Türkiyedeki Nehir Adları,dere adları nelerdir,çay isimleri
Türkiyedeki Akarsuların isimleri
Bölgelere tarafından Nehir Adları
Akarsu Adları
Türkiye ’ nin coğrafi konumu, çok değişik bölgelerdeki denizlere ve kapalı havzalara dağılan çok karışık bir çay ağı yaratır Kıyıya paralele uzanan sıradağların denize bakan yüzlerinde hızlı akışlı, kısa boylu çok sayıda akarsu görülür Büyük akarsular ise, bu dağları enine yararak, yer yer vadilerini ayrıntılarıyla derinleştirip genişleterek uzanırlar
AKDENİZ BÖLGESİ ’NDEKİ AKARSULAR
SEYHAN
Zamantı Suyu ile Göksü Irmağı ’ nın Adana il sınırları içinde, Dezmir Dağı yakınlarında birleşmesiyle oluşur Güneye dürüst akarak Toros Dağları ’ nı aşar ve Adana Ovası ’ na çıkar Burada sağdan en önemli kolu Çakıt Suyu ’ nu alır Ovada menderesler çizdikten sonradan Tarsus Çayı ağzının 3 kilometre doğusunda Deli Burun adı bahşedilen bir çıkıntı oluşturarak Akdeniz ’ e dökülür Uzunluğu 560 km ’ dir
CEYHAN
Söğütlü ve Hurma Çayları ’ nın birleşmesi ile oluşur Göksun Çayı ’ nı aldıktan daha sonra Berit ve Engizek Dağları arasındaki dar ve ormanlık boğazlardan geçip, Maraş Dağı ’ nın batı uzuna yönelir ve buralarda en önemli kolu olan Aksu ‘ yu alır Amanos Dağları ’ nın batısından geçerek güneye iner, daha sonra Bahçe ’ den gelen Bulanık Suyu ’ nu alır ve Çukurova ’ ya çıktıktan sonra bir çok menderes çizerek, Doğu yönünde Yumurtalık (Aya) Limanı ’ nın önündeki deltayı oluşturup denize dökülür Uzunluğu 509 km ’ dir
ASİ IRMAĞI
Suriye ’ den doğup Türkiye ’ de Akdeniz ’ e dökülen 380 km uzunluğundaki ırmağın 92 km ’ si Türkiye topraklarında akar Suriye ’ de, Lübnan ve Antilübnan Dağları arasından doğar Bir vakit TürkiyeSuriye sınırını çizdikten sonra Amanos ve Adale Dağları arasından geçip Amik Ovası ‘ nı sulayarak Samandağı önünde Akdeniz ’ e dökülür Kışın ve ilkbaharda en yüksek debiye ulaşan suları yazın azalır
MANAVGAT ÇAYI
Batı Toroslar ’ ın güney yamaçlarından doğar (Akdağlar) Güneye içten ağaçlık bir bölge içind akar Manavgat ’ ın 3 km dek kuzeyinde meşhur Manavgat Çağlayanı ’ nı oluşturur Manavgat Çağlayanı ’ ndan sonradan çayın suları hızını yitirerek Antalya Körfezi ’ ne dökülür Uzunluğu 93 km ’ dir Ülkemizin debisi en düzenli olan akarsuları arasındadır Üzerinde kurulan Oymapınar Barajı, 1980 de işletmeye açıldı
DALAMAN ÇAYI
Teke yöresini batısında Yeşilgöl Dağı ’ ndan doğar, Horzam adı ile kuzeye akarak Acıpayan Ovası ’ na girer Kireniş Suyu adıyla güneybatıya kıvrılarak Dalaman Ovası ’ na iner ve Akdeniz ’ e dökülür Uzunluğu 229 km ’ dir
AKSU ÇAYI
Eğridir Gölü ’ nden doğar Antalya ’nın 18 km doğusunda Aksu bucağından geçerek Akdeniz ’ e dökülür Uzunluğu 136 km ’ dir Yer altı suları ile beslenir Yıl boyu suları boldur
GÖKSU
Toroslar ’ da Kartal Dağı ’ ndan doğarak, Taşeli Yaylası ’ ndan geçip Silifke yakınında Akdeniz ’ e dökülen Göksu Irmağı ’ nın uzunluğu 308 km ’ dir
MARMARA BÖLGESİ ’NDEKİ AKARSULAR
SUSURLUK ÇAYI
