iltasyazilim
Yeni Üye
TEMEL HAYAT DESTEĞİ
35 saniye cevap verip vermediğini denetim edin (İyi olup olmadığını sorun, omuzlarına dokunun) Eğer cevap yoksa, destek için bağırın Eğer destek çağrınıza cevap yoksa ve hasta bir yetişkin ise, hemencecik ACELE AMBULANS SERVİSİ'ni aramalısınız Eğer hasta bir çocuk ya da bebek ise ve destek çağrınıza yanıt yoksa, 1 dakika hasta ile ilgilendikten sonra ACIL AMBULANS SERVİSİ'ni arayın Her çevrede başkaları da varsa onlara arattırın ve siz IVEDI AMBULANS SERVİSİ gelene dek hasta ile ilgilenin:
A Nefes borusunu Kafayı Eğme Çeneyi kaldırma metodu ile açın Göğüse bakın (Yukarıaşağı hareketler) Nefesi dinleyin Yanağınızla nefesi hissedin
B Nefes (2 defa)
C Dolaşımı yoklama edin; erişkincarotid (boyun nabzı) Çocukcarotid (boyun nabzı) Bebekbrachial (kol nabzı)
Suni Solunum
0 1 yaş bebek
Her 3 saniyede 1 defa
Dakikada 20 kez
1 8 yaş çocuk
Her 3 saniyede 1 defa
Dakikada 20 kere
8 yaş ve üstü
Her 5 saniyede 1 kere
Dakikada 12 kere
Nabız yeri
Brachial
(Kol)
Carotid
(Boyun)
Carotid
(Boyun)
Kompres (basınç) şekli
2 Parmakla
Bir elin altıyla
İki elin altıyla
Derinlik
½ 1
1 1 ½
1 ½ 2
Oran
Kompres (basınç)Nefes oranı
100 + dakikada
5 : 1
100 dakikada
5 : 1
80 100 dakikada
15 : 2
Sayım
1, 2, 3, 4, 5
1 2 3 4 5
1 2 3 4 5 15
Yaşamda kalma zinciri ani bir hastalığın olması ya da yaralanmanın belirlenmesinden itibaren hemen yapılması gereken olaylar sırasını temsil eden bir konseptir Hastanın yaşamda kalması ve kurtarılması bu olaylar zincirine bağlıdır Esas zihin hastanın tıbbi müdahalenin yanında götürülmesinin yerine acele tıbbi müdahalenin hastanın yanında getirilmesidir Bir vatandaş olarak, sizin bu yaşamda kalma zinciri içindeki pozisyonunuzun önemini anlamanız hayati bir siklet taşımaktadır Siz bu zincirde birincil üç halkayı oluşturursunuz Yaşamda kalma zincirinin nasıl işlediği aşağıda açıklanmıştır:
1 Acele durumun belirlenmesi:
Sizin ivedi bir durumu belirlemeniz
2 ACIL AMBULANS SERVİSİ'nin çabuk bir şekilde harekete geçirilmesi:
3 Yaşam kurtarıcı yardımı yaparsınız CPR (Cardio Pulmonary Resusitation Kalp akciğer yardımı), suni solunum veya ilk yardım: Hastanın ihtiyacına göre yardımı yaparsınız
4 IVEDI AMBULANS SERVİSİ kazanç ve ileri düzeyde yardımı sağlar (erken defibrillation veya zorunlu olan diğer yardımlar): AAS gelir ve bakımı üstlenir
5 Hastane bakımı: Hastanın hastaneye varışından itibaren ivedi servis personeli bakımı üstlenir
6 Rehabilitasyon: Tıbbi sorun giderildikten sonra, rehabilitasyon uzmanı hastayı önceki sağlık durumuna getirmek için çalışmaya başlayacaktır
7 Hastanın iyileşmesi: Hasta iyileşir
Acele durumun oluşmasından sonradan yaşamda kalma zinciri uygulanırsa, hastanın kurtulma şansı artar
Bu bölümde tartışılan esas konular aşağıdadır:
SUNI SOLUNUMUN YAPILMASI
Suni Solunum ile birlikte göğüs kompresi (kalp masajı), yapılması (CPR)
Hava yolunu engelleyen cisimlerin temizlenmesi
NEFES ALMA
Bir kişi nefes aldığında, hava ağız ve burundan girer, farinkstenen geçer Farinks iki geçiş yoluna ayırır, birincisi özefagus ve diğeri ise trakedir Trakeden hava, sol ve sağ ana bronşlardan ciğerlere girer Bronş tüpü bronchioles olarak adlandırılan minik daha aşağı tüplere ayrılır Bronchioles'in bittiği yerden alveoli denilen minik ince sacslar başlar Bu sacslar hava başkalaşım istasyonlarıdır Oksijen ve karbondioksit alveoli ve capillaries duvarından geçerek değiştirilir Oksijen kan dolaşımına girer ve bütün vücudun yaşamsal organlarını ve dokularını besleyerek vücutta dolaşır Kandaki oksijen kullanıldığında, tabi ürün karbondioksit ciğerlere yapılacak geri dönüş için kanda bırakılır Birey nefes verdiğinde, oksijenin kullanılmayan kısmı ve karbondioksit nefes borusundan geçerek ciğerden çıkar
SOLUNUMUN DURMASI HALİ
GENELDE, yetişkinler her 5 saniyede 1 defa nefes alır Bir çocuk veya bebek her 3 saniyede 1 defa nefes alır Kişinin solunumu durması halinde beyin, yürek ve akciğerler gibi yaşamsal organlar kısa bir zaman için oksijen ile beslenmeye devam edilebilir Solunum durduğunda, solunum sistemi yürek defalarca önce suni solunum ile beslenmelidir
SUNI SOLUNUM
Hepimizde bir hediye vardır Burada armağan demekle adi solunumda kullanılmadan atılan oksijen miktarını kastetmekteyiz Havayı içimize çektiğimizde, adeta atmosferden % 21 oksijen soluruz Adi olarak solunumda takriben % 5 oksijen kullanırız Havayı dışarı verdiğimizde, % 16 (oksijenin kullanılmayan kısmı) akciğerlerimizden solunum yolundan geçerek çıkar Kullanılmayan bu oksijen kendi kendine solunum yapamayan hasta için yapay solunumda (solunum desteği) kullanılabilir Nabız olduğu müddetçe yapay solunum saatlerce devam edilebilir
Birinin nefes almadığını nasıl söyleyebilirim?
