Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 74 maddesinde şöyle yazar:
VII Başvuru Formu, data edinme ve halk denetçisine başvurma hakkı
(Değişik: 3102001470926 md) Vatandaşlar ve karşılıklılık esası gözetilmek kaydıyla Türkiye ’de ikamet eden yabancılar kendileriyle ya da halk ile ilgili istek ve şikâyetleri hakkında, yetkili makamlara ve Türkiye Büyük Irk Meclisine yazı ile başvurma hakkına sahiptir
(Değişik: 3102001470926 md) Kendileriyle ilgili başvurmaların sonucu, gecikmeksizin başvuru sahiplerine yazılı olarak bildirilir
(Değişik Fıkra: 752010 59828)Herkes, veri edinme ve millet denetçisine başvurma hakkına sahiptir
(Ilave Fıkra: 752010 59828) Türkiye Büyük Irk Meclisi Başkanlığına tabi olarak kurulan Halk Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler
(Ek Fıkra: 752010 59828) Halk Başdenetçisi Türkiye Büyük Insanlar Meclisi kadar gizli oyla dört yıl için seçilir Ilk iki oylamada aza tamsayısının üçte iki ve üçüncü oylamada aza tamsayısının salt çoğunluğu aranır Üçüncü oylamada salt reşitlik sağlanamazsa, bu oylamada en fazla oy bölge iki namzet için dördüncü oylama yapılır; dördüncü oylamada azami oy bölge aday seçilmiş olur
(Ilave Fıkra: 752010 59828)Bu maddede sanılan hakların kullanılma biçimi, Ulus Denetçiliği Kurumunun kuruluşu, görevi, çalışması, inceleme sonucunda oluşturacağı işlemler ile Halk Başdenetçisi ve halk denetçilerinin nitelikleri, seçimi ve özlük haklarına ilişkin usul ve esaslar kanunla düzenlenir
Anayasanın 74 maddesi bize hangi hakkı verir
Bilgi edinme hakkı, birçok ülkede anayasal haklar arasında yer aldığı gibi ülkemizde de anayasal bir yargı olarak düzenlenmiştir
Nitekim 1982 Anayasası ’nın 74 maddesi “Başvuru Formu Hakkı başlığı aşağıda, vatandaşına kendileriyle veya kamuyla ilgili istek ve şikayetler hakkında, yetkili makamlara ve TBMM ’ye başvurma hakkı tanımıştır
Keza şahısların veri edinme hakkını kullanmaları ise; 3071 sayılı Kullanım Hakkının Kullanılmasına Dair Kanun ve 4982 Sayılı Data Edinme Hakkındaki Kanunu ile düzenlenmiştir Bu kanunlar belgelere ulaşma özgürlüğünü ve halkın veri alma hakkını güvence altına almayı amaçlayarak hazırlanmıştır
Tatbik hakkı, sorunlara yanıt elde etmek için data edinmeyi, şikayette bulunmak suretiyle denetlemeyi, istek ve öneride bulunmak suretiyle de demokratik katılımı sağlayan siyasal haklardandır *