Simav kasabasının güneyinde Şaphane Dağı ’nın Kalaycıkırı Tepesi ’nden doğar Simav Ovası ’ndan ve benzer adı taşıyan gölden geçer Dağlar arasında daralıp genişleyen bir vadiden geçtikten sonradan Sındırgı yakınında kuzeye yönelen çay, buraya dek Simav Çayı adını taşır Balıkesir Ovası ’nın doğusundan geçerek Susurluk Ovası ’ na iner Karacabey Ovası ve Güney Marmara Dağları arasındaki Karacabey Boğazı ’ ndan geçerek Tirilya ve Ballıkaya açıklarında Marmara Denizi ’ ne dökülür Bu kesimi küçük tonajlı gemilerin ulaşımına olanaklıdır Uzunluğu 321 km olan Susurluk Çayı ’ nın en manâlı kolları, Kocaçay ve Kirmasti Suyu ’ dur Yazın ırmağın suları azalarak derinliği 25 cm ye ’ düşer
GÖNEN ÇAYI
Kazdağı eteklerinden doğan Gönen Çayı, Bakırçay, Kazak ve Akkayası çaylarını aldıktan sonra büyür ve güneybatıkuzeydoğu doğrultusunda sıcacık boğazlar içinde akarak Gönen Ovası ’ na iner Burada alüvyonlar içerisinde kıvrımlar yapan ırmak, batıdan Kocadere ’ yi, doğudan Çakıroba Çayı ’ nı alarak Misakça ’ nın batısında Marmara Denizi ’ ne dökülür Uzunluğu 134 km olan bu çayın rejimi oldukça düzensizdir
ERGENE IRMAĞI
Meriç ırmağının kollarından biridir Uzunluğu 281 km olan Ergene, Istıranca Dağları ’ nda Karatepe ’ nin eteklerinden doğar Muratlı kasabasının aşağısında Çorlu Suyu ile birleşir Alpullu, Pehlivanköy ve Uzunköprü ’ nün önünden geçtikten sonradan İpsala ’ nın kuzeyinde Meriç ’ e karışır
EGE BÖLGESİ ’ DE OYSA AKARSULAR
GEDİZ IRMAĞI
Uzunluğu 350 km , akaçlama havzası 17 500km2 ’ dir Murat Dağı ’ nın batı ve kuzey yamaçlarından inen derelerin, Şaphane Dağı ’ ndan inen akarsularla bileşmesi ile oluşur Dalgalı yaylalar içinde önce güneybatı daha sonra batı yönünde akar Kunduzlu, Selende, Deliinis ve Demrek çaylarını, Kula kesiminden gelen suları aldıktan sonradan güneye döner Salihli yakınlarında bakımlı bir boğazdan geçerek Gediz Ovası ’ na iner Ovayı geçerken de Alaşehir ve Kum Çaylarını alan Gediz, Manisa ve Menemen önünden bir delta ovasına çıkar İzmir Körfezi ’ nin kuzeyinde Foça ile Çamaltı tuzlası arasından denize dökülür Taşıdığı alüvyonlarla İzmir Körfezi ’ nin ağzını tıkama tehlikesini doğuran Gediz Irmağı ’ nın ağzı, 1886 ’ da batıya çevrilerek bugünkü yatağına oturtuldu
BÜYÜK MENDERES IRMAĞI
Eski adı Maiandros olan Büyük Menderes, Banaz Çayı ve Küfi Suyu ’ nun kollarının birleşmesi ile oluşur Sarayköy önünde ovaya çıkarak, Denizli önünden geçip Çürüksu ’ yla birleşir ve batıya içten yönelir Nazilli, Aydınlatılmış, Söke kentlerinin önünden geçer, güneybatıya dönüp Ege Denizi ’ ne dökülür Uzunluğu 450 km, havzası 24 250 km2 ’ dir Büyük Menderes Menteşe yöresinden gelen Vandolas Çayı, Akçay ve Çine Suyu ile birleşip alüvyonlarıyla Söke ’ ye dek uzanan bir ovayı doldurur
MINIK MENDERES IRMAĞI
Bozdağı ’ ndan doğan dere, birleşen ufak kollarla büyüyerek güneye dürüst iner Beyder kasabası yakınlarında, Boz ve Aydınlatılmış Dağları ’ nın birbirinden gitgide artarak açılan ve alçalan tepeleri arasındaki geniş havzasında batıya doğru akar Torbalı yakınlarında güneye dönen çay, Selçuk önünde Ege Denizi ’ ne delta yaparak dökülür Uzunluğu 175 km ’ dir Irmak kışın kabarır ve sağnak yağışlar olduğunda, özellikle delta alanı üstünde yatağından taşarak geçici bataklıklar oluşturur Yazın ise, suları çok azdır Getirdiği alüvyonlar tarihi Efes kentinin kıyıdan uzaklaşmasına neden olmuştur *