ACIL AMBULANS SERVİSİ'ni ne zaman aramalıyım?
yapay solunum nasıl yapılır?
Bu sorulara yanıt vermek için yetişkinler, çocuklar ve bebekler için Esas Yaşam Desteği tatbik rehberini peşine düşüp takip edin
CPR (Cardio Pulmonary Resusitation KalpAkciğer Yardımı)
Belirlemeleriniz esnasında, hastanın şuursuz olduğunu, nefes almadığını ve nabzının atmadığını saptayabilirsiniz Bu kişinin kalbi durmuştur Bu kişiye CPR yapılmalıdır
CPR'ın manası kalpakciğer desteğidir CPR (kalpakciğer yardımı) kişinin solunum yapmadığı ve nabzı atmadığı vakit yapılmalıdır Ne süre ancak solunum ve nabız durur ani vefatoluşur Ani Ölümünöyle çok sebebi olabilir Boğulma (suda), elektrik çarpması, zehirlenme, boğulma (nefes borusunun tıkanmasıyla), duman yutulmasıyla, önemli yaralanmalarda Lakin en yaygın yolu kalp krizidir (Yürek krizi belirtilerine bakın) Ani Ölümbir takım durumlarda geri çevrilebilir Anında yapılan CPR uygulamasıyla birlikte süratli bir şekilde harekete geçirilen IVEDI AMBULANS SERVİSİ hastanın ileri tıbbi teknikler ile tedavi edilmesi için yeterince uzun zaman yaşamda kalmasına asistan olur Kalp durmalarının öyle çoğunda sadece CPR (kalp akciğer yardımı) uygulaması hastanın hayatını kurtarmak için yeterli değildir aynı zamanda, yaşamda kalma zinciri içinde gerekli bir tedbirdir BelirleUyarKatıl adımlarını hatırlayın CPR'ı (yürekakciğer yardımı) başlatmakla ve uygulamakla, hastayı ani kalp ölümdengeri getirmek için olan hatıra uzatmaya çalışmış olursunuz
CPR uygulayarak beyin faaliyetlerini uzatmak için en iyi yol ise IVEDI AMBULANS SERVİSİ'ni ikaz etmek ve kalp durmasının başlangıcının ilk 4 dakikası içinde CPR'ı uygulamaktır İdeal olarak, ACELE AMBULANS SERVİSİ 10 dakika içinde gelip gelişmiş kalp tedavisini sağlamalıdır Bu acil durumu belirlediğinizde kaybedecek zamanınız yoktur Her saniyenin önemi vardır
YAPTIĞIM CPR UYGULAMASININ ETKILI OLDUĞUNU NASIL BİLEBİLİRİM?
Her seferinde göğüs kalkar iner
Birincil dakikadan sonradan nabzı teftiş edin ve bundan daha sonra her 23 dakikada bir kan dolaşımının başlayıp başlamadığını denetim edin
Siz basınç yaparken öteki bir kişiye nabzı denetleme ettirin Eğer yeterli basınç veriyorsanız nabız atışları saptanmalıdır
CPR UYGULAMASINI NE SÜRE BIRAKMALIYIM?
Eğer hastanın nabız atışları her tarafta başlarsa,
Öteki bir eğitilmiş birey devam ederse, IVEDI AMBULANS SERVİSİ personeli devam ederse ya da devam edemeyecek dek halsiz düşmüş iseniz,
Doktor size durmanızı söylerse
Acil Tıbbi Servis Doktorları Birliğinin tavsiyelerine tarafından aşağıdaki durumlarda CPR'a başlatmak ve 30 dakikadan pozitif sürdürmek gerekir:
1 saat den daha az soğuk suda kalmak (Memelilerin soğuk dalış refleksi gövde metabolizmasını yavaşlatır),
Çığ aşağı kalma,
Hypothermia,
Şimşek çarpması
CPR UYGULAMASININ BAŞLATILMAMASI GEREKTİĞİNİ NASIL ANLARIM?
