çanakkale zaferi ile ilgili güzel sözler
Çanakkale Zaferi, Türk askerinin ruh kudretini belirten şayanı şaşkınlık ve tebrik bir misaldir Muhakkak olmalısınız ki, Çanakkale Muharebelerini kazandıran bu yüksek ruhtur
M Kemal ATATÜRK
“Harpte iki meş ’um (uğursuz) şey vardır Bunlardan biri taş duvara körükörüne yüklemek, diğeri kuvvetleri birtakım ayrı ve bağlantısız harekata dağıtıp körletmektir Biz bu iki ahmaklığı yapmanın tehlikesiyle karşı karşıyayız
İngiliz Başbakanı Asquith
“Ordunun yardımı olmaksızın Filo ’nun başarı sağlayabileceği ümidine kapılmıştım; lakin hemen bu işte iki taraflı bir harekatın gerekli olduğunu anlıyorum
Churchill
“Türkler, Çanakkale ’yi zorlayan çağının en ileri tekniğine sahip güçler karşısına hemen hemen bir kale gibi dikilmişlerdir
Churchill
“… Bu Türk kıtaatının yiğitlik, metanet ve se ’bat cihetiyle takdir ve senaya liyakatı, her şüphenin fevkinde bulunmuştur Donanmasının ateşiyle de, en müessir surette muavenet gören böylece cesur bir düşmamn taarruzlarına karşısında sayısız muharebelerde bu kıtaat mevkilerini muhafaza etmişlerdir 439
Alman Generali Liman von Sanders
“Avrupa ’da hizbir asker yoktur ancak, bu ifadenin altını çiziyorum, Türklierle karşılaştırma edilebilsin Almanların müdafaada gayet iyi oldukları kabul olunabilir Fakat siperlerde onlar dahi Türklerle kıyas edilemez Örnek olarak Gelibolu ’yu zikretmek isterim Orada bizim gemi ateşlerimizle büyük zayiata uğrayan kıtalar, Türk olmasalardı Yerlerinde kalamaz ve derhal değiştirilirlerdi Halbuki, Türkler, bütün muharebe müddetince yerlerinde kaldılar
General Tawshend
“Çanakkale Seferi, Türk milletinin eski kudret ve kuvvetini muhafaza ettiğini, can çekişen bir imparatorluk içinde kahraman bir milletin varlığını meydana koydu
General Fahri BELEN
“Müttefiklerin gayreti kalmamıştır Türkiye insan menbalarını (kaynaklarını) sarf ederek bitab (bitkin) kalmış, müttefikler, hissolunur derecede zayıflamamışlardır Ama Çanakkale Muharebesi ’nin Rusya ’nın akibeti ve Balkanlar ’daki tesiriyle Türkler müteselli olabilirler
Larşer
“… Türk askerinin savaş ve dövüş hususunda haiz bulunduğu evsafın bidayette layikiyle takdir edilmemiş olması, Ingilizler için facia olmuştur… Türk askerinin ne yaman muharip olduğunu, Ingilizler kendileriyle dövüştükten daha sonra bittecrübe anlamışlardır
Ingiliz Generali Oglander
“Yenilmez Ingiliz donanmasının uğradığı akibetten komutanlar değil, strateji kurallarını dikkatsiz devlet adamları sorumludur Boğazlar ve Trakya bölgesinde altı Türk kolordusu varken, donanmayı tahkim edilmiş bir Boğaz ’dan vermek ve Boğaz kıyıları işgal edilmeden beş tümenlik bir kuvvei seferiyeyi Istanbul ’a getirmek planının şansı fazla azdı
General Fahri BELEN
“Çanakkale Savaşları, Avusturalya ordusunun gelişimine çoğu etkide bulunmuştur ilk olarak Avusturalya ordusu kuvvetlerinin bir tanıdık olmayan kadar yok, bir Avusturalyalı subay tarafından yöneticilik edilmesini tedarik edecek bir uygulamaya başlanmıştır Ve Çanakkale olayları, bu uygulamayı başlattı
Avustralyalı Yarbay D M HORNER
“Çanakkale Savaşları, savaşa İngiliz bayrağı aşağı katılan Yeni Zelanda ’nın uluslaşma sürecine fazla önemli katkılarda bulunmuştur 1915 ’te Yeni Zelandalılar, kimliklerini İngiliz İmparatorluğu içerisinde tanımlamaktaydılar ve hür galip gelmek gibi istekleri yoktu
Yeni Zelandalı Prof Dr J PHİLLIPS
“Çanakkale Savaşları, çağdaş savaş tarihinde birleşik kara ve deniz savaşlarımn başlangıcı ve ilk örneğidir
Japon Prof Dr Em Krg Hideo MIKI
