Anadoluda kurulan medeniyetler hangileri
Mo 2000 Mo 600 Yılları Arasında Anadolu Medeniyetleri
A)Hititler
Anadoluya Kafkaslardan geldikleri tahmin edilmektedir Kızılırmak cevresinde kurulmuştur Başşehirleri Hattuşaş (Boğazkoy)dır
Hititler Suriye toprakları icin Mısır ile yaptıkları savaş sonucunda Kadeş Antlaşmasını imzaladılar Kadeş Antlaşması tarihte bilinen ilk antlaşmadır
Hititlerde asillerden oluşan PANKUŞ denilen bir meclis vardı Bu meclis kralın yetkilerini kısıtlıyordu Hititlerde kraldan sonra en yetkili kişi TAVANANNA denilen kraliceydi Hititler krallarının hayatlarını anlatan ANAL adını verdikleri yıllıkları hazırlayarak, tarafsız TARİH YAZICILIĞInı başlatmışlardır
Hititler kayaları duzleştirerek, tanrı kabartmaları yapmışlardır ( İvriz ve Yazılıkaya Kabartmaları Hititlere aittir )Hititler Asurlular tarafından yıkıldılar
B)Frigyalılar(Frigler)
Orta Anadoluda(Sakarya nehri cevresinde) Mo 800 yıllarında devlet kurdular Başşehirleri Gordiondu Kimmerler tarafından yıkıldı Friglerin en buyuk Tanrıları KİBELE dir Frigler dokumacılıkta ileri gitmişlerdir Frigyalılar TAPETES adı verilen halı ve kilimleri ile unludurler
C)Lidyalılar
Bugunku Gediz ve Menderes ırmakları arasındaki bolgeye eski cağlarda Lidya deniliyordu Başkentleri Sardes(Sard)dır Lidyalılar ticarette geliştiler Tarihte PARAyı ilk kez kullanan Lidyalılardır Lidyalılar Efesten başlayıp, Mezopotamyadaki Ninovaya kadar uzanan KRAL YOLUnun acılmasında etkili oldular Lidyalılara Persler son vermiştir Lidyalıların kısa zamanda yıkılmasının sebebi, ordularının ceşitli kavimlerden toplanan ucretli askerlerden oluşmasıdır (Duzenli ve surekli milli ordusunu oluşturamamıştır )
D)İyonlılar (İyonlar)
İzmir Korfezinden, Gulluk Korfezine kadar olan bolgeye İyiyonya denilirdi Yunanistandan gelen Akalar buradaki yerli halkla karışarak, şehir devletleri halinde yaşadılar Başlıca İyon şehirleri şunlardır Efes, Milet, İzmir, Foca, Bodrum Efesteki Artemis tapınağı İyonlara aittir İyonlar deniz ticaretinde gelişmişlerdi İyon Edebiyatının en onemli eseri Homerosun İlyada ve Odesa destanı dır İyonlar bilim ve sanatta gelişmişlerdir Matematikte Tales ve Pisagor, Tarihte Heredot, Tıpta Hipokrat, Felsefede Diojen)
E) Urartular
Van Golu ve cevresinde devlet kurmuşlardır Başşehirleri Tuşba (Van)dır Urartularda kral ulkeyi savaş tanrısı Haldi adına yonetirdi Urartular madencilik ve maden işletmeciliğinde ileri gitmişlerdi Urartular kaleler ve su kanalları ile unludur (Toprakkale, Cavuştepe, Patnos ve Kayalıdere kaleleri)
Kultur Ve Medeniyet Devlet Yonetimi
1) Anadoluda kurulan bu devletler genellikle krallıkla yonetilmiştir Kral hem başkomutan, hem baş yargıc, hem de baş rahipti
NOT: Bu durum kralın siyasi, Askeri ve dini gucu elinde bulundurduğunu gosterir Ayrıca kralın başrahip oluşu laik olmayan bir anlayışı yansıtmaktadır
2) Hititlerde asillerden oluşan PANKUŞ denilen bir meclis vardı Bu meclis kralın yetkilerini kısıtlıyordu
