Aids Nedİr? Nasil Bİr Hastaliktir?

Aids Nedİr? Nasil Bİr Hastaliktir? eyis nedir AIDS bulaşıcı bir virüs hastalığıdır Mikrobu HIV adı verilen virüstür HIV girdiği vücudun, mikroplara aleyhinde atama yeteneğini karşılayan bağışıklık sistemini etkileyip değil eder Direnci azalan vücutta, HIV’in etkisi yanına, değişik mikroplar (bakteri mantar,virüs, prozoton) cilt,solunum,sindirim ve merkez sinir sistemi gibi muhtelif doku ve organlara yerleşip hastalıklara neden olurlar Keza vücutta bazı kanserler oluşabilir HIV bulaştıktan sonradan, kişinin hayat koşullarına ve beden direncine tarafından, AIDS hastalığı belirtileri 312 sene, hatta daha uzun zaman daha sonra ortaya çıkar AIDS’in tedavisi için yeni ilaçlar bulunmuş ve kullanılmaya başlanmıştır Üç ilacın birlikte kullanımı ile başarılı sonuçlar alınmaktadır Oysa ilaçlar fazla pahalıdır ‘HIV pozitif’ denilen HIV taşıyıcısı kişiye virüsün daima bulaşması AIDS’in daha süratli gelişmesine niçin olabildiğinden, yeni bulaşmalar önlenmelidir Taşıyıcılarda,uyumlu bir yaşam,iyi beslenme,stresten uzak durma, sürekli tıbbi bakım, AIDS hastalığı belirtilerini yıllarca geciktirebilir HIV NASIL BULAŞIR? Kan, cinsel ilişki ve anneden bebeğe elde etmek üzere üç yolla bulaşır KAN İLE BULAŞIR AIDS hastasının ve taşıyıcısının kanında HIV bulunur HIV’li kanla bulaşma çeşitli şekillerde olur; Kontrolsüz kan nakli ile bulaşma olur *Kullanılmış ve dezenfekte edilmemiş; enjektör,iğne,cerrahi aletler,diş hekimliği aletleri,dövme aletleri,akupunktur iğneleri,jilet,makas gibi bütün kesici ve delici aletler ile bulaşma olabilmektedir *HIV’li erkek ve kadının cinsel organlarındaki kanamalarının ve adet kanının penise, vajinaya ve ağıza teması ile de bulaşma olabilir *Damar içi uyuşturucu kullananların paylaştıkları iğne, şırınga ve uyuşturucu madde eritilen kaşıklar ile bulaşma olmaktadır *HIV’li organ,doku ve sperm nakli ile ile de bulaşma olasılığı vardır CİNSEL İLİŞKİ İLE BULAŞIR HIV kanda bulunduğu gibi erkeğin sperm sıvısında, kadının vajina salgısında da bulunur Cinsel ilişki esnasında; Vajina,penis,anüs mukozasından veya ağızdaki zedelenmiş doku veya çatlaklardan vücuda girerek;erkekten kadına; kadından erkeğe; erkekten erkeğe veya kadından kadına bulaşabilir AIDS’ten başka cinsel ilişki ile bulaşan kayda değer hastalıklar bel soğukluğu (gonore), frengi (sifiliz),ve Viral hapatittir (bulaşıcı sarılık) ANNEDEN BEBEĞE BULAŞIR HIV,hasta ya da taşıyıcı anneden bebeğine hamilelik,doğum veya emzirme sırasında bulaşabilir HIV pozitif kadının doğuracağı çocuğa HIV’in geçme oranı %30 kadardır Sütle geçebilme oranı fazla olmamakla birlikte infekte annelere emzirme önerilmez Gebelik ve HIV ile ilgili bilgiler için AIDS Danışma Merkezine başvurunuz HIV’in Bulaşmadığı Durumlar HIV günlük yaşamda,benzer odada bulunma,aynı okulda okuma,benzer havayı soluma ile bulaşmazHIV sağlam deriden geçemez *Tükürük,gözyaşı,ter,aksırma,öksürük,idrar,dışkı *El sıkma,deriye dokunmak,okşama,kucaklama,yanaktan ve elden öpme *Yiyecekler,içecekler,çatal,kaşık,kadeh,tabak,tel efon *Tuvalet,duş,musluk,yüzme