Abbasiler Donemi Kultur Ve Medeniyeti kısaca

Abbasiler Donemi Kultur Ve Medeniyetleri


Abbasiler Donemi Kultur Ve Medeniyeti Hakkında Bilgi

Abbasiler Emevi hanedanından sonra başa gelerek İslam Devleti'nin yonetimini ve halifeliği beş asırdan daha uzun bir sure elinde tutan hanedan

Abbasiler ilk dokuz halife zamanında (ozellikle Harun Reşit ve Memun butun İslam dunyasını kapsayan (Endulus haric) bir egemenlik kurdular Ancak Anadolu'ya ve Akdeniz Bolgesi'ne hic bir zaman egemen olamadılar

Turkler ve İranlılar tarafından iktidara getirilen Abbasiler, Araplara guvenemediklerinden yonetim işlerinde Turklerden ve İranlılardan yararlandılar Yeni devletin maliye ve yonetim işleri, ozellikle Toharistanlı Bermekoğullarınca duzenlendi Bağdat bu donemde kuruldu ve başkent oldu; kısa surede saraylar, resmi kurumlar ve askeri kışlalarla donatıldı

Daha sonra gelen halifeler doneminde Abbasi egemenliği zayıfladı, İslam İmparatorluğu'nda bağımsız hukumetlerin sayısı coğaldı (Samanoğulları, Karahanlılar, Buveyhoğulları, Fatımiler vd) Kuruluştan 150 yıl sonra, Bağdat'ın egemenliği sadece Irak ve İran bolgelerinde gecerliydi Zamanla Abbasi halifelerinin yalnız manevi değeri kaldı Buveyhoğulları 945'te Bağdat'ı ele gecirdiler, siyasi cıkarlarını duşunerek, Abbasi hanedanını yıkmadılar, ama onların elinde halife unvanından başka bir yetki de bırakmadılar

1055'te Selcuklular, Bağdat'ı ele gecirerek Buveyhoğulları Devleti'ne son verdiler, ama yine halifeleri hoş tuttular Moğol istilası ile Abbasi hanedanı kesin olarak son buldu Hulagu, Bağdat'ı alarak son Abbasi halifesi Mustasım'ı oldurdu (1258) Oldurulmekten kurtulup kacan Abbasoğullarından biri, Mısır'da MemlUklere sığınarak orada halife oldu

Abbasiler doneminde İslamın Arap ve İran kesimi buyuk olcude birliğe kavuştu Halifelik Arap ozelliğini kaybederek, Sasani Krallığı'nın kurumlarını, saray geleneklerini ve uygarlık zenginliğini edindi

Samarra'da (Irak) Cafer ElMutevekkil Camii'nin kalıntıları Irak Abbasileri sanatının belirgin orneklerinden olan bu cami,

Ziggurat (cok katlı kule) bicimi tuğla minaresiyle unludur

Abbasiler doneminde İslam İmparatorluğu

ABBASİ SANATI

Abbasiler donemi İslam İmparatorluğunun en parlak donemidir; oyle ki, bu donemde hemen her bolge bağımsız bir sanat merkezi durumundadır Bu donemde edebiyat (ozellikle şiir), bilim, fen, muzik, kısaca butun guzel sanatlar buyuk bir gelişme gosterdi Yunan, Suryani, Fars ve Sanskrit dillerinde yazılmış bilim, fen ve felsefe kitapları Arapcaya cevrildi IX yuzyılda halifelerin oturmuş olduğu Samarra'da bulunan kalıntılar, Abbasi sanatının başlıca ozelliklerini yansıtan belgelerdir

Kayrevan Camii (Tunus) kubbeleriyle dikkati ceker Mimber ve mihrabın yarım kubbesi oymatik ağacındandır; mermer levhalar kakma cinilerle bezenmiştir Temeli 670 yılında atılan cami, XI yya kadar bircok kere onarılmıştır

Abbasilerden onceki İslam şehirciliği konusundaki bilgilerimiz cok kısıtlıdır Bu konuda bilinen ilk ornek, 762765 yıllarında Abbasi halifesi Mansurun kurdurduğu Bağdad şehridir Kaynaklardan edinilen bilgilere gore ilk Bağdad şehiri daire planlıydı ve ic ice iki sur duvarı dıştan bir hendekle cevrelenmişti

Şehrin dort kapısına bulundukları yondeki komşu şehirlerin adı verilmişti Hac planlı saray ve yanındaki cami şehrin merkezinde yer alıyordu 766 yılında yapılan Bağdad Ulu Camii kerpic duvarlı, ahşap sutunlu ve duz damlı basit bir yapıydı Halife Harun Reşid, 808de yapıyı planını değiştirtmeden tuğla duvarlı olarak yeniden yaptırmıştır

Bağdat 892de Abbasilerin başkenti olunca, artan nufus nedeniyle camiye aynı planda ikinci bir bolum eklenmiştir Ancak, Bağdad şehrinin bu donem yapılarından gunumuze, ilk camiye ait basit bir mihraptan başka hicbir şey gelmemiştir