Halk arasında akciğer zarı sertleşmesi olarak bilinir Coğunlukla onemli bir iz bırakmadan iyileşir Gene de dikkatle izlenmesi gerekir, cunku olguların onemli bir bolumu akciğer filmleriyle her zaman tanınamayan verem hastalığına bağlıdır
Nedenleri
Eğer hastalık etkeni verem basili değilse ceşitli olasılıklar soz konusudur Akciğer zarı iltihabı akciğer ya da bronş iltihabı, apse, bronş genişlemesi ve yıkımı gibi bir başka akciğer hastalığından kaynaklanabilir Gut ve uremi gibi bir zehirlenme hastalığına bağlı olabilir Goğus kafesi yaralanmalan, romatizma ya da karaciğer, safrakesesi, karın zarı, kalp gibi komşu dokulardaki bir iltihabın akciğer zarına yayılması sonucunda ortaya cıkabilir İltihap etkenlerinin kan ya da lenf dolaşımı yoluyla akciğer zarına ulaşmasıyla da gelişebilir
Belirtileri
Dort onemli belirti gorulur: Ağn, ateş, Oksuruk ve zar surtunmesi Bunlar hastalığın yeterince tipik belirtileridir ve hemen her olguda belli olcude yinelenir Bununla birlikte kesin tanı konabilmesi icin hepsinin bir arada bulunması gerekmez
Ağn hastanın dikkatini ceken ilk belirtidir Gerginlik duygusu verir, batıcıdır ve goğus duvarının tek bir noktasında duyulur Bu nokta genellikle kurekkemiğinin ucuna denk duşer İltihap akciğer tepesini orten zarda yoğunlaşmışsa ağrı ozellikle omuza yayılma eğilimindedir Ağrının onemli bir ozelliği de derin soluk almayla, oksuruk ve hapşırıkla artmasıdır Hastalık etkeni o bolgede bazı değişikliklere neden olur Orneğin akciğer zarını besleyen damarları genişletir İltihaplı bolgeden damar gecirgenliğini artına maddelerin cıkması sonucunda damarlardan bol miktarda fibrinojen iceren bir sıvı sızar Fibrinojen bir proteindir Akciğer zarının İki katmanı arasında biriktiğinde zamanla sertleşerek ağsı ya da partuklu bir fibrin kutlesine donuşur Bu arada akciğer zarının katmanlarını doşeyen hucrelerin de dokulmesiyle bunların orttuğu zar alanı acıkta kalır Akciğer zarının yuzeyi boylece kayganlığını yitirir ve zarın iki katmanı solunum sırasında birbiri uzerinde kolayca kayamaz Solunum hareketi sırasında zar katmanlarının birbirine surtunmesi, zarın goğus duvarım orten yuzeyindeki duyu sinirlerinin uclarım uyararak ağrıya neden olur Buna karşılık zarın akciğeri orten bolumunde duyu sinirleri bulunmadığından bu bolge ağrısızdır
Ateş cok farklı bicimlerde gelişebilir Genellikle 38°C39°C ye kadar yukselir; ozellikle hastalığın başlangıcında belirgindir ve gun boyu yuksek kalır
Daha Onemli bir belirti olan oksuruk kuru ve inatcıdır Akciğer zarındaki iltihaptan doğan bir refleks sonucu ortaya cıkar Son derece rahatsız edicidir, cunku ağrıyı artırır
Akciğer zan surtunmesi hastalığın ana belirtisidir Surtunme sesinin şiddeti akciğer zarı katmanlarında iltihabın yaygınlığına bağlı olarak değişir Oğuşturulan taze kosele sesine, karda yururken cıkan sese ya da birbirine surtulen sac
tellerinin cıkardığı sese benzeyen bu ses, artık purtuklu bir yapısı olan akciğer zarı katmanlarının birbirine surtunmesinden doğar Derin soluma sırasında ve soluk vermekten cok soluk alırken duyulur Sesin zamanla hafifleyerek kaybolması fibrin birikintilerinin ortadan kalktığını, akciğer zarının iki katmanının birleştiğini ya da akciğer zarı boşluğunda sıvı (eksuda) birikmesiyle katmanların surtunemeyecek kadar birbirinden uzaklaştığım duşundurur Son olasılık, fibrinli akciğer zan iltihabından sulu akciğer zan iltihabına gecildiğini gosterir
Kuru (fibrinli) akciğer zarı iltihabının belirtileri ozellikle vereme bağlı olgularda cok hafif olabilir Başlangıcta gozden kacabilir ve akciğere yayılarak cok daha ağır duruma gelebilir Bu nedenle belirtiler hafif de olsa, inatcı ve yineleyici ozellikteyse hastanın rontgen filmi cekilmeli ve ceşitli incelemeler yapılmalıdır