Soru&Cevap Alkol Bağımlılığı Nedir?

Bağımlılık yaratan maddelerin arasında en çok bilinen ve en çok tüketimi olan şeylerden biri de alkoldür. Alkol bağımlılığı belirtileri nelerdir?, amatem, aşamaları, başlangıcı, cinsellik, çeşitleri, çözümleri, bitkisel çözüm, destek hattı, ilaçları, nasıl tedavi edilir, özel tedavi merkezleri, tedavisi için nereye başvurulur ve tedavisi ne kadar sürer konularını sizler için araştırdık

Bağımlılık yaratan maddelerin arasında en çok bilinen ve en çok tüketimi olan şeylerden biri de alkoldür. Alkol, kimi insanın hiç elini sürmediği, kiminin arada bir tükettiği, kimilerinin ise olmazsa olmazı bir maddedir. Alkolü hiç tüketmemek en sağlıklı seçenek olsa da, bağımlısı olmadan nadiren tüketildiğinde ciddi boyutlara ulaşmaz. Fakat bağımlılık noktasına geldiği zaman hem maddi hem sosyal ve manevi çöküş başlamış olur. Kişinin birçok dengesini alt üst eden alkol bağımlılığından kurtulmak için ise mutlaka bir uzmana danışılması gerekir.

Alkol Bağımlılığı Belirtileri Nelerdir?​

Alkol kullanım bozukluğu yaşanılan semptomların sayısına bağlı olarak hafif, orta veya şiddetli olabilmektedir. Bunlardan bazıları şöyledir;
· İçilen alkol miktarını sınırlayamamak
· İçilen miktarı azaltmak istemek ve bununla ilgili başarısız girişimlerde bulunmak
· Alkolü bırakmak veya alkolden kurtulmak için çok zaman harcamak
· Alkol almak için güçlü bir dürtü barındırmak
· Tekrarlanan alkol kullanımı ile önemli yükümlülükleri yerine getirememe sorunu
· Fiziksel veya sosyal sorunlara neden olduğunu bile bile alkol kullanmaya devam etmek
· Sosyal faaliyet ve hobilerden alkol yüzünden vazgeçmek veya azaltmak
· Güvenli olmayan durumlardan alkol kullanmak
· Alkole karşı tolerans göstermek, alkol ihtiyacının az veya fazla olduğunun hissedilmesi
· İçmediğinizde veya semptom göstermemek için içilmediğinde, mide bulantısı, terleme ve titreme gibi yoksunluklar yaşamak
· Kan dolaşımındaki alkol miktarı artarsa alkol zehirlenmesi oluşur. Bunun sonucunda uygunsuz davranış, dengesiz ruh hali, bozulmuş muhakeme, hafıza ve zayıf koordinasyon, baygınlık gibi belirtilerin oluşmasıdır.
· Alkol kullanımının ardından durdurulması veya büyük ölçüde azaltılması alkol yoksunluğu ortaya çıkabilir. Bunun sonucunda terleme, hızlı kalp atışı, el titremeleri, uyku sorunları, bulantı ve kusma, halüsinasyonlar, huzursuzluk ve ajitasyon gibi semptomlar ortaya çıkar ve bu semptomlar sosyal hayata büyük etki eder.

Alkol Bağımlılığı Amatem​

Alkol kullanım bozukluğu olan kişilerin tedavisi profesyonel bir yardım ile sağlanmaktadır. Tedavi psikolog, doktor ve ailenin içinde bulunduğu bir ekip kurulması ile başlamaktadır. Bu yardım yönteminin aşamaları ise şu şekildedir:
İlk bölüm: bir süre alınan alkolü kesme tedavisini içerir. Kişinin normal işlevlere dönebilmesi ve alkolsüz yaşama uyum sağlaması amaçlanmaktadır. Hastaya bununla ilgili bilgi ve beceri kazandırılmaya çalışılır. Yöntem olarak terapötik girişim tercih edilir.
Rehabilitasyon dönemi: Bu dönemde kişi alkol yoksunluğu sorununun üstesinden gelmiş yeniden normal hayata ve alkolsüz yaşama uyum sağlaması için bilgi ve becerileri kazandırma çalışmalarına devam edilir.
Son ölüm: Tedavi modellerine göre değişmektedir. Adsız alkoliklerin (AA) 12 basamak temeli üzerine kurulu programlardır. Bu programlar aynı zamanda ilaç tedavilerini de içermektedir. Bu ilaçlar alkol arama isteğini ve alkol arama davranışını söndürmeye yöneliktir.