3) Hititlerde kraldan sonra en yetkili kişi TAVANANNA denilen kraliceydi
4) İyonyalılar merkezi krallık yerine SİTE denilen şehir devletleri halinde yaşamışlardır
DİN VE İNANIŞ:
1) Anadoluda cok tanrılı inanış mevcuttu
2) Hititler kendi tanrılarından başka On Asya tanrılarına, Lidyalılar da Yunan tanrılarına tapınmışlardı
NOT: Bu durum Anadoluda dini etkileşimi yansıtmaktadır
3) Urartular olumden sonra hayata inanmışlardı Bu yuzden mezarlarını ev ve oda biciminde yapıp icine ceşitli eşyalar koyuyorlardı
4) Friglerin en buyuk Tanrıları KİBELE dir
5) Efesteki Artemis tapınağı İyonlara aittir
6) Urartularda kral ulkeyi savaş tanrısı Haldi adına yonetirdi
Sosyal Ve Ekonomik Hayat
1) Halk genellikle Asiller, Rahipler, Hurler ve Koleler olarak sınıflara ayrılmıştı
2) Anadoluda ekonomik hayatın temelini tarım, ticaret ve hayvancılık oluşturuyordu
3) Urartular madencilik ve maden işletmeciliğinde ileri gitmişlerdi
4) Lidyalılar ticarette geliştiler Tarihte Parayı ilk kez kullanan Lidyalılardır
5) İyonlar deniz ticaretinde gelişmişlerdi
6) Lidyalılar Efesten başlayıp, Mezopotamyadaki Ninovaya kadar uzanan Kral Yolunun acılmasında etkili oldular
İyonlılar(İyonlar)Yazı Dili Ve Edebiyat
1)Anadoluya yazı Asurlular tarafından getirilmiştir Hititler ve Urartular Asurlulardan aldıkları Civi yazısını ve kendi buluşları olan HİYEROGLİF(resim yazısı) yazısını kullandılar
2) İyonlar ve Lidyalılar Fenike yazısını kullandılar Fenike yazısını batıya aktaran İYONLAR olmuştur
3) Hititler krallarının hayatlarını anlatan ANAL adını verdikleri yıllıkları hazırlayarak, tarafsız TARİH YAZICILIĞInı başlatmışlardır
4) Hititler, Mısırlılarla tarihte bilinen ilk antlaşmayı (KADEŞ ANTLAŞMASI) imzaladılar (MO 1280) 5) İyon Edebiyatının en onemli eseri Homerosun İlyada ve Odesa destanı dır Hukuk Anadoluda kanunlar Mezopotamyadaki gibi kısasa kısas değildi
Bilim Ve Sanat
1) Hititler kayaları duzleştirerek, tanrı kabartmaları yapmışlardır (İvriz ve Yazılıkaya Kabartmaları Hititlere aittir )
2) Urartular kaleler ve su kanalları ile unludur (Toprakkale, Cavuştepe, Patnos ve Kayalıdere kaleleri)
3) İyonlar bilim ve sanatta gelişmişlerdir Matematikte Tales ve Pisagor, Tarihte Heredot, Tıpta Hipokrat, Felsefede Diojen)
4) Hititler ve Frigler dokumacılıkta ileri gitmişlerdir Frigyalılar Tapetes adı verilen halı ve kilimleri ile unludurler AnadoluYa Hakim Olan Devletler
1) Pers İmparatorluğu
Anadolu M O 543333 yılları arasında İranda kurulan Pers İmparatorluğunun hakimiyetinde kaldı
2)İskender İmparatorluğu
Makedonya kralı II Filipin olumuyle yerine gecen oğlu Buyuk İskender Asya seferine cıkarak buyuk bir imparatorluk oluşturmuştur
Asya Seferi
Buyuk İskender bu seferle Anadolu, Suriye, Mısır ve Hindistanın bir bolumunu ele gecirdi Pers İmparotorluğuna son verdi Bu sefer donuşunde yolda oldu HELENİSTİK MEDENİYET: Buyuk İskenderin Asya seferi sırasında Yunan Medeniyeti ile Doğu Medeniyetleri birbirlerinden etkilendiler Boylece doğu ve batı medeniyetlerinin karışımından Hellenizm Medeniyeti ortaya cıktı İskenderin olumunden sonra Anadoluda kucuk krallıklar kuruldu Bunların başlıcaları
