Kansızlık (anemi) Nedenleri ve Tedavisi
Kanda bulunan kırmızı kan hucreleri (eritrositler) dokulara ve hucrelere oksijen taşırlar Bunu iclerinde bulunan hemoglobin maddesi sayesinde yaparlar Hemoglobin aynı zamanda kana kırmızı rengini de veren maddedir 1 gram hemoglobin 14 mL oksijen taşır Normalde kanda 1315 gram 100 mL hemoglobin bulunur Kırmızı kan hucrelerinin omurleri 4 ay kadardır
Bobreklerimizden salgılanan eritropoetin adlı hormon, kemik iliğine etki ederek, kırmızı kan hucrelerinin yapımını başlatır
Kansızlık (anemi), kan hemoglobin duzeyinde veya kırmızı kan hucreleri sayısında azalma ve sonucunda ortaya cıkan bulgulardır Genelde başka bir hastalığın neden olduğu bir durumdur Bu nedenle sadece anemi ifadesinden ziyade demir eksikliği anemisi, akdeniz anemisi gibi altta yatan hastalığı da belirtecek terimler kullanılır
Ortaya cıkan şikayetler ve saptanan bulgular doku ve hucrelere yetersiz oksijen taşınmasına bağlı olarak gelişmektedir Anemili hastalarda yorgunluk, hafif carpıntı ve nefes darlığı gelişebilir İleri duzeyde bir anemide ise, butun bu bulgular, istirahat halinde gorulmesinin yanı sıra; kulak cınlaması, baş donmesi, baş ağrısı, uyuma gucluğu, iştahsızlık, kilo kaybı, adet kanamalarının duzensizliği veya fazlalığı, adet gormeme ve iktidarsızlık gibi bulgular ortaya cıkabilir
Aneminin sık gorulen bulgularından carpıntı, anemi yuzunden dokularda oluşan oksijen aclığını gidermek amacıyla, kalbin atım hızını ve her atımda pompaladığı kan miktarını artırması nedeniyle ortaya cıkar Buna rağmen dokularda yeterli oksijen sağlanamıyorsa, solunum sayısının artması ve nefes darlığı ortaya cıkar
Uzayan anemilerde ve yaşlı kişilerde veya kalp hastalığı olanlarda kalp yetmezliğine ait bulgular gelişebilir Anemideki en belirgin bulgulardan birisi de solukluktur Aneminin şiddetine bağlı olarak, ağız ve goz kapağı icindeki deride ilk olarak fark edilebilen solukluk, aneminin ilerlemesi ile avuc icinde, tırnak yataklarında ve deride de belirginleşir Anemiye yol acan nedene bağlı olarak cok ceşitli bulgular gelişebilir
Laboratuvar Testleri
• Kırmızı kure sayısı (erkek: 4560 milyon)(bayan: 4055 milyon)adetml
• Hemoglobin (erkek: 1418)(bayan: 1216)grdL
• Hematokrit (erkek: 4151)(bayan: 3747)%
• MCV (Mean Corpuscular Volume); (87 ± 7 fl) Kırmızı kan hucrelerinin ortalama hacmi Buna gore anemi, mikrositer, normositer ve makrositer olarak tanımlanabilir
• MCH (Mean Corpuscular Hemoglobin); (29 ± 2 pg) Kırmızı kan hucrelerinde bulunan ortalama hemoglobin miktarıdır Yani, kırmızı kan hucresindeki hemoglobinin ağırlığıdır
• MCHC (Mean Corpuscular Hemoglobin Concentration); (34 ± 2 grdL) Bir kırmızı kan hucresinde bulunan ortalama hemoglobin konsantrasyonudur Yani birim hacimdeki ağırlıktır (gdl) MCH ve MCHC sonuclarına gore anemi, hipokrom ve normokrom olarak sınıflanabilir
• Periferik yayma, kanın şekilli elamanlarının mikroskopla incelenmesidir