Türkiyedeki Akarsuların isimleri
Bölgelere tarafından Nehir Adları
Akarsu Adları
Türkiye ’ nin coğrafi konumu, çok değişik bölgelerdeki denizlere ve kapalı havzalara dağılan çok karışık bir çay ağı yaratır Kıyıya paralele uzanan sıradağların denize bakan yüzlerinde hızlı akışlı, kısa boylu çok sayıda akarsu görülür Büyük akarsular ise, bu dağları enine yararak, yer yer vadilerini ayrıntılarıyla derinleştirip genişleterek uzanırlar
AKDENİZ BÖLGESİ ’NDEKİ AKARSULAR
SEYHAN
Zamantı Suyu ile Göksü Irmağı ’ nın Adana il sınırları içinde, Dezmir Dağı yakınlarında birleşmesiyle oluşur Güneye dürüst akarak Toros Dağları ’ nı aşar ve Adana Ovası ’ na çıkar Burada sağdan en önemli kolu Çakıt Suyu ’ nu alır Ovada menderesler çizdikten sonradan Tarsus Çayı ağzının 3 kilometre doğusunda Deli Burun adı bahşedilen bir çıkıntı oluşturarak Akdeniz ’ e dökülür Uzunluğu 560 km ’ dir
CEYHAN
Söğütlü ve Hurma Çayları ’ nın birleşmesi ile oluşur Göksun Çayı ’ nı aldıktan daha sonra Berit ve Engizek Dağları arasındaki dar ve ormanlık boğazlardan geçip, Maraş Dağı ’ nın batı uzuna yönelir ve buralarda en önemli kolu olan Aksu ‘ yu alır Amanos Dağları ’ nın batısından geçerek güneye iner, daha sonra Bahçe ’ den gelen Bulanık Suyu ’ nu alır ve Çukurova ’ ya çıktıktan sonra bir çok menderes çizerek, Doğu yönünde Yumurtalık (Aya) Limanı ’ nın önündeki deltayı oluşturup denize dökülür Uzunluğu 509 km ’ dir
ASİ IRMAĞI
Suriye ’ den doğup Türkiye ’ de Akdeniz ’ e dökülen 380 km uzunluğundaki ırmağın 92 km ’ si Türkiye topraklarında akar Suriye ’ de, Lübnan ve Antilübnan Dağları arasından doğar Bir vakit TürkiyeSuriye sınırını çizdikten sonra Amanos ve Adale Dağları arasından geçip Amik Ovası ‘ nı sulayarak Samandağı önünde Akdeniz ’ e dökülür Kışın ve ilkbaharda en yüksek debiye ulaşan suları yazın azalır
MANAVGAT ÇAYI
Batı Toroslar ’ ın güney yamaçlarından doğar (Akdağlar) Güneye içten ağaçlık bir bölge içind akar Manavgat ’ ın 3 km dek kuzeyinde meşhur Manavgat Çağlayanı ’ nı oluşturur Manavgat Çağlayanı ’ ndan sonradan çayın suları hızını yitirerek Antalya Körfezi ’ ne dökülür Uzunluğu 93 km ’ dir Ülkemizin debisi en düzenli olan akarsuları arasındadır Üzerinde kurulan Oymapınar Barajı, 1980 de işletmeye açıldı
DALAMAN ÇAYI
Teke yöresini batısında Yeşilgöl Dağı ’ ndan doğar, Horzam adı ile kuzeye akarak Acıpayan Ovası ’ na girer Kireniş Suyu adıyla güneybatıya kıvrılarak Dalaman Ovası ’ na iner ve Akdeniz ’ e dökülür Uzunluğu 229 km ’ dir
AKSU ÇAYI
Eğridir Gölü ’ nden doğar Antalya ’nın 18 km doğusunda Aksu bucağından geçerek Akdeniz ’ e dökülür Uzunluğu 136 km ’ dir Yer altı suları ile beslenir Yıl boyu suları boldur
GÖKSU
Toroslar ’ da Kartal Dağı ’ ndan doğarak, Taşeli Yaylası ’ ndan geçip Silifke yakınında Akdeniz ’ e dökülen Göksu Irmağı ’ nın uzunluğu 308 km ’ dir
MARMARA BÖLGESİ ’NDEKİ AKARSULAR
SUSURLUK ÇAYI
