Elektrik Ölçü ve Deneme Aletleri:
Her türlü elektrik aleti ve motoru emin bir voltajda ve güçte çalışacak şekilde üretim edilmişlerdir Buna göre her elektrik cihazının bir cereyan çekme kapasitesi vardır
Bir örnek olarak 110 V 500 W değerindeki bir elektrik ampulünü ele alalım bu ampulü 220V ’luk bir voltaj kaynağına bağlayacak olursak ampul patlayacaktır Diğer bir misal olarak yanık bir elektrik ocağını ya da fırınını verebiliriz Bu ocağa veya fırına yeni rezistans telleri takarken bu tellerin rezistans değerini ölçmemiz gerekir Ölçmeden uygun olmayan rezistans teli takarsak ya rezistanslar yeteri dek sıcaklık vermezler yada fazla derece de ısınarak patlarlar
Uzun süre kullanılmayan bir elektrik motorunda ya da cihazında arz kaçağı olup olmadığını megerle ölçerek kontrol etmeliyiz Belki ölçme yapmamışsak ve arz kaçağı da varsa motoru ya da cihazı çalıştırdığımız vakit cihazda zarar meydana gelebileceği gibi personelinde çarpılmasına sebep olabilecektir
İşte bu şekilde hataların ve kazaların olmaması için voltaj değerini, eğilim değerini ve frekans değerlerini bilmemiz gerekir Bunun içinde elektrik ölçü aletlerini kullanmasını ve okumasını bilmemiz gerekir
a Ampermetre:
Devredeki elektrik akımını ölçer ve devreye hızlı olarak bağlanır Yüksel akım ölçülecek DC devrelerde ampermetre şöntü dediğimiz eleman kullanılır Bu devrede akımı biz miliamper olarak ölçeriz Amperölçer şöntü devreye çabuk ölçü aleti şönte paralel bağlanır
AC devrelerde akım ampermetreyle ölçülür Ölçüm yapılırken metreyi AC akıntı pozisyonuna almamız gerekir Yine bu devrelerde yüksek akıntı ölçüleceği vakit eğilim trafosu kullanılarak ölçülebilir
b Voltmetre:
Devrenin voltajını ölçer ve iç direnci fazla yüksek olduğu için devreye paralel olarak bağlanır
c Volttester:
Prizlerde, bölüştürme yerlerinde ve benzeri yerlerde voltaj olup olmadığını çakmak için kullanılır İki ucu vardır, uçlarının birinde küçük lamba vardır Voltajın iki ucu devreye bağlanır Eğer lamba yanarsa voltaj var demektir Yanmaz ise yoktur
d Ohmmetre:
Herhangi bir ohmmetreyi üç maksatla kullanabiliriz
Bir devrenin ya da devre elemanlarının direncini değerlendirmek için Herhangi bir devrede ya da kabloda arıza firari olup olmadığını çakmak için Herhangi bir devrede veya kabloda açık devre olup olmadığını bilmek için Uyarı: Ohmmetreyle ölçme yaparken ölçme yaptığımız devrede kesinlikle cereyan olmamasına uyarı ediniz
e Meger:
Her türlü elektrik devresinin ya da makinesinin yalıtım direncini ve tecridiyetini alıngan olarak ölçmek için kullanılan bir ölçü aletidir Megerin içinde bir DC jeneratör bulunmaktadır Meger kolunu çevirdiğimiz vakit bu jeneratör bir voltaj üretir Megerin göstergesi taksimatlandırılmıştır Ama MEGAOHM değerleri daha belirgindir Megerin kullanılması ve dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır
Ölçme yapılacak devrede voltaj bulunmadığına emin olun Megerin sıfır ayar kontrolünü yapın Megerin kolunu çevirirken kamçılarına şüphesiz dokunmayın Megerin GROUND (arz) yazan ucunu şaseye sürükleyici bir şekilde bağlayın diğer ucunu elektrik devresinin uçlarından birine bağlayınız Megerin kolunu sabit çabuk çevirirken kadranda tecridiyet miktarını okuyun f Frekansmetre:
Frekansmetreler AC jeneratörlerin kumanda tablosu üzerinde bulunur Alternatif akımın bir saniyedeki saykıl sayısını gösterir
g Wattmetre:
Elektrik devresinden çekilen toplam gücü gösterir Zorlama birimi watt ’tır Başlıca dağıtım tablosu üstünde bulunur
h Multimetre:
Dayanıklılık cereyan ve voltaj değerlerini ölçebilen tek bir ölçü aletidir Avometre ismi de verilir
i Makas Ampermetre:
Makas ampermetre ile AC devrelerde devreyi veya kabloyu açmadan akım değerini net ölçebilirsiniz