• Serum demiri, toplam demir bağlama kapasitesi, folik asit, ferritin, vitamin B12 duzeyleri ve serbest eritrosit protoporfirin de gerekirse tanı icin incelenebilir
Kansızlık anemi nedenleri
o Kan kayıpları,
o Kırmızı kan hucrelerinin aşırı yıkımı,
o Kurşun ve diğer toksik maddelerle olan zehirlenmesi,
o Glutatyon veya globulin sentezlerinin bozulması,
o Glikoliz veya hucre zarı bozuklukları,
o Bazı enfeksiyonlar,
o Dalağın fazla calışması,
o Bazı ilaclar,
o Yetersiz kırmızı kan hucresi uretimi
o Temel yapım maddelerin eksikliği (demir, folik asit, B12, protein, niasin, bakır vs)
o Kronik hastalıklar (Kronik bobrek hastalığı, kollajen doku hastalıkları, siroz)
o Eritroblast eksikliği(aplastik anemi, kimyasal ajanlar, antikorlar)
o Kemik iliğinin diğer hucreler tarafından işgali (losemi, lenfoma, multipl myeloma)
o Endokrin hastalıklar (Miksodem, hipofiz yetmezliği, adrenal yetmezlik)
Anemi Turleri
o Mikrositer anemiler
• Demir eksikliği anemisi
• Talassemiler
• Kronik hastalık anemisi
• Sideroblastik anemi
o Normositer anemi
• Kronik hastalık anemisi
• Hemolitik anemiler
• Kemik iliğinin infiltratif hastalıkları
• Kronik bobrek hastalıkları
• Kronik karaciğer hastalıkları
• Malign hastalıklar
o Makrositer anemi
• Kronik karaciğer hastalıkları
• Hipotroidi
• Postsplenektomi
• Vitamin B12 eksikliği
• Folik asit eksikliği
• İlaclar (kemoterapi)
Anemi Tedavisi
• Altta yatan nedene gore tedavi edilir, orneğin demir eksikliği anemisinde demir preparatları verilir, kanamaya bağlı olanlarda kanama odağı tedavi edilir
Kanda bulunan kırmızı kan hucreleri (eritrositler) dokulara ve hucrelere oksijen taşırlar Bunu iclerinde bulunan hemoglobin maddesi sayesinde yaparlar Hemoglobin aynı zamanda kana kırmızı rengini de veren maddedir 1 gram hemoglobin 14 mL oksijen taşır Normalde kanda 1315 gram 100 mL hemoglobin bulunur Kırmızı kan hucrelerinin omurleri 4 ay kadardır
Bobreklerimizden salgılanan eritropoetin adlı hormon, kemik iliğine etki ederek, kırmızı kan hucrelerinin yapımını başlatır
Kansızlık (anemi), kan hemoglobin duzeyinde veya kırmızı kan hucreleri sayısında azalma ve sonucunda ortaya cıkan bulgulardır Genelde başka bir hastalığın neden olduğu bir durumdur Bu nedenle sadece anemi ifadesinden ziyade demir eksikliği anemisi, akdeniz anemisi gibi altta yatan hastalığı da belirtecek terimler kullanılır
Ortaya cıkan şikayetler ve saptanan bulgular doku ve hucrelere yetersiz oksijen taşınmasına bağlı olarak gelişmektedir Anemili hastalarda yorgunluk, hafif carpıntı ve nefes darlığı gelişebilir İleri duzeyde bir anemide ise, butun bu bulgular, istirahat halinde gorulmesinin yanı sıra; kulak cınlaması, baş donmesi, baş ağrısı, uyuma gucluğu, iştahsızlık, kilo kaybı, adet kanamalarının duzensizliği veya fazlalığı, adet gormeme ve iktidarsızlık gibi bulgular ortaya cıkabilir
Aneminin sık gorulen bulgularından carpıntı, anemi yuzunden dokularda oluşan oksijen aclığını gidermek amacıyla, kalbin atım hızını ve her atımda pompaladığı kan miktarını artırması nedeniyle ortaya cıkar Buna rağmen dokularda yeterli oksijen sağlanamıyorsa, solunum sayısının artması ve nefes darlığı ortaya cıkar