Simav kasabasının güneyinde Şaphane Dağı ’nın Kalaycıkırı Tepesi ’nden doğar Simav Ovası ’ndan ve benzer adı taşıyan gölden geçer Dağlar arasında daralıp genişleyen bir vadiden geçtikten sonradan Sındırgı yakınında kuzeye yönelen çay, buraya dek Simav Çayı adını taşır Balıkesir Ovası ’nın doğusundan geçerek Susurluk Ovası ’ na iner Karacabey Ovası ve Güney Marmara Dağları arasındaki Karacabey Boğazı ’ ndan geçerek Tirilya ve Ballıkaya açıklarında Marmara Denizi ’ ne dökülür Bu kesimi küçük tonajlı gemilerin ulaşımına olanaklıdır Uzunluğu 321 km olan Susurluk Çayı ’ nın en manâlı kolları, Kocaçay ve Kirmasti Suyu ’ dur Yazın ırmağın suları azalarak derinliği 25 cm ye ’ düşer
GÖNEN ÇAYI
Kazdağı eteklerinden doğan Gönen Çayı, Bakırçay, Kazak ve Akkayası çaylarını aldıktan sonra büyür ve güneybatıkuzeydoğu doğrultusunda sıcacık boğazlar içinde akarak Gönen Ovası ’ na iner Burada alüvyonlar içerisinde kıvrımlar yapan ırmak, batıdan Kocadere ’ yi, doğudan Çakıroba Çayı ’ nı alarak Misakça ’ nın batısında Marmara Denizi ’ ne dökülür Uzunluğu 134 km olan bu çayın rejimi oldukça düzensizdir
ERGENE IRMAĞI
Meriç ırmağının kollarından biridir Uzunluğu 281 km olan Ergene, Istıranca Dağları ’ nda Karatepe ’ nin eteklerinden doğar Muratlı kasabasının aşağısında Çorlu Suyu ile birleşir Alpullu, Pehlivanköy ve Uzunköprü ’ nün önünden geçtikten sonradan İpsala ’ nın kuzeyinde Meriç ’ e karışır
EGE BÖLGESİ ’ DE OYSA AKARSULAR
GEDİZ IRMAĞI
Uzunluğu 350 km , akaçlama havzası 17 500km2 ’ dir Murat Dağı ’ nın batı ve kuzey yamaçlarından inen derelerin, Şaphane Dağı ’ ndan inen akarsularla bileşmesi ile oluşur Dalgalı yaylalar içinde önce güneybatı daha sonra batı yönünde akar Kunduzlu, Selende, Deliinis ve Demrek çaylarını, Kula kesiminden gelen suları aldıktan sonradan güneye döner Salihli yakınlarında bakımlı bir boğazdan geçerek Gediz Ovası ’ na iner Ovayı geçerken de Alaşehir ve Kum Çaylarını alan Gediz, Manisa ve Menemen önünden bir delta ovasına çıkar İzmir Körfezi ’ nin kuzeyinde Foça ile Çamaltı tuzlası arasından denize dökülür Taşıdığı alüvyonlarla İzmir Körfezi ’ nin ağzını tıkama tehlikesini doğuran Gediz Irmağı ’ nın ağzı, 1886 ’ da batıya çevrilerek bugünkü yatağına oturtuldu
BÜYÜK MENDERES IRMAĞI
Eski adı Maiandros olan Büyük Menderes, Banaz Çayı ve Küfi Suyu ’ nun kollarının birleşmesi ile oluşur Sarayköy önünde ovaya çıkarak, Denizli önünden geçip Çürüksu ’ yla birleşir ve batıya içten yönelir Nazilli, Aydınlatılmış, Söke kentlerinin önünden geçer, güneybatıya dönüp Ege Denizi ’ ne dökülür Uzunluğu 450 km, havzası 24 250 km2 ’ dir Büyük Menderes Menteşe yöresinden gelen Vandolas Çayı, Akçay ve Çine Suyu ile birleşip alüvyonlarıyla Söke ’ ye dek uzanan bir ovayı doldurur
MINIK MENDERES IRMAĞI
Bozdağı ’ ndan doğan dere, birleşen ufak kollarla büyüyerek güneye dürüst iner Beyder kasabası yakınlarında, Boz ve Aydınlatılmış Dağları ’ nın birbirinden gitgide artarak açılan ve alçalan tepeleri arasındaki geniş havzasında batıya doğru akar Torbalı yakınlarında güneye dönen çay, Selçuk önünde Ege Denizi ’ ne delta yaparak dökülür Uzunluğu 175 km ’ dir Irmak kışın kabarır ve sağnak yağışlar olduğunda, özellikle delta alanı üstünde yatağından taşarak geçici bataklıklar oluşturur Yazın ise, suları çok azdır Getirdiği alüvyonlar tarihi Efes kentinin kıyıdan uzaklaşmasına neden olmuştur *