havuzu,deniz,sauna,hamam *Sivrisinek ve öteki böceklerin sokması,kedi,köpek ve öteki hayvanlarla yaşamak HIV’in bulaşmasına niçin olmazlar AIDS’ten Nasıl Korunalım? KONTROLSÜZ KAN NAKLİNE VE VİRÜSLÜ KAN BULAŞMIŞ ALETLERİN KULLANILMASINA MÜSADE VERMEYİN *Kan naklinde AIDS testi yapılmamış, kontrolsüz kan katiyen kullanılmamalıdır *Kullanılmış ve dezenfekte edilmemiş enjektör,iğne,cerrahi aletler,tıraş bıçağı,makas,diş hekimliği aletleri,akupuntur iğnelerini kesinlikle kullanmayın ve size kullanılmasına izin vermeyin Böyle işlemlerde bir kere kullanılıp atılan vasıtagereç kullanılmalı veya kullanılan aletler kesinlikle dezenfekte ya da steril edilmelidir *Bedeniniz sizindirSize uygulanacak işlemler esnasında aklınıza takılan soruları karşınızdakine sormaktan çekinmeyin *HIV fazla kişi deneme sonucunu öğrendaktan sonra şüphesiz kan vermemelidir *HIV’li sperm sıvısı,genital değişken ve kan bulaşmış makine ve eşyanın zarar görmüş dokuya teması ile de HIV’in bulaşabileceğini unutmayın Yaralarınızı bantla kapayarak kendinizi koruyun CİNSEL İLİŞKİ EN MANÂLI BULAŞMA YOLUDUR Hıv her türlü cinsel ilişki ile bulaşır Güvenli cinsel yaşam kurallarına uyularak cinsel yolla bulaşmadan korunulur Cinsel ilişkide KORUYUCU KILIF (prezervatif, kondom, kaput) kullanın Kurduğunuz ilişkinin güvenli olmayan olmayacağını düşünseniz bile prezervatif kullanımını ihmal etmeyin Koruyucu kılıf en büyük dostunuzdur Çoğumuz HIV’in fahişelerde,uyuşturucu kullananlarda,eşcinsellerde bulunduğunu ve kendimize HIV ‘in geçmeyeceğini sanırız Ama AIDS belirtilmiş bir sosyal grubun hastalığı değildir Hastalığın mikrobu olan HIV, Nesil,halk,renk,din,yaş farkı gözetmeksizin herkese bulaşabilir HIV, kontrolsüz kan verilmesi, HIV ile kirlenmiş makine kullanılması gibi kişinin elinde olmayan nedenlerle ya da kişinin kendisinin veya cinsel eşinin HIV artı kişilerle prezervatif kullanmadan ilişki kurması durumunda kişiye ve eşine bulaşabilir HIV pozitif olan kendisini ve cinsel eşini gözetmek için her türlü cinsel ilişkisinde prezervatif kullanmalıdır AIDS’ e Aleyhinde Güvenli Cinsel Hayat Nasıl Olmalıdır? Cinsel yaşamını teminat altına elde etmek isteyenler için seçenekler: *HIV taşımayan kişi ile iki taraflı sadakate dayalı ilişki kurmak *Vajinal ,anal ,oral (bayan veya erkek) bütün cinsel ilişkilerde prezervatif göstermek CİNSEL YAŞAMDA BİLİNMESİ YARARLI BİLGİLER: *Cinsel eş sayısının fazlalığının HIV bulaşma riskini arttıran bir unsur olduğu bilinmektedir *Kişide cinsel yolla bulaşan bel soğukluğu,frengi gibi bir rahatsızlık varsa, cinsel ilişki ile hastalığın başkasına bulaşacağını ve HIV ‘in kendisine bulaşma olasılığının artacağını unutmamalıdır *Alkol ve uyuşturucular içten ve sağlıklı düşünmeyi engelleyerek, cinsel ilişki esnasında olumsuz davranışlara niçin olabilir *Başkasının iç çamaşırlarını kullanmakla AIDS bulaşmaz, fakat bel soğukluğu, mantar hastalıkları, uyuz böceği, kasık biti geçebilir Danışmanlık Hizmeti HIV ‘in bulaşması, hastalıktan korunma, deneme yaptırma, AIDS hastalığı, hastaların bakım ve tedavisi ile ilgili bilgileri almak isteyenlere