Alan Adı Uzantısı Nedir?

Bir web sayfasının internet dünyasında var olabilmesi yani kullanılabilir hale gelmesi için ilk önemli ihtiyaç site adresi olacaktır. İnternet dünyasında pratik bir şekilde web sayfa adresi, site adresi veya sayfa ismi olarak da bilinen bu kavram, aslında teknik olarak domain veya dilimizde olarak adlandırılır.

, bir web sayfasının bilgisayar, tablet veya telefon gibi cihazlarda ki internet tarayıcılarına yazılan adresini yani ismini ifade eder. Örneğin, web adresi için adres satırına yazdığınız bu ifade, tümleşik yapısı ile bir domain yani web site adresi olarak bilinmektedir. Ancak görüldüğü üzere bu adres üzerinde 3 farklı kısım yer alırken, bu kısımlar içerisinde “www” yani “world wide web” kısmı dünya çapında bir hiper metin olarak web sayfalarının baş kısmında yer alır.



Web sayfa adreslerinin içerisinde bulunan “atakdomain” ve “.com” gibi iki farklı bölüm birbirinden ayrı şekilde alan adı ve alan adı uzantısı olarak ayrılmaktadır. Bu iki bölümün her biri aslında farklı bir mantık ile tercih edilir ve birbirinden bağımsız bir şekilde birleştirildikten sonra tümleşik olarak domain elde edilir. Bu nedenle kısaca ayrı ayrı incelemeleri de yapılabilir.

Peki, Domain Nedir? Nasıl Seçilir? Nasıl Kayıt Edilir?​

Domain yani alan adı, en pratik kavram ile birlikte bir web sayfasının sahip olacağı isimdir. Aslında fiziki bir örnekle açıklamak gerekirse, örneğin bir işletmenin mağaza veya ofis adresi sahibi olması gibi internette de web sayfası ile birlikte bir sayfa adresine sahip olması gerekir. Çünkü bu sayede internet kullanıcıları kolaylıkla bu sayfaya ulaşma imkanı elde ederler.

Aslında web sayfalarına ulaşım sırasında tüm dünya genelinde bir sayfanın ulaşılabilir hale gelmesi için teknik olarak IP adresi şeklinde adlandırılan rakamlardan oluşmuş tümleşik bir yapı kullanılır. Fakat herhangi bir sayfaya ulaşmak için kullanmanız gerekecek

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

gibi bir IP adresini ezberlemeniz, her an tarayıcıya kolayca yazabilmeniz veya hatırlamanız zor olacağı için bunun karşılığında abcde.net gibi bir web adresi kullanmak çok daha kolay hale gelmektedir.

Alan adı bir web sayfasının kurulumu için Atak Domain veya istediğiniz herhangi bir platform üzerinden tescil ettirilen ve bu çerçevede de 1 ila 10 yıl arasında kişiye kullanım hakkı sağlayan bir yapıya sahiptir. Bu noktada domain kayıt işlemi yapmak istiyorsanız, dikkat etmeniz gereken belirli pratik ama önemli noktalar bulunmaktadır.

Alan adı kayıt işlemleri yapabilmeniz için öncelikle kişisel olarak veya kurumsal olarak kullanacağınız sayfalarda akılda kalıcı, kolay ve etkili isimler seçmek önemlidir. Örneğin, bir marka olarak seçeceğiniz alan adı elbette ki markanın ismi ile bağdaşmalı hatta bizzat bu isim olmalıdır.

Alan adı seçimleri gerçekleştirirken aslında öncelikle belirlenen ilk kısım yani sizi ifade eden Semih Baklava gibi bir marka için “semihbaklava” gibi çeşitlendirilebilecek bölüm tercih edilir. Tam olarak sonrasında da ana konu olarak belirtilen alan adı uzantıları eklentisi ile seçim tamamlanır. Alan adı uzantıları popüler olarak bilinen “.com.”, .”net” veya “.org” gibi çeşitleri ile birlikte aslında günümüzde yüzlerce hatta binlerce alternatife sahip bir yere sahiptir.

En İnce Ayrıntı Olarak, Alan Adı Uzantısı Nedir?​

Alan adı uzantıları bir web sayfasının seçilen sayfa isminin son kısmında bulunacak yani noktadan sonra gelecek bölümü ifade etmektedir. Aslında bu kısım sayfanızın internet dünyasındaki giriş noktasını ifade eder. Çünkü belirli özelliklere bağlı olarak bu bölüm bazen tamamen global bazen sadece yerel bir yapı ile tercih edilebilir.