Nabız alamadığınız her zaman CPR (yürekakciğer yardımı) uygulanmasına derhal başlanmalıdır bununla beraber, hastanın öldüğü açık olarak belirlenmiş ise, CPR uygulamasına başlamayınız
HASTANIN ÖLDÜĞÜNÜN İŞARETLERİ NELERDİR?
Kaskatı kesilmek (Vücudun aşırı şekilde sertleşmesi),
Doku bozulması,
Şiddetli biçimsizleşme,
Morluk: Zaman geçtikçe kan dolaşımının olmamasından nedeniyle kan vücudun daha aşağı kısımlarında birikir Genelde mor bir renk alır
HASTA KUSARSA NE YAPILMALI?
Kusma bitene değin hastayı yan tarafına yatırın,
Parmaklarınızla ya da bir bezle hastanın ağzını silerek temizleyin,
Ağzın temizlendiğinden belli olun,
Gerekiyorsa CPRSuni solunuma devam edin
UNUTMAYIN: Nefes verirken, göğüsün hava ile şişmesini izleyin Sadece göğüsün yeterince şişmesine yetecek değin üfleyin Göğüsün geri inmesini bekleyin ve baştan üfleyin Başvuru yapmadan önce, CPR yaparken gerçekte ne yaptığınızı resimlere de bakarak kavramaya çalışalım
CPR NASIL ÇALIŞIR?
Kan, akciğerlere pompalandığında oksijeni alır ve vücudun öteki kesimlerine oksijeni taşır Yürek atışı olmayınca (Nabız yokluğu) oksijen yaşamsal organlara ulaşamaz Kısa bir vakit sonradan oksijensiz kalan yaşamsal organlar ölmeye başlar Kalp atışları doğal elektriksel impals ile atar Kalp bu elektriksel impulsu dakikada 60 ile 100 defa arasında alır Bundan nedeniyle, yürek durma olduğunda, müdahaleyi yapan kişi kalbin bu sıradan fonksiyonunu göğüs kompresi (basıncı) ile telafi etmelidir Göğüse kompres (basınç) yapınca, kalbi göğüs kafesi ile sırt aralarında sıkıştırırsınız Bu Nedenle kanın arterlerden yaşamsal organlara gitmesini sağlarsınız Etkili bir göğüs kompresi (basıncı) olağan kan dolaşımının sadece 14 ile 13 arasında bir dolaşım sağlar Bu Nedenle, CPR (kalpakciğer yardımı) yalnızca kısa bir vakit yaşam yakalamak için etkilidir Daha önce belirtildiği üzere, pek çok yürek durması vakasında CPR kendi başına hayat kurtarmak için yeterli değildir bununla birlikte, CPR (kalpakciğer yardımı) yaşamda kalma zinciri içinde bütün bir tıbbi yardımın gelip görev alana değin beyin fonksiyonlarını uzatmak ve desteklemek için başlanması gereken yaşamsal bir uygulamadır
Esas Hayat Desteği başvuru formu rehberine geçmeden önce, başvuru şekilleri amacıyla yaş sınıflandırmalarını bilmeniz önemlidir
ESAS HAYAT DESTEĞİ ERIŞKIN
YETİŞKİNLER İÇİN SUNI SOLUNUM VE CPR BAŞVURU REHBERİ:
1 Saptama:
Cevap verip vermediğini belirleyin,
Omuzuna yavaşça dokunun veya hafifçe sallayın,
İyi misiniz?diye bağırın
EĞER CEVAP YOKSA
2 IVEDI AMBULANS SERVİSİ'ni arayın:
Eğer çevrede aramayı yapacak, başkası yahut, telefon aramanız 4 dakikadan fazla sürmeyecekse aramayı siz yapın Somurtkan taktirde ek yardım gelene değin ABC?yi uygulamaya devam edin,
Bir sonraki adıma geçin
3 Nefes borusunu açın:
Bir elinizi hastanın alnına koyun Diğer elinizi çenenin kemiğine yerleştirin ve ağzı kapatmadan kafayı arkaya doğru eğin Çenenin altındaki yumuşak noktaya dokunmaktan kaçının Oraya yapılacak herhangi bir basınç, dili yukarı içten itip nefes borusunu tıkayabilir,
Eğer boyun yaralanmasından şüpheleniyorsanız, kafayı arkaya eğmeden çeneyi kaldırmayı deneyin
4 Nefes alıp almadığını denetleme edin (35 saniye):
Yüzünüzü hastanın göğsüne çevirin,
Kulağınızı hastanın burnuna ve ağzına yaklaştırın (Dinleyin),
Nefesi yanağınızda hissedin
5 İki kere yavaş yavaş nefes verin (Eğer hasta nefes almıyorsa):
Nefes borusunu açık tutun,
Burnu parmağınızla sıkarak kapatın,
Derin bir şekilde nefes alın,
Dudaklarınızı hastanın ağzına yapıştırın ya da yüz koruyucu kullanın,
İki kere ağır ağır nefes verin, her birini 1 ½ ile 2 saniye aralarında sonlandırın,
Her nefes verdikten sonradan her yerde nefes alın,
Nefes verirken göğsün kalkışını izleyin,
Nefes verdikten sonradan göğsün inmesini bekleyin
6 Nabzı yoklama edin:
İki parmağınızı hastanın gırtlağına yerleştirin Parmağınızı ağır ağır boynun oyuğuna dürüst kaydırın (sizden taraf),
8 ile 10 saniye carotid (boyun) nabzı, hissedin (Bu programdan sonra nabız için parmağınızı yerleştirmeyi bir arkadaşınızda veya bir ailenizden birinde denemelisiniz),
