ABDULLAH BİN AMR BİN AS (Hadisi şerif yazması ile meşhUr sahabi)
Abdullah bin Amr, Bedir ve Uhud harbinden başka butun harplere katılıp, Peygamber efendimizin yanında bulundu İlk iki harbe yaşı kucuk olduğu icin katılamamıştır Katıldığı savaşlara suvari olarak katıldı Ayrıca harbe gidecek askerleri talim ile, onları savaşa hazırlamak gibi muhim vazifelerde bulundu Bircok harbe kumandan olarak katıldı
Askerlere binek temin et!
Abdullah bin Amr hazretleri, kumandanlığı ile ilgili bir husUsu, kendisi şoyle anlatır:
ResUli ekrem efendimiz, yanımda bulunan develere askerleri bindirerek, bir tarafa gondermemi emir buyurunca, develerin askerlere kafi gelmeyeceğini gordum Peygamberimize muracaat ederek, baızı askerlerin yaya kaldıklarını soyledim Peygamberimiz bana şoyle buyurdu:
Zekat olarak gelen erkek develer karşılığında, dişi develer satın alarak askerlere binek temin et!
Ben de, bir erkek deve karşılığında uc dişi deve alarak, askerlerin gidecekleri yere varmalarını sağladımı
Abdullah bin Amr hazretlerinin, Peygamber efendimizin vefatından sonra katıldığı ve buyuk kahramanlıklar gosterdiği savaşlardan biri Yermuk'tur Şam fatihi olan babası Amr bin As da bu savaşta ordu kumandanlarından idi 240000 kişilik Bizans ordusuna karşı, 46000 kişilik İslam ordusu, kısa zamanda zafer kazandı
Hz Abdullah bin Amr bin As, Peygamber efendimizin yanında bulunup, bizzat işiterek cok ilim oğrenmiştir Peygamberimizden işittiği her şeyi yazmak icin izin istemiş ve aldığı musaade uzerine pek cok hadisi şerif yazmıştır
Eshabı kiramdan en cok hadisi şerif rivayet eden EbU Hureyre, onun hakkında buyurmuştur ki:
ResUlullahın hadisi şeriflerini, Abdullah bin Amrıdan başka benden cok ezberleyen ve rivayet eden olmamıştır Cunku o, yazıyordu Ben yazmamıştım
Abdullah bin Amrıın, ResUlullah efendimizden her işittiğini yazdığını goren Eshabı kiramın ileri gelenleri, ona dediler ki:
Sen, ResUlullahtan her işittiğin şeyi yazıyorsun Halbuki, ResUl aleyhisselam bazan gadab, kızgınlık, bazan da neşeli hallerde iken soz soylemektedir
Yazmaya devam et!
Bunun uzerine Hz Abdullah, işittiklerini yazı ile kaydetmek husUsunda tereddutte kalmış ve meseleyi ResUli ekreme arzetmişti ResUlullah efendimiz, onu dinledikten sonra buyurdular ki:
Yazmaya devam et! Cunku, Allahu tealaya yemin ederim ki, ağzımdan hak (yani doğru, gercek) olandan başka bir şey cıkmamıştır
Hz Abdullah ResUlullahtan işittiği butun hadisi şerifleri, Sahifei Sadıka adında bir mecmUada toplamıştır Kendisine sorulan suallere, bizzat ResUlullahtan işiterek yazdığı bu mecmUayı cıkarıp bakar, sonra cevap verirdi
Hadisi şerif ravilerinden EbU Kubeyl, Abdullah bin Amr ile ilgili şunu nakletmektedir:
Abdullah bin Amr bin Asıın yanında bulunuyorduk Kendisine, İstanbul ve Roma şehirlerinden hangisinin daha evvel fethedileceği soruldu
İstanbul feth olunacaktır!
