Sivilce adıyla bilinen akne vulgaris, çoğunlukla gençleri etkileyen ciddi psikososyal problemlere yol açabilen sık görülen bir hastalıktır.
Akne derimizde bulunan ve yağ salgılayan bezlerin uzun süren ve tekrarlayan iltihabıdır. Normal koşullarda bu bezlerin salgıladığı yağın deri yüzeyine çıkarak atılması gerekir. Ancak ergenlik döneminde yağ bezleri hormonların etkisiyle daha fazla yağ salgılar. Bu yağın deri yüzeyine geçişini sağlayan kanal yoğunlaşmış yağ kütlesi nedeniyle tıkanır. Bu tıkacın yüzeyindeki yağ hava ile temas edince oksitlenerek siyahlaşır ve cildimizde gördüğümüz siyah noktalar (komedon) oluşur.
Derimizde bir çok bakteri bulunmaktadır. Bu bakteriler yağ bezlerinin tıkalı olan kanallarından girerek hem varlıklarıyla hem de ortaya çıkardıkları bir takım kimyasal maddeler nedeniyle tıkanmış yağ bezinde bir iltihaba yol açar ve yüzeyde görülen kırmızı kabarıklıklara neden olurlar.
Akneli ciltlerde siyah noktalar ve kırmızı sivilcelerden başka ağır formlarında bazen derin kist ve nodüller de görülebilir. Günümüzde akne tedavisi için lazer de kullanılmaya başlanmıştır.
Akne Tedavisinde Püf Noktalar:
Akne bir deri hastalığıdır.Tedavisi deri hastalıkları uzmanı hekiminin alanına girer.
Değişik klinik görünümleri vardır, mutlaka tedavi edilmelidir.
Akne uzun sürelidir, dolayısıyla uzun süre tedavi gerektirir. Kısa dönemde mucizevi sonuçlar beklenmemelidir. Hastanın da kabul edip uyabileceği bir tedavi planlanmalıdır.
Akneli olgularda tedavide amaç; derideki iltihabı geriletmek, iz gelişimini engellemek , hastalığa bağlı kötü görüntü nedeniyle oluşacak sosyal izolasyondan hastayı korumaktır.
Seçilen yöntem her ne olursa olsun sabırla ve düzenli uygulanması gerekir.. Akne vulgaris tedavisinde en erken cevap bir kaç ay içinde alınır ancak %80’in üzerinde iyileşme için en az 3-6 ay tedavi sürdürülmelidir.
*Kozmetikler akne vulgariste tedavi amaçlı kullanılamaz. bir yeri yoktur. Doktora danışılarak tedaviye yardımcı olarak kullanılabilirler.
*Tedavi için herhangi bir diyete gerek yoktur.. Ancak hasta doğrudan bir ilişki gözlemliyorsa o gıdadan uzak durması önerilir.
*Aşırı terleme ve güneş ışınları akneyi arttırabiliir.
*Akne vulgaris tedavisinde tedaviye yardım amacı ile uygun cilt bakımı ve komedonların temizlenmesi tedavinin hızlanması açısından yardımcıdır.
*Deride akneyi tetikleyen ve gözenekleri tıkayan kir değil, sebum ve hücre artıklarıdır. Deri temiz tutulmalıdır ancak çok sık ve sert yıkamak tahriş sonucu akneyi alevlendirebilir.
*Akne lezyonları derinin üstünde değil altında oluşmaya başlar. Deri yüzeyindeki yağ tahriş edici ajan olarak kabul edilebilir. Hafif günlük temizlik bu durumu düzeltmeye yetecektir.
Akne tedavi edilmezse iz kalma riski artar.
Kişinin evde yüzüyle oynaması, sıkması, kaşıması, iz kalma riskini artırır.
İlaç tedavisi kişiye göre değişir. Bu nedenle arkadaştan, komşudan ilaç tavsiyesi almak yanlıştır.Tedavide kullanılan ilaçlar çok çeşitlidir. İlaç seçimini hekim, hastanın yaşına, cinsiyetine, sivilcelerin şiddetine, yaygınlığına göre yapar. Her ilaç her hastada uygun olmayabilir. Belirli aralıklarla ilaçların değiştirilerek kullanılması, tüm ilaçlarda belli aralıklarda kontroller gereklidir.
Genel seyir dikkate alınırsa akne için olumlu düşünülmelidir ancak önemli olan akne vulgarisin uzun süreli psikolojik ve fiziksel bozukluklara yol açabilmesidir.