Abbasiler Döneminde İslamiyet Türkler Aralarında Seri Bir Şekilde Yayılmıştır
Emeviler ve Abbasiler döneminde yapılan fetihler sonucu ele geçirilen yeni topraklardaki halklar bununla beraber İslam ’la da tanışmış oluyorlardı Bunun sonucu olarak zaman içinde çoğu bölgeye İslam dini yayıldı Önce yakın bölgelerde yaşayan İranlılarda, 10 yüzyılda ise kitleler halinde Türkler aralarında İslam yayılmaya başladı
Tüccarlar aracılığıyla Müslümanlıkla tanışan ve Müslümanlığı benimseyen İdil Bulgarları birincil Müslüman Türk devleti oldu Karluk, Yağma ve Çiğil Türkleri ise Orta Asya ’daki ilk Müslüman Türk devleti olan Karahanlı Devleti ’ni (840), Oğuzlar ise Büyük Selçuklu Devleti ’ni (1038) kurdular Abbasiler yönetiminde askeriyede büyük rol bahşedilen Türklerin oluşturduğu Memlükler güçlenirken Abbasiler iki asırlık hâkimiyetlerinin son dönemlerinde çöküşe geçmiştir Nitekim 1250 ’de Mısır ’da Memlük Sultanlığı başlamış, Memlüklerin buradaki hâkimiyeti 1517 yılına dek devam etmiş, 1517 yılında Mısır ’ı Osmanlılar
Abbasi hanedanlığının sonu ise 1258 Bağdat ’ın Moğol istilacıları göre yağmalanmasıyla son bulmuştur Endülüs ’teki Emevi kontrolü ise 13 yüzyılda düşüşe geçmiş, bölgedeki en son İslam hükümdarlığı olan Gırnata Emirliği 1492 ’de düşmüştür Bunların haricen 909 yılından 1171 yılına değin Mağrib ve Mısır ’daki farklı alanlara yönlendirilmiş bölgelere Fatimîler isimli Arap Şii (İsmailî) hanedanlığı hükmetmiştir Hanedanlığın başındaki halife Şii İsmaili imamıydı ve bu sebeple seküler gücünün yanı sıra İsmaili İmamet anlayışında da manâlı bir yere ve tarihsel öneme sahip olmuşlardır Fatimîlerin 12 yüzyıldaki çöküşleriyle birlikte Doğu ’da hükmetmiş oldukları Mısır, Suriye, YemenHicaz gibi bölgelerde Eyyûbî hanedanlığı başa geçmiştir
1517 yılında Osmanlıların bildiri ettikleri halifelik 1924 yılına dek devam etmiş, 1924 yılında Osmanlı ’nın mirasçısı konumundaki Türkiye Cumhuriyeti devletinin meclisinin (TBMM) aldığı bir karar feshedilmiş, idare sistemi değişmiştir Osmanlı Devleti göre yapılan fetihlerle Anadolu ’nun tamamı ve Balkanlarda Müslüman nüfus artmış, İslam yayılmıştır *