a)Bitinya Krallığı
Kuzeybatı Anadoluda
b)Pontus Krallığı
Karadenizde Bergama Krallığı
Batı Anadoluda kurulmuştur Bergama kralları bilim, edebiyat ve sanata onem verdiler Koyun ve keci derisinden Parşumen kağıdını icat ettiler Bu sayede pek cok kitap gunumuze geldi Yine Bergama Krallığı Doneminde yapılan ZEUS tapınağı meşhurdur
3) Roma İmparatorluğu
İtalyada kurulan bu devlet kısa zamanda Avrupa, Asya ve Afrika topraklarına yayılmıştır 395 yılında Batı ve doğu Roma imparatorluğu olarak ikiye ayrılmıştır Batı Roma 476 yılında, Doğu Roma (Bizans) ise 1453′te yıkılmıştır Bozdoğan Kemeri(istanbul), Cemberlitaş(istanbul), Ogust Mabedi ve Roma Hamamı (Ankara), Aspendos Tiyatrosu (Antalya) Romalılardan kalan unlu eserlerlerdir Romalılar Mısırlılardan aldıkları Guneş takvimini Julyen Takvimi adıyla geliştirdiler Fenikelilerin bulduğu harf yazısı(alfabe), İyonlar yoluyla Yunanlılara ve onlardan da Romalılara gecmiş, Romalılar bunu geliştirerek LATİN ALFABESİNİ oluşturmuşlardır Romada ilk yazılı kanunlar 12 Levha Kanunlarıdır Roma kanunları gunumuz Avrupa hukukunun temelini oluşturur
4) BİZANS İMPARATORLUĞU(DOĞU ROMA İMP ): Merkezi İstanbul olan bu devlet 1453′te Fatih Sultan Mehmet tarafından yıkılmıştır Ayasofya, Aya İrini, Hora, Sergios ve Bakus kiliseleri ile Yerebatan ve Binbirdirek Sarnıcları en unlu eserleridir
Mo 2000 Mo 600 Yılları Arasında Anadolu Medeniyetleri
A)Hititler
Anadoluya Kafkaslardan geldikleri tahmin edilmektedir Kızılırmak cevresinde kurulmuştur Başşehirleri Hattuşaş (Boğazkoy)dır
Hititler Suriye toprakları icin Mısır ile yaptıkları savaş sonucunda Kadeş Antlaşmasını imzaladılar Kadeş Antlaşması tarihte bilinen ilk antlaşmadır
Hititlerde asillerden oluşan PANKUŞ denilen bir meclis vardı Bu meclis kralın yetkilerini kısıtlıyordu Hititlerde kraldan sonra en yetkili kişi TAVANANNA denilen kraliceydi Hititler krallarının hayatlarını anlatan ANAL adını verdikleri yıllıkları hazırlayarak, tarafsız TARİH YAZICILIĞInı başlatmışlardır
Hititler kayaları duzleştirerek, tanrı kabartmaları yapmışlardır ( İvriz ve Yazılıkaya Kabartmaları Hititlere aittir )Hititler Asurlular tarafından yıkıldılar
B)Frigyalılar(Frigler)
Orta Anadoluda(Sakarya nehri cevresinde) Mo 800 yıllarında devlet kurdular Başşehirleri Gordiondu Kimmerler tarafından yıkıldı Friglerin en buyuk Tanrıları KİBELE dir Frigler dokumacılıkta ileri gitmişlerdir Frigyalılar TAPETES adı verilen halı ve kilimleri ile unludurler
C)Lidyalılar
Bugunku Gediz ve Menderes ırmakları arasındaki bolgeye eski cağlarda Lidya deniliyordu Başkentleri Sardes(Sard)dır Lidyalılar ticarette geliştiler Tarihte PARAyı ilk kez kullanan Lidyalılardır Lidyalılar Efesten başlayıp, Mezopotamyadaki Ninovaya kadar uzanan KRAL YOLUnun acılmasında etkili oldular Lidyalılara Persler son vermiştir Lidyalıların kısa zamanda yıkılmasının sebebi, ordularının ceşitli kavimlerden toplanan ucretli askerlerden oluşmasıdır (Duzenli ve surekli milli ordusunu oluşturamamıştır )