Uzayan anemilerde ve yaşlı kişilerde veya kalp hastalığı olanlarda kalp yetmezliğine ait bulgular gelişebilir Anemideki en belirgin bulgulardan birisi de solukluktur Aneminin şiddetine bağlı olarak, ağız ve goz kapağı icindeki deride ilk olarak fark edilebilen solukluk, aneminin ilerlemesi ile avuc icinde, tırnak yataklarında ve deride de belirginleşir Anemiye yol acan nedene bağlı olarak cok ceşitli bulgular gelişebilir
Laboratuvar Testleri
• Kırmızı kure sayısı (erkek: 4560 milyon)(bayan: 4055 milyon)adetml
• Hemoglobin (erkek: 1418)(bayan: 1216)grdL
• Hematokrit (erkek: 4151)(bayan: 3747)%
• MCV (Mean Corpuscular Volume); (87 ± 7 fl) Kırmızı kan hucrelerinin ortalama hacmi Buna gore anemi, mikrositer, normositer ve makrositer olarak tanımlanabilir
• MCH (Mean Corpuscular Hemoglobin); (29 ± 2 pg) Kırmızı kan hucrelerinde bulunan ortalama hemoglobin miktarıdır Yani, kırmızı kan hucresindeki hemoglobinin ağırlığıdır
• MCHC (Mean Corpuscular Hemoglobin Concentration); (34 ± 2 grdL) Bir kırmızı kan hucresinde bulunan ortalama hemoglobin konsantrasyonudur Yani birim hacimdeki ağırlıktır (gdl) MCH ve MCHC sonuclarına gore anemi, hipokrom ve normokrom olarak sınıflanabilir
• Periferik yayma, kanın şekilli elamanlarının mikroskopla incelenmesidir
• Serum demiri, toplam demir bağlama kapasitesi, folik asit, ferritin, vitamin B12 duzeyleri ve serbest eritrosit protoporfirin de gerekirse tanı icin incelenebilir
Kansızlık anemi nedenleri
o Kan kayıpları,
o Kırmızı kan hucrelerinin aşırı yıkımı,
o Kurşun ve diğer toksik maddelerle olan zehirlenmesi,
o Glutatyon veya globulin sentezlerinin bozulması,
o Glikoliz veya hucre zarı bozuklukları,
o Bazı enfeksiyonlar,
o Dalağın fazla calışması,
o Bazı ilaclar,
o Yetersiz kırmızı kan hucresi uretimi
o Temel yapım maddelerin eksikliği (demir, folik asit, B12, protein, niasin, bakır vs)
o Kronik hastalıklar (Kronik bobrek hastalığı, kollajen doku hastalıkları, siroz)
o Eritroblast eksikliği(aplastik anemi, kimyasal ajanlar, antikorlar)
o Kemik iliğinin diğer hucreler tarafından işgali (losemi, lenfoma, multipl myeloma)
o Endokrin hastalıklar (Miksodem, hipofiz yetmezliği, adrenal yetmezlik)
Anemi Turleri
o Mikrositer anemiler
• Demir eksikliği anemisi
• Talassemiler
• Kronik hastalık anemisi
• Sideroblastik anemi
o Normositer anemi
• Kronik hastalık anemisi
• Hemolitik anemiler
• Kemik iliğinin infiltratif hastalıkları
• Kronik bobrek hastalıkları
• Kronik karaciğer hastalıkları
• Malign hastalıklar
o Makrositer anemi
• Kronik karaciğer hastalıkları
• Hipotroidi
• Postsplenektomi
• Vitamin B12 eksikliği
• Folik asit eksikliği
• İlaclar (kemoterapi)
Anemi Tedavisi
• Altta yatan nedene gore tedavi edilir, orneğin demir eksikliği anemisinde demir preparatları verilir, kanamaya bağlı olanlarda kanama odağı tedavi edilir