Değerlendirmelerinizin bu noktasında, hastanın yapay solunum veya CPR?dan (yürekakciğer yardımı) hangisine ihtiyacı olduğunu belirlersiniz
UNUTMAYIN, HANGİ SİSTEM ÇALIŞMIYOR İSE ONU DESTEKLEMELİSİNİZ
suni solunum sistemini destekler Bu takviye hastada nabız olduğunda fakat nefes almadığında uygulanır CPR keza solunum sistemini ayrıca de dolaşım sistemini destekler Eğer solunum ve nabız değil ise CPR uygulamalısınız
Nabız var, fakat solunum yahut bu durumda suni solunum gereklidir
EĞER NABIZ VE SOLUNUM DEĞIL İSE CPR GEREKLİDİR: (Unutmayın: Yürek Masajını yetkili bir kurstan kalp masajı eğitimi almış iseniz yapın)
Erişkin oranı: Her 15 kompresde 2 defa nefes: Açılış iki nefesi verdikten sonra, aşağıdakileri yaparak kompres (basınç) bölgesine yerleştirin:
1 Parmağınızı göğüs kafesinin bir tarafındaki kaburga kemiklerin alt yelken direği noktasından yukarıda kaburga kemiklerin ortadaki birleşme merkezine doğru kaydırın Bir çentik ya da zıt dönmüş bir Vhissedeceksiniz Bu göğüs kafesinin altıdır Baş parmak hariç dört parmağınız bağlı yandan iken elinizin bir kenarını buraya koyun
2 Diğer elinizin alt kısmını (ayasını), hastanın göğsüne koyduğunuz elinizin onun kafasına yakın olan tarafının yanında göğüs kemiğinin üzerine yerleştirin
3 Elinizi çentikten kaldırın ve diğer elinizin üstüne yerleştirin
4 Parmaklarınızı birbirine kenetleyin Parmaklar uç olarak göğüs üzerinde olmamalıdır Yalnızca bir elin daha aşağı kısmı göğüs kemiğine direkolarak bağlantı etmelidir
ANEKDOT: Şimdi göğüs basıncı yapmaya hazırsınız Bu uygulamaları çalıştığınızda basınç bölgesini bulmanın zor olmadığının ve pozitif süre almadığını göreceksiniz
NABIZ VE SOLUNUM YAHUT 15 GÖĞÜS KOMPRESİ (BASINÇ) YAPIN:
1 Omuzlarınız hastanın göğsünde direk olarak ellerinizin üstünde olmalıdır
2 Dirseğinizi kilitleyiniz (Kol dümdüz olmalıdır)
3 Göğüs kemiğini (Sternum) altında doğru 1 ½ ile 2 inch değin itin
4 Dakikada 80 basınç oranında 15 kompres (basınç) uygulayın Kompres yaparken 1 2 3 4 15 diye yüksek sesle sayın
5 Üstte veya altta durmadan akıcı bir şekilde itin
DÖRT DEVRE TAMAMLAYIN:
2 nefes ve peşinde bu nefesi dolaştırmak için 15 basınç uygulanmalıdır (Yaklaşık 1 dakika) Dördüncü devreyi 2 nefesle bitirmelisiniz
Nabzı yoklama edin Eğer hala nabız değil ise15 basınç ile başlayarak CPR'a devam edin Hasta canlanana dek veveya ACELE AMBULANS SERVİSİ gelip tahsis alana dek devam edin
2 BIREY İLE UYGULANAN CPR (Yalnızca yetişkinler için):
Erişkin üzerinde CPR (yürekakciğer yardımı) yapacak iki kişi hazırlanmış ise aşağıdaki başvuru formu tedbirlerini peşine düşüp takip edin:
1 daima, yanıt verilmediğini denetleme edin Sonradan ACELE AMBULANS SERVİSİ ile bağlantı kurulduğundan belirli olun
2 Yardımı yapacak 1'nci kişinin yapacakları:
Nefes borusunu açın (Kafayı eğin ya da çeneyi itin),
Bakın, dinleyin ve nefesi hissedin,
2 kere yavaş nefes verin (1 ½ ile 2 saniye),
Carotid (boyun) nabzı kontrol et
EĞER NABIZ YAHUT:
3 yardımı yapacak ikinci kişinin yapacakları:
5 göğüs basıncı (dakikada 80100 basınç) ve takiben 1'nci muavin tarafından 1 yavaş nefes verilir,
1 dakikalık CPR?dan (yürekakciğer yardımı) sonradan nabzı denetim edin
EĞER HALA NABIZ YAHUT:
5:1 devrinde CPR'a (yürekakciğer yardımı) devam edin,
2 nefes ile her devir bittiğinde yardımcılar değişebilirler İkinci muavin 510 saniye nefes almayı ve nabzı teftiş eder ve nabzın olup olmadığını belirler Uygulamaya devam edilir
35 saniye cevap verip vermediğini denetim edin (İyi olup olmadığını sorun, omuzlarına dokunun) Eğer cevap yoksa, destek için bağırın Eğer destek çağrınıza cevap yoksa ve hasta bir yetişkin ise, hemencecik ACELE AMBULANS SERVİSİ'ni aramalısınız Eğer hasta bir çocuk ya da bebek ise ve destek çağrınıza yanıt yoksa, 1 dakika hasta ile ilgilendikten sonra ACIL AMBULANS SERVİSİ'ni arayın Her çevrede başkaları da varsa onlara arattırın ve siz IVEDI AMBULANS SERVİSİ gelene dek hasta ile ilgilenin:
A Nefes borusunu Kafayı Eğme Çeneyi kaldırma metodu ile açın Göğüse bakın (Yukarıaşağı hareketler) Nefesi dinleyin Yanağınızla nefesi hissedin
