· TV ve bilgisayarın önünde çok dikkatli lakin derse gelince her şey değişiyor
· Aslında çok zeki fakat kendini derse vermiyor ah bir istese..
· Dersin başında oturamıyor ki mütemadi bir bahane bulup dersin başından kalkıyor
· Her hafta kalem – silgi almaktan usandık. Ya unutuyor ya da kaybediyor
· Bir şey söylediğimde başını dinliyor sonunu dinlemiyor
Hocaların Söyledikleri Cümleler
· Derste dalıp gidiyor
· Ders gereçlerini umumide unutuyor
· Aklı güya daima sair konumda üzere
· Aslında zeki bir evlat birde kendini derse verse
· Yanındaki arkadaşıyla konuşup duruyor
· Yazı yazmayı hiç sevmiyor
· Dikkati derhal dağlıyor
Ergenlik devrinde DEHB
· Ders çalışamama, unutkanlık
· Mektepte arkadaş ve hocaları ile ilgili problemler
· Tehlikeli aktiviteler ( sık arbede etme, alkol husus berbata tasarrufu, cinsî riskli davranışlar)
· Gerginlik, huzursuzluk
· Ders Çalışamama, ya da odaklanamama
· Düşük kendilik algısı ve depresif yakınmalar
Şayet bu cümleler size tanıdık geldi ise evladınızın DEHB açısından bir evlat ve ergen psikiyatristi tarafından kıymetlendirilmesi gerekmektedir
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu(DEHB) çok yüksek bir orantıda (%5-7) görülen tıbbi bir hastalıktır. DEHB bütün tıbbi illetler üzere erken tanı ve tedaviye son nokta güzel cevap veren bir bozukluktur. Lakin tedavi edilmediği takdirde önemli tıbbi , akademik ve çevre sıkıntılara yol açabilir.
3 tipi bulunmaktadır
1- Dikkat Eksikliğinin ön planda olduğu tip
2- Hiperaktivite –Dürtüselliğin ön planda olduğu tip
3- Dikkat eksikliği ve hiperaktivitenin birlikte olduğu tip
DEHB NEDEN OLUR ?
Mahsusen önceleri yanlışlı ana peder tavırlarının DEHB ye yol açtığı düşünülse de yapılan araştırmalar DEHB nin nörobiyolojik bir hastalık olduğunu göstermektedir.Araştırmalar Mahsusen dimağın frontal lobunun işleyişi ve metabolizması ile ilgili bir sorun olduğu üzerinde durmaktadır.
DEHB nin nedeni tam bilinmemekle birlikte daha çok üzerinde durulan genetik etmenlerdir.Yapılan aile çalışmalarında DEHB si olan evlatların ana ve babalarında topluluğa nazaran 2-8 kat daha çokça DEHB görülmektedir (Biederman- Faraone 2002).
Bununla birlikte hamilelikte geçirilen enfeksiyonlar ve ilaç tasarrufu,uzamış veladet hikayesi, düşük tevellüt yükü,gebelik sırasında alkol ve sigara tasarrufu evlatta DEHB riskini arttırdığı ile ilgiliçalışmalar bulunmaktadır. Ayrıyeten kurşun seviyesinin yüksek olması da DEHB gibisi tablo oluşmasına neden olabildiği bildirilmektedir.
TANI VE TEDAVİ
DEHB kronik bir hastalıktır ve tedavi edilmediği sürece evlat yahut ergenin yaşadığı dertler gitgide artar. DEHB belirtileri birçok tıbbi ve ruhsal rahatsızlıkta da görüldüğü için akıllıca teşhis çok kıymetlidir. Bu nedenle belirtilerin olduğunu düşündüğünüzde bir evlat ve ergen psikiyatristine başvurmak gerekmektedir. DEHB de tanı, klinik gözlem ,anne peder ve muallimden alınan haberler gerekli olduğu hallerde yapılan psikometrik değerlendirmeler ile konulmaktadır. Malesef devletimizde evlat ve ergen psikiyatristi sayısı az olduğu için yanlış tanı sıklıkla konulmakta ve buna bağlı olarak yanlış tedaviler sıklıkla uygulanmaktadır.
Tedavi
DEHB da aile, muallim güzel bir formda bilgilenderilmeli ve yapılabilecek tatbikler üzerinde konuşulmalıdır. Her evlat kendine has davranışlar sergilediği için bir evlat ve ergen psikiyatristi tarafından değerlendirildikten sonra tedaviye başlanmalıdır.
1. İlaç tedavisi
Yapılan araştırmalar( münhasıran multimodal treatment study of children with ADHD MTA 2007 ) ve birçok tedavi kılavuzu göstermektedir ki DEHB da en dinamik tedavi ilaç tedavisidir. Tedavide kullanılan ilaçlar hareketlilik, dikkatsizlik ve dürtüsellik üzerinde olumlu tesirleri bulunmaktadır. Maatteessüf memleketimizde bu ilaçlar ile ilgili yanlış bilgilendirmeler ( bağımlılık,beyine zarar verme) tedaviyi geciktirmekte ve daha değerli meselelerin gelişmesine yol açmaktadır. Evlat ve ergen psikiyatristi denetimi altında önerilen ilaçlar kullanılması gerekmektedir.
2. İlaç dışı tedaviler
· Psikoeğitim
Hasta ve ailesinin DEHB ile ilgili bilgilendirilmesi tedavinin en değerli kısımlarından bir tanesi olup birinci basamağı oluşturur
· Mektebe yönelik düzenlemeler
· Davranışcı tedaviler
· Aile terapisi
Bu tedavi seçenekleri dışında ilmî olarak aktifliği ispatlanmamış ve rastgele bir psikiyatri birliği tarafından birinci seçenek olarak onaylanmamış prosedürler (bilgisayar tedavisi, biofeedback, müzikle tedavi, vitamin pratikleri, çeşitli diyetler) maatteessüf ailelerin ilgisini çekebilmekte ve tedavinin başlamasını gecikmektedir.
Evladınızın rastgele bir fizikî illetinde nasıl evlat tabibine gidiyorsanız, dikkat eksikliği,hareketlilik ve sair ruhsal meselelerde, kesinlikle değerlendirmeye gittiğiniz kişinin evlat ve ergen psikiyatristi olmasına dikkat etmeniz gerekmektedir