Albert Einstein Neyi buluş etti
Albert Einstein neyi buldu
Albert Einstein ne icat etti
9 Ocak 1931… Dünyanın bir numaralı fizikçisi Albert Einstein ve en önde gelen astronomu Edwin Hubble, güney Kaliforniya ’daki Mount Wilson Gözlemevi ’nin yolunu tutarlar Sürücü onları zikzaklar çizen çamurlu bir dağ yolundan, Pasadena ’nın 15 km üzerindeki zirveye kurulmuş gözlemevi kompleksine götürüyordu
Hubble, çığır açan astronomik gözlemlerini dönemin en büyük teleskopuna sahip Mount Wilson gözlemevinde yapmıştı Hubble 1924 ’te, teleskopun o günün standartlarıyla devasa boyutlardaki takriben 25 metre çapındaki aynasıyla Samanyolu galaksisinin, uzayın uçsuz bucaksızlığındaki sayısız ‘ada evrenden ’ sadece biri olduğunu saptamıştı Hubble ve yardımcısı Milton Humason, spiral biçiminde dönen bu galaktik disklerin hareketlerini izlemiş ve daha da şaşılacak bir sonuca ulaşmıştı: Uzay, galaksileri birbirlerinden uzaklaştıracak şekilde genişliyordu
EVRENİ KAĞIT ÜZERINDE ÇÖZMÜŞTÜ
Mount Wilson Tepesi ’nde baharı anımsatan güneşli bu ocak gününde, 51 yaşındaki Einstein, büyük bir zevkle dünyanın en büyük teleskobunu kurcalıyordu Oyun oynayan bir çocuk gibi, ev sahiplerinin nefret dolu bakışları aşağıda teleskopun iskelesine tırmandı Einstein ’ın yanında eşi Elsa da vardı Kendisine, dev teleskopun evrenin yapısını belirlemek amacıyla kullanıldığı söylendiğinde Elsa şu yanıtı verdi: “O Kadar mi, eşim Albert aynı işi bir kağıt parçası üzerinde yapıyor
Einstein, Hubble ’ın kozmik genişlemeyi teleskop gözlemleriyle saptamasından henüz yıllar önce, evrenin genişlemesini kuramsal olarak Genel Görecelik Kuramı ’nda tasarlamıştı Gözlemlerde uzaya atılan her bakışın ucu dönüp dolaşıp Einstein ’ın teorisine varıyor
Makalenin tamamını National Geographic dergisinin Mayıs sayısının sayfalarında bulabilirsiniz
EİNSTEİN BUZDOLABI DA ICAT ETMİŞTİ
Mucizevi bir teorisyen olduğu kadar tamirciliğe de meraklı olan Einstein, dönemin yeni mekanik buzdolaplarının gürültüsünden hiç hazzetmiyordu Berlin ’deki bir ailenin hatalı contalardan sızan toksik soğutucu yüzünden can verdiğini öğrenince, hemen kolları sıvadı Budapeşteli genç bir fizikçi olan Leo Szilard ile bir beyin fırtınası yaptı İkili 1930 ’da oynak parçaları olmayan, elektrik gerektirmeyen ve soğutucuyu değişmez, tehlikesiz bir basınçta dolaştıran bir buzdolabı için patent aldı
EİNSTEİN ’IN BUZDOLABI ÜRETİLEMEDİ
yarattıkları tasarım standart buzdolaplarının sızıntıya yatkın ve curcunalı mekanik kompresörünü devre dışı bıraktı Einstein ve Szilard bunun yerine becerikli bir pompa koydu Einstein ’ın sözleriyle aktarmak gerekirse, bu pompanın işleyişini sağlayan “Akışkan sodyum ve potasyum karışımını hareket ettiren bir manyetik kılavuz alanının yaratıldığı akıcı elektrik akımıdır Bu karışım bir kasa içinde sıvı yönlerde hareket eder ve pompanın pistonu işlevini görür Bu Nedenle soğutucu madde mekanik yoldan sıvılaşır ve her yerde buharlaşmasıyla soğuk yaratılır
Bu tasarım elektrikle çalışmaktaydı, lakin iki fizikçi yalnızca ısının ya da su basıncının çalıştırdığı varyantları da ortaya koydu
Gürültüsüz çalışan bu buzdolabı hiç bakım da gerektirmeyecekti Ne var fakat, asla üretilmedi Araya 1929 ’da tüm dünya ekonomilerini sarsan Büyük Depresyon ’ın finansal zorlukları girdi ve daha eksik tehlikeli soğutuculara dayanan yeni teknolojilerin bulunması EinsteinSzilard modelini geçersiz kıldı
