Ağız sağlığında sorun yaşanmaması için tükürük salgısına ihtiyaç vardır Tükürük ağzı nemli tutar, yiyeceklerin parçalanmasına ve yutkunmaya yardımcı olur Aynı zamanda bir ağız temizleme aracıdır Dişlerin ve dilin temiz kalmasını sağlar Yeterince tükürük olmadığında ağızda kuruluk hissedilecektir
Ağız kuruluğu tükürük salgısının yetersizliğinden kaynaklanır Tıp dilinde ağız kuruluğuna ‘kserostomi‘ denir
Ağız kuruluğu bir hastalık olarak kabul edilmez ve daha çok bir ilacın yan etkisi ya da bir hastalık belirtisi olarak ortaya çıkar Tat alma duygusunda değişikliğe, çiğneme, yutma, konuşma zorluklarına yol açabilir Diş çürümesi riskini arttırır Tükürük salgısı yeterli olmadığında ağızdaki dokular zarar görebilir
Ağız kuruluğu sürekli hale gelmiş gibi görünüyorsa tedavi vakti de gelmiş demektir Ağız kuruluğunun nedenini anlamak, tedavi için tavsiye almak ve diş çürümelerine veya diş eti hastalıklarına yol açıp açmadığını görmek için bir dişçi muayenesi gerekir Eğer altta yatan bir rahatsızlıktan şüpheleniliyorsa bir dahiliye uzmanı muayenesi ile de ağız kuruluğuna yol açabilecek, altta yatan bir sağlık sorunu olup olmadığı kontrol edilebilir
Çoğu sağlık sorununa kıyasla ağız kuruluğunun neden olduğu aksaklıklar gündelik hayatı etkileyecek denli büyük değildir Yemek yerken ya da konuşurken az bir sıkıntıya girilir Ancak ağız kuruluğu sürekli hale gelmiş , tükürük salgısı çok az olan kişilerde ağız sağlığının bozulmasıyla sıkıntılar da artacaktır Ağız kokusu, yutkunma güçlüğü, ağız içindeki dokuların enfeksiyona karşı savunması hale gelmesi gibi problemler görülebilir Diş ve diş eti hastalıklarının görülme ihtimali de artacaktır
Öte yandan herkesin zaman zaman ağzı kuruyabilir Ancak kuruluk geçici mi yoksa kalıcı, bu durum ağız kuruluğunun sebebine bağlı olacaktır Geçmeyen, kronik ağız kuruluğu genellikle bazı ilaçların yan etkisi olarak meydana gelir Ağız kuruluğuna yol açan ilacın bırakılması veya değiştirilmesi kuruluk problemine çözüm getirebilir Kullandığınız ilacın ağız kuruluğuna yol açtığını düşünüyorsanız, size bu ilacı veren doktorla görüşmelisiniz Kendi kendinize ilaç almamalı ve doktorun verdiği bir ilacı da zamanından önce kendi kendinize bırakmamalısınız
Ağız Kuruluğu Belirtileri
Ağız kuruluğunda öne çıkan birkaç belirti vardır elbette ama adı üstünde ağızda kuruluk şikayeti ilk önemli belirtidir Bazı kişiler tükürük salgılarının kalın ve yapışkan bir hal aldığını, bu durumun konuşma ve yutkunmayı zorlaştırdığını belirtirler Ayrıca ağızda yanma veya batma hissi ve yemek yerken bazı yiyeceklere karşı hassasiyet, boğaz kuruluğu, ağız yaraları gibi şikayetler de ortaya çıkabilir
Bu tür belirtilerden şikayetçi olan kişiler ağız kuruluğunun sürekli olup olmadığına dikkat etmeli ve kuruluk geçmediği takdirde muayene olmalıdır Ağız kuruluğunun nedenini biliyor ve bununla yaşamayı öğrenmeniz gerekiyorsa, diş ve diş eti bakımına özen göstermeli ve düzenli olarak diş muayenesine gitmelisiniz
Ağız Kuruluğu Nedenleri
