Ali Kuşçu Eserleri Nelerdir,
Ali Kuşçunun Eserleri,
Ali Kuşçunun Eserleri Hakkında Veri
Ali Kuşçu'nun ayrı alanlardaki eserlerini 5 grupta biriktirmek mümkündür;
1 Astronomi Eserleri
11 Şerhi Zîci Uluğ Bey: Süleymaniye, Carullah, nr 1493, 215 yaprak
12 Risâle fî Halli Eşkâli Mu‘addili ’lKamer li'lMesîr (Fâide fî Eşkâli ‘Utârid): Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, III Ahmet, nr 3843, yaprak 270b273a
13 Risâle fî Asli'lHâricYumkin fî'sSufliyyeyn: Bursa İl Millet Kütüphanesi, Hüseyin Çelebi, nr 7518, yaprak 124b125b
14 Şerh ‘ale'tTuhfeti'şŞâhiyye fî'lHey'e: Süleymaniye, Ayasofya, nr 2643, 64 yaprak
15 Risâle der ‘İlmi Hey'e: Süleymaniye, Ayasofya, nr 26401, 24 yaprak
16 elFethiyye fî ‘İlmi'lHey'e2: Süleymaniye, Ayasofya, nr 27331, 70 yaprak
17 Risâle fî Halli Eşkâli'lKamer: Bursa İl Halk Müziği Kütüphanesi, Hüseyin Çelebi, nr 7517, yaprak 119b123b
2 Matematik Eserleri
21 erRisâletu'lMuhammediyye fî'lHisâb: Süleymaniye, Ayasofya, nr 27332, yaprak 71b168b
22 Risâle der ‘İlmi Hisâb: Süleymaniye, Ayasofya, nr 26402, yaprak 25b72b
3 Kelâm ve Usûli Fıkıh Eserleri:
31 eşŞerhu'lCedîd ‘ale'tTecrîd: Süleymaniye, Çorlulu Ali Paşa, nfr 305, 285 yaprak
32 Hâşiye ‘ale'tTelvîh: Süleymaniye, Carullah, nr14382, yaprak 13b20a
4 Mekanik Aletleri Hakkındaki Eseri:
41 etTezkire fî Âlâti'rRuhâniyye3
5 Dil ve Belagat Eserleri:
51 Şerhu'rRisâleti'lVad‘iyye: ‘Adûduddîn İcî'nin Fâ'ide fî'lVad‘ adlı risâlesinin şerhidir (Köprülü, nr II, 3391; Râgıb Paşa, nr 12856, 12893; Kayseri Raşid Efendi, nr 10014)
52 elİfsâh: İbn Hâcib (öh646)'in Arapçanın cümle yapısı konusunda kaleme aldığı elKafiye fi'nNahv adlı eserinin şerhidir (Raşid Efendi, nr 9226, Topkapı Sarayı Müzesi, Itimat Hazinesi, nr 1891, 1892)
53 el‘Unkûdu'zZevâhir fî Nazmi'lCevâhir: Arapça sarf ilmi konusunda kaleme aldığı bir giriş ve üç bölümden oluşan bir eseridir (Süleymaniye, Fatih, nr 4676, 148 yaprak; Yeni Cami, nr 11811; Laleli, nr 303010; Şehit Ali Paşa, nr 2576, 2577, 2578) Sultan Selim döneminde Müftüzâde Abdürrahim kadar şerh edilmiştir
54 Şerhu'şŞâfiye: İbn Hâcib'in sarf ilmindeki benzeşenŞâfî adlı eserinin Farsça şerhidir (Köprülü, nr 1598, vr42234)
55 Risâle fî Beyâni Vad‘i'lMufredât: Kelimelerin bir manâ için konulmasıyla ilgili küçük bir risaledir (Süleymaniye, Şehit Ali Paşa, nr 2830; Hafit Efendi, nr, 450, vr 80b81a; Köprülü, nr 161035)
56 Fâ'ide liTahkîki Lâmi'tTa‘rîf: Harfi tarifin bazı özellikleri üzerinde duran tek varaklık bir risâledir (Köprülü, nr 159321; Süleymaniye, Reşid Efendi, nr 103239)
57 Risâle mâ Ene Kultu: Taftazanî'nin Telhîsu'lMiftâh üstüne yazdığı ve elMutavvel diye bilinen şerhte geçen mâ ene kultuibaresiyle ilgili olarak yazılmıştır Risâle fî Beyâni Sebebi Takdîmi'lMusnedi İleyh diye de anılır (Süleymaniye, Reşid Efendi, nr 103230; vr 183187; Köprülü, nr III, 7043; Ragıb Efendi, nr 374, vr208211)