9 Ocak 1931… Dünyanın bir numaralı fizikçisi Albert Einstein ve en önde gelen astronomu Edwin Hubble, güney Kaliforniya ’daki Mount Wilson Gözlemevi ’nin yolunu tutarlar Sürücü onları zikzaklar çizen çamurlu bir dağ yolundan, Pasadena ’nın 15 km üzerindeki zirveye belirlenmiş gözlemevi kompleksine götürüyordu
Hubble, çığır açan astronomik gözlemlerini dönemin en büyük teleskopuna sahip Mount Wilson gözlemevinde yapmıştı Hubble 1924 ’te, teleskopun o günün standartlarıyla devasa boyutlardaki takriben 25 metre çapındaki aynasıyla Samanyolu galaksisinin, uzayın uçsuz bucaksızlığındaki sayısız ‘ada evrenden ’ sadece biri olduğunu saptamıştı Hubble ve yardımcısı Milton Humason, spiral biçiminde dönen bu galaktik disklerin hareketlerini izlemiş ve daha da şaşırtıcı bir sonuca ulaşmıştı: Uzay, galaksileri birbirlerinden uzaklaştıracak şekilde genişliyordu
EVRENİ KAĞIT ÜZERINDE ÇÖZMÜŞTÜ
Mount Wilson Tepesi ’nde baharı anımsatan güneşli bu ocak gününde, 51 yaşındaki Einstein, büyük bir zevkle dünyanın en büyük teleskobunu kurcalıyordu Oyun oynayan bir çocuk gibi, konut sahiplerinin nefret dolu bakışları aşağı teleskopun iskelesine tırmandı Einstein ’ın yanında eşi Elsa da vardı Kendisine, dev teleskopun evrenin yapısını atamak nedeniyle kullanıldığı söylendiğinde Elsa şu yanıtı verdi: “O Kadar mi, eşim Albert benzer işi bir kağıt parçası üzerinde yapıyor
Einstein, Hubble ’ın kozmik genişlemeyi teleskop gözlemleriyle saptamasından hemen şimdi yıllar önce, evrenin genişlemesini kuramsal olarak Genel Görecelik Kuramı ’nda tasarlamıştı Gözlemlerde uzaya atılan her bakışın ucu dönüp dolaşıp Einstein ’ın teorisine varıyor
Makalenin tamamını National Geographic dergisinin Mayıs sayısının sayfalarında bulabilirsiniz
EİNSTEİN BUZDOLABI DA ICAT ETMİŞTİ
Olağanüstü bir teorisyen olduğu değin tamirciliğe de meraklı olan Einstein, dönemin yeni mekanik buzdolaplarının gürültüsünden hiç hazzetmiyordu Berlin ’deki bir ailenin yanlış contalardan sızan toksik soğutucu yüzünden can verdiğini öğrenince, hemen kolları sıvadı Budapeşteli genç bir fizikçi olan Leo Szilard ile bir beyin fırtınası yaptı İkili 1930 ’da oynak parçaları olmayan, elektrik gerektirmeyen ve soğutucuyu değişmez, tehlikesiz bir basınçta dolaştıran bir buzdolabı için berat aldı
EİNSTEİN ’IN BUZDOLABI ÜRETİLEMEDİ
yarattıkları tasarım standart buzdolaplarının sızıntıya yatkın ve curcunalı mekanik kompresörünü devre dışı bıraktı Einstein ve Szilard bunun yerine yaratıcı bir pompa koydu Einstein ’ın sözleriyle adapte etmek gerekirse, bu pompanın işleyişini karşılayan “Değişken sodyum ve potasyum karışımını hareket ettiren bir manyetik kılavuz alanının yaratıldığı istikrarsız elektrik akımıdır Bu karışım bir kasa içinde değişken yönlerde hareket eder ve pompanın pistonu işlevini görür Bu Nedenle soğutucu madde mekanik yoldan sıvılaşır ve her tarafta buharlaşmasıyla soğuk yaratılır
Bu tasarım elektrikle çalışmaktaydı, lakin iki fizikçi yalnızca ısının veya su basıncının çalıştırdığı varyantları da ortaya koydu
Sessiz çalışan bu buzdolabı hiç bakım da gerektirmeyecekti Ne var oysa, asla üretilmedi Araya 1929 ’da bütün dünya ekonomilerini sarsan Büyük Depresyon ’ın parasal zorlukları girdi ve daha az güvenli olmayan soğutuculara dayanan yeni teknolojilerin bulunması EinsteinSzilard modelini geçersiz kıldı *