Hz Abdullah, suali dinledikten sonra, bir sandık getirtmiş ve Sahifei Sadıkaısını cıkarmış ve ona bakıp şu cevabı vermişti:
Bir gun, ResUlullahın etrafında oturmuş, hadisi şerif yazıyorduk Bir ara ResUli ekreme; İstanbul ve Roma şehirlerinden hangisi daha evvel feth edilecek diye soruldu (En once Heraklius'un şehri olan İstanbul fetholunacaktır) buyurduları
Abdullah bin Amrıın ilminden en cok istifade eden muhitlerden biri de Basra'dır Bu şehre vali tayin edilenler, onun derslerine koşmayı başlıca vazife biliyorlardı Naklettiği ilimlerden butun Muslumanlar faydalanmıştır
Arapcadan başka İbranice ve Suryanice de bilen Abdullah bin Amr hazretleri, ResUlullah efendimizin mubarek ağızlarından işiterek topladığı hadisi şerif mecmUasına, son derece titizlik gosterirdi İmamı Mucahid diyor ki:
Abdullah bin Amrıın elinde bulunan kitaplarından hangisine bakmak istesek, mani olmazdı Fakat bu hadisi şerif mecmUalarından birini okumak istediğimiz zaman, ona son derece itina gosterir ve, Ben, bunu bizzat ResUli ekremin mubarek ağzından işiterek topladım Onu, butun dunyaya değişmem derdi
Yedi yuz civarında hadisi şerif rivayet etmiştir
Abdullah bin Amr bin As hazretleri, uzun boylu, yakışıklı bir zat idi Zuhd ve takvası cok olup, ziraatle iştigal eder ve gecimini bu yoldan sağlardı Son derece comert olup, eline geceni dağıtır ve herkesi memnUn ederdi 684 tarihinde yetmişiki yaşlarında Şamıda vefat etti
Hayrın en iyisi
Bir gun Hz Abdullahıa soruldu:
Şerrin en fenası ve hayrın en iyisi hangisidir?
Buyurdu ki:
Hayrın en iyisi; doğru soz, kotuluğu duşunmeyen kalb ve itaat eden hanımdır Şerlerin de en fenası; yalan soz, fena kalb ve itaat etmeyen hanımdır
Hz Abdullah şoyle bildiriyor:
Bir gun ResUli ekreme, 'Ya ResUlallah! Muslumanın hangisi hayırlıdır' diye sorduğum zaman buyurdular ki:
Fakirleri doyuran, tanıyıptanımadığı her Muslumana iltifat edendir
Abdullah bin Amr hazretleri, ilme cok ehemmiyet verirdi Buyururdu ki:
ResUlullahtan işittim Buyurdu ki:
'İlmin azalması, alimlerin azalması ile olur Cahil din adamları, kendi goruşleri ile fetva vererek fitne cıkarırlar, insanları doğru yoldan saptırırlar'
Abdullah bin Amr hazretleri, gece sabaha kadar namaz kılar, gunduzleri oruc tutardı Haramdan son derece sakınır, hatta mubahların coğunu da terkederdi Kurıanı kerimi cok okurdu Baızan gece lambayı sondurur, Allah korkusundan sabaha kadar ağlardı
Cok ağlamaktan dolayı omrunun sonuna doğru gozleri gormez olmuştu Kendisi şoyle anlatır:
Uc gun oruc tut!
Ben, devamlı olarak, geceleri ibadetle, gunduzleri de oruclu olarak gecireceğimi soylemiştim Benim bu sozlerim ResUlullah efendimize haber verilmişti Peygamber efendimiz de bana buyurdular ki:
Boyle diyen sen misin?
Evet, oyle soylemiştim ya ResUlallah!
Bunu yapamazsın Bunun icin bazan oruc tut, bazan da tutma! Hem uyu, hem de ibadet et ve ayda uc gun oruc tut! Cunku uzerinde bedeninin, gozlerinin, ailenin, misafirlerin hakkı vardır Ve muhakkak ki, ayda uc gun oruc sana yeter Bu, butun sene oruc tutmak gibidir Cunku iyi amel, on misli ile mukafatlanır
Bundan daha fazlasını yapabilirim
Bir gun tut, iki gun boz!
