I MEŞRUTİYET (11 Aralık 1876)
Nedeni:
İmparatorluğun içine düştüğü ekonomik, siyasal, yönetimle ilgili, sosyal ve askeri bunalımdan kurtarılmak istenmesi
Panislavist politikaya karşısında önlem olmak
İmparatorluğun birliğini sağlamak
Avrupalı devletlerin içişlerimize karışmasına önlemek
Gelişme: Avrupa ’da eğitimlerini tamamlayan Osmanlı aydınları (Mithat Paşa, Ziya Paşa, Namık Kemal) Padişah II Abdülhamit ’e zorla duyuru ettirmişlerdir
1876 Anayasası ’nın Genel Özellikleri (Kanuni Esasi)
1 Milli tepkinin sonucunda gerçekleşmediğinden ulusal iradenin ürünü değildir
2 Son söz yine padişaha ait olduğundan padişahın yetkileri kısıtlanmamıştır
3 Insanlar yönetime katılmamıştır
Sonucu: Padişah II Abdülhamit, 1877–1878 OsmanlıRus Savaşı ’nı (93 Harbi) bahane ederek Meclis ’i kapatmış ve Anayasal düzene son vermiştir
Önemi: Yürürlükte fazla kısa kalmasına karşın daha sonraki olaylara öncülük etmiş (II Meşrutiyet) ve fikirlerin olgunlaşmasında etkin olmuştur
ANEKDOT: Kanuni Esasi; Türk tarihinin birincil anayasasıdır Osmanlı Devleti ’nde Anayasal düzenin başlangıcı olmuştur
II MEŞRUTİYET (23 Temmuz 1908)
1 II Abdühamit ’in, Meclisi kapatması sonucu İstibdat (zorlama) Dönemi başladı
2 Meşrutiyet ’i yeniden inşa etmek isteyen aydınlar ve yüksek okul gençleri İttihat ve Terakki Cemiyeti ’ni (Birlik ve Çoğaltma) kurdular
3 İngilizlerin ve Rusların Reval şehrinde bir araya gelerek, Makedonya ’nın Osmanlı Devleti ’nden ayrılması konusunda anlaşmaları üzerine, İttihat ve Terakki Cemiyeti Meşrutiyet ’in her tarafta bildiri ettirmek, Avrupa devletlerinin Osmanlıların içişlerine karışmasını önlemek için harekete geçti
4 Cemiyete bağlı subaylardan Enver Bey Selanik ’te, Niyazi Bey Manastır ’da kendilerine ast askerlerle ayaklandılar
5 Ayaklanmanın genişlemesinden çekinen II Abdülhamit, meşrutiyeti baştan ilan ettirmek zorunda kaldı (1908)
II Meşrutiyet Sonrası Siyasal Gelişmeler
o Osmanlıcılık düşüncesi yerine, Türkçülük düşüncesi dominant olmuştur
o Bulgaristan bağımsızlığını elde etmiştir (1908)
o AvusturyaMacaristan İmparatorluğu, BosnaHersek ’i topraklarına katmıştır
o Yunanistan, Girit ’i topraklarına katmıştır
31 Mart Olayı (13 Nisan 1909 Hicri takvime kadar 31 Mart)
Nedeni İtilaf ve Özgürlük Partisi ’nin (Duyumsuzlaşma ve Hür) meşrutiyet yönetimine son vermek ve eski düzeni bitmiş getirmek istemeleri, halkı kışkırtmaları sonucu İstanbul ’da isyan çıktı
Sonucu
• Ayaklanma Selanik ’ten İstanbul ’a gönderilen Hareket Ordusu göre bastırıldı (Kurmay Başkanı M Kemal)
• Isyan bastırıldı, suçlular cezalandırıldı II Abdülhamit tahttan indirilerek yerine V Mehmet Reşat getirildi
• Anayasada bir takım demokratik şansın dönmesi yapıldı (padişahın meclisi açmakapama yetkisi, sürgüne gönderme yetkisi elinden alındı, padişah meclise karşı sorumluluk sahibi oldu)
Özelliği: Osmanlı Devleti ’nde mevcut yönetime ve Anayasal düzene karşı
