Akraba evliliğinin olumsuzlukları
Akraba evliliğinin zararları
Akraba Evliliği; Benzer soydan gelen şahısların yaptığı evliliğe akraba evliliği denir Akrabalık; anne soyundan gelebileceği gibi baba soyundan da gelebilir Her ikisi de aynı derecede önemlidir Anne veya babalarından biri kardeş olan bir çiftin yaptığı evliliklere 1DERECE AKRABA EVLİLİĞİ (Kuzen Evlilikleri) denir
Büyükanne veya büyükbabalarından biri kardeş olan çiftlerin yaptığı evliliklere ise 2DERECE AKRABA EVLİLİĞİ (Torun Evlilikleri) denir
Her insanda 23 çift kromozom vardır Her bir çift kromozomun bir her birine anneden, diğeri babadan gelmektedir Kromozomlar, kalıtımımızla ilgili olan DNA'yı içerir DNA'nın fonksiyonel mahsul kodlayan bölümler ise gen denir
Kalıtımın taşıyıcısı genlerdir Bizler nesiller öncesinden gelen atalarımızın bize armağan ettiği genetik kalıtımla yaşama başlamaktayız Vücudumuzun büyüyüp gelişmesi ve çalışması genlerimizin kontrolü altındadır Yaşamın esas taşı olan genler, bir DNA molekülünündeki belirtilmiş bir nitelik içeren kesitine bahşedilen addır Her bir gen veya birkaç gen kümesi bizdeki bir özelliğin bilgisini içerir Anne ve babadan eşdeğer olarak geçen genler, bizdeki bütün hayat duvarlarını örer Genler hücrelerde bulunan kromozomların kısımlarıdır Dolayısıyla genler, kromozomlarla birlikte çoğalarak, hücreli bölündükçe yeni hücrelere geçerler Kişide her genin, biri anneden biri babadan gelmiş olan iki kopyası (aleli) bulunur Ara Sıra genin bir kopyasının yapısı bozuktur ve bu bozuk kopya yüzde elli muhtemelen çocuğuna geçer Bozuk bir gen, kişinin bazı gövde işlevlerinin bozulmasına neden olur
Bir karaktere ait olan özelliğin diğerine hakim olması halinde o karaktere egemen (egemen) gen , dominant olmayan yine resesif (çekinik) gen denir Bir karakterin çıkması, iki aynı gen frekansının karşılaşması demektir Eğer bir hastalığa ait gen (resesif) anneden aktarılırken, babadan da benzer (resesif) gen ile karşılaşırsa o rahatsızlık mutlaka doğacak olan çocukta çıkacaktır Eğer, anneden resesif gen, babadan da başat gen karşılaşırsa bu sefer doğacak çocuk da tıpkı anne ve babası gibi hastalığın taşıyıcısı olacak, ama o hastalık açığa çıkmayacaktır Benzer karakterde iki resesif genin ortak gelmesi çekinik alleller sonucu hastalık çıkar Anne ve babadan iki hakim gen (baskın) alan çocuk (baskın alleller) ise tamamen sağlıklıdır Dolayısı ile, akraba evliliklerinde benzer gen yapısına sahip olan ailede, resesif genlerin birbirleriyle tesadüf ihtimalleri, daha pozitif olacaktır
Millet çoğu kalıtsal hastalığın genini taşır Adi aile yapısında da hamilelikte çocuğun hastalıklı doğma olasılığı %25, taşıyıcı olma olasılığı %50, genin bozuk kopyasını hiç almamış olma olasılığı ise %25'tir Akraba evliliklerinde aynı soydan geldikleri için anne ve babanın benzer genin bozuk kopyasını taşıma, yani
hastalığın taşıyıcısı olma olasılığı çok yüksek olduğundan çocuklarında hastalıkların oluşma şansı fazla daha fazladır
İşte akraba ile evlenme, zararlı başat ve çekinik genlerin üst üste gelerek frekanslarının çakışması sonucu görünme ihtimalini artırdığından genetik hastalıkların görülmesine yol açabilmektedir Bunların çocukta görülmesi için esas ve babanın her ikisinin de asgari bir zararlı çekinik gene sahip olması gerekir Biraz önceki göz rengi örneğinde olduğu gibi, mavi göz renginin çekinik genleri, keza anneden keza babadan gelirse, çocuk mavi gözlü olacaktır Dolayısı ile akraba evliliklerinde benzer gen yapısına sahip olan ailede, zararlı (resesif) genlerin birbirleriyle karşılaşma olasılığı artı olacaktır Akraba ile evlenme, kalıtımla geçen hastalıkların bulunduğu ailelerde bu yönden sakıncalıdır Böyle durumlarda bazı çekinik genler çakışabilecek ve böylelikle hasta çocukların doğma ihtimali artacaktır Hastalığın çıkması, iki resesif genin karşılık olarak bir araya gelmesi demektir Bilindiği üzere resesif genler rahatsızlık içeren genlerdir