D)İyonlılar (İyonlar)
İzmir Korfezinden, Gulluk Korfezine kadar olan bolgeye İyiyonya denilirdi Yunanistandan gelen Akalar buradaki yerli halkla karışarak, şehir devletleri halinde yaşadılar Başlıca İyon şehirleri şunlardır Efes, Milet, İzmir, Foca, Bodrum Efesteki Artemis tapınağı İyonlara aittir İyonlar deniz ticaretinde gelişmişlerdi İyon Edebiyatının en onemli eseri Homerosun İlyada ve Odesa destanı dır İyonlar bilim ve sanatta gelişmişlerdir Matematikte Tales ve Pisagor, Tarihte Heredot, Tıpta Hipokrat, Felsefede Diojen)
E) Urartular
Van Golu ve cevresinde devlet kurmuşlardır Başşehirleri Tuşba (Van)dır Urartularda kral ulkeyi savaş tanrısı Haldi adına yonetirdi Urartular madencilik ve maden işletmeciliğinde ileri gitmişlerdi Urartular kaleler ve su kanalları ile unludur (Toprakkale, Cavuştepe, Patnos ve Kayalıdere kaleleri)
Kultur Ve Medeniyet Devlet Yonetimi
1) Anadoluda kurulan bu devletler genellikle krallıkla yonetilmiştir Kral hem başkomutan, hem baş yargıc, hem de baş rahipti
NOT: Bu durum kralın siyasi, Askeri ve dini gucu elinde bulundurduğunu gosterir Ayrıca kralın başrahip oluşu laik olmayan bir anlayışı yansıtmaktadır
2) Hititlerde asillerden oluşan PANKUŞ denilen bir meclis vardı Bu meclis kralın yetkilerini kısıtlıyordu
3) Hititlerde kraldan sonra en yetkili kişi TAVANANNA denilen kraliceydi
4) İyonyalılar merkezi krallık yerine SİTE denilen şehir devletleri halinde yaşamışlardır
DİN VE İNANIŞ:
1) Anadoluda cok tanrılı inanış mevcuttu
2) Hititler kendi tanrılarından başka On Asya tanrılarına, Lidyalılar da Yunan tanrılarına tapınmışlardı
NOT: Bu durum Anadoluda dini etkileşimi yansıtmaktadır
3) Urartular olumden sonra hayata inanmışlardı Bu yuzden mezarlarını ev ve oda biciminde yapıp icine ceşitli eşyalar koyuyorlardı
4) Friglerin en buyuk Tanrıları KİBELE dir
5) Efesteki Artemis tapınağı İyonlara aittir
6) Urartularda kral ulkeyi savaş tanrısı Haldi adına yonetirdi
Sosyal Ve Ekonomik Hayat
1) Halk genellikle Asiller, Rahipler, Hurler ve Koleler olarak sınıflara ayrılmıştı
2) Anadoluda ekonomik hayatın temelini tarım, ticaret ve hayvancılık oluşturuyordu
3) Urartular madencilik ve maden işletmeciliğinde ileri gitmişlerdi
4) Lidyalılar ticarette geliştiler Tarihte Parayı ilk kez kullanan Lidyalılardır
5) İyonlar deniz ticaretinde gelişmişlerdi
6) Lidyalılar Efesten başlayıp, Mezopotamyadaki Ninovaya kadar uzanan Kral Yolunun acılmasında etkili oldular
İyonlılar(İyonlar)Yazı Dili Ve Edebiyat
1)Anadoluya yazı Asurlular tarafından getirilmiştir Hititler ve Urartular Asurlulardan aldıkları Civi yazısını ve kendi buluşları olan HİYEROGLİF(resim yazısı) yazısını kullandılar
2) İyonlar ve Lidyalılar Fenike yazısını kullandılar Fenike yazısını batıya aktaran İYONLAR olmuştur