Her türlü elektrik aleti ve motoru emin bir voltajda ve güçte çalışacak şekilde üretim edilmişlerdir Buna göre her elektrik cihazının bir cereyan çekme kapasitesi vardır
Bir örnek olarak 110 V 500 W değerindeki bir elektrik ampulünü ele alalım bu ampulü 220V ’luk bir voltaj kaynağına bağlayacak olursak ampul patlayacaktır Diğer bir misal olarak yanık bir elektrik ocağını ya da fırınını verebiliriz Bu ocağa veya fırına yeni rezistans telleri takarken bu tellerin rezistans değerini ölçmemiz gerekir Ölçmeden uygun olmayan rezistans teli takarsak ya rezistanslar yeteri dek sıcaklık vermezler yada fazla derece de ısınarak patlarlar
Uzun süre kullanılmayan bir elektrik motorunda ya da cihazında arz kaçağı olup olmadığını megerle ölçerek kontrol etmeliyiz Belki ölçme yapmamışsak ve arz kaçağı da varsa motoru ya da cihazı çalıştırdığımız vakit cihazda zarar meydana gelebileceği gibi personelinde çarpılmasına sebep olabilecektir
İşte bu şekilde hataların ve kazaların olmaması için voltaj değerini, eğilim değerini ve frekans değerlerini bilmemiz gerekir Bunun içinde elektrik ölçü aletlerini kullanmasını ve okumasını bilmemiz gerekir
a Ampermetre:
Devredeki elektrik akımını ölçer ve devreye hızlı olarak bağlanır Yüksel akım ölçülecek DC devrelerde ampermetre şöntü dediğimiz eleman kullanılır Bu devrede akımı biz miliamper olarak ölçeriz Amperölçer şöntü devreye çabuk ölçü aleti şönte paralel bağlanır
AC devrelerde akım ampermetreyle ölçülür Ölçüm yapılırken metreyi AC akıntı pozisyonuna almamız gerekir Yine bu devrelerde yüksek akıntı ölçüleceği vakit eğilim trafosu kullanılarak ölçülebilir
b Voltmetre:
Devrenin voltajını ölçer ve iç direnci fazla yüksek olduğu için devreye paralel olarak bağlanır
c Volttester:
Prizlerde, bölüştürme yerlerinde ve benzeri yerlerde voltaj olup olmadığını çakmak için kullanılır İki ucu vardır, uçlarının birinde küçük lamba vardır Voltajın iki ucu devreye bağlanır Eğer lamba yanarsa voltaj var demektir Yanmaz ise yoktur
d Ohmmetre:
Herhangi bir ohmmetreyi üç maksatla kullanabiliriz
Bir devrenin ya da devre elemanlarının direncini değerlendirmek için Herhangi bir devrede ya da kabloda arıza firari olup olmadığını çakmak için Herhangi bir devrede veya kabloda açık devre olup olmadığını bilmek için Uyarı: Ohmmetreyle ölçme yaparken ölçme yaptığımız devrede kesinlikle cereyan olmamasına uyarı ediniz
e Meger:
Her türlü elektrik devresinin ya da makinesinin yalıtım direncini ve tecridiyetini alıngan olarak ölçmek için kullanılan bir ölçü aletidir Megerin içinde bir DC jeneratör bulunmaktadır Meger kolunu çevirdiğimiz vakit bu jeneratör bir voltaj üretir Megerin göstergesi taksimatlandırılmıştır Ama MEGAOHM değerleri daha belirgindir Megerin kullanılması ve dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır
Ölçme yapılacak devrede voltaj bulunmadığına emin olun Megerin sıfır ayar kontrolünü yapın Megerin kolunu çevirirken kamçılarına şüphesiz dokunmayın Megerin GROUND (arz) yazan ucunu şaseye sürükleyici bir şekilde bağlayın diğer ucunu elektrik devresinin uçlarından birine bağlayınız Megerin kolunu sabit çabuk çevirirken kadranda tecridiyet miktarını okuyun f Frekansmetre:
Frekansmetreler AC jeneratörlerin kumanda tablosu üzerinde bulunur Alternatif akımın bir saniyedeki saykıl sayısını gösterir
g Wattmetre:
Elektrik devresinden çekilen toplam gücü gösterir Zorlama birimi watt ’tır Başlıca dağıtım tablosu üstünde bulunur
h Multimetre:
Dayanıklılık cereyan ve voltaj değerlerini ölçebilen tek bir ölçü aletidir Avometre ismi de verilir
i Makas Ampermetre:
Makas ampermetre ile AC devrelerde devreyi veya kabloyu açmadan akım değerini net ölçebilirsiniz