“Avrupa diplomasisinin çıkmazlarında ihtiyatla yolunu arayan ve Avrupa devletleri ’nin birbirine düşmüş meclislerinde kendi lehinde fırsatlar kollamaya çalışan korkak ve tereddütler içindeki Osmanlı, artık yerini, dimdik az daha mağrur ve kendine güvenen, kendi hayatını yaşamaya azmetmiş, Hristiyan düşmanlarına tam bir istihfafla bakan şahsiyete bırakmıştı
Bölge Moorhead
“Çanakkale Boğazı ’ndaki Türkler ve Almanlar da 18 Martı kesintisiz peşine düşüp takip eden gürültüsüz günler, hayret ve sonradan da, büyük bir mutluluk uyandırdı Moral, son derece yüksekti Kaleler ve tabyalardaki hasar da kolaylıkla giderilmiş olmakla beraber, ağır bataryaların mühimmat durumu ciddiyetini koruyordu
Robert Rhodes James
“Çanakkale Müharebelerinde Türk ordusunun başında daha başlangıçtan itibaren orayı, üç kere ve yalnız kendi inisiyatifiyle kurtarmış olan Türk Başbuğu (Atatürk) bulunmuş olsaydı, bu gün tarih, bir Çanakkale Savaşı yerine, karaya üçgenin taban olmayan kenarı basmasıyla beraber, akim kalan bir Çanakkale teşebbüsünden bahsederdi
M Şevki YAZMAN
“Çanakkale fecayi ’ine (çok dokunaklı olaylarına) ait mesuliyetin, her iki taraftan hangisine ait ve raci olduğu keyfiyeti az önce tahakkuk edemediyse de, bahri hücumun (deniz hücumu) aşağı mündemiç (gizli) olan hakayik (gerçekler), pek basittir ama, bu hususta en müptedi (ilkel) olanlar bile bunu anlarlar
Biz en müşkülü ’licra (yapılması kuvvet) harekete tasaddi ettik (başladık) ve noktalara dair maluunatı sahiha (gerçek bilgiler) elde etmeden evvel mutadımız (adetimiz) olduğu üzere, düşmanı hakir (ufak) görerek, böyle bir zahmetli işe sarıldık Neticedeyse, herkesin kabul ve itiraf edeceği bir hezimete, mağlubiyete uğradık oysa, bunun müsade, hiçte şikayete hakkımız yoktur
18 Martta mağlup olduk Bu bapta tevile felana (başka kasıt vermeye falan) hacet yoktur
İngiliz Yazan Ellis Ashmit BARTLETT
“Çanakkale müdafaası, üç mucizeler muharebesidir Hali kurtardı; maziye hamaset ve azametini iade etti; vatanımızı bir vatanı ebedi yaptı
Sami Paşazade Sezai *
Çanakkale Zaferi, Türk askerinin ruh kudretini belirten şayanı şaşkınlık ve tebrik bir misaldir Muhakkak olmalısınız ki, Çanakkale Muharebelerini kazandıran bu yüksek ruhtur
M Kemal ATATÜRK
“Harpte iki meş ’um (uğursuz) şey vardır Bunlardan biri taş duvara körükörüne yüklemek, diğeri kuvvetleri birtakım ayrı ve bağlantısız harekata dağıtıp körletmektir Biz bu iki ahmaklığı yapmanın tehlikesiyle karşı karşıyayız
İngiliz Başbakanı Asquith
“Ordunun yardımı olmaksızın Filo ’nun başarı sağlayabileceği ümidine kapılmıştım; lakin hemen bu işte iki taraflı bir harekatın gerekli olduğunu anlıyorum
Churchill
“Türkler, Çanakkale ’yi zorlayan çağının en ileri tekniğine sahip güçler karşısına hemen hemen bir kale gibi dikilmişlerdir
Churchill
“… Bu Türk kıtaatının yiğitlik, metanet ve se ’bat cihetiyle takdir ve senaya liyakatı, her şüphenin fevkinde bulunmuştur Donanmasının ateşiyle de, en müessir surette muavenet gören böylece cesur bir düşmamn taarruzlarına karşısında sayısız muharebelerde bu kıtaat mevkilerini muhafaza etmişlerdir 439
Alman Generali Liman von Sanders
“Avrupa ’da hizbir asker yoktur ancak, bu ifadenin altını çiziyorum, Türklierle karşılaştırma edilebilsin Almanların müdafaada gayet iyi oldukları kabul olunabilir Fakat siperlerde onlar dahi Türklerle kıyas edilemez Örnek olarak Gelibolu ’yu zikretmek isterim Orada bizim gemi ateşlerimizle büyük zayiata uğrayan kıtalar, Türk olmasalardı Yerlerinde kalamaz ve derhal değiştirilirlerdi Halbuki, Türkler, bütün muharebe müddetince yerlerinde kaldılar
General Tawshend
“Çanakkale Seferi, Türk milletinin eski kudret ve kuvvetini muhafaza ettiğini, can çekişen bir imparatorluk içinde kahraman bir milletin varlığını meydana koydu
General Fahri BELEN
