Çene ağrısı kabusunuz olmasın...
Son devirlerde diş tabibine çene eklemi kesiminde sorun, sabahları şakaklar kesiminde ağrı, ağız açma ve kapama sırasında ses ya da kısıtlama yahut diş gıcırdatma vb. şikayetle giden birçok hastaya doktorlarımızın hiçbir ön kıymetlendirme yapmadan tıpkı tedaviyi uyguladığı yanında duyumlar alıyor ve klinik pratikte bir birçoklarını gözlüyorum.
Hasta kâfi ki eklem sorununun varlığından bahsetsin, derhal alt yahut üst çeneden ölçü alınıyor, laboratuvarda gece plağı yaptırılıyor ve hiç uyumlamadan hastaya şeffaf plaklar teslim ediliyor.
Ne yazık ki bu değerlendirmenin bu kadar yalın olmadığını, bu şeffaf plakların her derde deva olarak kullanılacak aygıtlar olmadığını ve velev kimi durumlarda hastaya çok büyük berbatlıklar yapabileceklerini söylemek zorundayım.
Çene eklemi bozuklukları esasen birçok farklı faktörün tek tek ya da bir arada bozulmasıyla gerçekleşiyor. Örneğin eklem kesimindeki genetik bir anatomik bozukluk çene ağrısına yol açabiliyor. Dişlerin birbirleriyle ilgisindeki uyumsuzluk, yani çapraşıklıklar ya da çenelerin birbirleriyle kapanış münasebetlerindeki bozukluklar, alt çenenin geriliği/ileriliği yahut üst çenenin geriliği/ileriliği çene ağrısının nedeni olabiliyor.
Çene ağrısında en çok karşılaşılan sebeplerden birisi de gerilim. Gerilim nedeniyle gece uyku sırasında bilinçsizce yapılan ve velev bazen eşlerin birbirlerini uykudan uyandırmasına yol açan diş gıcırdatmaları da pek çok vakit çene ağrılarının nedeni olarak önümüze çıkıyor.
Ağrıların gerçek sebebi ise; ekseriyetle tüm bu etkenlerin tetiklediği omuz, şakak ve çene muhitindeki kasların anormal kasılması. Bu kasılmalar kronik sorunlar olarak önümüze çıkıyor.
Tüm bu sorunlar farklı başka ya da birlikte tesirli olarak çenelerin yıllarca ülkü kapanması gereken mahalden öbür durumda, dişlerin tam karşı zıdda kapanışını ve âlâ öğütmeyi sağlayacak biçimde kapanmasına, kasların bu biçimde ahenk sağlamasına neden olabiliyor.
İşte bu noktada sebebi sahiden güzel tahlil edilmemiş, ayırt edici teşhisi yapılmamış durumlarda kullanılan gece plakları çok büyük meselelere neden olabiliyor. Örneğin kasların gevşemesiyle birlikte çenelerin alışılagelmiş eklem çukurunda ülkü mekanlarına oturması ve hastaların yıllardır alıştıkları diş kapanışlarının bozulması, çenelerin yaklaşık 1 santimetreye kadar arkada konumlanmasına yol açabiliyor. Bu durumda tabibe dişler ve çene bağları bakımından sıhhatle gelen, yalnızca çene eklemi şikayeti olan hasta, tedaviye başlandıktan acilen sonra çeneler arasında büyük açıklıkla şok olabiliyor ve çabucak tabibi suçlamaya başlıyor.
Ülküsünde tüm bu etken faktörler eksperlerce farklı başka sorgulanmalı ve ayırt edici teşhisleri klinik, radyolojik ve ek kıymetlendirme metotlarıyla yapılmalıdır.
Hasebiyle akıllıca teşhisle her hastaya gece plağı uygulanmayacak, bunun tarafına yanlışsız tedavi yaklaşımıyla; kimi hastalara ortodontik tedavi, kimilerine protez ya da ilaç tedavisi, kimilerine fizik tedavi, kimilerine da cerrahi tedavi yaklaşımları önerilebilecektir.
Bu bilgilendirmem yalnızca hastalarımıza değil, çene eklemine yönelik gerçek tedavi yaklaşımı konusunda kapsamlı kıymetlendirme yapmayan, kimi hususları atlayabilen meslektaşlarımıza da bir ikaz niteliğindedir. Bir doktor olarak birinci önceliğimiz hastaya zarar vermemek olmalı. Yetkin olmadığımız durumlarda hastalar işin mütehassısına yönlendirilmeli.
Hastalarımıza bir bilirkişi olarak hatırlatmak isterim ki, çene eklemi ve diş gıcırdatma meselelerinin öncelikli olarak en uygun tedavisi gerilimden uzak durmaktır.
Hepinize sağlıklı ve gerilimsiz günler dilerim...