58 Risâle fî'lHamd: Seyyid Şerîf elCurcânî'nin elHâşiyetu'lKubrâ'sında söz konusu ettiği hamdile ilgili sözlerin tahkikine dair bir risaledir (Süleymaniye, Fatih, nr 5384, vr 6870)
59 Risâle fî ‘İlmi ’lMe‘ânî: İlmi Me‘ânî konusunda küçük bir risâledir (Süleymaniye, Carullah, nr 2060, vr 136137)
510 Risâle fî Bahsi ’lMufred: Arapça ’da basit ve mürekkep kavramlar hakkında dil felsefesi ağırlıklı bir risaledir (Süleymaniye, Pertevniyal, nr 896, vr 7b8b; Şehit Ali Paşa, nr 2761, vr 6368)
511 Risâle fî ’lFenni ’sSânî min ‘İlmi ’lBeyân: Belagat ilimlerinden beyân ilmi hakkında kısa bir risaledir (Süleymaniye, Yazma Bağışlar, nr 4140, vr 78a81a)
512 Tefsîru ’lBakara ve Âli ‘İmrân: Kehhâle göre zikredilen bu eserin herhangi bir nüshasına rastlanmamıştır
513 Risâle fî'lİsti‘âre: Bu risâlede realite, mecaz, istiare ve kinaye konuları örneklerle incelenmektedir
Kaynaklarda Ali Kuşçu'ya nispet edilen, ama nüshaları tespit edilemeyen diğer eserler de vardır Bunlar: Târîhu Ayasofya, Tefsîru'zZehraveyn, Mahbûbu'lHamâ'il, Risâle fî Mevdû‘ati'l‘Ulûm, Meserretu'lKulûb fî Def‘i'lKurûb
Kaynak: Musa Yıldız, Bir Dilci Olarak Ali Kuşçu ve Risâle fî ’lİsti‘âre ’si, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 2002, s1014) *
Ali Kuşçunun Eserleri,
Ali Kuşçunun Eserleri Hakkında Veri
Ali Kuşçu'nun ayrı alanlardaki eserlerini 5 grupta biriktirmek mümkündür;
1 Astronomi Eserleri
11 Şerhi Zîci Uluğ Bey: Süleymaniye, Carullah, nr 1493, 215 yaprak
12 Risâle fî Halli Eşkâli Mu‘addili ’lKamer li'lMesîr (Fâide fî Eşkâli ‘Utârid): Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, III Ahmet, nr 3843, yaprak 270b273a
13 Risâle fî Asli'lHâricYumkin fî'sSufliyyeyn: Bursa İl Millet Kütüphanesi, Hüseyin Çelebi, nr 7518, yaprak 124b125b
14 Şerh ‘ale'tTuhfeti'şŞâhiyye fî'lHey'e: Süleymaniye, Ayasofya, nr 2643, 64 yaprak
15 Risâle der ‘İlmi Hey'e: Süleymaniye, Ayasofya, nr 26401, 24 yaprak
16 elFethiyye fî ‘İlmi'lHey'e2: Süleymaniye, Ayasofya, nr 27331, 70 yaprak
17 Risâle fî Halli Eşkâli'lKamer: Bursa İl Halk Müziği Kütüphanesi, Hüseyin Çelebi, nr 7517, yaprak 119b123b
2 Matematik Eserleri
21 erRisâletu'lMuhammediyye fî'lHisâb: Süleymaniye, Ayasofya, nr 27332, yaprak 71b168b
22 Risâle der ‘İlmi Hisâb: Süleymaniye, Ayasofya, nr 26402, yaprak 25b72b
3 Kelâm ve Usûli Fıkıh Eserleri:
31 eşŞerhu'lCedîd ‘ale'tTecrîd: Süleymaniye, Çorlulu Ali Paşa, nfr 305, 285 yaprak
32 Hâşiye ‘ale'tTelvîh: Süleymaniye, Carullah, nr14382, yaprak 13b20a
4 Mekanik Aletleri Hakkındaki Eseri:
41 etTezkire fî Âlâti'rRuhâniyye3
5 Dil ve Belagat Eserleri:
