Günümüzde bile akıl hastalığını hafife alanlar olduğu düşünülünce, bir vakitler akıl hastalıklarına inanan kimse olmadığını duymak çok da şaşırtmıyor... Biraz eskilere gideceğiz, akıl hastalıklarına kimsenin inanmadığı o vakitlere... Akıl hastalarına yapılanların ne kadar akıl dışı olduğunu görünce tahminen üzüleceksiniz fakat bir yandan da hak vereceksiniz. Gelin geçmişe ve geçmişteki ruhsal rahatsızlıkların tahliline kısa bir seyahat yapalım.
Kaynak:
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için
Giriş yap veya üye ol.
...Rotterdamlı filozof Erasmus, içinde yaşadığı toplumu temsil eden ve hiciv niteliğinde olan kitabı “Deliliğe Övgü”yü yazalı yüzyıllar geçti. Ne yazık ki o vakitten bu vakte âlâ tarafta değişen çok da bir şey olmadı.
Deliliğin tarihine bakalım... Antik uygarlıklarda deliliğin makus ruhlar tarafından beşere musallat olduğu düşünülüyordu. Bu sebeple periyoda ilişkin bulunan iskeletlerin kimilerinin kafatasında delikler olduğunu görüyoruz. Bu delikler ile, kişinin aklını yitirmesine sebep olan berbat ruhların çıkarılacağı düşünülüyordu.
Tıptaki ismi trepanasyon olan bu kafatasını delme sistemi, psikiyatrik hastalık, sinüzit, epilepsi, migren, depresyon üzere hastalıkları tedavi maksatlı yapılıyordu.
Aklını yitirdiği düşünülen şahıslara musallat olduğuna inanılan berbat ruhları kişinin beyninden çıkarmak için de bu yola başvuruluyordu.
Her ne kadar fizikî hastalıklar süratle dünyevi tıbbın "yetki alanı"na girse de, akıl hastalıkları uzun mühlet şifacıların ve rahiplerin inhisarında kaldı.
Rahiplerin akıl hastalığı olanlara karşı kullandıkları büyüler vardı.
Zihinsel bozukluğu olan çocuklardan, makûs ruhları kovmak için okunan büyüler de çok yaygındı. Bunlardan bir adedini aşağıda bulabilirsiniz.
'Sen git, karanlıktan gelen
Sen ki burnu geriye eğik
Ve arttan çarpık yüz
Sen, ne hayra geldin bilinmez
Çocuğumu öpmeye mi geldin?
Ben öpmeyeceğim.
Onu uyutmaya mı geldin?
Onu incitmeni engelleyeceğim.
Onu yanına almaya mı geldin?
Onu sana vermeyeceğim!
Ona sana karşı güçlü bir tılsım verdim! ”
Antik Yunanistan'da epilepsi bir hastalık değil ilahi bir ceza olarak görülüyordu. Eski Museviler ise meczupluğu ilahi bir ceza olarak görüyorlardı.
Deliryum 'tanrının bir lütfu' olarak kabul ediliyordu. Rabden bir armağan olarak görüldüğü için, birtakım şahısların halüsinojenik unsurları kullanarak, bunu yapay olarak tetiklediği biliniyor.
Antik periyodun en meşhur tabiplerinden Hipokrat tıp fakültesini bitirdikten sonra gezici tabip oldu ve çeşitli ülkeleri gezdikten sonra geride akıl hastalıkları ile ilgili bir tıbbi çalışma bıraktı.
O çalışmada yazdığının ne kadar da hakikat olduğunu anlamaları biraz vakit alacaktı elbette...
İşte o çalışmadan bir cümle: 'Bir hastalık için rableri suçluyorsan, bu onu iyileştiremeyeceğini gizlemek içindir.'
Galen, tarihte Küçük Asya diye tanımlanan Bergama'da bir sürü tıbbi makale yazdı. Tüm bu araştırmalarından sonra vardığı sonuç, rastgele bir akıl hastalığının beyindeki direkt yahut dolaylı hasardan kaynaklandığıydı.
Ancak Avrupa'da işler büsbütün farklıydı.
Almanya'da bakımevindeki 'deli insanlar' aşikâr bir fiyat karşılığında 'normal insanlar' tarafından izleniyordu. Bir nevi insan sirki... İngilizler 'delileri' cadıları öldürdükleri çekiç olan 'Malleus Maleficarum' ile öldürürken, Fransızlar ise onları zincirliyordu.
Delilere yapılanlar son derece saçma ve barbarcaydı.
Deliler, hapishanelerden çok daha berbat şartlardaki tımarhanelere kapatıldılar. Aç bırakıldılar, zincire vuruldular, kırbaçlandılar. Hatta baş derileri kızgın demirle yakıldı. Onlara yapılan sözün tam manasıyla azaptı.
Delilerin sayısı çok fazla olduğunda 'deli adam gemilerine' bindirilip kendi hallerine bırakılıyorlardı.
Rönesans periyoduna gelindiğinde bile akıl hastası olanların tedavisinde çok fazla ilerleme kaydedilmedi. 17. yüzyıldan itibaren tıp gelişmeye başladı. Az da olsa birkaç hekim, bunun bir hastalık olduğunu, şeytan ya da İlah ile ilgisi olmadığını söylemeye başladı. Ancak bu birkaç tabibin sesi ne yazık ki çok da duyulmadı.
Delilerin "kurtuluşu" olarak tanımlayabileceğimiz periyot, Fransız İhtilali'nden dört yıl sonra, 1793'te başladı.
Parisli tabip Philippe Pinel, akıl hastalarını hareketsiz hale getiren zincirlerin kaldırılmasını emretti. Lakin birçoğu fizikî güçlerini kaybetmişti ve artık hareket bile edemiyorlardı.
Dr. Pinel'in çalışmaları sayesinde, insanlar akıl hastalıklarını ilahların bir çeşit 'lütfu' yahut şeytanın laneti değil de gerçek bir hastalıkmış üzere ciddiye almaya başladı.
Toplumlar teknolojik olarak daha da geliştikçe, akıl hastalıklarını tanımlamak ve tedavi etmek için din yerine bilimi kullanmanın daha gerçek olduğu çoğunluk tarafından kabul edildi.
Günümüzde mental rahatsızlıkları gerçek bir hastalık üzere görmeyen kimi bireyler hala var olsa da, azınlık oldukları da bir gerçek.