Ağız kuruluğunda tükürük bezleri yeterince tükürük salgılayamaz Zaman zaman herkes bundan şikayet edebilir ancak ender de olsa kronik ağız kuruluğu nedeniyle zorlanan kişiler de vardır Tükürük yeterli olmadığında hızla çoğalan bakteri ve mikropların ağız kokusu gibi istenmeyen sonuçları olabilir
Susuz kalmak: Vücut susuz kaldığında vücudun geneli farklı şekilde etkilenecektir ve bu sırada ağız kuruluğu da görülebilir Gün içerisinde yeterince su içmek bu nedenle önemlidir Eğer vücudun susuz kalması kusma, ishal, aşırı terleme gibi nedenlere bağlıysa, su ve sıvı tüketimi çok dikkate alınmalı, kesinlikle ihmal edilmemelidir
Ağızdan nefes almak: Alerji, sinüzit, burun eti gibi sebeplerle burundan nefes almayı zorlaştırır ve ağızdan nefes almak gerekir Özellikle gece ağzı açık uyuyan kişilerde ağız kuruluğu olması normaldir
Sigara: Sigar içen kişilerde sık sık ağız kuruluğu şikayetinin ortaya çıkması şaşırtıcı değildir İçerdiği onca kimyasal yüzünden sigara, ağızda gerektiği gibi ve yeterli tükürük üretilmesini engeller
İlaçlar: Özellikle antidepresanların ve diğer psikolojik rahatsızlıklar için reçete edilmiş bazı ilaçların, alerji veya tansiyon ilaçlarının, kas gevşetici ya da ağrı kesicilerin yan etkileri arasında ağız kuruluğu yer alır Düzenli olarak alınan bu tip ilaçların içerdiği kimyasallardan bazıları tükürük bezlerini olumsuz yönde etkilememektedir İlaçlar dışında yüz bölgesinde uygulanan radyasyon tedavisi ve kemoterapi ilaçları da ağız kuruluğuna yol açabilir
Stres: Tükürük üretimi sinir sistemi ile bağlantılı olduğundan stres altındayken, kaygılıyken, heycanlanıldığında veya panik atak ya da depresyon benzeri rahatsızlıklarda ağız kuruluğuna rastlanabilir
Sinir Hasarı: Baş ya da boyun bölgesinde sinir hasarına yol açan bir yaralanma yada ameliyat sonrası ağız kuruluğu ortaya çıkabilir
Hastalıklar: Ağız kuruluğu bazı hastalıkların belirtileri arasındadır Diyabet, Alzheimer, Sjögren sendromu, anemi, kistik fibrozis ağız kuruluğu yapan rahatsızlıklara örnek olarak verilebilir Ağız kuruluğu yapan bağışıklık sistemi hastalıklarında göz kuruluğu da görülebilir
Ağız Kuruluğu Tedavisi
Ağız kuruluğu tedavisi, bu şikayete yol açan sebebin ne olduğuna göre değişecektir Uzun yıllar ağız kuruluğunun yaşlanma ile ilgili olduğu düşünüldü Oysa bugün, yaşın ilerlemesinden ziyade yaşlılıkta ilaç kullanımının artmasıyla ilaçlar nedeniyle ağız kuruluğu oluştuğu biliniyor Ancak ağız kuruluğunu tedavi etmek amacıyla keniniz ilaçlarınızı kesmemelisiniz İlaçtan şüphelendiğiniz durumlarda en iyisi doktorunuza başvurmanızdır
Ağız kuruluğu şikayetini gidermek için aşağıdaki önerileri deneyebilirsiniz:
Gün içerisinde elinizin altında su bulundurmanız ve sık sık bu sudan yudumlar almanız önerilir
Kafeinli ve alkollü içecekleri içmemeniz işe yarayabilir Kafein ve alkol hem sık sık idrara çıkarak su kaybetmenize ve ağız kuruluğuna neden olabilir
Limon benzeri ekşi aromalı pastil ya da şekerlemeler tükürük salgısını arttırmaya yardımcı olur Şekersiz ürünleri tercih etmeniz daha iyi olur Aynı amaçla şekersiz sakız da çiğneyebilirsiniz
