Seconder dismenore Nedir?
Adet Sancısı Dismenorenin Sebepleri
Adet dönemindeki bedensel rahatsızlıkları
Adet kanaması sırasında veya anında öncesinde kasıklarda ortaya çıkan rahatsızlık ve kramp tarzında ağrılara dismenore ya da menstrüel kramp adı verilir Adet sancısı daha alçak karın bölgesine lokalize, sırta ve bacaklara yayılan yaygın bir ağrıdır Sızı genelde adet başlamadan 1 gün önce başlar Adetin ilk günü çok şiddetlidir ve en fazla 23 gün sürer Adet sancısı olan kadınlarda bununla beraber bulantı, baş ağrısı, kabızlık veya ishal yakınmaları da izlenebilir
Dismenorenin Sebepleri:
Sancılı adet görme gerçekte adi adet görme mekanizmasının manâlı bir parçası olan, adet kanını dışarı atmaya çalışan uterus (rahim) kasılmalarının kadın göre ağrı şeklinde hissedilmesidir çoğunlukla yumurtlamanın olduğu adet sikluslarında sancılı adet görülür, yani adet döneminde bir miktar dahi olsa sızı olması oldukça normaldir ve kadının o adette yumurtladığının göstergesidir
Sancılı adet görmenin nadir görülen nedenleri arasında serviks (rahim ağzı) girişi, kürtaj, enfeksiyon gibi nedenlere emrindeki olarak daralmış olması ve buna emrindeki olarak adet kanının zorlukla atılmasıve spiral kullanımı yer alır
Seconder dismenore:
Sekonder dismenore ise masum bir hastalık değildir Genelikle üreme organlarını içine alan bir hastalığın göstergesidir Özellikle endometriozis denilen hastalıkte belirgin olarak adet sancısı vardır
Sekonder dismenore nedenleri nelerdir?
1Endometriozis
2Yumurtalık kistleri veya tümörleri
3Pelvik inflamatuar hastalık (PID)
4Myomlar
5Uterus polipleri
6Rahim içi yapışıklıklar
7Rahim içi araçlar
8Rahim boynu darlıkları
9Rahim tümörleri
10İmperfore hymen (kızlık zarının adet görmeyecek şekilde tam kapalı olması)
11Çift uterus ya da uterusda septun bulunması
12Enfeksiyonlar
Eğer ağrılar;
Olağan vaktinde gelen bir adet kanamasına eşlik etmiyorsa
daima olduğundan çok daha şiddetli ise
23 günden daha uzun sürüyor ise
defalarca olandan daha öbür ise
mutlaka bir hekim kontrolünden geçilmesi gerekir
Ne süre jinekolojik değer biçme gerekir?
Adet sancıları sızı kesicilerle denetleme altına alınabiliyorsa ve diğer bir jinekolojik bulgu yoksa jinekolojik muayene zorunlu değildir Fakat adet sancıları çok şiddetli olup genel iyilik halini etkilemeye başlamışsa veya da meslek kaybına neden oluyorsa mutlaka jinekolojik değerleme yapılmalı etkili bir çare uygulanmalıdır
ÇARE NASIL YAPILIR?
Orta dereceli yöresel sıcak uygulama iyi gelebilir Bunun için sıcak banyo veya ayaklara sıcak başvuru formu (sıcak bir havlu, termofor) önerilir Burada uyarı edilmesi gereken nokta sıcak dilekçe doğrudan doğruya karına yapılmamalıdır; çünkü karın içerisinde herhangi bir iltihabı tepkime varsa bu karın zarına yayılabilir ve epeyce tehlikelidir
Tedavisinde anti inflamatuar nonsteroid grubuna giren ağrı kesiciler oldukca etkilidir Kullanımına adet başlamadan bir gün önce başlandığında etki daha da belirginleşir Sancı kesicilere rağmen sancı kesilmemişse doğum kontrol hapları kullanılabilir
defalarca iyi besin ve bunun adet kanaması sırasındada sürdürülmesi ağrıyı azaltama da etkilidir
Eğer kişide adet kanamasından önce baş ağrısı, karında şişkinlik,vb problemler oluyorsa adetten 1 hafta önce tuzlu kısıtlanmasına gidilebilir Yine doğal idrar yaptırıcı olan maydanoz, ıhlamur, kuşkonmaz gibi besinlerin bu dönemde alınması ödemi(vücutta su toplaması)ve ödemin niçin olacağı rahatsızlığı giderir
Tekrar diyette B vitamini (Et, balık, karaciğer, kurubaklagiller, yeşil yapraklı sebzeler, öteki sebzeler ) ve Mg (magnezyum)'dan varlıklı besinlerin (Yağlı tohumlar(fındık, fıstık, susamvb), koyu yeşil yapraklı sebzeler, öğütülmemiş tahıllar(kepekli ekmek) alınması bu dönemde oluşan rahatsızlıkları ve ağrıyı gidermede tezgâhtar olur
Ağrıyı gidermede kullanılan bir öteki usul düzenli egzersizdir Adale tonüsünü güçlendirici egzersizler ve nefes egzersizleri dismeonoreyi denetleme eder Menstrual problemleri durdurmak ve adale tonusunu artırmak için yüzme önerilen bir egzersizdir Bunun yanında kişinin ev ortamında yapacağı hafif egzersizlerde ağrıyı azaltmada yardımcıdır
Psikolojik faktörler primer (1cil) dismenorenin nedenlerinden biri olarak kabul edilir Bu yüzden cinsiyete ilişkin olumlu duyguların sergilenmesi ağrının azaltılması için önemlidir
Adet kanaması öncesinde ve esnasında kahve, akarsu, kola, çikolata gibi kafein taşıyan gıdalardan uzakta durulması, karın bölgesine masaj yapılması, uzun zaman ayakta durmaktan veya yürüyüş yapmaktan kaçınılması şikayetler üstünde olumlu etki yaratır Fazla bitkin, sinirli kişilerde adet sancısı daha fazla görülür böylece kanama sırasında dinlenmek son derece önemlidir Yeniden kabızlığı olanlar bu sancıları daha şiddetli yaşarlar Lifli gıdaların bol tüketilmesi kabızlığı önler oldukça çok su içilmesi, sigaradan uzaktan durulması, pozitif miktarda alkol tüketilmemesi gibi basit ve kısa süreli önlemler ile sancılı adet kanamaları azıcık daha rahat geçirilebilir *