Radyolojik incelemeler, yani röntgen ve tomografiler, son derece yardımsever teşhis yöntemleri Buna kimsenin diyecek sözü olamaz, lakin yerinde tamamlanmak şartıyla Hiçbir süre fiilen gerekli değilse, gelişigüzel röntgen çektirilmemesi lazım Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Bölümü Öğretim Üyesi Prof Ahmet rasim Küçükusta, Mynet okurları için yazdı
Doktorlar hastalarını iyice dinleyip muayene etmeden onları hemencecik röntgene göndermemeliler İngiltere gibi gelişmiş bir ülkede bile radyolojik incelemelerin %30'a yakın kısmının düşüncesiz istendiği sonucuna varılmış olduğunu söylersem olayın boyutları belki daha iyi anlaşılması mümkün
Hele de bizde olduğu gibi, hastaların kendiliklerinden gidip resim çektirir gibi röntgen ve tomografi çektirmeleri kesinlikle önlenmeli Bu olur ya röntgenci arkadaşlarımızın işine gelmeyecek, fakat bu iş fiilen çok önemli
Çünkü, bu işlemler esnasında hastalar Xışınlarına maruz kalıyorlar ve Xışınlarının da kanser riskini artırıcı bir faktör olduğu senelerdir zaten tanıdık bir gerçek Geçen hafta yayınlanan bir araştırma, bu konuda biz doktorların fazla daha dikkatli olmaları gerektiğini belirten sonuçlar verdi
Fransa' da 1600 kadın üzerinde gerçekleştirilen bu araştırmada, genetik olarak meme kanserine yatkınlığı olan kadınlarda 20 yaşından önce çekilen akciğer röntgeninin meme kanseri riskini %54 oranında artırdığını belirten sonuçlar elde edildi Araştırmaya kadar, bu kadınların 40 yaşına geldiklerinde meme kanseri olma riskleri hiç röntgen çektirmemiş olan kadınlara göre de 25 kat artı idi
HEMEN TELAŞLANMAYIN
Röntgen çektirmiş olan hanımlarımız derhal telaşlanmasınlar biz de kanser mi olacağız diye Bu ihtimâl yalnızca meme kanseri için genetik olarak tehlike altında olan kadınlar için var
Kalıtımsal olarak risk altında edinmek ne çağırmak diye soracak olursanız, ona da cevabımız şudur:
Meme kanserlerinin sadece %10 kadarı kalıtımsal faktörlerle ilgilidir Bu risk de BRCA1 ve 2 ismi bahşedilen genlerdeki mutasyonlarla ilgilidir
BRCA1 ve 2, meme hücrelerinde DNA' da meydana gelen hasarların tamirinde zorunlu olan proteinleri yapan genlerdir Bu genlerde dönüşüm olması hasarın tamirinde devir alan proteinlerin yapımını dağıtmak suretiyle meme kanseri riskini artırmaktadır
Araştırmalara göre, BRCA1 ve 2 mutasyonu olan kadınlarda, 70 yaşından önce meme kanseri riski %80 iken, bu mutasyon olmayan kadınlarda risk %10'dur
Bu mutasyonun varlığı gen testleri ile ortaya konabilir Ailesinde en az 2 kadında meme kanseri olan ya da ailede çok erken yaşta meme kanseri olan kadınlara gen testi yapılarak BRCA 1 ve 2 genlerinde mutasyon olup olmadığı belirlenmelidir
Dönüşüm olan kadınların meme kanserine yakalanmamaları için radyasyondan ve Xışınlarından ciddi şekilde korunmaları çok önemlidir
Bu araştırmanın eleştirilecek bir takım yönleri olmakla beraber, ortaya meydana çıkan gerçek şu: Gerek röntgenin lüzum tomografinin yerinde yapıldığında çok değerli teşhis yöntemi olduklarına hiçbir şüphe olmamasına rağmen, bunlar gayesizce yok, mutlaka hekim kadar istenmesi gereken incelemelerdir
TOMOGRAFİLER DAHA DA ZARARLI
Yeri gelmişken birkaç laf de tomografiler için anlatmak isterim Son yıllarda ülkemizde de hiçbir şikayeti olmayan insanlara kanser erken tanısı için her yıl bütün beden tomografisi önerilmektedir Bu şekilde bir takım kanserlerin, bitki örtüsü demin fazla küçükken ve hiçbir belirtiye de neden olmamışken tanınması amaçlanmaktadır Hatta, bir takım kişiler kendileri gidip tomografi çektirmektedirler
Bu son derece hatalı bir uygulamadır: Dinç ırk için erken tanı amaçlı tüm beden tomografisi yapılmasının bir yararı olduğunu bildiren hiçbir bilimsel kanıt yoktur Bir De, bilgisayarlı tomografi sırasında hastanın aldığı ışın dozu standart bir akciğer röntgenin 500, bir mamografi filminin ise 100 misli daha fazladır Araştırmalara tarafından, 45 yaşından başlayarak 30 sene tomografi çekilen her 50 hastanın birinde Xışınlarının niçin olduğu kanser gelişmektedir
Özellikle de bölünen hücreleri daha fazla olan çocuklar ve gençler radyasyonun etkilerine daha duyarlıdırlar
Xışınlarının zararlı etkileri bunlar daha fazla etkileyecektir
Lütfen, boşu boşuna röntgen ve tomografi çektirmeyelim !