Alkol Bağımlılığı Aşamaları Nelerdir?​

1. Kişi tarafından alışkın olduğu etkiyi sağlayabilmesi için alkol miktarını giderek arttırması. Alışkın olunan alkol miktarı ile aynı his ve etkin sağlanamaması.(tolerans)
2. Kişinin alkol miktarını azaltmasının ardından yoksunluk denilen bir takım ruhsal ve bedensel sıkıntılar içerisine girmesi
3. Alkol alan kişinin almayı düşündüğü miktardan fazla miktar ve sürede tüketim yapması
4. Alkol bırakmak için veya alkolün etkilerinden kurtulmak için çok zaman harcaması
5. Alkol kullanımı bırakmak veya denetim altına almaya çalışması ve başarısız girişimlerinin olması
6. Alkol kullanımın fazla olması nedeniyle toplumsal ve sosyal etkinlikleri azaltılması ya da bırakılması
7. Alkolden zarar gördüğü bilinmesine rağmen aşırı miktarda tüketime devam edilmesi

Alkol Bağımlılığı Başlangıcı Nedir?​

Alkol bağımlılığı da diğer bağımlılık yaratan maddeler gibi vücutta oluşum gösteren bağımlılıklar arasında yer almaktadır. İlk başta düşük miktar ile başlanan durum daha sonraları yüksek miktarlara ulaşır. İlk kullanımdan itibaren vücudun alışkanlık haline getirdiği bir maddeye dönüşen alkol miktar arttırımı yapılmasına rağmen fark edilmeden içilmeye devam edilir. Başlarda üzüntü, stres, sıkıntı ve problemlerle başa çıkmak için kullanılan alkol bir zaman sonra vücudun zamanla fonksiyonlarını gerçekleştirememesine ve bağımlılık durumunun ortaya çıkmasına neden olmaktadır.

Alkol Bağımlılığı Cinsellik​

Yıllardır tartışılan bu ilişkinin ana unsuru alkolün afrodizyak etkisi olduğunun düşünülmesi ve cinsel uyarıcı olarak kullanımıdır. Doğrudan bir etkisi olmadığı bilinen alkolün sosyal anksiyeteyi azaltımı sonrası bir etkisinden söz edilebilir fakat cinsel doyum ve performansı arttırdığına dair hiçbir kanıt bulunmamaktadır. Yüksek dozda alınan alkolün erkeklerde sertleşme kusurları, cinsel isteğin azalması ve erken boşalma gibi sık rastlanılan problemlere neden olduğu bilinmektedir. Bazı çalışmalarda kadınların cinsel baskı ve engelleme ile karşılaşmasının alınan az miktar alkolde sübjektif olarak cinsel isteği ve zevki arttırdığı söylenmektedir. Erkekler testesteron seviyelerinde düşme, östrojende yükselme ve kadınlarda ise FSH yetersizliği gibi bozukluklara yol açmaktadır. Alkolle cinsel kıskançlığın artışı ve cinsel suçlara eğilimin artması da olumsuz etkilere örnek verilebilir.

Alkol Bağımlılığı Çeşitleri Nelerdir?​

· Efkar Dağıtmak ve Sıkıntı Gidermek: Ruhsal ya da bedensel olarak bir sıkıntıyı gidermek için aşırı derecede alkol alma sorunudur. Psikolojik bağımlılığı ifade eder bırakıldığı zaman kesilme belirtisi görülmez.
· Alışkanlık Dönemi: Aşırı derecede alkol alımı sonucu gastrit, polinevrit, karaciğer yağlanması gibi bozukluklara rağmen fiziksel bağımlılığın olmaması durumudur.
· Titrek Alkolikler Aşaması: Ruhsal ve fiziksel yönden bağımlılık olması sonucu içme isteği durdurulamaz, bedensel bozukluklar gelişir. Alkol bırakıldığı vakit kesilme belirtileri ortaya çıkar.
· Şiddetli Bağımlılık: Daha ağır ruhsal ve bedensel bozuklukların oluşması durumudur. Alkole karşı dirençli olma durumudur. Alkolün azaltılması ya da kesilmesi sonucu kesilme belirtisi oluşturur.
· Alkolsüz Yaşayamama: Kişinin su gibi alkol içtiği dönemdir. Alkol olmadan yaşayamaz hale gelmiştir. Bu aşama alkolden ölümlerin en sık olduğu aşamadır ve acilen tıbbi ve psikiyatrik girişim gerektirir.

Alkol Bağımlılığı Çözümleri Nedir?​

Alkol bağımlılığında 12 basamak tedavisi:
1-Kişi problemini kabul eder ve tanı bu aşamada konulur.
2-Kişi kendinden güç olarak yüksek birinin olduğuna inanır ve ona ihtiyaç duyar. Bu manevi anlamda aile yakını ya da eşi dostu olabilir.
3-Güçsüzlüğünü kabul ederek kendinden güçlü kişiye teslim olduğu aşama
4-Kişinin geçmişini sorguladığı ve pişmanlık duyduğu aşamadır.
5-6-7-8-9- Bu basamaklarda hastanın davranışlarına yönelik çalışma yapılır ve kişi zarar verdiği kurum ve kuruluşlardan özür dileme davranışı gösterir.
10- Kişi davranışlarını inceler ve iyi, kötü değerlendirmesi yapmaya başlar.
11- Kişi düzelmelerde karşısında manevi haz duymaya başlar. Maneviyatını yükseltmek için çaba gösterir.
12- Son basamakta kişi artık düzelmiştir ve bir dönem kendisi gibi olanlara yardım etmeye başlar.