Akraba evliliklerinde, hem annenin ayrıca babanın benzer bozuk geni taşıma ihtimali, akraba evliliği yapmayan öteki kişilere oranla daha yüksek olduğu için, çocuğun da hasta doğma ihtimali, normal populasyona göre artmıştır bununla birlikte, düşük ve ölü doğum ihtimali de artmıştır Ailede genetik dağılım ,erkek ve kız kardeşlerde, genel olarak genlerin yarısı birbirinin aynıdır Gen ortaklarının oranları, akrabalık uzaklaştıkça küçülür Torunlar, büyükbaba ve ninelerin dörtte bir genine sahiptir Yeğenlerin genleri ise, genelde amca ve halalarının, dayı ve teyzelerinin dörtte bir genine eşittir Daha uzaktan akrabalıklarda bu oran, kardeş çocuklarında olduğu gibi sekizde bire düşmektedir
Son yıllarda yapılmaya başlanan calışmalar, ülkemizdeki kan yakını evlilik oranını %2140 arasında belirlemiştir Almanya'da ise bu oran yalnızca %0,1 0,3 arasındadır
Akraba evliliğinde Kan uyuşmazlığı kan grubu ile yok kanınızdaki Rh faktörü ile ilgilidir Yalnızca kadının Rh , erkeğin ise Rh + olduğu durumlarda oluşabilir Kan gruplarının uyuştuğu hallerde doğum ardından çocuklarda kalıtımsal hastalıklar görülmüştür Erkekte yer alan Rh faktörünün kalıtımsal aktarımla başlıca karnındaki fetüste ortaya çıkması anne ile bebek arasında bir kan uyuşmazlığının ortaya çıkmasına niçin olacaktır
Günümüzde akraba evliliklerinde en çok görülen hastalıklar; akıl geriliği (fenilketonüri), Akdeniz Anemisi, Alzeimer, Parkinson, Huntington hastalığı ve nöron ölümüdür, özürlü ve ölü doğumlar da bu örnekler aralarında sayılmaktadır *
Akraba evliliğinin zararları
Akraba Evliliği; Benzer soydan gelen şahısların yaptığı evliliğe akraba evliliği denir Akrabalık; anne soyundan gelebileceği gibi baba soyundan da gelebilir Her ikisi de aynı derecede önemlidir Anne veya babalarından biri kardeş olan bir çiftin yaptığı evliliklere 1DERECE AKRABA EVLİLİĞİ (Kuzen Evlilikleri) denir
Büyükanne veya büyükbabalarından biri kardeş olan çiftlerin yaptığı evliliklere ise 2DERECE AKRABA EVLİLİĞİ (Torun Evlilikleri) denir
Her insanda 23 çift kromozom vardır Her bir çift kromozomun bir her birine anneden, diğeri babadan gelmektedir Kromozomlar, kalıtımımızla ilgili olan DNA'yı içerir DNA'nın fonksiyonel mahsul kodlayan bölümler ise gen denir
Kalıtımın taşıyıcısı genlerdir Bizler nesiller öncesinden gelen atalarımızın bize armağan ettiği genetik kalıtımla yaşama başlamaktayız Vücudumuzun büyüyüp gelişmesi ve çalışması genlerimizin kontrolü altındadır Yaşamın esas taşı olan genler, bir DNA molekülünündeki belirtilmiş bir nitelik içeren kesitine bahşedilen addır Her bir gen veya birkaç gen kümesi bizdeki bir özelliğin bilgisini içerir Anne ve babadan eşdeğer olarak geçen genler, bizdeki bütün hayat duvarlarını örer Genler hücrelerde bulunan kromozomların kısımlarıdır Dolayısıyla genler, kromozomlarla birlikte çoğalarak, hücreli bölündükçe yeni hücrelere geçerler Kişide her genin, biri anneden biri babadan gelmiş olan iki kopyası (aleli) bulunur Ara Sıra genin bir kopyasının yapısı bozuktur ve bu bozuk kopya yüzde elli muhtemelen çocuğuna geçer Bozuk bir gen, kişinin bazı gövde işlevlerinin bozulmasına neden olur