Bundan daha fazlasını yapabilirim ya ResUlallah!
Bir gun tut, bir gun tutma! Bu Hz Davudıun orucudur ve en uygun oruc budur
Bundan daha fazlasını yapabilirim
Bunun fazlası yoktur
Bundan sonra Hz Abdullah diyor ki: ResUlullahın buyurduğu ayda uc gun orucu kabUl etmiş olsaydım, bana coluk cocuğumdan ve butun malımdan daha sevgili olacaktı
Hz Abdullah, misafire ikramı cok severdi Bununla ilgili ResUlullahtan işittiği şu hadisi soylerdi: 'Allaha ve ahıret gunune iman eden, misafirine ikram etsin! Allaha ve ahıret gunune inanan, komşusuna hurmet etsin! Allaha ve ahıret gunune iman eden, ya hayır soylesin, yahut sussun'
Abdullah bin Amr hazretleri şoyle anlatır:
Birisi ResUli ekreme gelip cihada gitmek icin izin istedi ResUlullah efendimiz, o kimseye buyurdu ki:
Anan baban hayatta mı?
Evet hayattalar ya ResUlallah!
Onların yanına don ve hizmetlerinde bulun!
Cok ağlardınız
Hz Abdullah bin Amr bin Asıın hikmetli sozleri coktur Buyurdular ki:
'Faydasız soz soylemeyiniz!'
Muzevvirlik, ara bozuculuk ve iki dostun arasını acmak, Allahu tealanın gadabına sebep olur Eğer siz benim bildiğime vakıf olsaydınız, cok ağlardınız'
Hz Abdullah, meşhUr Mısır fatihi Amr bin Asıın oğlu olup, 616 yılında doğmuştur Annesi, Rayta binti Munebbihıdir Babasından once iman etti Musluman olmadan once adı As idi Peygamber efendimiz Abdullah olarak değiştirdi Kunyesi, EbU Abdurrahmanıdır Abadiledendir
Abdullah bin Amr, Bedir ve Uhud harbinden başka butun harplere katılıp, Peygamber efendimizin yanında bulundu İlk iki harbe yaşı kucuk olduğu icin katılamamıştır Katıldığı savaşlara suvari olarak katıldı Ayrıca harbe gidecek askerleri talim ile, onları savaşa hazırlamak gibi muhim vazifelerde bulundu Bircok harbe kumandan olarak katıldı
Askerlere binek temin et!
Abdullah bin Amr hazretleri, kumandanlığı ile ilgili bir husUsu, kendisi şoyle anlatır:
ResUli ekrem efendimiz, yanımda bulunan develere askerleri bindirerek, bir tarafa gondermemi emir buyurunca, develerin askerlere kafi gelmeyeceğini gordum Peygamberimize muracaat ederek, baızı askerlerin yaya kaldıklarını soyledim Peygamberimiz bana şoyle buyurdu:
Zekat olarak gelen erkek develer karşılığında, dişi develer satın alarak askerlere binek temin et!
Ben de, bir erkek deve karşılığında uc dişi deve alarak, askerlerin gidecekleri yere varmalarını sağladımı
Abdullah bin Amr hazretlerinin, Peygamber efendimizin vefatından sonra katıldığı ve buyuk kahramanlıklar gosterdiği savaşlardan biri Yermuk'tur Şam fatihi olan babası Amr bin As da bu savaşta ordu kumandanlarından idi 240000 kişilik Bizans ordusuna karşı, 46000 kişilik İslam ordusu, kısa zamanda zafer kazandı
Hz Abdullah bin Amr bin As, Peygamber efendimizin yanında bulunup, bizzat işiterek cok ilim oğrenmiştir Peygamberimizden işittiği her şeyi yazmak icin izin istemiş ve aldığı musaade uzerine pek cok hadisi şerif yazmıştır
Eshabı kiramdan en cok hadisi şerif rivayet eden EbU Hureyre, onun hakkında buyurmuştur ki:
ResUlullahın hadisi şeriflerini, Abdullah bin Amrıdan başka benden cok ezberleyen ve rivayet eden olmamıştır Cunku o, yazıyordu Ben yazmamıştım
Abdullah bin Amrıın, ResUlullah efendimizden her işittiğini yazdığını goren Eshabı kiramın ileri gelenleri, ona dediler ki:
Sen, ResUlullahtan her işittiğin şeyi yazıyorsun Halbuki, ResUl aleyhisselam bazan gadab, kızgınlık, bazan da neşeli hallerde iken soz soylemektedir
Yazmaya devam et!