Albert Einstein neyi buldu
Albert Einstein ne icat etti
9 Ocak 1931… Dünyanın bir numaralı fizikçisi Albert Einstein ve en önde gelen astronomu Edwin Hubble, güney Kaliforniya ’daki Mount Wilson Gözlemevi ’nin yolunu tutarlar Sürücü onları zikzaklar çizen çamurlu bir dağ yolundan, Pasadena ’nın 15 km üzerindeki zirveye kurulmuş gözlemevi kompleksine götürüyordu
Hubble, çığır açan astronomik gözlemlerini dönemin en büyük teleskopuna sahip Mount Wilson gözlemevinde yapmıştı Hubble 1924 ’te, teleskopun o günün standartlarıyla devasa boyutlardaki takriben 25 metre çapındaki aynasıyla Samanyolu galaksisinin, uzayın uçsuz bucaksızlığındaki sayısız ‘ada evrenden ’ sadece biri olduğunu saptamıştı Hubble ve yardımcısı Milton Humason, spiral biçiminde dönen bu galaktik disklerin hareketlerini izlemiş ve daha da şaşılacak bir sonuca ulaşmıştı: Uzay, galaksileri birbirlerinden uzaklaştıracak şekilde genişliyordu
EVRENİ KAĞIT ÜZERINDE ÇÖZMÜŞTÜ
Mount Wilson Tepesi ’nde baharı anımsatan güneşli bu ocak gününde, 51 yaşındaki Einstein, büyük bir zevkle dünyanın en büyük teleskobunu kurcalıyordu Oyun oynayan bir çocuk gibi, ev sahiplerinin nefret dolu bakışları aşağıda teleskopun iskelesine tırmandı Einstein ’ın yanında eşi Elsa da vardı Kendisine, dev teleskopun evrenin yapısını belirlemek amacıyla kullanıldığı söylendiğinde Elsa şu yanıtı verdi: “O Kadar mi, eşim Albert aynı işi bir kağıt parçası üzerinde yapıyor
Einstein, Hubble ’ın kozmik genişlemeyi teleskop gözlemleriyle saptamasından henüz yıllar önce, evrenin genişlemesini kuramsal olarak Genel Görecelik Kuramı ’nda tasarlamıştı Gözlemlerde uzaya atılan her bakışın ucu dönüp dolaşıp Einstein ’ın teorisine varıyor
Makalenin tamamını National Geographic dergisinin Mayıs sayısının sayfalarında bulabilirsiniz
EİNSTEİN BUZDOLABI DA ICAT ETMİŞTİ
Mucizevi bir teorisyen olduğu kadar tamirciliğe de meraklı olan Einstein, dönemin yeni mekanik buzdolaplarının gürültüsünden hiç hazzetmiyordu Berlin ’deki bir ailenin hatalı contalardan sızan toksik soğutucu yüzünden can verdiğini öğrenince, hemen kolları sıvadı Budapeşteli genç bir fizikçi olan Leo Szilard ile bir beyin fırtınası yaptı İkili 1930 ’da oynak parçaları olmayan, elektrik gerektirmeyen ve soğutucuyu değişmez, tehlikesiz bir basınçta dolaştıran bir buzdolabı için patent aldı
EİNSTEİN ’IN BUZDOLABI ÜRETİLEMEDİ
yarattıkları tasarım standart buzdolaplarının sızıntıya yatkın ve curcunalı mekanik kompresörünü devre dışı bıraktı Einstein ve Szilard bunun yerine becerikli bir pompa koydu Einstein ’ın sözleriyle aktarmak gerekirse, bu pompanın işleyişini sağlayan “Akışkan sodyum ve potasyum karışımını hareket ettiren bir manyetik kılavuz alanının yaratıldığı akıcı elektrik akımıdır Bu karışım bir kasa içinde sıvı yönlerde hareket eder ve pompanın pistonu işlevini görür Bu Nedenle soğutucu madde mekanik yoldan sıvılaşır ve her yerde buharlaşmasıyla soğuk yaratılır
Bu tasarım elektrikle çalışmaktaydı, lakin iki fizikçi yalnızca ısının ya da su basıncının çalıştırdığı varyantları da ortaya koydu
Gürültüsüz çalışan bu buzdolabı hiç bakım da gerektirmeyecekti Ne var fakat, asla üretilmedi Araya 1929 ’da tüm dünya ekonomilerini sarsan Büyük Depresyon ’ın finansal zorlukları girdi ve daha eksik tehlikeli soğutuculara dayanan yeni teknolojilerin bulunması EinsteinSzilard modelini geçersiz kıldı