Dişçinizin ya da eczacınızın önereceği yapay tükürük tabletlerinden kullanabilirsiniz Bu tip ürünler jel, sprey ya da pastil şeklinde de satılabilmektedir
Ağız kuruluğu tükürük salgısının yetersizliğinden kaynaklanır Tıp dilinde ağız kuruluğuna ‘kserostomi‘ denir
Ağız kuruluğu bir hastalık olarak kabul edilmez ve daha çok bir ilacın yan etkisi ya da bir hastalık belirtisi olarak ortaya çıkar Tat alma duygusunda değişikliğe, çiğneme, yutma, konuşma zorluklarına yol açabilir Diş çürümesi riskini arttırır Tükürük salgısı yeterli olmadığında ağızdaki dokular zarar görebilir
Ağız kuruluğu sürekli hale gelmiş gibi görünüyorsa tedavi vakti de gelmiş demektir Ağız kuruluğunun nedenini anlamak, tedavi için tavsiye almak ve diş çürümelerine veya diş eti hastalıklarına yol açıp açmadığını görmek için bir dişçi muayenesi gerekir Eğer altta yatan bir rahatsızlıktan şüpheleniliyorsa bir dahiliye uzmanı muayenesi ile de ağız kuruluğuna yol açabilecek, altta yatan bir sağlık sorunu olup olmadığı kontrol edilebilir
Çoğu sağlık sorununa kıyasla ağız kuruluğunun neden olduğu aksaklıklar gündelik hayatı etkileyecek denli büyük değildir Yemek yerken ya da konuşurken az bir sıkıntıya girilir Ancak ağız kuruluğu sürekli hale gelmiş , tükürük salgısı çok az olan kişilerde ağız sağlığının bozulmasıyla sıkıntılar da artacaktır Ağız kokusu, yutkunma güçlüğü, ağız içindeki dokuların enfeksiyona karşı savunması hale gelmesi gibi problemler görülebilir Diş ve diş eti hastalıklarının görülme ihtimali de artacaktır
Öte yandan herkesin zaman zaman ağzı kuruyabilir Ancak kuruluk geçici mi yoksa kalıcı, bu durum ağız kuruluğunun sebebine bağlı olacaktır Geçmeyen, kronik ağız kuruluğu genellikle bazı ilaçların yan etkisi olarak meydana gelir Ağız kuruluğuna yol açan ilacın bırakılması veya değiştirilmesi kuruluk problemine çözüm getirebilir Kullandığınız ilacın ağız kuruluğuna yol açtığını düşünüyorsanız, size bu ilacı veren doktorla görüşmelisiniz Kendi kendinize ilaç almamalı ve doktorun verdiği bir ilacı da zamanından önce kendi kendinize bırakmamalısınız
Ağız Kuruluğu Belirtileri
Ağız kuruluğunda öne çıkan birkaç belirti vardır elbette ama adı üstünde ağızda kuruluk şikayeti ilk önemli belirtidir Bazı kişiler tükürük salgılarının kalın ve yapışkan bir hal aldığını, bu durumun konuşma ve yutkunmayı zorlaştırdığını belirtirler Ayrıca ağızda yanma veya batma hissi ve yemek yerken bazı yiyeceklere karşı hassasiyet, boğaz kuruluğu, ağız yaraları gibi şikayetler de ortaya çıkabilir
Bu tür belirtilerden şikayetçi olan kişiler ağız kuruluğunun sürekli olup olmadığına dikkat etmeli ve kuruluk geçmediği takdirde muayene olmalıdır Ağız kuruluğunun nedenini biliyor ve bununla yaşamayı öğrenmeniz gerekiyorsa, diş ve diş eti bakımına özen göstermeli ve düzenli olarak diş muayenesine gitmelisiniz
Ağız Kuruluğu Nedenleri
Ağız kuruluğunda tükürük bezleri yeterince tükürük salgılayamaz Zaman zaman herkes bundan şikayet edebilir ancak ender de olsa kronik ağız kuruluğu nedeniyle zorlanan kişiler de vardır Tükürük yeterli olmadığında hızla çoğalan bakteri ve mikropların ağız kokusu gibi istenmeyen sonuçları olabilir