51 Şerhu'rRisâleti'lVad‘iyye: ‘Adûduddîn İcî'nin Fâ'ide fî'lVad‘ adlı risâlesinin şerhidir (Köprülü, nr II, 3391; Râgıb Paşa, nr 12856, 12893; Kayseri Raşid Efendi, nr 10014)
52 elİfsâh: İbn Hâcib (öh646)'in Arapçanın cümle yapısı konusunda kaleme aldığı elKafiye fi'nNahv adlı eserinin şerhidir (Raşid Efendi, nr 9226, Topkapı Sarayı Müzesi, Itimat Hazinesi, nr 1891, 1892)
53 el‘Unkûdu'zZevâhir fî Nazmi'lCevâhir: Arapça sarf ilmi konusunda kaleme aldığı bir giriş ve üç bölümden oluşan bir eseridir (Süleymaniye, Fatih, nr 4676, 148 yaprak; Yeni Cami, nr 11811; Laleli, nr 303010; Şehit Ali Paşa, nr 2576, 2577, 2578) Sultan Selim döneminde Müftüzâde Abdürrahim kadar şerh edilmiştir
54 Şerhu'şŞâfiye: İbn Hâcib'in sarf ilmindeki benzeşenŞâfî adlı eserinin Farsça şerhidir (Köprülü, nr 1598, vr42234)
55 Risâle fî Beyâni Vad‘i'lMufredât: Kelimelerin bir manâ için konulmasıyla ilgili küçük bir risaledir (Süleymaniye, Şehit Ali Paşa, nr 2830; Hafit Efendi, nr, 450, vr 80b81a; Köprülü, nr 161035)
56 Fâ'ide liTahkîki Lâmi'tTa‘rîf: Harfi tarifin bazı özellikleri üzerinde duran tek varaklık bir risâledir (Köprülü, nr 159321; Süleymaniye, Reşid Efendi, nr 103239)
57 Risâle mâ Ene Kultu: Taftazanî'nin Telhîsu'lMiftâh üstüne yazdığı ve elMutavvel diye bilinen şerhte geçen mâ ene kultuibaresiyle ilgili olarak yazılmıştır Risâle fî Beyâni Sebebi Takdîmi'lMusnedi İleyh diye de anılır (Süleymaniye, Reşid Efendi, nr 103230; vr 183187; Köprülü, nr III, 7043; Ragıb Efendi, nr 374, vr208211)
58 Risâle fî'lHamd: Seyyid Şerîf elCurcânî'nin elHâşiyetu'lKubrâ'sında söz konusu ettiği hamdile ilgili sözlerin tahkikine dair bir risaledir (Süleymaniye, Fatih, nr 5384, vr 6870)
59 Risâle fî ‘İlmi ’lMe‘ânî: İlmi Me‘ânî konusunda küçük bir risâledir (Süleymaniye, Carullah, nr 2060, vr 136137)
510 Risâle fî Bahsi ’lMufred: Arapça ’da basit ve mürekkep kavramlar hakkında dil felsefesi ağırlıklı bir risaledir (Süleymaniye, Pertevniyal, nr 896, vr 7b8b; Şehit Ali Paşa, nr 2761, vr 6368)
511 Risâle fî ’lFenni ’sSânî min ‘İlmi ’lBeyân: Belagat ilimlerinden beyân ilmi hakkında kısa bir risaledir (Süleymaniye, Yazma Bağışlar, nr 4140, vr 78a81a)
512 Tefsîru ’lBakara ve Âli ‘İmrân: Kehhâle göre zikredilen bu eserin herhangi bir nüshasına rastlanmamıştır
513 Risâle fî'lİsti‘âre: Bu risâlede realite, mecaz, istiare ve kinaye konuları örneklerle incelenmektedir
Kaynaklarda Ali Kuşçu'ya nispet edilen, ama nüshaları tespit edilemeyen diğer eserler de vardır Bunlar: Târîhu Ayasofya, Tefsîru'zZehraveyn, Mahbûbu'lHamâ'il, Risâle fî Mevdû‘ati'l‘Ulûm, Meserretu'lKulûb fî Def‘i'lKurûb
Kaynak: Musa Yıldız, Bir Dilci Olarak Ali Kuşçu ve Risâle fî ’lİsti‘âre ’si, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 2002, s1014) *