Bir karaktere ait olan özelliğin diğerine hakim olması halinde o karaktere egemen (egemen) gen , dominant olmayan yine resesif (çekinik) gen denir Bir karakterin çıkması, iki aynı gen frekansının karşılaşması demektir Eğer bir hastalığa ait gen (resesif) anneden aktarılırken, babadan da benzer (resesif) gen ile karşılaşırsa o rahatsızlık mutlaka doğacak olan çocukta çıkacaktır Eğer, anneden resesif gen, babadan da başat gen karşılaşırsa bu sefer doğacak çocuk da tıpkı anne ve babası gibi hastalığın taşıyıcısı olacak, ama o hastalık açığa çıkmayacaktır Benzer karakterde iki resesif genin ortak gelmesi çekinik alleller sonucu hastalık çıkar Anne ve babadan iki hakim gen (baskın) alan çocuk (baskın alleller) ise tamamen sağlıklıdır Dolayısı ile, akraba evliliklerinde benzer gen yapısına sahip olan ailede, resesif genlerin birbirleriyle tesadüf ihtimalleri, daha pozitif olacaktır
Millet çoğu kalıtsal hastalığın genini taşır Adi aile yapısında da hamilelikte çocuğun hastalıklı doğma olasılığı %25, taşıyıcı olma olasılığı %50, genin bozuk kopyasını hiç almamış olma olasılığı ise %25'tir Akraba evliliklerinde aynı soydan geldikleri için anne ve babanın benzer genin bozuk kopyasını taşıma, yani
hastalığın taşıyıcısı olma olasılığı çok yüksek olduğundan çocuklarında hastalıkların oluşma şansı fazla daha fazladır
İşte akraba ile evlenme, zararlı başat ve çekinik genlerin üst üste gelerek frekanslarının çakışması sonucu görünme ihtimalini artırdığından genetik hastalıkların görülmesine yol açabilmektedir Bunların çocukta görülmesi için esas ve babanın her ikisinin de asgari bir zararlı çekinik gene sahip olması gerekir Biraz önceki göz rengi örneğinde olduğu gibi, mavi göz renginin çekinik genleri, keza anneden keza babadan gelirse, çocuk mavi gözlü olacaktır Dolayısı ile akraba evliliklerinde benzer gen yapısına sahip olan ailede, zararlı (resesif) genlerin birbirleriyle karşılaşma olasılığı artı olacaktır Akraba ile evlenme, kalıtımla geçen hastalıkların bulunduğu ailelerde bu yönden sakıncalıdır Böyle durumlarda bazı çekinik genler çakışabilecek ve böylelikle hasta çocukların doğma ihtimali artacaktır Hastalığın çıkması, iki resesif genin karşılık olarak bir araya gelmesi demektir Bilindiği üzere resesif genler rahatsızlık içeren genlerdir
Akraba evliliklerinde, hem annenin ayrıca babanın benzer bozuk geni taşıma ihtimali, akraba evliliği yapmayan öteki kişilere oranla daha yüksek olduğu için, çocuğun da hasta doğma ihtimali, normal populasyona göre artmıştır bununla birlikte, düşük ve ölü doğum ihtimali de artmıştır Ailede genetik dağılım ,erkek ve kız kardeşlerde, genel olarak genlerin yarısı birbirinin aynıdır Gen ortaklarının oranları, akrabalık uzaklaştıkça küçülür Torunlar, büyükbaba ve ninelerin dörtte bir genine sahiptir Yeğenlerin genleri ise, genelde amca ve halalarının, dayı ve teyzelerinin dörtte bir genine eşittir Daha uzaktan akrabalıklarda bu oran, kardeş çocuklarında olduğu gibi sekizde bire düşmektedir
Son yıllarda yapılmaya başlanan calışmalar, ülkemizdeki kan yakını evlilik oranını %2140 arasında belirlemiştir Almanya'da ise bu oran yalnızca %0,1 0,3 arasındadır
Akraba evliliğinde Kan uyuşmazlığı kan grubu ile yok kanınızdaki Rh faktörü ile ilgilidir Yalnızca kadının Rh , erkeğin ise Rh + olduğu durumlarda oluşabilir Kan gruplarının uyuştuğu hallerde doğum ardından çocuklarda kalıtımsal hastalıklar görülmüştür Erkekte yer alan Rh faktörünün kalıtımsal aktarımla başlıca karnındaki fetüste ortaya çıkması anne ile bebek arasında bir kan uyuşmazlığının ortaya çıkmasına niçin olacaktır
Günümüzde akraba evliliklerinde en çok görülen hastalıklar; akıl geriliği (fenilketonüri), Akdeniz Anemisi, Alzeimer, Parkinson, Huntington hastalığı ve nöron ölümüdür, özürlü ve ölü doğumlar da bu örnekler aralarında sayılmaktadır *