3) Hititler krallarının hayatlarını anlatan ANAL adını verdikleri yıllıkları hazırlayarak, tarafsız TARİH YAZICILIĞInı başlatmışlardır
4) Hititler, Mısırlılarla tarihte bilinen ilk antlaşmayı (KADEŞ ANTLAŞMASI) imzaladılar (MO 1280) 5) İyon Edebiyatının en onemli eseri Homerosun İlyada ve Odesa destanı dır Hukuk Anadoluda kanunlar Mezopotamyadaki gibi kısasa kısas değildi
Bilim Ve Sanat
1) Hititler kayaları duzleştirerek, tanrı kabartmaları yapmışlardır (İvriz ve Yazılıkaya Kabartmaları Hititlere aittir )
2) Urartular kaleler ve su kanalları ile unludur (Toprakkale, Cavuştepe, Patnos ve Kayalıdere kaleleri)
3) İyonlar bilim ve sanatta gelişmişlerdir Matematikte Tales ve Pisagor, Tarihte Heredot, Tıpta Hipokrat, Felsefede Diojen)
4) Hititler ve Frigler dokumacılıkta ileri gitmişlerdir Frigyalılar Tapetes adı verilen halı ve kilimleri ile unludurler AnadoluYa Hakim Olan Devletler
1) Pers İmparatorluğu
Anadolu M O 543333 yılları arasında İranda kurulan Pers İmparatorluğunun hakimiyetinde kaldı
2)İskender İmparatorluğu
Makedonya kralı II Filipin olumuyle yerine gecen oğlu Buyuk İskender Asya seferine cıkarak buyuk bir imparatorluk oluşturmuştur
Asya Seferi
Buyuk İskender bu seferle Anadolu, Suriye, Mısır ve Hindistanın bir bolumunu ele gecirdi Pers İmparotorluğuna son verdi Bu sefer donuşunde yolda oldu HELENİSTİK MEDENİYET: Buyuk İskenderin Asya seferi sırasında Yunan Medeniyeti ile Doğu Medeniyetleri birbirlerinden etkilendiler Boylece doğu ve batı medeniyetlerinin karışımından Hellenizm Medeniyeti ortaya cıktı İskenderin olumunden sonra Anadoluda kucuk krallıklar kuruldu Bunların başlıcaları
a)Bitinya Krallığı
Kuzeybatı Anadoluda
b)Pontus Krallığı
Karadenizde Bergama Krallığı
Batı Anadoluda kurulmuştur Bergama kralları bilim, edebiyat ve sanata onem verdiler Koyun ve keci derisinden Parşumen kağıdını icat ettiler Bu sayede pek cok kitap gunumuze geldi Yine Bergama Krallığı Doneminde yapılan ZEUS tapınağı meşhurdur
3) Roma İmparatorluğu
İtalyada kurulan bu devlet kısa zamanda Avrupa, Asya ve Afrika topraklarına yayılmıştır 395 yılında Batı ve doğu Roma imparatorluğu olarak ikiye ayrılmıştır Batı Roma 476 yılında, Doğu Roma (Bizans) ise 1453′te yıkılmıştır Bozdoğan Kemeri(istanbul), Cemberlitaş(istanbul), Ogust Mabedi ve Roma Hamamı (Ankara), Aspendos Tiyatrosu (Antalya) Romalılardan kalan unlu eserlerlerdir Romalılar Mısırlılardan aldıkları Guneş takvimini Julyen Takvimi adıyla geliştirdiler Fenikelilerin bulduğu harf yazısı(alfabe), İyonlar yoluyla Yunanlılara ve onlardan da Romalılara gecmiş, Romalılar bunu geliştirerek LATİN ALFABESİNİ oluşturmuşlardır Romada ilk yazılı kanunlar 12 Levha Kanunlarıdır Roma kanunları gunumuz Avrupa hukukunun temelini oluşturur
4) BİZANS İMPARATORLUĞU(DOĞU ROMA İMP ): Merkezi İstanbul olan bu devlet 1453′te Fatih Sultan Mehmet tarafından yıkılmıştır Ayasofya, Aya İrini, Hora, Sergios ve Bakus kiliseleri ile Yerebatan ve Binbirdirek Sarnıcları en unlu eserleridir