20 yaş dişleri, çenenin her iki tarafının en sonundaki üçüncü büyük azı dişleridir. Ağızda çıkan en son dişler olduğundan ve genellikle 17-25 yaşları arasında çıktığı için bunlara akıl dişi de denir.
20 yaş dişleri, her hasta için olmasa da hastaların büyük bir bölümü için her an sıkıntı çıkarabilecek durumdadır. Genellikle en mutlu günlerinizde; düğününüzde, nişanınızda, iş görüşmenizde, tatile çıkacağınız anlarda, sınav zamanı gibi durumlarda yakalar sizi. 20 yaş dişleri, rutin diş hekimi kontrolünde dikkatlice izlenmeli ve bir problem yaratmadan eğer çekilmesi gerekiyorsa çekilmelidir. Aksi takdirde problem yarattığı zaman, genellikle bu problem enfeksiyon ile birlikte seyreder. Bu esnada çekimi mümkün olmamaktadır. Bu gibi hastalar, antibiyotik ve ağrı kesici uygulamasını takiben diş çekimine alınırlar. 20 yaş dişi enfeksiyon yapmış, antibiyotik kullanarak enfeksiyonu azaltılmış hastalar, 'Nasıl olsa iyileşti' diye diş çekiminden kaçınırlar. Belli bir zaman sonra bu enfeksiyonlar tekrar eder ve hastalar tekrar antibiyotik kullanarak bu enfeksiyonu baskılarlar. Bu zincir iki-üç defa devam eder. Bunun sonunda çene kemiğinin içindeki kist büyür, kemikte ciddi kayıplara ve kist ve enfeksiyonların büyümesine sebep olur. Ertelenen 20 yaş diş problemleri, daha ciddi problemlere ve operasyonun zor geçmesine sebep olur.
20 yaş dişleri en son çıkan kalıcı dişler olduğu için, ağzınızda bunlar için yeterli boşluk olmayabilir. Bu da 20 yaş dişlerinin diş eti dokusunun veya kemiğin altında ya da başka bir dişin yanında gömülü kalmasına yol açabilir. Gömük dişler iki tip olarak görülür. Bunlardan ilki yumuşak dokunun altında kalan kemik tarafından hapsedilmeyenlerdir, bunların çekimi çok kolay ve zahmetsizdir. İkincisi ise kemik retansiyonlu olanıdır. Üzeri kemik dokusuyla örtülmüş olan dişe cerrahi müdahale gerekir. Dişin tam olarak çıkamaması kişiye ağrı, şişkinlik verir. Bu problem kimi zaman çene kilitlenmesine kadar varır. Kendine yer bulamayan 20 yaş dişleri, öndeki dişi ittirerek baskı yapar ve bu da çapraşıklığa neden olur. Ayrıca çok geride olmaları ve etraflarındaki diş etinin normal anatomik yapıda olmaması nedeniyle kolayca iltihaplanabilir. Tam çıkamadıkları için üzerlerindeki diş eti parçasının arasına yemek artıklarının kaçması ve bakteri üremesi nedeniyle iltihaplanır. Dişin etrafındaki diş etinin iltihaplanması sonucunda; ağrı, şişlik, apse oluşur. Çürük için uygun ortam oluştururlar.
Gömülü 20 yaş dişlerinin çekilmesi, gelecekte ağız sağlığınızı veya ağız kapanış şeklinizi etkilemez. Gömük 20 yaş dişlerinin alt çene siniri ile olan bağlantıları ve üst çenede sinus boşluğu ile olan bağlantıları dikkate alınır
20 YAŞ DİŞİ NASIL ÇEKİLİR?
Tamamen çıkmış 20 yaş dişleri genellikle sorun çıkarmazlar fakat çok geride oldukları için fırçalanmaları zordur. Bu nedenle ağız bakımı çok iyi olmayan hastalarda koruyucu bir önlem olarak çekilmeleri tavsiye edilir. Diş çekme oldukça rutin bir işlemdir. 20'lik dişin konum, şekil ve boyutuna bağlı olarak uygulanacak işlemin zorluk derecesi değişir. Basit bir çekimden sonra hafif bir şişlik, ağrı ve kanama olabilir. Daha özel işlemler gerektiren bazı kompleks çekimler de uygulanabilir. Diş hekiminizin alacağı önlemler ve vereceği tavsiyeler yan etkileri minimalize eder .Diş çekimi sonrası hastaların ağız bakımının en üst düzeyde olması gerekir. Bunun için diş fırçalama ve ağız gargarası önerilir. Operasyon sonrası sigara içilmesi kesinlikle çok zararlıdır.
Dişler çekildikten sonra ortaya çıkabilecek kanamaları azaltmak için çekim boşluğuna gazlı bez koyulur, bunu 30-45 dakika hafifçe ısırmanız gerekmektedir. Ağrı veya şişme olabilir, fakat birkaç gün içinde kaybolur. Ancak ağrı, kanama, şişme veya ateş sürekli ve ciddi ise diş hekiminize danışmanız gerekmektedir.