B Nefes (2 defa)
C Dolaşımı yoklama edin; erişkincarotid (boyun nabzı) Çocukcarotid (boyun nabzı) Bebekbrachial (kol nabzı)
Suni Solunum
0 1 yaş bebek
Her 3 saniyede 1 defa
Dakikada 20 kez
1 8 yaş çocuk
Her 3 saniyede 1 defa
Dakikada 20 kere
8 yaş ve üstü
Her 5 saniyede 1 kere
Dakikada 12 kere
Nabız yeri
Brachial
(Kol)
Carotid
(Boyun)
Carotid
(Boyun)
Kompres (basınç) şekli
2 Parmakla
Bir elin altıyla
İki elin altıyla
Derinlik
½ 1
1 1 ½
1 ½ 2
Oran
Kompres (basınç)Nefes oranı
100 + dakikada
5 : 1
100 dakikada
5 : 1
80 100 dakikada
15 : 2
Sayım
1, 2, 3, 4, 5
1 2 3 4 5
1 2 3 4 5 15
Yaşamda kalma zinciri ani bir hastalığın olması ya da yaralanmanın belirlenmesinden itibaren hemen yapılması gereken olaylar sırasını temsil eden bir konseptir Hastanın yaşamda kalması ve kurtarılması bu olaylar zincirine bağlıdır Esas zihin hastanın tıbbi müdahalenin yanında götürülmesinin yerine acele tıbbi müdahalenin hastanın yanında getirilmesidir Bir vatandaş olarak, sizin bu yaşamda kalma zinciri içindeki pozisyonunuzun önemini anlamanız hayati bir siklet taşımaktadır Siz bu zincirde birincil üç halkayı oluşturursunuz Yaşamda kalma zincirinin nasıl işlediği aşağıda açıklanmıştır:
1 Acele durumun belirlenmesi:
Sizin ivedi bir durumu belirlemeniz
2 ACIL AMBULANS SERVİSİ'nin çabuk bir şekilde harekete geçirilmesi:
3 Yaşam kurtarıcı yardımı yaparsınız CPR (Cardio Pulmonary Resusitation Kalp akciğer yardımı), suni solunum veya ilk yardım: Hastanın ihtiyacına göre yardımı yaparsınız
4 IVEDI AMBULANS SERVİSİ kazanç ve ileri düzeyde yardımı sağlar (erken defibrillation veya zorunlu olan diğer yardımlar): AAS gelir ve bakımı üstlenir
5 Hastane bakımı: Hastanın hastaneye varışından itibaren ivedi servis personeli bakımı üstlenir
6 Rehabilitasyon: Tıbbi sorun giderildikten sonra, rehabilitasyon uzmanı hastayı önceki sağlık durumuna getirmek için çalışmaya başlayacaktır
7 Hastanın iyileşmesi: Hasta iyileşir
Acele durumun oluşmasından sonradan yaşamda kalma zinciri uygulanırsa, hastanın kurtulma şansı artar
Bu bölümde tartışılan esas konular aşağıdadır:
SUNI SOLUNUMUN YAPILMASI
Suni Solunum ile birlikte göğüs kompresi (kalp masajı), yapılması (CPR)
Hava yolunu engelleyen cisimlerin temizlenmesi
NEFES ALMA
Bir kişi nefes aldığında, hava ağız ve burundan girer, farinkstenen geçer Farinks iki geçiş yoluna ayırır, birincisi özefagus ve diğeri ise trakedir Trakeden hava, sol ve sağ ana bronşlardan ciğerlere girer Bronş tüpü bronchioles olarak adlandırılan minik daha aşağı tüplere ayrılır Bronchioles'in bittiği yerden alveoli denilen minik ince sacslar başlar Bu sacslar hava başkalaşım istasyonlarıdır Oksijen ve karbondioksit alveoli ve capillaries duvarından geçerek değiştirilir Oksijen kan dolaşımına girer ve bütün vücudun yaşamsal organlarını ve dokularını besleyerek vücutta dolaşır Kandaki oksijen kullanıldığında, tabi ürün karbondioksit ciğerlere yapılacak geri dönüş için kanda bırakılır Birey nefes verdiğinde, oksijenin kullanılmayan kısmı ve karbondioksit nefes borusundan geçerek ciğerden çıkar
SOLUNUMUN DURMASI HALİ
GENELDE, yetişkinler her 5 saniyede 1 defa nefes alır Bir çocuk veya bebek her 3 saniyede 1 defa nefes alır Kişinin solunumu durması halinde beyin, yürek ve akciğerler gibi yaşamsal organlar kısa bir zaman için oksijen ile beslenmeye devam edilebilir Solunum durduğunda, solunum sistemi yürek defalarca önce suni solunum ile beslenmelidir
SUNI SOLUNUM
Hepimizde bir hediye vardır Burada armağan demekle adi solunumda kullanılmadan atılan oksijen miktarını kastetmekteyiz Havayı içimize çektiğimizde, adeta atmosferden % 21 oksijen soluruz Adi olarak solunumda takriben % 5 oksijen kullanırız Havayı dışarı verdiğimizde, % 16 (oksijenin kullanılmayan kısmı) akciğerlerimizden solunum yolundan geçerek çıkar Kullanılmayan bu oksijen kendi kendine solunum yapamayan hasta için yapay solunumda (solunum desteği) kullanılabilir Nabız olduğu müddetçe yapay solunum saatlerce devam edilebilir
Birinin nefes almadığını nasıl söyleyebilirim?