danışmanlık hizmeti verilir Deneme yaptırmadan önce ve daha sonra danışmanlık hizmeti mutlaka alınmalıdır Laboratuvar Tanısı HIV vücutta çeşitli hücrelere girerek çoğalır ve vücuda yerleşir HIV infeksiyonlu birey yaşamının sonuna dek ‘’virüs taşıyıcısı’’ olarak kalır ve HIV taşıyan kişiye HIV pozitif denir HIV’ karşı, vücutta 23 ay içinde antikorlar oluşur Bu antikorlar kan serumunda antiHIV testi (ELİSA) yapılarak saptanır Antikor oluşmadan yapılacak testin bir değeri yoktur Tez tanı için bazı deneme kitleri hazırlanmıştır Bu testler 10 dakika değin kısa bir sürede sonuç verebilmektedir Oysa artı sonuçların mutlaka test yapılan bir merkezde doğrulanması gerekir Ivedi teşhis testi yaptıracak olanlar testten önce ve testten sonradan mutlaka danışmanlık hizmeti almalıdır Danışmanlık hizmeti almadan testin yapılması yanlıştır Danışmanlık hizmeti ilgili kuruluşlarda verilmektedir Test yaptırmak isteyen data almalı ve kendi iradesi ile test yaptırmaya karar vermelidir Testin sonucunun artı olduğuna karar verilirse bu kişiye ‘ seropozitif’ denir Deneme sonucu Fazla olan kişilere AIDS için doğrulama testi de mutlaka yapılmalıdır Seropozitif kişi benzer Zamanda ‘ HIV pozitif’ tir HIV artı kişi hastalık belirtileri 312 sene sonradan ortaya çıkıncaya kadar dinç görünür, zorunlu önlemleri almazsa hastalığı başkalarına bulaştırabilir AIDS Hastalığı Belirtileri Vücut direnci zayıflayan hastada normalde zararsız olan , hafif geçen ya da ender rastlanan bazı hastalıklar belirir Ayrıca lenf bezlerinde büyümeler, ağız, yemek borusu Ve deride tekrarlayan inatçı uçuk, pamukçuk,yara ve lekeler nedeni bilinmez uzun süreli alev, gece terlemeleri, kilo kaybı, ishal, öksürük, cinsel organlarda uzun vakit iyileşmeyen yaralar, tüberküloz, akciğer hastalıkları, zona gibi belirtiler ortaya çıkar Kişide bu belirtilerin Ancak birkaç tanesinin bir arada bulunması durumunda AIDS düşünülmelidir Emin tanı İçin antiHIV testi yapılır Kaposi sarkomu , bir takım lenfomalar , beyin, akciğer ve göz iltihapları da HIV enfeksiyonunu düşündüren kayda değer belirtilerdendir HIV’ in Dezenfeksiyonu Spermdeki ve vajina salgısındaki HIV dış ortamda birkaç saatte, kuruduğunda yarım saatte ölür HIV kurumuş kanda da kısa zamanda ölür Hastanın yada seropozitif kan, sperm ve vajina salgısının bulaştığı eşyadaki hıv’ in öldürülmesi : *Birkaç dakika kaynatarak yada 60 C de 30 dakika ısıtarak virüs öldürülür *Sulandırılmış çamaşır suyu bağlantı ettiği HIV’i 30 dakika içinde öldürür Sodyum hipoklorit, çamaşır suyunda yer alan etkin maddedir, içinde klor vardır Çamaşır suyu şişesinin üzerindeki tarifeye kadar ( genelde 10 defa ) sulandırılarak kullanılır Sulandırılan çamaşır suyunda klor kokusu bulunmalıdır Çamaşır suyu kullanılacağı vakit sulandırılmalıdır, durmakla bozulur Çamaşır suyu madensel eşyaya zarar verir Derinin HIV ‘ den Arındırılması Su ve sabunla ayrıntılarıyla yıkama ile bütün mikroplar gibi HIV de deriden uzaklaştırılır Yıkandıktan sonra derinin içki ile temizlenmesi uygun olur Yaralanma olduğunda yara yeri önce sabun ve su ile yıkanmalı , arkasında tentürdiyot ya da betadin gibi bir antiseptik ile temizlenmelidir EĞER AİDSLİ İSENİZ: En yakınlarınızın hatta sıhhat personelinin sizlere gösterdiği negatif tutumu anlamaya çalışın, onlar bu konuda bilgisiz, ve siz onlara kendi vefat korkularını hatırlatıyorsunuz ve sizi anlamaya kastetmek onlara fazla acı geliyor olabilir Unutmayın siz bu şartlarda kendinizle birlikte çevrenizi de eğitmek zorundasınız Çevrenizdekiler hastalığı tanıdıkça siz daha dar edeceksiniz DENEME ÖNCESİ HIV DANIŞMANLIĞI 1Ilk Olarak artı sonucun ne kavrayış geldiğini tartışıp, netleştirin (mesela pozitif sonucun aids hastalığı anlamına gelmediği oysa virüsle karşılaşıldığını gösterdiği gibi) 2Olumsuz sonucun ne anlama geldiğini tartışın (virüsün tespiti için bir zaman geçmesi gerektiği yakın zamandaki belirsiz ilişki için bitmiş muayene gerekebileceği) 3Korku ve kaygılarınızı tartışın (gerçekçi olmayan korkuların giderilmesi) 4Deneme yptırmanın avantajlarını anlamaya çalışın 5Testin fazla çıkması halinde gerekli önlemleri alın 6 Geçmişte yaşanmış ciddi stresleri hatırlayın ve kaldıramayacak gibiyseniz takviye arayın 7Test sonuçlarının gizlilik durumunu tartışın, kimlerin sonuçları gördüğünü sorun Eğer kurumu mahremiyet sağlayamıyorsa, test sonuçlarını gizliliğini karşılayan ve rahat aids danışmanlığı veren kurumları bulun 8Seropozitifliğin sosyal durumunu nasıl etkileyecebileceğini tartışın (iş durumu sosyal güvencenin durumu gibi) 9Yüksek tehlikeli davranışları ve bunların azaltılmasına yönelik önerileri öğrenmeye çalışın DENEME SONRASI DANIŞMANLIK 1Deneme sonuçlarının yorumlanması: Yalnış anlamaları gidermeye çalışın (“negatif sonuç sizin bağışık olduğunuz anlamına gelmez, bundan sonrada virüsü alabilirsiniz) 2Bulaştırmanın önlenmesine yönelik önerileri dinleyin (yüsek riskli davranışlar ve bulaştırmayı önleyici ilkeleri anlayın) 3Kan verme sperm ve organ bağışından kaçınılmasını ve üstüne kan bulaşabilecek traş bıçağı, manikür aletleri gibi aletleri kimseyle paylaşmamasını önerilerini akılda tutun 4Yerinde tıbbi ve psikolojik yardım noktalarına yönelin 5Aile, arkadaş ve derneklerin desteğini sağlayın (işyerinde en güvenilir arkadaşla konuşulabilirsiniz,Aile, öğretmenlerle, danışman birlikte mülâkat yapabilir) 6Latent dönemin 15 yıldan pozitif sürebileceği, tedavideki yeni gelişmelerle belkide kür (bütün çare) şansı olabileceği gibi optimistik(iyimser) hayaller kurmanızın gerçekte sizi hayata daha fazla bağlayacağını ve vucut direncini arttıracağını unutmayın Danışmanlık mümkünse hastayla birlikte aileye, işçevresine ve mektep çevresine de sağlanmalıdır İntahar girişim riskinin seronegatif olup aynı yaş ve sosyal konumdaki gruba oranla 30 kat artı olduğunu unutmayın Karşılaşmadan hemencecik sonra yapılacak müdahale etme “post exposure tedavisinin, HIV le tesadüf riskini %80 azaltabileceğini unutmayın Perinatal bulaşmanın önlenmesi için yapılacak proflaktik yaklaşımın çocuğun hayatını kurtarabileceğini unutmayın Aidsle ilgili olarak kullandığınız ilaçların bunalım, can sıkıntısı gibi bozukluklara neden olabileceğini unutmayın