Alkol Bağımlılığı İçin Bitkisel Çözüm Önerileri Nelerdir?​

Alkol bağımlılığını gidermek için esansiyel yağlar kullanılmaktadır. Esansiyel yağlar, alkol bağımlılığı karşısında en çok ihtiyaç duyulan psikolojik desteğe yardımcı olur. Esansiyel yağlar, anti-depresan ve anti anksiyete özelliğine sahiptir ve sakinleştirici, rahatlatıcı ve enerji arttırıcı özellikleriyle alkolün yarattığı psikolojik problemleri ortadan kaldırmaya yardımcıdır. İşte bu yağlardan bazıları;
· Lavanta yağı: Mükemmel stres gidericidir. Alkol bağımlılığı ile gelen stres ve kayığı önlemek için binlerce yıldır lavanta yağı kullanılmaktadır.
· Limon yağı: Vücutta ve zihinde gençleştirici ve arındırıcı bir etkiye sahiptir. Alkol tüketimi ile en çok zarar gören organlardan olan karaciğeri ve böbrekleriniz temizlemeye yardımcı olur. Kandaki pH seviyesini dengeler ve alkolün verdiği etkileri azaltır.
· Karabiber yağı: Güçlü antioksidan içeren karabiber yağı, her türlü bağımlılığa karşı isteği azaltabilir ve kaygı belirtilerini hafifletebilir. Kronik Depresyonu gidermek için serotonini veya iyi hissettirecek hormonları arttırabilir.
· Zencefil yağı: Alkolün zarar verdiği karaciğeri koruma özelliğine sahiptir.
· Papatya yağı: Dünyadaki en eski şifalı bitkilerden olan papatya yağı, ruh halini iyileştirici ve stres giderici olarak çok popülerdir. Antidepresan özelliği vardır bu sebeple beyninizi doğrudan beyninizi etkiler ve sinirlerinizi rahatlık kazandırır.

Alkol Bağımlılığı Destek Hattı Nedir?​

Alkol veya madde bağımlısı olan kişiler, alkol kullanmaya yeni başlayanlar, risk altında olup olmadığını sorgulamak isteyenler, alkol bağımlılığı konusunda bilgi sahibi olmak isteyen ve alkol veya maddeyi kullandıktan sonra ruhsal ve fiziksel yönden dolayı yoksunluk yaşayan kişiler bu rahatsızlıklarından kurtulmak için 7 gün 24 saat boyunca hizmet veren Yeşilay kurumlarına başvuru yapılabilmektedir. Danışma hattının numarası 444 7 975 (444 7 YSL).Telefonun ucundaki eğitimli psikologlar tarafından bağımlılık konusunda sorun yaşayan kişilere online olarak nitelikli bilgi sunulmasını sağlamaktadır.

Alkol Bağımlılığı Genetik Mi?​

Yapılan çalışmalarda tip 1 ve tip 2 olmak üzere iki kalıtsal alkol bağımlılığının varlığı ortaya konulmuştur. Tip 1 alkol bağımlılığında %75 oranında sık olarak ve hafifçe görülen bağımlılıktır. Hem erkek hem de kadınları etkilemektedir. Genetik olarak anne veya babadan veya her ikisinden gelmekle birlikte ortaya çıkması çevresel faktörlerle ilişkilidir. Tip 2 bağımlılığı ise genetik yatkınlığı ciddi biçimde olduğu, çevresel faktörlerden ziyade genetik faktörlere bağlı olarak ortaya çıkan durumdur. Bu bozukluk erkeklerde daha sık görülür. Agresif davranış ve antisosyal kişilik özellikleri ile bu kişiler biyolojik babalarıyla benzer özellikler göstermeye başlamaktadır.

Alkol Bağımlılığı İlaçları Nelerdir?​

Günümüzdeki önemli sağlık sorunlarından bir tanesi olarak sayılan alkol bağımlılığı pek çok hastalığa sebep olabilmektedir. Aşırı alkol kullanımı sonucunda siroz, pankreatit, kalp-damar hastalıkları, kas iskelet hastalıkları, immun sistem hastalıkları ve kanser, AİDS, mide hastalıkları gibi ölüm riski çok olan hastalıkların dışında toplum ve halk sağlığı sorunları neden olmaktadır. Hastanın bağımlılığın yenebilmesi için göreceği psikoterapinin yanı sıra bağımlı olduğu maddeye karşı arzusunu azaltan ve keyif almasını ortadan kaldırmaya yönelik ilaçlar mevcuttur. Bunlar arasında naltrekson, nalokson, akamprozat, bupronorfin ve disulfiram gibi ilaçlar yer almaktadır.