Anekdot:alıntıdır
Doktorlar hastalarını iyice dinleyip muayene etmeden onları hemencecik röntgene göndermemeliler İngiltere gibi gelişmiş bir ülkede bile radyolojik incelemelerin %30'a yakın kısmının düşüncesiz istendiği sonucuna varılmış olduğunu söylersem olayın boyutları belki daha iyi anlaşılması mümkün
Hele de bizde olduğu gibi, hastaların kendiliklerinden gidip resim çektirir gibi röntgen ve tomografi çektirmeleri kesinlikle önlenmeli Bu olur ya röntgenci arkadaşlarımızın işine gelmeyecek, fakat bu iş fiilen çok önemli
Çünkü, bu işlemler esnasında hastalar Xışınlarına maruz kalıyorlar ve Xışınlarının da kanser riskini artırıcı bir faktör olduğu senelerdir zaten tanıdık bir gerçek Geçen hafta yayınlanan bir araştırma, bu konuda biz doktorların fazla daha dikkatli olmaları gerektiğini belirten sonuçlar verdi
Fransa' da 1600 kadın üzerinde gerçekleştirilen bu araştırmada, genetik olarak meme kanserine yatkınlığı olan kadınlarda 20 yaşından önce çekilen akciğer röntgeninin meme kanseri riskini %54 oranında artırdığını belirten sonuçlar elde edildi Araştırmaya kadar, bu kadınların 40 yaşına geldiklerinde meme kanseri olma riskleri hiç röntgen çektirmemiş olan kadınlara göre de 25 kat artı idi
HEMEN TELAŞLANMAYIN
Röntgen çektirmiş olan hanımlarımız derhal telaşlanmasınlar biz de kanser mi olacağız diye Bu ihtimâl yalnızca meme kanseri için genetik olarak tehlike altında olan kadınlar için var
Kalıtımsal olarak risk altında edinmek ne çağırmak diye soracak olursanız, ona da cevabımız şudur:
Meme kanserlerinin sadece %10 kadarı kalıtımsal faktörlerle ilgilidir Bu risk de BRCA1 ve 2 ismi bahşedilen genlerdeki mutasyonlarla ilgilidir
BRCA1 ve 2, meme hücrelerinde DNA' da meydana gelen hasarların tamirinde zorunlu olan proteinleri yapan genlerdir Bu genlerde dönüşüm olması hasarın tamirinde devir alan proteinlerin yapımını dağıtmak suretiyle meme kanseri riskini artırmaktadır
Araştırmalara göre, BRCA1 ve 2 mutasyonu olan kadınlarda, 70 yaşından önce meme kanseri riski %80 iken, bu mutasyon olmayan kadınlarda risk %10'dur
Bu mutasyonun varlığı gen testleri ile ortaya konabilir Ailesinde en az 2 kadında meme kanseri olan ya da ailede çok erken yaşta meme kanseri olan kadınlara gen testi yapılarak BRCA 1 ve 2 genlerinde mutasyon olup olmadığı belirlenmelidir
Dönüşüm olan kadınların meme kanserine yakalanmamaları için radyasyondan ve Xışınlarından ciddi şekilde korunmaları çok önemlidir
Bu araştırmanın eleştirilecek bir takım yönleri olmakla beraber, ortaya meydana çıkan gerçek şu: Gerek röntgenin lüzum tomografinin yerinde yapıldığında çok değerli teşhis yöntemi olduklarına hiçbir şüphe olmamasına rağmen, bunlar gayesizce yok, mutlaka hekim kadar istenmesi gereken incelemelerdir
TOMOGRAFİLER DAHA DA ZARARLI
Yeri gelmişken birkaç laf de tomografiler için anlatmak isterim Son yıllarda ülkemizde de hiçbir şikayeti olmayan insanlara kanser erken tanısı için her yıl bütün beden tomografisi önerilmektedir Bu şekilde bir takım kanserlerin, bitki örtüsü demin fazla küçükken ve hiçbir belirtiye de neden olmamışken tanınması amaçlanmaktadır Hatta, bir takım kişiler kendileri gidip tomografi çektirmektedirler
Bu son derece hatalı bir uygulamadır: Dinç ırk için erken tanı amaçlı tüm beden tomografisi yapılmasının bir yararı olduğunu bildiren hiçbir bilimsel kanıt yoktur Bir De, bilgisayarlı tomografi sırasında hastanın aldığı ışın dozu standart bir akciğer röntgenin 500, bir mamografi filminin ise 100 misli daha fazladır Araştırmalara tarafından, 45 yaşından başlayarak 30 sene tomografi çekilen her 50 hastanın birinde Xışınlarının niçin olduğu kanser gelişmektedir
Özellikle de bölünen hücreleri daha fazla olan çocuklar ve gençler radyasyonun etkilerine daha duyarlıdırlar
Xışınlarının zararlı etkileri bunlar daha fazla etkileyecektir
Lütfen, boşu boşuna röntgen ve tomografi çektirmeyelim !
Anekdot:alıntıdır