Bunun uzerine Hz Abdullah, işittiklerini yazı ile kaydetmek husUsunda tereddutte kalmış ve meseleyi ResUli ekreme arzetmişti ResUlullah efendimiz, onu dinledikten sonra buyurdular ki:
Yazmaya devam et! Cunku, Allahu tealaya yemin ederim ki, ağzımdan hak (yani doğru, gercek) olandan başka bir şey cıkmamıştır
Hz Abdullah ResUlullahtan işittiği butun hadisi şerifleri, Sahifei Sadıka adında bir mecmUada toplamıştır Kendisine sorulan suallere, bizzat ResUlullahtan işiterek yazdığı bu mecmUayı cıkarıp bakar, sonra cevap verirdi
Hadisi şerif ravilerinden EbU Kubeyl, Abdullah bin Amr ile ilgili şunu nakletmektedir:
Abdullah bin Amr bin Asıın yanında bulunuyorduk Kendisine, İstanbul ve Roma şehirlerinden hangisinin daha evvel fethedileceği soruldu
İstanbul feth olunacaktır!
Hz Abdullah, suali dinledikten sonra, bir sandık getirtmiş ve Sahifei Sadıkaısını cıkarmış ve ona bakıp şu cevabı vermişti:
Bir gun, ResUlullahın etrafında oturmuş, hadisi şerif yazıyorduk Bir ara ResUli ekreme; İstanbul ve Roma şehirlerinden hangisi daha evvel feth edilecek diye soruldu (En once Heraklius'un şehri olan İstanbul fetholunacaktır) buyurduları
Abdullah bin Amrıın ilminden en cok istifade eden muhitlerden biri de Basra'dır Bu şehre vali tayin edilenler, onun derslerine koşmayı başlıca vazife biliyorlardı Naklettiği ilimlerden butun Muslumanlar faydalanmıştır
Arapcadan başka İbranice ve Suryanice de bilen Abdullah bin Amr hazretleri, ResUlullah efendimizin mubarek ağızlarından işiterek topladığı hadisi şerif mecmUasına, son derece titizlik gosterirdi İmamı Mucahid diyor ki:
Abdullah bin Amrıın elinde bulunan kitaplarından hangisine bakmak istesek, mani olmazdı Fakat bu hadisi şerif mecmUalarından birini okumak istediğimiz zaman, ona son derece itina gosterir ve, Ben, bunu bizzat ResUli ekremin mubarek ağzından işiterek topladım Onu, butun dunyaya değişmem derdi
Yedi yuz civarında hadisi şerif rivayet etmiştir
Abdullah bin Amr bin As hazretleri, uzun boylu, yakışıklı bir zat idi Zuhd ve takvası cok olup, ziraatle iştigal eder ve gecimini bu yoldan sağlardı Son derece comert olup, eline geceni dağıtır ve herkesi memnUn ederdi 684 tarihinde yetmişiki yaşlarında Şamıda vefat etti
Hayrın en iyisi
Bir gun Hz Abdullahıa soruldu:
Şerrin en fenası ve hayrın en iyisi hangisidir?