Teknik tanımı yapılması gerekirse alan adı uzantısı veya domain uzantısı internet rüyasında Üst Düzey Domain yani Top Level Domain(TLD) olarak adlandırılır. Bir alan adının birleşimi içerisinde daha önce bahsedilen şekilde

• “www” kısmı
• “abcde” veya “semihbaklava” gibi seçilen domain kısmı
• “.com” veya “.net” gibi seçilen uzantı kısmı bir arada yer alır.

Tüm bu birleşim bir alan adı açısından internet sitesi adresi veya teknik anlamda URL olarak adlandırılır. URL olarak adlandırılan kavram içerisinde son bölümdeki noktadan sonra gelen kısım alan adı uzantısı şeklinde bilinir. Bu uzantılar bahsedildiği şekilde yüzlerce hatta binlerce çeşide sahip olurken, her uzantı belirli bir kategori içerisinde yer alır ve bu kategoriler net bir şekilde belirlenmiştir.

Alan Adı Uzantıları Birbirinden Nasıl Ayrılır?​

Alan adı uzantıları için aslında uzantı seçimlerinde fiyat değişiklikleri, bölge değişiklikleri veya uyum açısından değişiklikler ile karşılaşmak mümkün olsa da temel ayrımda iki bölümde uluslararası alan adı ve yerel alan adı şeklinde iki grup bulunur.

İlk bölümlendirmeye bağlı olarak uluslararası alan adları çerçevesinde; bugün merkezi ABD'de yer alan ve IP adresleri ile domain yönetiminde denetim mekanizması oluşturan ICANN tarafından akredite verilmiş firmalar tarafından sunumu gerçekleştirilen ve belge gerekmeden temin edilmesi mümkün olan alan adı uzantıları yer alır. Bu uzantılar arasında klasik olarak “.com” ve “.net” ifade edilebilir.

Bu bölümlendirme içerisindeki diğer kısım olan coğrafi alan adları veya yerel alan adları ise aslında uluslararası alan adları ile aynı yapıda bulunsa da coğrafi açıdan belirli bir noktada tescil edebilirler. Bu nedenle de tescil edildikleri ülkeye bağlı olarak belirlenmiş bir internet sayfa eklentisini kullanırlar.

Coğrafi alan adları içerisinde elbette ki Türkiye'de de bilindiği üzere herhangi bir uzantının sonunda görülen “.TR” eklentisi yer almaktadır. Bu eklenti için Türkiye'de yine ICANN tarafından kayıt edilmiş bir kurum olarak ODTÜ Kurumu tescil işlemlerini yürütmektedir. Günümüzde herhangi bir şirket tarafından web sayfası adresinde “.com.tr” uzantısı talep ediliyorsa, ODTÜ tarafından da belirli belgeler talep edilir. Bu örnek belgeler arasında ise

• Faaliyet belgesi
• Marka başvuru belgesi
• Ticari sicil evrakları
• Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi kayıtlarında bulunan yayınlanmış ticari unvan evrakları
• Marka tescil belgesi
• Meslek odasına kayıtlı sicil kayıt belgeleri
• Esnaf ve Sanatkarlar Odasından temin edilen sicil tasdiknamesi gerekir.

Alan adı uzantılarında bir diğer bölümlendirme ise 4 farklı kısım ile ifade edilir.

1. Ticari işletmeler için verilebilecek alan adlarında yaygın olarak “.com” en fazla görülen uzantıdır. Yine çok yaygın bir konumda bulunan “.co” aslında eskiden Kolombiya için ulusal alan adı şeklinde belirlense de sonradan şirketler tarafından da kullanılan bir hale gelmiştir. Yine işletmelerde bazen e-ticaret sayfaları için de tercih edilen “.biz” gibi uzantılar veya popüler oyun uygulamaları gibi noktalarda görülen “.io” gibi uzantılar bulunmaktadır.
2. Yine bahsedildiği gibi ülke kodları için verilen ve ccTLD(Country Code Top Level Domain) şeklinde adlandırılan uzantılararasında da
   • .com.tr(Türkiye)
   • .es(İspanya)
   • .it(İtalya)
   • .ru(Rusya) gibi ülke kodlu uzantılar yer alır.

Bu uzantılar arasında bilindiği üzere “.tr” sadece Türkiye merkezli kişi veya kurumlar için özel olarak verilmektedir.