“Müttefiklerin gayreti kalmamıştır Türkiye insan menbalarını (kaynaklarını) sarf ederek bitab (bitkin) kalmış, müttefikler, hissolunur derecede zayıflamamışlardır Ama Çanakkale Muharebesi ’nin Rusya ’nın akibeti ve Balkanlar ’daki tesiriyle Türkler müteselli olabilirler
Larşer
“… Türk askerinin savaş ve dövüş hususunda haiz bulunduğu evsafın bidayette layikiyle takdir edilmemiş olması, Ingilizler için facia olmuştur… Türk askerinin ne yaman muharip olduğunu, Ingilizler kendileriyle dövüştükten daha sonra bittecrübe anlamışlardır
Ingiliz Generali Oglander
“Yenilmez Ingiliz donanmasının uğradığı akibetten komutanlar değil, strateji kurallarını dikkatsiz devlet adamları sorumludur Boğazlar ve Trakya bölgesinde altı Türk kolordusu varken, donanmayı tahkim edilmiş bir Boğaz ’dan vermek ve Boğaz kıyıları işgal edilmeden beş tümenlik bir kuvvei seferiyeyi Istanbul ’a getirmek planının şansı fazla azdı
General Fahri BELEN
“Çanakkale Savaşları, Avusturalya ordusunun gelişimine çoğu etkide bulunmuştur ilk olarak Avusturalya ordusu kuvvetlerinin bir tanıdık olmayan kadar yok, bir Avusturalyalı subay tarafından yöneticilik edilmesini tedarik edecek bir uygulamaya başlanmıştır Ve Çanakkale olayları, bu uygulamayı başlattı
Avustralyalı Yarbay D M HORNER
“Çanakkale Savaşları, savaşa İngiliz bayrağı aşağı katılan Yeni Zelanda ’nın uluslaşma sürecine fazla önemli katkılarda bulunmuştur 1915 ’te Yeni Zelandalılar, kimliklerini İngiliz İmparatorluğu içerisinde tanımlamaktaydılar ve hür galip gelmek gibi istekleri yoktu
Yeni Zelandalı Prof Dr J PHİLLIPS
“Çanakkale Savaşları, çağdaş savaş tarihinde birleşik kara ve deniz savaşlarımn başlangıcı ve ilk örneğidir
Japon Prof Dr Em Krg Hideo MIKI
“Avrupa diplomasisinin çıkmazlarında ihtiyatla yolunu arayan ve Avrupa devletleri ’nin birbirine düşmüş meclislerinde kendi lehinde fırsatlar kollamaya çalışan korkak ve tereddütler içindeki Osmanlı, artık yerini, dimdik az daha mağrur ve kendine güvenen, kendi hayatını yaşamaya azmetmiş, Hristiyan düşmanlarına tam bir istihfafla bakan şahsiyete bırakmıştı
Bölge Moorhead
“Çanakkale Boğazı ’ndaki Türkler ve Almanlar da 18 Martı kesintisiz peşine düşüp takip eden gürültüsüz günler, hayret ve sonradan da, büyük bir mutluluk uyandırdı Moral, son derece yüksekti Kaleler ve tabyalardaki hasar da kolaylıkla giderilmiş olmakla beraber, ağır bataryaların mühimmat durumu ciddiyetini koruyordu
Robert Rhodes James
“Çanakkale Müharebelerinde Türk ordusunun başında daha başlangıçtan itibaren orayı, üç kere ve yalnız kendi inisiyatifiyle kurtarmış olan Türk Başbuğu (Atatürk) bulunmuş olsaydı, bu gün tarih, bir Çanakkale Savaşı yerine, karaya üçgenin taban olmayan kenarı basmasıyla beraber, akim kalan bir Çanakkale teşebbüsünden bahsederdi
M Şevki YAZMAN
“Çanakkale fecayi ’ine (çok dokunaklı olaylarına) ait mesuliyetin, her iki taraftan hangisine ait ve raci olduğu keyfiyeti az önce tahakkuk edemediyse de, bahri hücumun (deniz hücumu) aşağı mündemiç (gizli) olan hakayik (gerçekler), pek basittir ama, bu hususta en müptedi (ilkel) olanlar bile bunu anlarlar
Biz en müşkülü ’licra (yapılması kuvvet) harekete tasaddi ettik (başladık) ve noktalara dair maluunatı sahiha (gerçek bilgiler) elde etmeden evvel mutadımız (adetimiz) olduğu üzere, düşmanı hakir (ufak) görerek, böyle bir zahmetli işe sarıldık Neticedeyse, herkesin kabul ve itiraf edeceği bir hezimete, mağlubiyete uğradık oysa, bunun müsade, hiçte şikayete hakkımız yoktur
18 Martta mağlup olduk Bu bapta tevile felana (başka kasıt vermeye falan) hacet yoktur
İngiliz Yazan Ellis Ashmit BARTLETT
“Çanakkale müdafaası, üç mucizeler muharebesidir Hali kurtardı; maziye hamaset ve azametini iade etti; vatanımızı bir vatanı ebedi yaptı
Sami Paşazade Sezai *