*
Nedeni:
İmparatorluğun içine düştüğü ekonomik, siyasal, yönetimle ilgili, sosyal ve askeri bunalımdan kurtarılmak istenmesi
Panislavist politikaya karşısında önlem olmak
İmparatorluğun birliğini sağlamak
Avrupalı devletlerin içişlerimize karışmasına önlemek
Gelişme: Avrupa ’da eğitimlerini tamamlayan Osmanlı aydınları (Mithat Paşa, Ziya Paşa, Namık Kemal) Padişah II Abdülhamit ’e zorla duyuru ettirmişlerdir
1876 Anayasası ’nın Genel Özellikleri (Kanuni Esasi)
1 Milli tepkinin sonucunda gerçekleşmediğinden ulusal iradenin ürünü değildir
2 Son söz yine padişaha ait olduğundan padişahın yetkileri kısıtlanmamıştır
3 Insanlar yönetime katılmamıştır
Sonucu: Padişah II Abdülhamit, 1877–1878 OsmanlıRus Savaşı ’nı (93 Harbi) bahane ederek Meclis ’i kapatmış ve Anayasal düzene son vermiştir
Önemi: Yürürlükte fazla kısa kalmasına karşın daha sonraki olaylara öncülük etmiş (II Meşrutiyet) ve fikirlerin olgunlaşmasında etkin olmuştur
ANEKDOT: Kanuni Esasi; Türk tarihinin birincil anayasasıdır Osmanlı Devleti ’nde Anayasal düzenin başlangıcı olmuştur
II MEŞRUTİYET (23 Temmuz 1908)
1 II Abdühamit ’in, Meclisi kapatması sonucu İstibdat (zorlama) Dönemi başladı
2 Meşrutiyet ’i yeniden inşa etmek isteyen aydınlar ve yüksek okul gençleri İttihat ve Terakki Cemiyeti ’ni (Birlik ve Çoğaltma) kurdular
3 İngilizlerin ve Rusların Reval şehrinde bir araya gelerek, Makedonya ’nın Osmanlı Devleti ’nden ayrılması konusunda anlaşmaları üzerine, İttihat ve Terakki Cemiyeti Meşrutiyet ’in her tarafta bildiri ettirmek, Avrupa devletlerinin Osmanlıların içişlerine karışmasını önlemek için harekete geçti
4 Cemiyete bağlı subaylardan Enver Bey Selanik ’te, Niyazi Bey Manastır ’da kendilerine ast askerlerle ayaklandılar
5 Ayaklanmanın genişlemesinden çekinen II Abdülhamit, meşrutiyeti baştan ilan ettirmek zorunda kaldı (1908)
II Meşrutiyet Sonrası Siyasal Gelişmeler
o Osmanlıcılık düşüncesi yerine, Türkçülük düşüncesi dominant olmuştur
o Bulgaristan bağımsızlığını elde etmiştir (1908)
o AvusturyaMacaristan İmparatorluğu, BosnaHersek ’i topraklarına katmıştır
o Yunanistan, Girit ’i topraklarına katmıştır
31 Mart Olayı (13 Nisan 1909 Hicri takvime kadar 31 Mart)
Nedeni İtilaf ve Özgürlük Partisi ’nin (Duyumsuzlaşma ve Hür) meşrutiyet yönetimine son vermek ve eski düzeni bitmiş getirmek istemeleri, halkı kışkırtmaları sonucu İstanbul ’da isyan çıktı
Sonucu
• Ayaklanma Selanik ’ten İstanbul ’a gönderilen Hareket Ordusu göre bastırıldı (Kurmay Başkanı M Kemal)
• Isyan bastırıldı, suçlular cezalandırıldı II Abdülhamit tahttan indirilerek yerine V Mehmet Reşat getirildi
• Anayasada bir takım demokratik şansın dönmesi yapıldı (padişahın meclisi açmakapama yetkisi, sürgüne gönderme yetkisi elinden alındı, padişah meclise karşı sorumluluk sahibi oldu)
Özelliği: Osmanlı Devleti ’nde mevcut yönetime ve Anayasal düzene karşı
*