1. Organizasyonlar açısından verilen uzantılar noktasında da ilk olarak akla gelen “.org” olmak ile birlikte kar amacı bulunmayan tüm kuruluşlar tarafından talep edilebilir. Yine “.net” uzantısı da herhangi bir topluluk veya işletme için tercih edilebilecek şekilde kullanılsa da günümüzde bu tarz oluşumlar “.com” uzantısını daha fazla tercih etmektedir.
2. Son bölümde ise özel alan adlarıbulunmak ile birlikte özellikle 2012 yılı ve sonrasında çok daha popüler bir şekilde giderek artış göstermiş ve kullanılmaya başlanmışlardır. Yeni TLD olarak adlandırılan bu uzantılar arasında da bugün
   • .photo
   • .services
   • .travel
   • .book
   • .doctor
   • .game

Gibi birçok uzantı çeşidi bulunmaktadır.

En Popüler Alan Adı Uzantısı Tercihleri Hangileridir?​

Atak Domain üzerinde domain satın alma işlemlerini gerçekleştirirken, bahsedildiği şekilde öncelikle alan adı sonrasında da uzantıyla birleştirilmiş bir adres belirlemeniz gerekir. Bu belirleme sırasında herkesin aklına gelen en popüler uzantılar “.com”, “.net” ve “.org” gibi uzantılar olsa da aslında alternatif uzantılar arasında da seçim yapılarak çok daha iyi sonuçlar elde edilebilir. Bugün dünya üzerindeki popüler alan adı uzantıları gözden geçirilerek, her biri hakkında kısa bilgiler üzerinde durulabilir.

.com uzantısı bilindiği üzere dünyanın en popüler alan adı uzantısı olmak ile birlikte aslında açılımı commercial kelimesidir. Bu kelime ticari anlamına gelmekle birlikte genellikle eski dönemlerde iş kurma sürecinde bulunan kişiler, marka ve kurum sayfaları için veya bireysel kullanıcılarda blog gibi sayfalar için bu uzantı kullanılmıştır. Günümüzde de ticari işletmeler tarafından tercih edilen .com uzantısı, ilk defa 1985 yılında tescil edilmiştir.



.net uzantısı ise aslında internet veya ağ hizmetleri açısından seçilebilecek yapısıyla servis sunucuları ve sağlayıcılar tarafından da seçilmektedir. Network açılımına sahip olmak ile birlikte bilindiği üzere Türkiye'de birçok telekomünikasyon firması ve internet ağ firması tarafından da seçilmektedir. .NET uzantısı da 1986 yılında ilk defa kayıt edildiğinden bu yana kullanılmaktadır.



.org uzantısı ise yine 1985 yılında ilk defa internette yer almaya başlamıştır ve açılışı organization kelimesi olarak bilinmektedir. Yani Türkçesi organizasyon olmak ile birlikte bu alan adı uzantısı bugün dünya genelinde ülkemizde de organizasyonlar için ve kar amacı gütmeyen kuruluşlar için kullanılmaktadır.



.co uzantısı ise aslında ilk olarak Kolombiya için ulusal bir uzantı olarak kullanıma sunulmuş olsa da sonraki yıllarda dünya çapında popüler bir hale gelmiştir. Yine açılımı da Türkçe karşılığı ile Kolombiya olmak ile birlikte bu uzantı özellikle son 10 yıllık çerçevede önemli firmalar tarafından da seçilmektedir.

.com.tr uzantısı da elbette ki Türkiye açısından en popüler yapıya sahip olmakla birlikte commercial açılımının Türkiye ifadesi ile birleşmesi çerçevesinde ticari kuruluşlar ve ticaret sicil gazetesinde kayıtlı bulunan markalar tarafından kullanılmaktadır.

İlk 10’a Girmeyi Başaran Alan Adı Uzantıları​

Bahsedilen popüler alan adları ile birlikte dünya genelinde ilk 10 sırayı elde eden alan adı uzantıları gerçekten çok yüksek miktarlarda kayıt edilmeyi başarmıştır. Çünkü bazı uzantılar sadece para kazanma açısından dahi domain yatırımcıları tarafından kayıt edilir bir hale de gelmiştir. Örneğin “.tk” ve “.icu” gibi uzantılar sadece uygun fiyatlı olduklarından dahi tercih edilmiştir. Aşağıdaki tabloda bu listeyi görmeniz mümkün olacaktır.

Kaynak: