Amasya Akarsuları,
Amasyadaki Akarsular,
Amasyanın Akarsuları nelerdir,
Amasyada Yer Alan Akarsular
Amasyanın en kayda değer akarsuyu Yeşilırmaktır Amasya sınırları büyük oranda Yeşilırmak havzasında, Gümüşhacıköy ilçesinin bir kısmı Kızılırmak Havzasında yeralmaktadır
Amasya ilinin Esas Akarsuları şunlardır;
Yeşilırmak :
Sivas İli Suşehri İlçesi ’nin güneybatısındaki Köse Dağları ’ndan doğan Yeşilırmak 519 km uzunluğundadır İl arazisine güneyden girerek Kayabaşı mevkiinde 256 km uzunluğundaki Yozgat topraklarından doğan Çekerek Çayı ile Kayabaşı ’nda birleşir Amasya şehir merkezinden geçerek Ladik Gölü'nden meydana çıkan Tersakan Çayı ve Taşova Erbaa sınırında Kelkit Çayı ile birleşerek Samsun il sınırları içinde Çarşamba ’dan Karadeniz ’e dökülür Yeşilırmak nehrinin bu zamana kadar ölçülen maksimum debisi 1914 m3s, minimum debisi 183 m3s ve sıradan debisi 121 m3s dir Yıllık toplam akıntı ise 5707x106 m3 cins Taşkınlar çoğunlukla mart, nisan, mayıs aylarında gerçekleşir Amasya İl sınırları içinde kalan kısmı 129 km dir
Tokat ’ın 35 km doğusunda Almus İlçesi ’nin bulunduğu yerde Yeşilırmak üstünde 80 m yükseklikte Almus Barajı, derhal sonradan da Ataköy Barajı vardır Hem Çarşamba İlçesi ’nin 40 km güneyinde Ayvacık ’ta 175 m yükseklikte Hasan Uğurlu Barajı ve onun mansabında Balahor ’da Suat Şanslı Barajı mevcuttur
Çekerek Irmağı :
Sivas İli ’nin 50 km kuzeybatısındaki 2500 m yükseklikteki Yıldız Dağları ’ndan doğar, batıdan gelen Çorum Çayı ile birleşerek Amasya ’nın 15 km güneyinde Yeşilırmak ’a karışır Çekerek Irmağı ’nın uzunluğu 200 km, Amasya İl sınırları içinde kalan kısmı 45 km olup şimdiye dek ölçülmüş en fazla debi 362 m3s, en az debi 009 m3s, ortalama akım ise 20 m3s dir Yıllık toplam cereyan ise 842x106 m3 nesil Taşkınlar mart, nisan ve mayıs aylarında meydana gelmektedir Önemli kolları Çorum ve Efennik Çaylarıdır
Çekerek Irmağı üzerinde özellikle Amasya İli ’nin taşkınlardan koruması, enerji üretimi ve sulandırma amaçlı Süreyyabey Barajı inşa edilmektedir
Tersakan Çayı :
1925 m yükseklikte Akdağ eteklerinden doğar, Ladik Gölü ’nün artı suyunu alarak Havza İlçesi ’nden geçer ve Amasya İli içerisinde Yeşilırmak ’la birleşir Uzunluğu 100 km, Amasya İl sınırları içinde kalan kısmı 41 km olup şimdiye kadar ölçülmüş en fazla debisi 317 m3s, en az debisi 0021 m3s, ortalama debisi 396 m3s dir Takvim toplam akıntı ise 125x106 m3 nesil Taşkınlar genellikle mart, nisan, mayıs ve yaz aylarında sağanaklar sebebiyle olur
Tersakan Çayı ’nın Şeyhsuyu, Gümüşsuyu, Derinöz ve Salhan çayı kayda değer kollarıdır Bu kollar üstünde Gümüşhacıköy Ovası, Merzifon Ovası ve Suluova yer almaktadır Ayrıca Derinöz Çayı üstünde Derinöz Barajı vardır
Kelkit Çayı :
Erzincan ’ın kuzeybatısında 2600 m yükseklikteki dağlardan doğar DoğuBatı istikametinde Kelkit, Suşehri, Koyulhisar, Reşadiye, Niksar, Erbaa ilçelerinden geçerek AmasyaTokat sınırında Yeşilırmak ile birleşir Uzunluğu 400 km, şimdiye dek ölçülmüş azami debisi 905 m3s, en az debisi 47 m3s, sıradan debisi 705m3s dir Takvim toplam akıntı ise 2526x106 m3 nesil
Takviye Çayı :
Karaömer Dağı ile Canik Dağları arasından akar Taşova ’dan Yeşilırmak'a karışır 35 kilometre uzunluğundadır Asgari debisi 0,5 m3sn en fazla debisi 130 m3sn dir
Deliçay :
Sakarat Dağı Buğalı Yaylalarından doğar Yeşilırmak'a karışır 48 km uzunluğundadır En Düşük debisi 0,5 m3sn azami debisi 212 m3sn dir
Kuruçay :
Yeşilırmağa akar AmasyaTokat il sınırındadır Sakarat dağından doğar 50 kilometre uzunluğundadır
Gökdere Çayı :
Canik Dağlarından doğar Taşova ilçesindedir 40 kilometre uzunluğundadır
Kavşak Çayı :
Tavşan dağından doğar Kızılırmak'a karışır Sulandırma amaçlı Karadere Barajı vardır
Hamamözü Çayı :
İnegöl dağından doğar Kızılırmak'a karışır *
Amasyadaki Akarsular,
Amasyanın Akarsuları nelerdir,
Amasyada Yer Alan Akarsular
Amasyanın en kayda değer akarsuyu Yeşilırmaktır Amasya sınırları büyük oranda Yeşilırmak havzasında, Gümüşhacıköy ilçesinin bir kısmı Kızılırmak Havzasında yeralmaktadır
Amasya ilinin Esas Akarsuları şunlardır;
Yeşilırmak :
Sivas İli Suşehri İlçesi ’nin güneybatısındaki Köse Dağları ’ndan doğan Yeşilırmak 519 km uzunluğundadır İl arazisine güneyden girerek Kayabaşı mevkiinde 256 km uzunluğundaki Yozgat topraklarından doğan Çekerek Çayı ile Kayabaşı ’nda birleşir Amasya şehir merkezinden geçerek Ladik Gölü'nden meydana çıkan Tersakan Çayı ve Taşova Erbaa sınırında Kelkit Çayı ile birleşerek Samsun il sınırları içinde Çarşamba ’dan Karadeniz ’e dökülür Yeşilırmak nehrinin bu zamana kadar ölçülen maksimum debisi 1914 m3s, minimum debisi 183 m3s ve sıradan debisi 121 m3s dir Yıllık toplam akıntı ise 5707x106 m3 cins Taşkınlar çoğunlukla mart, nisan, mayıs aylarında gerçekleşir Amasya İl sınırları içinde kalan kısmı 129 km dir
Tokat ’ın 35 km doğusunda Almus İlçesi ’nin bulunduğu yerde Yeşilırmak üstünde 80 m yükseklikte Almus Barajı, derhal sonradan da Ataköy Barajı vardır Hem Çarşamba İlçesi ’nin 40 km güneyinde Ayvacık ’ta 175 m yükseklikte Hasan Uğurlu Barajı ve onun mansabında Balahor ’da Suat Şanslı Barajı mevcuttur
Çekerek Irmağı :
Sivas İli ’nin 50 km kuzeybatısındaki 2500 m yükseklikteki Yıldız Dağları ’ndan doğar, batıdan gelen Çorum Çayı ile birleşerek Amasya ’nın 15 km güneyinde Yeşilırmak ’a karışır Çekerek Irmağı ’nın uzunluğu 200 km, Amasya İl sınırları içinde kalan kısmı 45 km olup şimdiye dek ölçülmüş en fazla debi 362 m3s, en az debi 009 m3s, ortalama akım ise 20 m3s dir Yıllık toplam cereyan ise 842x106 m3 nesil Taşkınlar mart, nisan ve mayıs aylarında meydana gelmektedir Önemli kolları Çorum ve Efennik Çaylarıdır
Çekerek Irmağı üzerinde özellikle Amasya İli ’nin taşkınlardan koruması, enerji üretimi ve sulandırma amaçlı Süreyyabey Barajı inşa edilmektedir
Tersakan Çayı :
1925 m yükseklikte Akdağ eteklerinden doğar, Ladik Gölü ’nün artı suyunu alarak Havza İlçesi ’nden geçer ve Amasya İli içerisinde Yeşilırmak ’la birleşir Uzunluğu 100 km, Amasya İl sınırları içinde kalan kısmı 41 km olup şimdiye kadar ölçülmüş en fazla debisi 317 m3s, en az debisi 0021 m3s, ortalama debisi 396 m3s dir Takvim toplam akıntı ise 125x106 m3 nesil Taşkınlar genellikle mart, nisan, mayıs ve yaz aylarında sağanaklar sebebiyle olur
Tersakan Çayı ’nın Şeyhsuyu, Gümüşsuyu, Derinöz ve Salhan çayı kayda değer kollarıdır Bu kollar üstünde Gümüşhacıköy Ovası, Merzifon Ovası ve Suluova yer almaktadır Ayrıca Derinöz Çayı üstünde Derinöz Barajı vardır
Kelkit Çayı :
Erzincan ’ın kuzeybatısında 2600 m yükseklikteki dağlardan doğar DoğuBatı istikametinde Kelkit, Suşehri, Koyulhisar, Reşadiye, Niksar, Erbaa ilçelerinden geçerek AmasyaTokat sınırında Yeşilırmak ile birleşir Uzunluğu 400 km, şimdiye dek ölçülmüş azami debisi 905 m3s, en az debisi 47 m3s, sıradan debisi 705m3s dir Takvim toplam akıntı ise 2526x106 m3 nesil
Takviye Çayı :
Karaömer Dağı ile Canik Dağları arasından akar Taşova ’dan Yeşilırmak'a karışır 35 kilometre uzunluğundadır Asgari debisi 0,5 m3sn en fazla debisi 130 m3sn dir
Deliçay :
Sakarat Dağı Buğalı Yaylalarından doğar Yeşilırmak'a karışır 48 km uzunluğundadır En Düşük debisi 0,5 m3sn azami debisi 212 m3sn dir
Kuruçay :
Yeşilırmağa akar AmasyaTokat il sınırındadır Sakarat dağından doğar 50 kilometre uzunluğundadır
Gökdere Çayı :
Canik Dağlarından doğar Taşova ilçesindedir 40 kilometre uzunluğundadır
Kavşak Çayı :
Tavşan dağından doğar Kızılırmak'a karışır Sulandırma amaçlı Karadere Barajı vardır
Hamamözü Çayı :
İnegöl dağından doğar Kızılırmak'a karışır *