Buyurdu ki:
Hayrın en iyisi; doğru soz, kotuluğu duşunmeyen kalb ve itaat eden hanımdır Şerlerin de en fenası; yalan soz, fena kalb ve itaat etmeyen hanımdır
Hz Abdullah şoyle bildiriyor:
Bir gun ResUli ekreme, 'Ya ResUlallah! Muslumanın hangisi hayırlıdır' diye sorduğum zaman buyurdular ki:
Fakirleri doyuran, tanıyıptanımadığı her Muslumana iltifat edendir
Abdullah bin Amr hazretleri, ilme cok ehemmiyet verirdi Buyururdu ki:
ResUlullahtan işittim Buyurdu ki:
'İlmin azalması, alimlerin azalması ile olur Cahil din adamları, kendi goruşleri ile fetva vererek fitne cıkarırlar, insanları doğru yoldan saptırırlar'
Abdullah bin Amr hazretleri, gece sabaha kadar namaz kılar, gunduzleri oruc tutardı Haramdan son derece sakınır, hatta mubahların coğunu da terkederdi Kurıanı kerimi cok okurdu Baızan gece lambayı sondurur, Allah korkusundan sabaha kadar ağlardı
Cok ağlamaktan dolayı omrunun sonuna doğru gozleri gormez olmuştu Kendisi şoyle anlatır:
Uc gun oruc tut!
Ben, devamlı olarak, geceleri ibadetle, gunduzleri de oruclu olarak gecireceğimi soylemiştim Benim bu sozlerim ResUlullah efendimize haber verilmişti Peygamber efendimiz de bana buyurdular ki:
Boyle diyen sen misin?
Evet, oyle soylemiştim ya ResUlallah!
Bunu yapamazsın Bunun icin bazan oruc tut, bazan da tutma! Hem uyu, hem de ibadet et ve ayda uc gun oruc tut! Cunku uzerinde bedeninin, gozlerinin, ailenin, misafirlerin hakkı vardır Ve muhakkak ki, ayda uc gun oruc sana yeter Bu, butun sene oruc tutmak gibidir Cunku iyi amel, on misli ile mukafatlanır
Bundan daha fazlasını yapabilirim
Bir gun tut, iki gun boz!
Bundan daha fazlasını yapabilirim ya ResUlallah!
Bir gun tut, bir gun tutma! Bu Hz Davudıun orucudur ve en uygun oruc budur
Bundan daha fazlasını yapabilirim
Bunun fazlası yoktur
Bundan sonra Hz Abdullah diyor ki: ResUlullahın buyurduğu ayda uc gun orucu kabUl etmiş olsaydım, bana coluk cocuğumdan ve butun malımdan daha sevgili olacaktı
Hz Abdullah, misafire ikramı cok severdi Bununla ilgili ResUlullahtan işittiği şu hadisi soylerdi: 'Allaha ve ahıret gunune iman eden, misafirine ikram etsin! Allaha ve ahıret gunune inanan, komşusuna hurmet etsin! Allaha ve ahıret gunune iman eden, ya hayır soylesin, yahut sussun'
Abdullah bin Amr hazretleri şoyle anlatır:
Birisi ResUli ekreme gelip cihada gitmek icin izin istedi ResUlullah efendimiz, o kimseye buyurdu ki:
Anan baban hayatta mı?
Evet hayattalar ya ResUlallah!
Onların yanına don ve hizmetlerinde bulun!
Cok ağlardınız
Hz Abdullah bin Amr bin Asıın hikmetli sozleri coktur Buyurdular ki:
'Faydasız soz soylemeyiniz!'
Muzevvirlik, ara bozuculuk ve iki dostun arasını acmak, Allahu tealanın gadabına sebep olur Eğer siz benim bildiğime vakıf olsaydınız, cok ağlardınız'
Hz Abdullah, meşhUr Mısır fatihi Amr bin Asıın oğlu olup, 616 yılında doğmuştur Annesi, Rayta binti Munebbihıdir Babasından once iman etti Musluman olmadan once adı As idi Peygamber efendimiz Abdullah olarak değiştirdi Kunyesi, EbU Abdurrahmanıdır Abadiledendir