Alkol Bağımlılığı Nasıl Tedavi Edilir?​

Alkol kullanan ve tedavi olmak isteyen kişiler hastanelere bağlı Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi Merkezleri (AMATEM) ile psikiyatri kliniklerine başvurabilir. Burada şu adımlar ile karşılaşılmaktadır:
1. Tedavi hastanın ihtiyaçlarına göre seçilir.
2. Hedef ayıklık durumudur. Psikiyatrik bozuklukların ayrımı ve tedavisi için önemli bir noktadır.
3. Tedaviden sonra uzun süreli izleme yapılır. İzlenmezse alkol almaya başlama durumu oluşabileceğinden düzenli aralıklarla psikolojik danışma almalı ve yardım gruplarına tekrar katılmalıdır.
4. Tekrarlamalar ilk 6 ayda sıklıkla görülebilir.
5. Alkolik kişinin ailesi tedavide önemli bir faktördür.
6. Alkol bağımlısı kişi uygun olan tedavi programına karşıysa, hekim hastanın tedaviyi kabul edeceği psikososyal bir krizi beklemelidir.

Alkol Bağımlılığı Oranı Nedir?​

Genelde belirlenen üst değerler, erkekler için günde iki ölçü içkidir. (Yaklaşık iki kadeh şarap, iki kutu y da iki şişe bira, iki duble sert içki) Kadınlar içinse bu ölçü günde bir ölçü içkidir. (Yaklaşık bir kadeh şarap, bir kutu ya da bir şişe bira, bir duble sert içki). Erkeklerde herhangi bir gün 4 birim içkiden ya da haftada 14 birim içkiden daha çok tüketilmesi, kadınlarda herhangi bir gün 3 birim içkiden ya da haftada 7 birim içkiden daha çok tüketilmesi ölçünün kaçırıldığını göstermektedir.

Alkol Bağımlılığı Özel Tedavi Merkezleri​

Alkol bağımlılığının tanısı, genel sağlık ve ruhsal durum değerlendirilmesi, kullanma öyküsü, motivasyon, sosyal ve aile yapısının gözden geçirilmesi ve laboratuvar tetkiklerinin incelenmesi sonucu ortaya konmaktadır. Hastanın son bir ay içinde veya daha öncesinde kullandığı miktar, tıbbi ve psiyatrik özgeçmiş, adli sorunu olup olmadığı ve geçmişte yapılan tedavi öyküsünün ayrıntısı ele alınmaktadır. Hastanın motivasyonu, aile ve sosyal çevresi ile olan sorunları etkilediği için ayrıntılı olarak ele alınmalı ve laboratuvar tetkikleri ile bu etkilenme durumu araştırılmalıdır.

Alkol Bağımlılığı Tedavisi İçin Nereye Başvurulur?​

Bağımlı olan kişilerin tedavi sürecine başlamaları için bağımlılıklarını ve bu durumun geliştiklerini kabul etmeleri zaman alabilmektedir. Tedavi için bu durumun kabulü son derece önemlidir. Alkol kullanan ve tedavi olmak isteyen kişiler, hastaneler bağlı Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi Merkezleri (AMATEM) ile psikiyatri kliniğine başvuru yaparak tedavi olmaya başlayabilirler.

Alkol Bağımlılığı Tedavisi Ne Kadar Sürer?​

Bağımlılığın tedavisi genel olarak hastanın bulgularının değerlendirilmesi sonucu belirlense de ortalama 1-2 hafta süreyi kapsamaktadır. Bu süre bazı kişilerde ortalama tedavi süresi sekiz ile on hafta arasında değişebilmekte ve bazı durumlardan daha uzun süreli bir tedavi gerektirmektedir. Tedavi sürecini fazla bulan kişilerin ise tedaviye başlamaları teşvik edilmektedir.

Alkol Bağımlılığı Yatarak Tedavisi Nasıl Olur?​

Alkol bağımlılığında çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bunlar arasında hastalar tarafından sıklıkla tercih edilen ve uzun süreli tedavi yöntemleri arasında yer alan yatarak tedavi yöntemi bulunmaktadır. Tedavi uzun bir süreci içerdiği için çeşitli aşamamaların sırayla işlenmesi gerekir. Bu sebepten ötürü tedavi yöntemlerini ise sırasıyla tıbbi tedaviler, psikoterapiler ve psiko-sosyal yaklaşımlar oluşturmaktadır.