9 Ocak 1931… Dünyanın bir numaralı fizikçisi Albert Einstein ve en önde gelen astronomu Edwin Hubble, güney Kaliforniya ’daki Mount Wilson Gözlemevi ’nin yolunu tutarlar Sürücü onları zikzaklar çizen çamurlu bir dağ yolundan, Pasadena ’nın 15 km üzerindeki zirveye belirlenmiş gözlemevi kompleksine götürüyordu
Hubble, çığır açan astronomik gözlemlerini dönemin en büyük teleskopuna sahip Mount Wilson gözlemevinde yapmıştı Hubble 1924 ’te, teleskopun o günün standartlarıyla devasa boyutlardaki takriben 25 metre çapındaki aynasıyla Samanyolu galaksisinin, uzayın uçsuz bucaksızlığındaki sayısız ‘ada evrenden ’ sadece biri olduğunu saptamıştı Hubble ve yardımcısı Milton Humason, spiral biçiminde dönen bu galaktik disklerin hareketlerini izlemiş ve daha da şaşırtıcı bir sonuca ulaşmıştı: Uzay, galaksileri birbirlerinden uzaklaştıracak şekilde genişliyordu
EVRENİ KAĞIT ÜZERINDE ÇÖZMÜŞTÜ
Mount Wilson Tepesi ’nde baharı anımsatan güneşli bu ocak gününde, 51 yaşındaki Einstein, büyük bir zevkle dünyanın en büyük teleskobunu kurcalıyordu Oyun oynayan bir çocuk gibi, konut sahiplerinin nefret dolu bakışları aşağı teleskopun iskelesine tırmandı Einstein ’ın yanında eşi Elsa da vardı Kendisine, dev teleskopun evrenin yapısını atamak nedeniyle kullanıldığı söylendiğinde Elsa şu yanıtı verdi: “O Kadar mi, eşim Albert benzer işi bir kağıt parçası üzerinde yapıyor
Einstein, Hubble ’ın kozmik genişlemeyi teleskop gözlemleriyle saptamasından hemen şimdi yıllar önce, evrenin genişlemesini kuramsal olarak Genel Görecelik Kuramı ’nda tasarlamıştı Gözlemlerde uzaya atılan her bakışın ucu dönüp dolaşıp Einstein ’ın teorisine varıyor
Makalenin tamamını National Geographic dergisinin Mayıs sayısının sayfalarında bulabilirsiniz
EİNSTEİN BUZDOLABI DA ICAT ETMİŞTİ
Olağanüstü bir teorisyen olduğu değin tamirciliğe de meraklı olan Einstein, dönemin yeni mekanik buzdolaplarının gürültüsünden hiç hazzetmiyordu Berlin ’deki bir ailenin yanlış contalardan sızan toksik soğutucu yüzünden can verdiğini öğrenince, hemen kolları sıvadı Budapeşteli genç bir fizikçi olan Leo Szilard ile bir beyin fırtınası yaptı İkili 1930 ’da oynak parçaları olmayan, elektrik gerektirmeyen ve soğutucuyu değişmez, tehlikesiz bir basınçta dolaştıran bir buzdolabı için berat aldı
EİNSTEİN ’IN BUZDOLABI ÜRETİLEMEDİ
yarattıkları tasarım standart buzdolaplarının sızıntıya yatkın ve curcunalı mekanik kompresörünü devre dışı bıraktı Einstein ve Szilard bunun yerine yaratıcı bir pompa koydu Einstein ’ın sözleriyle adapte etmek gerekirse, bu pompanın işleyişini karşılayan “Değişken sodyum ve potasyum karışımını hareket ettiren bir manyetik kılavuz alanının yaratıldığı istikrarsız elektrik akımıdır Bu karışım bir kasa içinde değişken yönlerde hareket eder ve pompanın pistonu işlevini görür Bu Nedenle soğutucu madde mekanik yoldan sıvılaşır ve her tarafta buharlaşmasıyla soğuk yaratılır
Bu tasarım elektrikle çalışmaktaydı, lakin iki fizikçi yalnızca ısının veya su basıncının çalıştırdığı varyantları da ortaya koydu
Sessiz çalışan bu buzdolabı hiç bakım da gerektirmeyecekti Ne var oysa, asla üretilmedi Araya 1929 ’da bütün dünya ekonomilerini sarsan Büyük Depresyon ’ın parasal zorlukları girdi ve daha az güvenli olmayan soğutuculara dayanan yeni teknolojilerin bulunması EinsteinSzilard modelini geçersiz kıldı *