ACIL AMBULANS SERVİSİ'ni ne zaman aramalıyım?
yapay solunum nasıl yapılır?
Bu sorulara yanıt vermek için yetişkinler, çocuklar ve bebekler için Esas Yaşam Desteği tatbik rehberini peşine düşüp takip edin
CPR (Cardio Pulmonary Resusitation KalpAkciğer Yardımı)
Belirlemeleriniz esnasında, hastanın şuursuz olduğunu, nefes almadığını ve nabzının atmadığını saptayabilirsiniz Bu kişinin kalbi durmuştur Bu kişiye CPR yapılmalıdır
CPR'ın manası kalpakciğer desteğidir CPR (kalpakciğer yardımı) kişinin solunum yapmadığı ve nabzı atmadığı vakit yapılmalıdır Ne süre ancak solunum ve nabız durur ani vefatoluşur Ani Ölümünöyle çok sebebi olabilir Boğulma (suda), elektrik çarpması, zehirlenme, boğulma (nefes borusunun tıkanmasıyla), duman yutulmasıyla, önemli yaralanmalarda Lakin en yaygın yolu kalp krizidir (Yürek krizi belirtilerine bakın) Ani Ölümbir takım durumlarda geri çevrilebilir Anında yapılan CPR uygulamasıyla birlikte süratli bir şekilde harekete geçirilen IVEDI AMBULANS SERVİSİ hastanın ileri tıbbi teknikler ile tedavi edilmesi için yeterince uzun zaman yaşamda kalmasına asistan olur Kalp durmalarının öyle çoğunda sadece CPR (kalp akciğer yardımı) uygulaması hastanın hayatını kurtarmak için yeterli değildir aynı zamanda, yaşamda kalma zinciri içinde gerekli bir tedbirdir BelirleUyarKatıl adımlarını hatırlayın CPR'ı (yürekakciğer yardımı) başlatmakla ve uygulamakla, hastayı ani kalp ölümdengeri getirmek için olan hatıra uzatmaya çalışmış olursunuz
CPR uygulayarak beyin faaliyetlerini uzatmak için en iyi yol ise IVEDI AMBULANS SERVİSİ'ni ikaz etmek ve kalp durmasının başlangıcının ilk 4 dakikası içinde CPR'ı uygulamaktır İdeal olarak, ACELE AMBULANS SERVİSİ 10 dakika içinde gelip gelişmiş kalp tedavisini sağlamalıdır Bu acil durumu belirlediğinizde kaybedecek zamanınız yoktur Her saniyenin önemi vardır
YAPTIĞIM CPR UYGULAMASININ ETKILI OLDUĞUNU NASIL BİLEBİLİRİM?
Her seferinde göğüs kalkar iner
Birincil dakikadan sonradan nabzı teftiş edin ve bundan daha sonra her 23 dakikada bir kan dolaşımının başlayıp başlamadığını denetim edin
Siz basınç yaparken öteki bir kişiye nabzı denetleme ettirin Eğer yeterli basınç veriyorsanız nabız atışları saptanmalıdır
CPR UYGULAMASINI NE SÜRE BIRAKMALIYIM?
Eğer hastanın nabız atışları her tarafta başlarsa,
Öteki bir eğitilmiş birey devam ederse, IVEDI AMBULANS SERVİSİ personeli devam ederse ya da devam edemeyecek dek halsiz düşmüş iseniz,
Doktor size durmanızı söylerse
Acil Tıbbi Servis Doktorları Birliğinin tavsiyelerine tarafından aşağıdaki durumlarda CPR'a başlatmak ve 30 dakikadan pozitif sürdürmek gerekir:
1 saat den daha az soğuk suda kalmak (Memelilerin soğuk dalış refleksi gövde metabolizmasını yavaşlatır),
Çığ aşağı kalma,
Hypothermia,
Şimşek çarpması
CPR UYGULAMASININ BAŞLATILMAMASI GEREKTİĞİNİ NASIL ANLARIM?
Nabız alamadığınız her zaman CPR (yürekakciğer yardımı) uygulanmasına derhal başlanmalıdır bununla beraber, hastanın öldüğü açık olarak belirlenmiş ise, CPR uygulamasına başlamayınız
HASTANIN ÖLDÜĞÜNÜN İŞARETLERİ NELERDİR?
Kaskatı kesilmek (Vücudun aşırı şekilde sertleşmesi),
Doku bozulması,
Şiddetli biçimsizleşme,
Morluk: Zaman geçtikçe kan dolaşımının olmamasından nedeniyle kan vücudun daha aşağı kısımlarında birikir Genelde mor bir renk alır
HASTA KUSARSA NE YAPILMALI?
Kusma bitene değin hastayı yan tarafına yatırın,
Parmaklarınızla ya da bir bezle hastanın ağzını silerek temizleyin,
Ağzın temizlendiğinden belli olun,
Gerekiyorsa CPRSuni solunuma devam edin
UNUTMAYIN: Nefes verirken, göğüsün hava ile şişmesini izleyin Sadece göğüsün yeterince şişmesine yetecek değin üfleyin Göğüsün geri inmesini bekleyin ve baştan üfleyin Başvuru yapmadan önce, CPR yaparken gerçekte ne yaptığınızı resimlere de bakarak kavramaya çalışalım
CPR NASIL ÇALIŞIR?
Kan, akciğerlere pompalandığında oksijeni alır ve vücudun öteki kesimlerine oksijeni taşır Yürek atışı olmayınca (Nabız yokluğu) oksijen yaşamsal organlara ulaşamaz Kısa bir vakit sonradan oksijensiz kalan yaşamsal organlar ölmeye başlar Kalp atışları doğal elektriksel impals ile atar Kalp bu elektriksel impulsu dakikada 60 ile 100 defa arasında alır Bundan nedeniyle, yürek durma olduğunda, müdahaleyi yapan kişi kalbin bu sıradan fonksiyonunu göğüs kompresi (basıncı) ile telafi etmelidir Göğüse kompres (basınç) yapınca, kalbi göğüs kafesi ile sırt aralarında sıkıştırırsınız Bu Nedenle kanın arterlerden yaşamsal organlara gitmesini sağlarsınız Etkili bir göğüs kompresi (basıncı) olağan kan dolaşımının sadece 14 ile 13 arasında bir dolaşım sağlar Bu Nedenle, CPR (kalpakciğer yardımı) yalnızca kısa bir vakit yaşam yakalamak için etkilidir Daha önce belirtildiği üzere, pek çok yürek durması vakasında CPR kendi başına hayat kurtarmak için yeterli değildir bununla birlikte, CPR (kalpakciğer yardımı) yaşamda kalma zinciri içinde bütün bir tıbbi yardımın gelip görev alana değin beyin fonksiyonlarını uzatmak ve desteklemek için başlanması gereken yaşamsal bir uygulamadır
Esas Hayat Desteği başvuru formu rehberine geçmeden önce, başvuru şekilleri amacıyla yaş sınıflandırmalarını bilmeniz önemlidir
ESAS HAYAT DESTEĞİ ERIŞKIN
YETİŞKİNLER İÇİN SUNI SOLUNUM VE CPR BAŞVURU REHBERİ:
1 Saptama:
Cevap verip vermediğini belirleyin,
Omuzuna yavaşça dokunun veya hafifçe sallayın,
İyi misiniz?diye bağırın
EĞER CEVAP YOKSA
2 IVEDI AMBULANS SERVİSİ'ni arayın:
Eğer çevrede aramayı yapacak, başkası yahut, telefon aramanız 4 dakikadan fazla sürmeyecekse aramayı siz yapın Somurtkan taktirde ek yardım gelene değin ABC?yi uygulamaya devam edin,
Bir sonraki adıma geçin
3 Nefes borusunu açın:
Bir elinizi hastanın alnına koyun Diğer elinizi çenenin kemiğine yerleştirin ve ağzı kapatmadan kafayı arkaya doğru eğin Çenenin altındaki yumuşak noktaya dokunmaktan kaçının Oraya yapılacak herhangi bir basınç, dili yukarı içten itip nefes borusunu tıkayabilir,
Eğer boyun yaralanmasından şüpheleniyorsanız, kafayı arkaya eğmeden çeneyi kaldırmayı deneyin
4 Nefes alıp almadığını denetleme edin (35 saniye):
Yüzünüzü hastanın göğsüne çevirin,
Kulağınızı hastanın burnuna ve ağzına yaklaştırın (Dinleyin),
Nefesi yanağınızda hissedin
5 İki kere yavaş yavaş nefes verin (Eğer hasta nefes almıyorsa):
Nefes borusunu açık tutun,
Burnu parmağınızla sıkarak kapatın,
Derin bir şekilde nefes alın,
Dudaklarınızı hastanın ağzına yapıştırın ya da yüz koruyucu kullanın,
İki kere ağır ağır nefes verin, her birini 1 ½ ile 2 saniye aralarında sonlandırın,
Her nefes verdikten sonradan her yerde nefes alın,
Nefes verirken göğsün kalkışını izleyin,
Nefes verdikten sonradan göğsün inmesini bekleyin
