Akraba evliliğinin sakıncaları
Akraba evliliğinin riskleri
Akraba evliliğinin bebekler üzerindeki etkileri
Ülkemizde her gün binlerce kişi evleniyor Akraba evliliklerinin bu evliliklerden farkı nedir?
Benzer soydan gelen kişilerin yaptığı evliliğe AKRABA EVLİLİĞİ denir Akrabalık; anne soyundan gelebileceği gibi baba soyundan da gelebilir Her ikisi de benzer derecede önemlidir
Akraba evliliği genellikle iki derecede incelenir:
Anne ya da babalarından biri kardeş olan bir çiftin yaptığı evliliklere 1DERECE AKRABA EVLİLİĞİ (Kuzen Evlilikleri) denir
Büyükanne veya büyükbabalarından biri kardeş olan çiftlerin yaptığı evliliklere ise 2DERECE AKRABA EVLİLİĞİ (Torun Evlilikleri) denir
Türkiyede evliliklerin yüzde 20sini yaratıcı akraba evliliklerinde özürlü çocuk doğma riski iki katına çıkıyor Bu yüzden akraba evliliği yapmayı planlayan çiftlere evlenmeden önce kesin kalıtımsal danışmanlık almaları öneriliyor
Her akraba evliliği sakat bebekle sonuçlanır gibi bir genelleştirme yapılamaz Ancak üstelik oluşabilecek sakatlık riskinin adi evliliklere tarafından 2 kat arttığı da unutulmamalıdır
Akraba evliliklerinin çocuklardaki etkisi nasıl oluşur?
Her çocuk anne ve babanın özelliklerini taşır Anne babanın özellikleri kromozomlar üzerindeki genlerle çocuklara taşınır Bu genler bir çifttir Benzer soydan gelen şahısların gen özellikleri benzerdir
Kalıtımın taşıyıcısı genlerdir Bizler nesiller öncesinden gelen atalarımızın bize armağan ettiği genetik kalıtımla yaşama başlamaktayız Vücudumuzun büyüyüp gelişmesi ve çalışması genlerimizin kontrolü altındadır Yaşamın temel taşı olan genler, bir DNA molekülündeki açıklanmış bir özellik içeren kesitine verilen addır Her bir gen ya da birkaç gen kümesi bizdeki bir özelliğin bilgisini içerir Anne ve babadan eşit olarak geçen genler, bizdeki bütün hayat duvarlarını örer Genler hücrelerde bulunan kromozomların kısımlarıdır Dolayısıyla genler, kromozomlarla birlikte çoğalarak, gözenekli olan bölündükçe yeni hücrelere geçerler Kişide her genin, biri anneden biri babadan gelmiş olan iki kopyası (aleli) bulunur Bazen genin bir kopyasının yapısı bozuktur ve bu bozuk kopya yüzde elli olasılıkla çocuğuna geçer Bozuk bir gen, kişinin bir takım vücut işlevlerinin bozulmasına niçin olur
Irk birçok ırsi hastalığın genini taşır Sıradan aile yapısında da hamilelikte çocuğun hastalıklı doğma olasılığı %, taşıyıcı olma olasılığı P, genin bozuk kopyasını hiç almamış olma olasılığı ise %'tir Akraba evliliklerinde aynı soydan geldikleri için anne ve babanın benzer genin bozuk kopyasını nakliye, yani hastalığın taşıyıcısı olma olasılığı fazla yüksek olduğundan çocuklarında hastalıkların oluşma şansı fazla daha fazladır
İşte akraba ile evlenme, zararlı egemen ve çekinik genlerin defalarca gelerek frekanslarının çakışması sonucu ortaya çıkma ihtimalini artırdığından genetik hastalıkların görülmesine yol açabilmektedir Bunların çocukta görülmesi için başlıca ve babanın her ikisinin de en düşük bir zararlı çekinik yine sahip olması gerekir
Her ikisi de bir bozuk gen taşıyan anne babadan doğan çocuklar sağlam geni alırsa SAĞLIKLI olur
Anne veya babadan bir sağlam bir hastalıklı gen alırsa TAŞIYICI olur Kendileri hasta olmasa bile hastalığı bir sonraki nesile taşırlar Evlendiğinde hastalıklı çocuk sahibi olma ihtimali vardır
Anne ve babanın her ikisinden de hastalıklı gen alan çocuk HASTA olur
Akraba dışı evliliklerde hasta çocuk sahibi olma ihtimali düşüktür!
Akraba Evliliklerinde En Sık Rastlanan Hastalıklar
Kan Hastalıkları
Göz, kulak, kalp ve şeker hastalıkları,
Akıl geriliği, fenilketonüri
Vücut yapısındaki bozuklukları sayabiliriz
Bunların yanına hastalıklı çocukların topluma ve ailesine getirdiği tartı ve sorunlar da çok önemlidir Hasta çocuğun yaşam kalitesi çok düşük olacak, ilaçlara ve çevresine bağımlı olarak yaşayacak belki de toplumdan itilecektir Hasta çocuğa sahip olan anne baba hem fiziki, keza manevi tartı aşağıda kalarak yıpranacaklardır
Akraba evliği yapanların sağlıklı çocuğu olabilir mi?
Olabilir fakat akraba evliliği yapanlarda diğer evliliklere göre risk artmaktadır Aileleri yanıltan en manâlı nokta, kendi aile ve çevrelerinde başkalarının yaptıkları akraba evliliklerinden dinç çocuklar doğmasıdır Bu durum aileleri akraba evliliği yerine getirmek üzere cesaretlendirmektedir Halbuki akraba evliliği her gebelikte rahatsız çocuk anlamına gelmemektedir Akraba evliliği yapan bir takım aileler sağlıklı çocuk sahibi olabilirken diğerlerinde rahatsız çocuklar olabilir Ailenin daha önceki gebeliklerinden dinç çocukları olması daha sonraki gebeliklerdeki tehlike olmadığını göstermeyeceği gibi, daha önce hasta çocukları olması sağlıklı çocuklarının olmayacağını da göstermez
Akraba evliliği düşünen ya da evli olan ve çocuk sahibi almak isteyen akraba evlilerine önerilebilecek bir husus vardır Genetik danışmanlık almaları gerekir Konunun uzmanı olan kişiler göre mümkün olduğunca gerilere gidilerek bireylerin SOYAĞAÇ ları çıkarılır ve doğuracakları çocuklarda olabilecek hastalıklar hakkında onlara ayrıntılı bilgiler verilir *