AKICILIK BOZUKLUKLARI (KEKEMELİK, HIZLI-BOZUK KONUŞMA)
Akıcılık bozukluğu; sesler, heceler, kelimeler ve ifadelerdeki tekrarlar, hız ve ritmin anormal bir şekilde karakterize olduğu konuşmanın akışındaki kesilmelerdir. Buna aşırı gerginlik, kaçınma davranışı gibi ikincil davranışlar eşlik edebilir. Akıcılık bozuklukları önceden gelişimsel ve edinilmiş olarak incelense de artık beyinde var olan bir şey olduğu kabül edilmektedir.
Kekemelik Nedir?
Kekemelik, en yaygın akıcılık bozukluğu olup, birçok formları (duraksama,tekrarlar, uzatma, , ünlemler) ile konuşmanın ritminin veya akışının kesilmeler veya duraklamalar ile sekteye uğramasıdır. Bunun yanı sıra, negatif reaksiyonlar, fiziksel gerginlik, , artan kaçınma ya da genel olarak iletişimden uzaklaşma ikincil davranış olarak ta eşlik edebilir.Yapılan kekemelik müdahale yöntemleri ile kekemelik şiddeti azaldıkça ikincil davranışlarda kendiliğinden azalacaktır. Kekemelik genellikle çocukluk döneminde başlar ve bazı durumlarda, yaşam boyunca sürer.Bunun yanı sıra korku kaygının tetiklediği kekemeliği tetiklediği de sıklıkla karşılaşılan tablodur.
Çocuklarda Kekemelik
Çocuk dönemi kekemelik genellikle 2-2,5 yaşında başlamaktadır. Kekeleyen çocukların da %95’i 5 yaşından önce kekelemeye başlamaktadır. Çocukluk döneminde görülen kekemeliğin %80’i kendiliğinden ortadan kalkabilmektedir. Dolayısıyla ülkemizde çocuk dönemi kekemelik sıklıkla gelişimsel kabul edilmektedir. Bunun yanında çocuk dönemi kekemelikte modern terapi teknikleri müdahale edilmesi faydalı olacaktır.
Kekemelik Terapisi
Kurumumuzda çocuk ve yetişkinlerde birçok kekemelik müdahale yöntemleri uygulanmaktadır.(Lidcomebe, Akıcılığın Şekillendirilmesi, Ritim metodu, Dile dayalı Yaklaşımlar vb) Yapılan bazı araştırmalar kekemelik müdahale yöntemlerinin birbirlerine göre anlamlı farklılık göstermediğini ortaya koymuştur. Dolayısıyla uygulanan kekemelik müdahale yöntemiden ziyade konuşma terapistinin kullanıldığı terapi yöntemini ne kadar iyi uyguladığı ön plana çıkmaktadır.
Hızlı Bozuk Konuşma (Cluttering) Nedir?
Hızlı bozuk konuşma konuşmanın anormal bir hızda olması ya da düzensiz olması veya her ikisinin birden görülen akıcılık bozukluğudur.
Peki Hızlı Bozuk Konuşma Nasıldır?
1)Hızlı bozuk konuşma birçok dil konuşma terapisti tarafından ‘makineli tüfek’ konuşması olarak adlandırılmaktadır.
2) Aşırı ölçüde düzensiz,hızlı, sıklıkla konuyla ilgisiz sözcük veya ifadeler içerir.
3)Bitirilmeyen kelimeler, tam kelime tekrarı, kelimenin son hecesinin tekrarı hızlı bozuk konuşma da çok tipik olarak karşılaşılan durumlardandır. Ayrıca yanlış/eksik sesletme, düzgün olmayan tempo, ve söyleyeceğinden emin olamama de eşlik edebilir.
Hızlı bozuk konuşması olanlar aşağıdaki yazılanlardan tek başına birine veya birkaçına sahip olabilir.
Başkaları tarafından uyarılmadıkları sürece düzensiz konuşmalarının farkında değildirler ya da sınırlı olarak farkındadırlar.
Düşünceleri organize etmede zorluk
Özensiz el yazısı
Öğrenme güçlüğü
İşitsel işlemleme bozukluğu
Otizim Spekturum Bozukluğu/Asperger Sendromu
Kekemelik(Bir kişi hem kekeleyebilir hem de hızlı bozuk konuşması olabilir)
Hızlı Bozuk Konuşmada Kullanılan Müdahale Yöntemleri Nelerdir
Kekemelikte kullanılan müdahale yöntemleri uygulanmaktadır.