6 Nabzı yoklama edin:
İki parmağınızı hastanın gırtlağına yerleştirin Parmağınızı ağır ağır boynun oyuğuna dürüst kaydırın (sizden taraf),
8 ile 10 saniye carotid (boyun) nabzı, hissedin (Bu programdan sonra nabız için parmağınızı yerleştirmeyi bir arkadaşınızda veya bir ailenizden birinde denemelisiniz),
Değerlendirmelerinizin bu noktasında, hastanın yapay solunum veya CPR?dan (yürekakciğer yardımı) hangisine ihtiyacı olduğunu belirlersiniz
UNUTMAYIN, HANGİ SİSTEM ÇALIŞMIYOR İSE ONU DESTEKLEMELİSİNİZ
suni solunum sistemini destekler Bu takviye hastada nabız olduğunda fakat nefes almadığında uygulanır CPR keza solunum sistemini ayrıca de dolaşım sistemini destekler Eğer solunum ve nabız değil ise CPR uygulamalısınız
Nabız var, fakat solunum yahut bu durumda suni solunum gereklidir
EĞER NABIZ VE SOLUNUM DEĞIL İSE CPR GEREKLİDİR: (Unutmayın: Yürek Masajını yetkili bir kurstan kalp masajı eğitimi almış iseniz yapın)
Erişkin oranı: Her 15 kompresde 2 defa nefes: Açılış iki nefesi verdikten sonra, aşağıdakileri yaparak kompres (basınç) bölgesine yerleştirin:
1 Parmağınızı göğüs kafesinin bir tarafındaki kaburga kemiklerin alt yelken direği noktasından yukarıda kaburga kemiklerin ortadaki birleşme merkezine doğru kaydırın Bir çentik ya da zıt dönmüş bir Vhissedeceksiniz Bu göğüs kafesinin altıdır Baş parmak hariç dört parmağınız bağlı yandan iken elinizin bir kenarını buraya koyun
2 Diğer elinizin alt kısmını (ayasını), hastanın göğsüne koyduğunuz elinizin onun kafasına yakın olan tarafının yanında göğüs kemiğinin üzerine yerleştirin
3 Elinizi çentikten kaldırın ve diğer elinizin üstüne yerleştirin
4 Parmaklarınızı birbirine kenetleyin Parmaklar uç olarak göğüs üzerinde olmamalıdır Yalnızca bir elin daha aşağı kısmı göğüs kemiğine direkolarak bağlantı etmelidir
ANEKDOT: Şimdi göğüs basıncı yapmaya hazırsınız Bu uygulamaları çalıştığınızda basınç bölgesini bulmanın zor olmadığının ve pozitif süre almadığını göreceksiniz
NABIZ VE SOLUNUM YAHUT 15 GÖĞÜS KOMPRESİ (BASINÇ) YAPIN:
1 Omuzlarınız hastanın göğsünde direk olarak ellerinizin üstünde olmalıdır
2 Dirseğinizi kilitleyiniz (Kol dümdüz olmalıdır)
3 Göğüs kemiğini (Sternum) altında doğru 1 ½ ile 2 inch değin itin
4 Dakikada 80 basınç oranında 15 kompres (basınç) uygulayın Kompres yaparken 1 2 3 4 15 diye yüksek sesle sayın
5 Üstte veya altta durmadan akıcı bir şekilde itin
DÖRT DEVRE TAMAMLAYIN:
2 nefes ve peşinde bu nefesi dolaştırmak için 15 basınç uygulanmalıdır (Yaklaşık 1 dakika) Dördüncü devreyi 2 nefesle bitirmelisiniz
Nabzı yoklama edin Eğer hala nabız değil ise15 basınç ile başlayarak CPR'a devam edin Hasta canlanana dek veveya ACELE AMBULANS SERVİSİ gelip tahsis alana dek devam edin
2 BIREY İLE UYGULANAN CPR (Yalnızca yetişkinler için):
Erişkin üzerinde CPR (yürekakciğer yardımı) yapacak iki kişi hazırlanmış ise aşağıdaki başvuru formu tedbirlerini peşine düşüp takip edin:
1 daima, yanıt verilmediğini denetleme edin Sonradan ACELE AMBULANS SERVİSİ ile bağlantı kurulduğundan belirli olun
2 Yardımı yapacak 1'nci kişinin yapacakları:
Nefes borusunu açın (Kafayı eğin ya da çeneyi itin),
Bakın, dinleyin ve nefesi hissedin,
2 kere yavaş nefes verin (1 ½ ile 2 saniye),
Carotid (boyun) nabzı kontrol et
EĞER NABIZ YAHUT:
3 yardımı yapacak ikinci kişinin yapacakları:
5 göğüs basıncı (dakikada 80100 basınç) ve takiben 1'nci muavin tarafından 1 yavaş nefes verilir,
1 dakikalık CPR?dan (yürekakciğer yardımı) sonradan nabzı denetim edin
EĞER HALA NABIZ YAHUT:
5:1 devrinde CPR'a (yürekakciğer yardımı) devam edin,
2 nefes ile her devir bittiğinde yardımcılar değişebilirler İkinci muavin 510 saniye nefes almayı ve nabzı teftiş eder ve nabzın olup olmadığını belirler Uygulamaya devam edilir