Susuz kalmak: Vücut susuz kaldığında vücudun geneli farklı şekilde etkilenecektir ve bu sırada ağız kuruluğu da görülebilir Gün içerisinde yeterince su içmek bu nedenle önemlidir Eğer vücudun susuz kalması kusma, ishal, aşırı terleme gibi nedenlere bağlıysa, su ve sıvı tüketimi çok dikkate alınmalı, kesinlikle ihmal edilmemelidir
Ağızdan nefes almak: Alerji, sinüzit, burun eti gibi sebeplerle burundan nefes almayı zorlaştırır ve ağızdan nefes almak gerekir Özellikle gece ağzı açık uyuyan kişilerde ağız kuruluğu olması normaldir
Sigara: Sigar içen kişilerde sık sık ağız kuruluğu şikayetinin ortaya çıkması şaşırtıcı değildir İçerdiği onca kimyasal yüzünden sigara, ağızda gerektiği gibi ve yeterli tükürük üretilmesini engeller
İlaçlar: Özellikle antidepresanların ve diğer psikolojik rahatsızlıklar için reçete edilmiş bazı ilaçların, alerji veya tansiyon ilaçlarının, kas gevşetici ya da ağrı kesicilerin yan etkileri arasında ağız kuruluğu yer alır Düzenli olarak alınan bu tip ilaçların içerdiği kimyasallardan bazıları tükürük bezlerini olumsuz yönde etkilememektedir İlaçlar dışında yüz bölgesinde uygulanan radyasyon tedavisi ve kemoterapi ilaçları da ağız kuruluğuna yol açabilir
Stres: Tükürük üretimi sinir sistemi ile bağlantılı olduğundan stres altındayken, kaygılıyken, heycanlanıldığında veya panik atak ya da depresyon benzeri rahatsızlıklarda ağız kuruluğuna rastlanabilir
Sinir Hasarı: Baş ya da boyun bölgesinde sinir hasarına yol açan bir yaralanma yada ameliyat sonrası ağız kuruluğu ortaya çıkabilir
Hastalıklar: Ağız kuruluğu bazı hastalıkların belirtileri arasındadır Diyabet, Alzheimer, Sjögren sendromu, anemi, kistik fibrozis ağız kuruluğu yapan rahatsızlıklara örnek olarak verilebilir Ağız kuruluğu yapan bağışıklık sistemi hastalıklarında göz kuruluğu da görülebilir
Ağız Kuruluğu Tedavisi
Ağız kuruluğu tedavisi, bu şikayete yol açan sebebin ne olduğuna göre değişecektir Uzun yıllar ağız kuruluğunun yaşlanma ile ilgili olduğu düşünüldü Oysa bugün, yaşın ilerlemesinden ziyade yaşlılıkta ilaç kullanımının artmasıyla ilaçlar nedeniyle ağız kuruluğu oluştuğu biliniyor Ancak ağız kuruluğunu tedavi etmek amacıyla keniniz ilaçlarınızı kesmemelisiniz İlaçtan şüphelendiğiniz durumlarda en iyisi doktorunuza başvurmanızdır
Ağız kuruluğu şikayetini gidermek için aşağıdaki önerileri deneyebilirsiniz:
Gün içerisinde elinizin altında su bulundurmanız ve sık sık bu sudan yudumlar almanız önerilir
Kafeinli ve alkollü içecekleri içmemeniz işe yarayabilir Kafein ve alkol hem sık sık idrara çıkarak su kaybetmenize ve ağız kuruluğuna neden olabilir
Limon benzeri ekşi aromalı pastil ya da şekerlemeler tükürük salgısını arttırmaya yardımcı olur Şekersiz ürünleri tercih etmeniz daha iyi olur Aynı amaçla şekersiz sakız da çiğneyebilirsiniz
Dişçinizin ya da eczacınızın önereceği yapay tükürük tabletlerinden kullanabilirsiniz Bu tip ürünler jel, sprey ya da pastil şeklinde de satılabilmektedir