu İstanbul’da ayaklanma cıktı
Sonucu
• Ayaklanma Selanik’ten İstanbul’a gonderilen Hareket Ordusu tarafından bastırıldı (Kurmay Başkanı M Kemal)
• İsyan bastırıldı, suclular cezalandırıldı II Abdulhamit tahttan indirilerek yerine V Mehmet Reşat getirildi
• Anayasada bazı demokratik değişiklikler yapıldı (padişahın meclisi acmakapama yetkisi, surgune gonderme yetkisi elinden alındı, padişah meclise karşı sorumlu oldu)
Ozelliği: Osmanlı Devleti’nde mevcut yonetime ve Anayasal duzene karşı
Nedeni:
İmparatorluğun icine duştuğu ekonomik, siyasal, idari, sosyal ve askeri bunalımdan kurtarılmak istenmesi
Panislavist politikaya karşı onlem almak
İmparatorluğun birliğini sağlamak
Avrupalı devletlerin icişlerimize karışmasına engel olmak
Gelişme: Avrupa’da eğitimlerini tamamlayan Osmanlı aydınları (Mithat Paşa, Ziya Paşa, Namık Kemal) Padişah II Abdulhamit’e zorla ilan ettirmişlerdir
1876 Anayasası’nın Genel Ozellikleri (Kanuni Esasi)
1 Ulusal tepkinin sonucunda gercekleşmediğinden ulusal iradenin urunu değildir
2 Son soz yine padişaha ait olduğundan padişahın yetkileri kısıtlanmamıştır
3 Halk yonetime katılmamıştır
Sonucu: Padişah II Abdulhamit, 1877–1878 OsmanlıRus Savaşı’nı (93 Harbi) bahane ederek Meclis’i kapatmış ve Anayasal duzene son vermiştir
Onemi: Yururlukte cok kısa kalmasına rağmen daha sonraki olaylara onculuk etmiş (II Meşrutiyet) ve fikirlerin olgunlaşmasında etkili olmuştur
NOT: Kanuni Esasi; Turk tarihinin ilk anayasasıdır Osmanlı Devleti’nde Anayasal duzenin başlangıcı olmuştur
II MEŞRUTİYET (23 Temmuz 1908)
1 II Abduhamit’in, Meclisi kapatması sonucu İstibdat (baskı) Donemi başladı
2 Meşrutiyet’i yeniden kurmak isteyen aydınlar ve yuksek okul gencleri İttihat ve Terakki Cemiyeti’ni (Birlik ve Yukselme) kurdular
3 İngilizlerin ve Rusların Reval şehrinde bir araya gelerek, Makedonya’nın Osmanlı Devleti’nden ayrılması konusunda anlaşmaları uzerine, İttihat ve Terakki Cemiyeti Meşrutiyet’in yeniden ilan ettirmek, Avrupa devletlerinin Osmanlıların icişlerine karışmasını onlemek icin harekete gecti
4 Cemiyete bağlı subaylardan Enver Bey Selanik’te, Niyazi Bey Manastır’da kendilerine bağlı askerlerle ayaklandılar
5 Ayaklanmanın genişlemesinden cekinen II Abdulhamit, meşrutiyeti yeniden ilan ettirmek zorunda kaldı (1908)
II Meşrutiyet Sonrası Siyasal Gelişmeler
o Osmanlıcılık duşuncesi yerine, Turkculuk duşuncesi egemen olmuştur
o Bulgaristan bağımsızlığını elde etmiştir (1908)
o AvusturyaMacaristan İmparatorluğu, BosnaHersek’i topraklarına katmıştır
o Yunanistan, Girit’i topraklarına katmıştır
31 Mart Olayı (13 Nisan 1909 Hicri takvime gore 31 Mart)
Nedeni İtilaf ve Hurriyet Partisi’nin (Uyuşma ve Ozgurluk) meşrutiyet yonetimine son vermek ve eski duzeni yeniden getirmek istemeleri, halkı kışkırtmaları sonucu İstanbul’da ayaklanma cıktı
Sonucu
• Ayaklanma Selanik’ten İstanbul’a gonderilen Hareket Ordusu tarafından bastırıldı (Kurmay Başkanı M Kemal)
• İsyan bastırıldı, suclular cezalandırıldı II Abdulhamit tahttan indirilerek yerine V Mehmet Reşat getirildi
• Anayasada bazı demokratik değişiklikler yapıldı (padişahın meclisi acmakapama yetkisi, surgune gonderme yetkisi elinden alındı, padişah meclise karşı sorumlu oldu)
Ozelliği: Osmanlı Devleti’nde mevcut yonetime ve Anayasal duzene karşı